Denge Kurma 3

Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer , p. DOI Number: seafoodplus.info ISSN: , ANKARA-TURKEY FENERBAHÇE FUTBOL TAKIMININ RUSYA SEYAHATİ ( HAZİRAN ) Önder KOCATÜRK** ÖZET Fenerbahçe futbol takımının Haziran tarihinde Rusya’nın Odessa ve Nikolayev şehirlerine gerçekleştirdiği seyahat ve bu iki şehirde Rus takımlarına karşı oynadığı beş müsabaka Osmanlı/Türk spor tarihinin önemli olaylarından birisidir. Fenerbahçe’nin Haziran ayında gerçekleştirdiği Rusya turnesi, Osmanlı Devleti ve Rusya arasında tarihte bilinen ilk ve tek sportif temas olmuştur. Aynı zamanda Babıali için Fenerbahçe’nin Odessa seyahati, Birinci Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde Osmanlı Devleti ve Rusya ilişkilerini yakınlaştırma gayretlerinin önemli bir parçasıydı. İki ülke ilişkilerini yakınlaştırma amacının dışında, Fenerbahçe’nin Rus takımlarına karşı yapacağı maçlar Osmanlı Devleti’nin itibarı açısından da büyük önem taşıyordu. Çarlık Rusyası, yüzyıldan beri Osmanlı Devleti’nin en büyük düşmanı konumundaydı. Osmanlı Devleti’ne karşı izlediği yayılmacı ve gayrimüslim halkları kışkırtan politikası ile Boğazlar ve İstanbul’u ele geçirerek sıcak denizlere ulaşmayı amaçlıyordu. Osmanlı Devleti, Balkan Savaşı’nın getirdiği büyük yıkımın etkilerini hala güçlü şekilde hissediyor ve izlediği uluslararası denge siyaseti ile toparlanmaya çalışıyordu. Askeri bakımdan devletin tek başına Rusya’ya karşı koymasının mümkün olmadığı bir dönemde, Fenerbahçe’nin Rus futbol takımları karşısında başarısız ve kötü bir performans sergilemesi, itibar ve özgüven açısından halkın her kesiminde çok olumsuz bir etki ve hayal kırıklığı yaratacaktı. Bu çalışmada olayın tarihsel önemi, şimdiye kadar karanlıkta kalmış ve yanlış bilinen tüm yönleri, mevcut birinci ve ikinci el kaynaklar ışığında değerlendirilecektir. Çalışmanın hem Osmanlı-Rus ilişkileri genel tarihine, hem de iki ülkenin spor tarihlerine ciddi bir katkı yapması beklenmektedir. O tarihte Çarlık Rusya’nın bir parçası olan Odessa ve Nikolayev şehirleri günümüzde bağımsız Ukrayna devletinin önemli kentleridir. Bu nedenle Fenerbahçe’nin ziyareti Ukrayna’nın spor tarihi açısından da önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Rusya, Fenerbahçe, Odessa (Odesa), futbol.  Bu makale Crosscheck sistemi tarafından taranmış ve bu sistem sonuçlarına göre orijinal bir makale olduğu tespit edilmiştir. ** DШх. Dr. İstКЧЛЮl оЧТЯОrsТtОsТ, AtКtürk İlkОlОrТ ЯО İЧkılКp TКrТСТ EЧstТtüsü, El-mek: [email protected]  Önder KOCATÜRK FENERBAHÇE FOOTBALL TEAM’S JOURNEY TO RUSSIA ( JUNE ) ABSTRACT Fenerbahçe football team’s visit to Odessa and Nikolayev (Mykolaiv) of Russia on June and five matches it played against the Russian teams are one of the important events of the Ottoman (Turkish) and Russian histories of sports. Fenerbahçe’s tour of Russia in June is the first and sole known sports contact between the Ottoman Empire and Russia in history. At the same time, Fenerbahçe’s travel to Odessa was an important part of the efforts for the convergence policy of the Sublime Porte towards Russia just before the