Da De Nasıl Yazılır

Eski Türkçede “gene” ve “yene” &#;eklinde yaz&#;lan yine kelimesi “yeniden, bir daha” anlamlar&#;na gelmektedir. De ba&#;lac&#; ile beraber kullan&#;ld&#;&#;&#;nda ise “öyle olmas&#;na kar&#;&#;l&#;k, bununla birlikte, bunun yan&#; s&#;ra” gibi anlamlar kazanmaktad&#;r. Türkçede iki tane “de” bulunmaktad&#;r. Bunlardan birisi bulunma hâl eki olan –de, di&#;eri ise ba&#;laç olan “de” dir. Bulunma hâl eki görevinde kullan&#;lan “-de” eki sözcü&#;e biti&#;ik olarak yaz&#;lmakta, ba&#;laç olarak kullan&#;lan “de” ise sözcükten ayr&#; olarak yaz&#;lmaktad&#;r.

Yine de nas&#;l yaz&#;l&#;r?

Yine de kelimesi genellikle iki cümleyi birbirine ba&#;lamak için kullan&#;lmaktad&#;r. Yine de sözcü&#;ü yine kelimesine “de” ba&#;lac&#;n&#;n eklenmesi ile meydana gelmi&#;tir. Türkçede “de” ba&#;lac&#; her zaman ayr&#; yaz&#;lmaktad&#;r. Bu bilgi, s&#;kl&#;kla internette ara&#;t&#;r&#;lan “yine de ayr&#; m&#; yaz&#;l&#;r” sorusunun cevab&#;n&#; bizlere vermektedir.

Yine de yaz&#;m&#; en çok kar&#;&#;t&#;r&#;lan kelimelerden bir tanesidir. TDK sözlü&#;üne bak&#;ld&#;&#;&#;nda bu kelimenin “yine de” &#;eklinde yaz&#;ld&#;&#;&#; görülmektedir. Yine de TDK sözlükte anlam&#; “Öyle oldu&#;u halde, do&#;rusu, kar&#;&#;n” &#;eklinde verilmektedir. Yine kelimesinin TDK sözlükteki anlam&#; ise “1. Yeniden, bir daha, tekrar, gene. 2. Öyle de olsa, öyle olmas&#;na kar&#;&#;l&#;k. 3. Buna ra&#;men, bununla birlikte” &#;eklindedir. S&#;kl&#;kla yaz&#;m&#; kar&#;&#;t&#;r&#;lan yine de kelimesi ile ilgili olarak “yine de biti&#;ik mi yaz&#;l&#;r” &#;eklinde yap&#;lan ara&#;t&#;rmalar yanl&#;&#;t&#;r. Yine de kelimesinin do&#;ru yaz&#;l&#;&#;&#; “yine de” &#;eklindedir.

Yine de do&#;ru yaz&#;l&#;&#;&#; ile ilgili cümleler

Öyle olmas&#;na kar&#;&#;l&#;k anlam&#;nda kullan&#;lan yine de kelimesi yaz&#;m&#; s&#;kl&#;kla kar&#;&#;t&#;r&#;lan bir kelimedir. Baz&#; kaynaklarda “yine de” &#;eklinde kullan&#;m&#; görülürken baz&#; kaynaklarda da “yinede” &#;eklinde bir kullan&#;m&#; oldu&#;u görülmektedir. Bu da ki&#;ilerin yaz&#;m hatas&#; yapmas&#;na neden olabilmektedir. Yine de kelimesinin do&#;ru yaz&#;m&#; “yine de” &#;eklindedir. Bu kelimenin do&#;ru yaz&#;l&#;&#;&#;n&#; &#;u cümlelerle örneklendirmek mümkündür:

• Ba&#;&#;ndan çok kötü &#;eyler geçti yine de hep gülümsüyordu.
• Yine de bu duruma kay&#;ts&#;z kalamazd&#;k.
• Bence kafana takacak bir durum de&#;il yine de sen bilirsin.
• Ona böyle davranma dedim yine de bildi&#;ini yapt&#;.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ

Bağlaç olan de, da&#;nın bir sözcük olduğu için ayrı yazıldığını, fakat bulunma durumunu gösteren -de, -da&#;nın bir ek olduğu için ilgili sözcüğe bitişik yazıldığını ilkokul dördüncü sınıftan itibaren öğreniyoruz. Buna rağmen gazeteciler bile haber yazarken bu konuda hâlâ hata yapıyor. De, da ne zaman ayrı, ne zaman bitişik yazılır emin olamayanlara yanıt vermek ve yanlış kullanımı etkileyen faktörleri belirlemek için Boğaziçi Üniversitesi&#;nde bir deney tasarlandı. Siz de bu deneye katkıda bulunabilirsiniz.