First World War. Besides, Fenerbahçe’s matches against Russian teams were of capital importance for the prestige of the Ottoman Empire. Tsarist Russia had been the primary enemy of the Ottoman Empire since the 17th century. It aimed to reach the Mediterranean by capturing the Straits and Istanbul and therefore followed a policy of imperialism and incitement of the non-Muslims against the Ottoman Empire. Meanwhile, the Ottoman Empire was still strongly feeling the catastrophic effects of the Balkan Wars and trying to recover by pursuing an international balance policy. In the first half of the year , Russia was among those “great powers” with which the Sublime Porte wished to establish good and friendly relations. Playing football among the Muslim Turks in the Ottoman Empire was a very new phenomenon yet. Only after the proclamation of the Second Constitution on 24 July , football rapidly began to be popular among the Turks and even became a means of representation for Pan- Turkism by Fenerbahçe was the champion of the last two seasons of the Istanbul Football League, which was the most important football organization in the Ottoman Empire. In such a period when the state was militarily no longer able to resist Russia alone, Fenerbahçe’s unsuccessful and poor performance against the Russian football teams would create a very negative impact and disappointment on all sections of the population with regard to self-confidence and esteem. The study is expected to make a serious contribution both to the general history of Ottoman-Russian relations and to the sport histories of the two countries. Besides, Odessa and Nikolayev, which were the parts of the Tsarist Russia on that date, are the important cities of Ukraine now. Thus, Fenerbahçe’s visit to these two cities is particularly significant for the sport history of Ukraine. In this article, the historical significance of the incident with all its aspects that have remained in the dark and been wrongly known so far is analysed in the light of primary and secondary sources. No archival or private documents related to the topic were found but a comprehensive review of the Ottoman periodicals made it possible to obtain valuable first-hand data on the subject. STRUCTURED ABSTRACT Introduction and Objectives Fenerbahçe football team’s visit to Odessa and Nikolayev (Mykolaiv) of Russia on June and five matches it played against the Russian teams are one of the important events of the Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) Ottoman (Turkish) and Russian histories of sports. Fenerbahçe’s tour of Russia in June is the first and sole known sports contact between the Ottoman Empire and Russia in history. At the same time, Fenerbahçe’s travel to Odessa was an important part of the efforts for the convergence policy of the Sublime Porte towards Russia just before the First World War. Besides, Fenerbahçe’s matches against Russian teams were of capital importance for the prestige of the Ottoman Empire. Tsarist Russia had been the primary enemy of the Ottoman Empire since the 17th century. It aimed to reach the Mediterranean by capturing the Straits and Istanbul and therefore followed a policy of imperialism and incitement of the non-Muslims against the Ottoman Empire. Meanwhile, the Ottoman Empire was still strongly feeling the catastrophic effects of the Balkan Wars and trying to recover by pursuing an international balance policy. In the first half of the year , Russia was among those “great powers” with which the Sublime Porte wished to establish good and friendly relations. Playing football among the Muslim Turks in the Ottoman Empire was a very new phenomenon yet. Only after the proclamation of the Second Constitution on 24 July , football rapidly began to be popular among the Turks and even became a means of representation for Pan-Turkism by Fenerbahçe was the champion of the last two seasons of the Istanbul Football League, which was the most important football organization in the Ottoman Empire. In such a period when the state was militarily no longer able to resist Russia alone, Fenerbahçe’s unsuccessful and poor performance against the Russian football teams would create a very negative impact and disappointment on all sections of the population with regard to self-confidence and esteem. The study is expected to make a serious contribution both to the general history of Ottoman-Russian relations and to the sport histories of the two countries. Besides, Odessa and Nikolayev, which were the parts of the Tsarist Russia on that date, are the important cities of Ukraine now. Thus, Fenerbahçe’s visit to these two cities is particularly significant for the sport history of Ukraine. Methodology In this article, the historical significance of the incident with all its aspects that have remained in the dark and been wrongly known so far is analysed in the light of primary and secondary sources. No archival or private documents related to the topic were found but a comprehensive review of the Ottoman periodicals made it possible to obtain valuable first-hand data on the subject. Results and Conclusion In general, Fenerbahçe successfully represented the Turkish football and the Ottoman Empire at the competitions in Russia. As in almost every sphere of life in the summer of , sports and football in Russia were on a much more advanced and sophisticated level than they were in the Ottoman Empire. The champion football team of all Russia was from the city of Odessa in season. Odessa was among the two most important cities and centres of football in Russia (the other one was St. Petersburg). Hence, the three teams against which Fenerbahçe played in Odessa were the most powerful and significant football clubs of not only the city but also whole Russia. There were also foreign players including the British and Germans in Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK their rosters. Contrary to Fenerbahçe players, Russian players were both physically and mentally much more professionally ready for the matches. Moreover, they played as home teams with the support of their audience and charge of Russian referees. On the other hand, far from professionalism