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre &#;bağlaç olan da / de’nin yazılışı&#; için kural çok basit: &#;Bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar: Kızı da geldi gelini de. Durumu oğluna da bildirdi. Sen de mi kardeşim? Güç de olsa. Konuşur da konuşur.&#;

TDK&#;nin bu konuda üç de uyarısı var: &#;1. Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta / te biçiminde yazılmaz: Gidip de gelmemek var, gelip de görmemek var (&#;Gidip te gelmemek var, gelip te görmemek var&#; değil). 2. &#;Ya&#; sözüyle birlikte kullanılan da ayrı yazılır: ya da. 3. Da / de bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme ile ayırmak yanlıştır: Ayşe de geldi (&#;Ayşe’de geldi&#; değil). Kitabın kapağına da dikkat et (&#;Kitabın kapağına’da dikkat et&#; değil).&#;

Aynı kuruma göre &#;bulunma durumu eki olan -da / -de / -ta / -te’nin yazılışı&#; için de tek bir kural var. &#;Bulunma durumu eki, getirildiği kelimeye bitişik yazılır: Devede (deve-de) kulak, yolda (yol-da) kalmak, ayakta (ayak-ta) durmak, işte (iş-te) çalışmak vb. Yurtta sulh, cihanda sulh. (Atatürk).&#;

De, da ayrımı: Ya bağlaç ya da ek

De, da&#;nın hangi durumlarda bağlaç olduğu için ayrı, hangi durumlarda ek olduğu için bitişik yazılması gerektiği aslında ilkokul dördüncü sınıftan itibaren öğretiliyor. Öğrencilere bu konuda pratik bir ipucu da veriliyor: &#;De, da yerine &#;dahi&#; sözcüğünü koyduğunuzda anlam değişmiyorsa, bu bir bağlaçtır ve ayrı ve yazılmalıdır. Anlam değişiyorsa, bu bir ektir ve bitişik yazılır.&#;

Buna rağmen bu hatanın, dili ortalama bir vatandaştan daha iyi kullanması beklenen gazetecilerin ve diğer uzmanların hazırladığı içeriklerde bile sık sık yapıldığını görüyoruz. Örneğin Milliyet&#;te önceki gün yayımlanan şu haberde yine hatalı bir yazım var. Buradaki &#;da&#; bağlaç olduğu için ayrı yazılmalıydı; yani &#;yapsada&#; değil, &#;yapsa da&#; olmalıydı.

Peki, bu hata neden ısrarla yapılıyor? Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği öğrencileri Hasan Öztürk, Alperen Değirmenci ve Onur Güngör bunu anlamak için, -de/-da Takıntısı adını verdikleri internet sitesinde, bilgisayar mühendisliği öğretim görevlisi Suzan Üsküdarlı koordinasyonunda bir deney başlattı.

Araştırmacılar, projenin iki bölümü olduğunu söylüyor. Yapay zekâya dayalı ilk bölümde, güvenilir kaynaklardan elde ettikleri doğru cümleleri kullanarak bir sinir ağı tasarlamışlar ve böylece ortaya &#;-de/-da hatasını tespit eden bir model&#; çıkarmışlar.

İkinci bölümde ise modeli eğitmek için herkesi deneye katılmaya davet ediyorlar. Sitedeki -de/-da Yazım Hatası Bulucu ile siz de yazım denetimi yaptırabilir veya tasarlanan deneye katılabilirsiniz.

Journo ekibi denedi: İki eleştirimiz var

Journo ekibi olarak biz de sitede denemeler yaptık. İki eleştirimiz var:

1. Araştırmanın internet sitesine &#;-de/-da Takıntısı&#; isminin verilmesini yadırgadık. Sonuçta bu bir kural. Amacı, hayatımızı kolaylaştırmak. Örneğin trafik kurallarına uyulmasını isteyenlerin &#;hız sınırı takıntısı&#; veya &#;kırmızı ışık takıntısı&#; olduğu söylenebilir mi?

2. Tasarlanan ısınma turundaki iki soruda hata saptadık. Ayrıca &#;-de/-da Yazım Hatası Bulucu&#; da, alttaki örnekte görülebileceği gibi şu anda her zaman doğru sonuç vermiyor. Bu hataları araştırmacılara bildirdik.

Deneye katılan insan sayısının artmasıyla birlikte modelin daha iyi eğitilip her zaman doğru sonuçlar vermesini ve böylece gazetecilerin de kullanabileceği bir araç ortaya çıkmasını umuyoruz.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR &#; AYIN HABERLERİNDEN 10 DİL YANLIŞI

Etiketlerboğaziçi üniversiteside da ayrı mı bitişik mihaber dilinasıl yazılıröne çıkanlartürkçeyapay zekayazım kuralları