Fenerbahçe took the field and struggled with an amateur spirit and preparation. In addition, factors other than football negatively and seriously affected the performance of Fenerbahçe players in the matches. For example, Fenerbahçe played against Sheremetyevsky next day after arriving in Odessa (10 June ). It is seen that many of the players had not made such a long journey by ship before and felt seasick during the cruise. Thus, the team took the field without any sufficient rest and adaptation to the atmosphere in Odessa. Besides, the fact that Sheremetyevsky allowed players who did not belong to its squad in the game and the Russian referee biasedly directed the match caused Fenerbahçe to lose the match Nonetheless, Fenerbahçe played more dominant and effective against its opponent during the match, particularly in the second half. If we consider today’s international club tournaments played with two-legged ties and all the aforementioned disadvantages facing Fenerbahçe, defeat and score for the Turkish guest team might be seen as a success. Fenerbahçe’s second match was against Sporting (12 June ), which was much stronger than Sheremetyevsky and had the most famous and champion players of Russia (most of them were Russian) in its squad. Even though the score of the match seems controversial at first glance, it is almost certain that Fenerbahçe won the game and the alleged equalising “goal” of the Russian team was regarded as invalid and illegal during the match. Russian press tried to reflect the score as to the public to conceal the defeat and largely became successful in doing this. Except Tanin, the major Ottoman newspapers got the score from the Russian press as such () and published in their columns. However, the most important uncertainty and dilemma are resulted from the memoirs of Nüzhet Bey, published in the magazine called Spor Âlemi in June It is difficult to find a reasonable explanation why Nüzhet Bey, who played as a Fenerbahçe player in the matches, gives the score as Besides, as opposed to even the Russian press, he claims Russian team scored the first goal in the match. Moreover, in the same issue of the magazine, just a few pages ahead from his memoirs (before page 17), there is an unnumbered leaf of five photos related to the matches in Russia. Here caption to Photo 2 says “Fenerbahçe team defeating the Odessa champion club” and caption to Photo 3 says “Odessa champion team beaten by Fenerbahçe”. Thus, curiously enough, the same issue of the magazine denies information given by Nüzhet Bey for the score of the match. In the light of information obtained from the other primary sources, what is certain here that information narrated from the mouth of Nüzhet Bey is not reliable at all. Even though the Russian press tried to cover up the score, Fenerbahçe’s victory against Sporting was extremely important and discredited the Russians’ football prestige very much. Consequently, two days later (14 June ) they fielded the strongest squad of Russia against Fenerbahçe. This team called “Odessa” was constituted with the selection of the best Russian and foreign players in the city of Odessa. The team had been formed for the championship of whole Russia in Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) before and won the champion title by defeating St. Petersburg Later, because Odessa had played extra foreign players, its title had been formally cancelled. However, in June , this team was still unofficially holding the title of the champion of Russia. Now, because of the defeat incurred in the previous match, this champion team was re- established against Fenerbahçe. The conditions before the match for Fenerbahçe were the worst: Just one day ago, Fenerbahçe had made a great effort in the match against Sporting and naturally got exhausted without having sufficient rest. Arif and Sabri who were the important defenders of Fenerbahçe had returned to Istanbul for their exams at the Engineering School. Compared with the players of the guest team Fenerbahçe, who would play their third match in four days, players of the Russian home team were physically much more fit, energetic and ready for the match. Fenerbahçe lost the match Yet, in spite of the win, it seems that Russian press did not comment and report on this match very much and therefore very little information was reflected in the Ottoman press. In fact, almost no information about the 11 players of the Russian squad on the field has been found for this study. It is not difficult to guess the reason for this. It is well understood that there were very few Russian players on the field against Fenerbahçe (most of them were foreign players) and after all the scorers were not Russian. Thus, the Russian press did not pay much attention to the win and wanted not to reveal this reality to the public opinion. Besides, it is seen that Russian referee directed the match very one-sidedly against Fenerbahçe as well. In addition to all these negations and disadvantages, if there is any truth in Nüzhet Bey’s statements about the vibrant nightlife of Fenerbahçe players in Odessa, defeat for Fenerbahçe should be accepted as quite normal under such circumstances. Not much information was found for Fenerbahçe’s two matches against the same team (Nikolayev Sports Club) in Nikolayev on 18 and 21 June We know that Fenerbahçe was more dominant and superior at both games against its rival but lost the first match However, Fenerbahçe won an easy game in the second match, against its opponent, which took the field with a stronger squad. Fenerbahçe’s Odessa journey was an important stage of the efforts for an approach between the Ottoman Empire and Russia on the eve of the First World War. As it is well known, these efforts failed and warfare started between the two countries in late October Nevertheless, Fenerbahçe’s visit demonstrates the fact that there was not a serious kind of hostility and tension between the peoples of the two nations; but hostilities between the two countries were largely caused by the political understandings and prejudices of the statesmen, which were coming from the past. It is surely beyond doubt that Tsarist regime’s long imperialist and destructive policy towards the Ottoman Empire and the Sublime Porte’s search of salvation remedies against it, as well as the frequent wars for many centuries alienated the peoples and made them distrustful to each other. Yet, it is observed that even if the enmities of the rulers and governments were severe, long-dated and deep enough, this situation did not seriously spread among the ordinary people of the two countries. In case the political leaders abandoned their imperialist and aggressive policies, the peoples of the two nations were quickly and Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK easily ready to coalesce and socialize with one another. However, in late October , this time due to the wrong and offensive policy of some Ottoman statesmen, the people of the two countries mutually entered into a bloody war. The process beginning with the collapse of the Tsarist regime in Russia and the Bolsheviks’ withdrawal from the war in on the one hand, and continuing with the establishment of the Grand National Assembly of Turkey in and the replacement of the Ottoman Empire by the Republic of Turkey in on the other hand, would approach the two countries with their governments and peoples again. Key Words: Ottoman Empire, Russia, Fenerbahçe, Odessa, football. Giriş RЮsвК, вüгвılНКЧ ЛОrТ OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ gОlОЧОksОl ЯО ОЧ Лüвük НüşmКЧıвНı. OsmКЧlı tШprКklКrı üгОrТЧНОЧ ТгlОНТğТ вКвılmКМı pШlТtТkК ТlО BШğКгlКr ЯО İstКЧЛЮl’Ю ОlО gОхТrОrОk sıМКk НОЧТгlОrО ЮlКşmКвı КmКхlıвШrНЮ. OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧНО Лüвük tШprКk kКвıplКrıЧК ЯО вıkımlКrК вШl КхКЧ krТгlОrНО RЮsвК СОr гКmКЧ ОЧ Лüвük rШlü ШвЧКmıştı. OsmКЧlı DОЯlОtТ, вüгвılıЧ ЛКşıЧК kКНКr gОхОЧ НöЧОmНО, kКrşılКştığı krТгlОr kКrşısıЧНК хШğЮЧlЮklК ЛКşkК ЛТr НОЯlОtТЧ НОstОğТЧО ЯО diplomasiye ihtТвКх НЮвmКНКЧ tОk ЛКşıЧК müМКНОlО ОНОЛТlmТştТ. вüгвılНК OsmКЧlı DОЯlОtТ, AsвК, AПrТkК ЯО AЯrЮpК kıtКlКrı üгОrТЧНО gОЧТş tШprКklКrК sКСТptТ. AЧМКk ЛКtı mОrkОгlТ НüЧвКНК sТвКsТ, ОkШЧШmТk, КskОrТ ЯО tОkЧШlШjТk ЛКkımНКЧ sürОklТ gОrТ kКlНığıЧНКЧ НШlКвı, gТНerek Rusya gibi öгОllТklО КskОrТ вОЧТlТklОrТ öгümsОвОЧ ЯО sКЧКвТlОşОrОk güхlОЧОЧ ülkОlОrlО müМКНОlО güМüЧü kКвЛОttТ (KösО, ). Küхük KКвЧКrМК AЧtlКşmКsı’ЧıЧ ТmгКlКЧНığı вılıЧНКЧ ТtТЛКrОЧ konsolosluklar kurma СКkkı ОlНО ОНОЧ RЮsвК, BКlkКЧlКr ЛКştК ШlmКk üгОrО OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ СОr tКrКПıЧНК kısК гКmКЧНК хШk sКвıНК kШЧsШlШslЮk Кхtı. BЮЧНКЧ sШЧrК OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ pКrхКlКЧmКsı ЯО вıkılışıЧНК ЛölgОlОrТЧНОkТ gКвrТmüslТm СКlkı kışkırtКЧ RЮs kШЧsШlШslЮklКrıЧıЧ sТвКsТ ПККlТвОtlОrТ Лüвük rШl ШвЧКвКМКktır. (KösО, , ). OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ хöküş sürОМТЧТЧ СıгlКЧНığı вüгвılНКЧ ТtТЛКrОЧ Кrtık RЮsвК’вК kКrşı tОk ЛКşıЧК НТrОЧmОsТ ТmkсЧsıг СКlО gОlmТştТ. BКştК RЮsвК ШlmКk üгОrО AЯrЮpК НОЯlОtlОrТЧТЧ вКвılmКМı pШlТtТkКlКrı, sКЯКşlКr ЯО Тх ТsвКЧlКrlК müМКНОlО ОНОЧ ЯО gТttТkхО güМüЧü kКвЛОНТp гКвıПlКвКЧ OsmКЧlı DОЯlОtТ, Лüвük НОЯlОtlОr 1 kКrşısıЧНК ЛТr НОЧgО sТвКsОtТ ТгlОmОk ЯО krТгlОr kКrşısıЧНК ТttТПКk КrКвıp, вКrНım ТstОmОk гШrЮЧНК kКlНı. OsmКЧlı DОЯlОtТ, хШk Лüвük ЛТr вıkımК ЮğrКНığı BКlkКЧ SКЯКşı sШЧЮМЮЧНК ЛКştК Лüвük devletler nezdinde ШlmКk üгОrО AЯrЮpК’НК ТttТПКk КrКвışlКrıЧК Сıг ЯОrmТş ЯО gТrТşТmlОrТЧТ Кrtırmıştı. BКlkКЧ SКЯКşı sШЧrКsı НöЧОmНО OsmКЧlı DОЯlОtТ, tШpКrlКЧmКk ЯО güх kКгКЧmКk ТхТЧ СОr şОвНОЧ öЧМО ЮгЮЧ sürОlТ ЛТr ЛКrış ШrtКmıЧК ТСtТвКх НЮвЮвШrНЮ. BЮ КmКхlК НШstlЮk ЯО ТttТПКk КrКвışıЧК gТrНТğТ НОЯlОtlОr КrКsıЧНК ОгОlТ ЯО ОЧ Лüвük НüşmКЧı RЮsвК НК ЛЮlЮЧЮвШrНЮ. BКlkКЧ SКЯКşı’ЧıЧ OsmКЧlı DОЯlОtТ üгОrТЧНОkТ вıkıМı sШЧЮхlКrıЧНКЧ МОsКrОt КlКЧ ErmОЧТ Квrılıkхı СКrОkОtТ НО faaliyetlОrТЧТ вШğЮЧlКştırmıştı. ErmОЧТ Квrılıkхı СКrОkОtТЧО ОЧ хШk НОstОk ЯОrОЧ ülkОlОr охlü İtТlКП grЮЛЮЧЮ ШlЮştЮrКЧ İЧgТltОrО, RЮsвК ЯО FrКЧsК’вНı. RЮsвК’ЧıЧ OsmКЧlı DОЯlОtТ üгОrТЧНОkТ вıkıМı ЯО вКвılmКМı sТвКsОtТЧТЧ ПrОЧlОЧmОsТ BКЛıКlТ ТхТЧ СКвКtТ öЧОm tКşımКktКвНı. NТtОkТm Лüвük НОЯlОtlОr, ЛКğımsıг ЛТr ErmОЧТstКЧ НОЯlОtТЧТЧ kЮrЮlmКsı ТхТЧ gОrОklТ şКrtlКrı СКгırlКmКk üгОrО, OsmКЧlı 1 OsmКЧlı хОЯrОlОrТЧНО “НüЯОl-Т mЮКггКmК”, İЧgТlТг kКmЮШвЮЧНК “GrОКt PШаОrs” ЯОвК “PШаОrs” ШlКrКk КНlКЧНırılКЧ ЛЮ НОЯlОtlОr AЯrЮpК’ЧıЧ İЧgТltОrО, FrКЧsК, RЮsвК, AlmКЧвК, AЯЮstЮrвК-MКМКrТstКЧ ЯО İtКlвК НОЯlОtlОrТЧТ kКpsКmКktКвНı. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) DОЯlОtТ’ЧТЧ НШğЮ ЯТlКвОtlОrТЧНО2 Ermeniler ТхТЧ вКpılКМКk rОПШrmlКrНК RЮslКrıЧ öЧОrТsТ НШğrЮltЮsЮЧНК КЧlКşmКвК ЯКrНılКr. HКгırlКЧКЧ ШrtКk mОtТЧ BКЛıКlТ tКrКПıЧНКЧ НК kКЛЮl ОНТlНТ. ВОЧТköв AЧtlКşmКsı ШlКrКk ЛТlТЧОЧ ЛЮ КЧtlКşmК 8 ŞЮЛКt tКrТСТЧНО SКНrКгКm ЯО HКrТМТвО NКгırı SКТН HКlТm PКşК ve Rusya mКslКСКtgüгКrı GЮlkОЯТх (Goulkevitch) tКrКПıЧНКЧ ТmгКlКЧКrКk вürürlüğО gТrНТ. BЮЧК görО OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ НШğЮ ЯТlКвОtlОrТ ТkТ kОsТmО КвrılКrКk ЛКşıЧК ТkТ вКЛКЧМı gОЧОl müПОttТş gОtТrТlОМОktТ ЯО ТНКrО mОМlТslОrТ вКrı вКrıвК MüslümКЧ ЯО gКвrТmüslТmlОrНОЧ ШlЮşКМКktı (BКвЮr, ). RЮsвК’ЧıЧ Кrtık OsmКЧlı DОЯlОtТ üгОrТЧНОkТ ЛКskı ЯО ОtkТsТЧТЧ ОЧgОllОЧОmОвОМОk НЮrЮmК gОlНТğТ ЛЮ НöЧОmНО, OsmКЧlı-RЮs ТlТşkТlОrТЧТ НШstКЧО вöЧНО gОlТştТrmОk ЯО вКkıЧlКştırmКk ТхТЧ вКpılКЧ gТrТşТmlОr Кrttı. BЮЧlКrНКЧ ЛТrТsТ MКrt КвıЧНК OsmКЧlı-RЮs CОmТвОtТ’ЧТЧ kЮrЮlmКsı ШlНЮ. TürklОrlО RЮslКr КrКsıЧНК ПТkrТ, ТktТsКНТ ЯО sТвКsТ ЛТr вКkıЧlık ШlЮştЮrmКk КmКМıвlК Türk ЯО RЮs üвОlОrТЧ ЛТrlТktО kЮrНЮklКrı МОmТвОtТЧ ЛКşıЧНК AвКЧ üвОsТ ЯО ОskТ MсlТвО Nсгırı NКТl BОв bulunuyordu. 3 RЮsвК ТlО ШlКЧ ТlТşkТlОrТ gОlТştТrmОk КmКМıвlК вКpılКЧ ЛТr НТğОr gТrТşТm НО DсСТlТвО NКгırı TКlКt BОв’ТЧ ЛКşkКЧlığıЧНК ЛТr OsmКЧlı СОвОtТЧТЧ LТЯКНвК’НК RЮs кКrı II. NТkШlК’вı гТвКrОt ОtmОsТ ШlНЮ. HОвОt 9 MКвıs tКrТСТЧНО ErtЮğrЮl вКtıвlК İstКЧЛЮl’НКЧ вШlК хıkmış, 10 MКвıs’tК ВКltК’НК törОЧlО kКrşılКЧmıştır. OsmКЧlı СОвОtТ 14 MКвıs sКЛКСı İstКЧЛЮl’К НöЧmüştür.4 FОЧОrЛКСхО ПЮtЛШl tКkımıЧıЧ RЮsвК’ЧıЧ OНОssК ПЮtЛШl tКkımı tКrКПıЧНКЧ НКЯОt ОНТlmОsТ ЯО HКгТrКЧ КвıЧНК müsКЛКkКlКr вКpmКk üгОrО ЛЮ şОСrО gТtmОsТ, ЛЮ НöЧОmНО OsmКЧlı DОЯlОtТ-Rusya ТlТşkТlОrТЧТ gОlТştТrmО ЯО вКkıЧlКştırmК хКЛКlКrıЧıЧ ЛТr НОЯКmıНır. FЮtЛШl İЧgТltОrО’НО НШğmЮş ЯО вüгвılıЧ ТkТЧМТ вКrısıЧНКn ТtТЛКrОЧ tüm НüЧвКвК вКвılmıştı (ГОlвЮrt, ). FЮtЛШlЮЧ OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧНО, MüslümКЧ Türk gОЧхlОrТ КrКsıЧНК sОrЛОst ЯО вКвgıЧ ЛТr şОkТlНО ШвЧКЧmКвК ЛКşlКmКsı ЯО gОlТşmОsТ СОЧüг хШk вОЧТ ЛТr sürОхtТ. GКвrТmüslТmlОr ЯО вКЛКЧМılКr tКrКПıЧНКЧ ЛТlСКssК İгmТr ЯО İstКЧЛЮl’НК ШвЧКЧКЧ ПЮtЛШl (ГОlвЮrt, ), II. AЛНülСКmТН’ТЧ mЮtlКkıвОt rОjТmТ sürОsТЧМО MüslümКЧlКr ТхТЧ gОЧОlНО вКsКklı ЛТr oyun oldu. Futbol, Osmanlı DОЯlОtТ’ЧНО КЧМКk İkТЧМТ MОşrЮtТвОt’ТЧ ТlКЧıЧНКЧ sШЧrК öгgürМО ШвЧКЧmКвК ЯО СКlk КrКsıЧНК СıгlК pШpülКrТtОsТЧТ КrtırmКвК ЛКşlКНı (ГОlвЮrt, , ; Zelyurt, , ). GОЧОlНО İttТСКt ЯО TОrКkkТ PКrtТsТ’ЧТЧ ОtkТЧ ШlНЮğЮ İkТЧМТ MОşrЮtТвОt НöЧОmТЧНО ПЮtЛШl гКmКЧlК вüksОlОЧ Türkхülük КkımıЧıЧ ЛТr tОmsТl КrКМı СКlТЧО gОlНТ. BЮ НЮrЮm, BКlkКЧ SКЯКşı sШЧrКsıЧНК ЯО öгОllТklО вılı ЛКşlКrıЧНК AltıЧШrНЮ İНmКЧ ВЮrНЮ’ЧЮЧ kЮrЮlmКsı ЯО ЛТr НОЯlОt kЮlüЛü ШlКrКk ШrtКвК хıkmКsıвlК ТЯmО kКгКЧmıştı (ГОlвЮrt, , , ). вılıЧК gОlТЧНТğТЧНО, FОЧОrЛКСхО, OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧНОkТ ОЧ öЧОmlТ ПЮtЛШl ШrgКЧТгКsвШЧЮ ШlКЧ İstКЧЛЮl FЮtЛШl LТgТ’ЧТЧ sШЧ ТkТ НöЧОmТЧНО şКmpТвШЧ ШlmЮştЮ. FОЧОrЛКСхО, ПЮtЛШlЮЧ ШlНЮkхК gОlТşmТş ШlНЮğЮ OНОssК’НК RЮsвК şКmpТвШЧЮ НК НсСТl ШlmКk üгОrО üst НüгОв RЮs ПЮtЛШl tКkımlКrı ТlО müsКЛКkКlКr вКpКМКktı. İkТ ülkО ТlТşkТlОrТЧТ вКkıЧlКştırmК КmКМıЧıЧ НışıЧНК, FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ RЮs tКkımlКrıЧК kКrşı вКpКМКğı mКхlКr şüpСОsТг OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ ТtТЛКrı КхısıЧНКЧ НК Лüвük mКЧОЯТ öЧОm tКşıвШrНЮ. OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ КskОrТ ЛКkımНКЧ tОk ЛКşıЧК RЮsвК’вК kКrşı kШвmКsıЧıЧ mümküЧ ШlmКНığı ЛТr гКmКЧНК, FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ RЮs ПЮtЛШl tКkımlКrı kКrşısıЧНК güхsüг ЯО kötü ЛТr görüЧüm sОrgТlОmОsТ, sКвgıЧlık ЯО mШrКl КхısıЧНКЧ şüpСОsТг OsmКЧlı kКmЮШвЮЧНК ШlЮmsЮг ОtkТ вКrКtКМКktı. AвЧı гКmКЧНК BКЛıКlТ’ЧТЧ вКkıЧlКşmК sТвКsОtТ kКrşısıЧНК, 2 Vilayat-ı SТttО (Altı VТlКвОt) ШlКrКk ЛТlТЧОЧ ЛЮ OsmКЧlı vilayetleri Erzurum, Erzincan, Ağrı, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, GümüşСКЧО, Sivas, Tokat, Amasya, Van, Hakkari, Siirt, Bitlis, MЮş, ElКгığ, Malatya, DТвКrЛКkır ve Mardin illerini ТхТЧО КlКЧ gОЧТş ЛТr ЛölgОвТ kКpsКmКktКвНı, Лk. (BКвЮr, 61). 3 CОmТвОt СКkkıЧНК КвrıЧtılı ЛТlgТ ТхТЧ Лk. (нгОl, ). 4 BЮ гТвКrОtТЧ КвrıЧtılКrı ТхТЧ Лk. (нгОl, ). Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK RЮsвК СükümОtТЧТЧ gОЧОl ШlКrКk OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТ küхümsОвОЧ ЛКkış КхısıЧı güхlОЧНТrmОвО kКtkıНК ЛЮlЮЧКМКktı. кКrlık НöЧОmТЧНО OНОssК ЯО NТkШlКвОЯ şОСТrlОrТЧО OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧНОЧ ЛТr ПЮtЛШl tКkımıЧıЧ gОlmОsТ RЮs ПЮtЛШl tКrТСТ КхısıЧНКЧ НК хШk öЧОmlТ ЛТr ШlКвНı. кüЧkü ’НОkТ BШlşОЯТk DОЯrТmТ öЧМОsТ ЛЮ НöЧОmНО, вКЛКЧМı ПЮtЛШl kЮlüplОrТ RЮsвК’НК хШk ЧКНТrОЧ görülüвШrНЮ ( ЯО , 53). FОЧОrЛКСхО КхısıЧНКЧ ТsО ЛЮ kЮlüЛüЧ tКrТСТЧНОkТ Тlk вЮrtНışı НОplКsmКЧ sОвКСКtТ ЯО müsКЛКkКlКrı ШlКМКktı. AЧМКk ЛЮЧНКЧ НКСК НК öЧОmlТsТ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ HКгТrКЧ КвıЧНК gОrхОklОştТrНТğТ RЮsвК tЮrЧОsТ, OsmКЧlı DОЯlОtТ ЯО RЮsвК КrКsıЧНК tКrТСtО bilinen ilk ve tek spШrtТП tОmКs ШlmЮştЮr (DКğlКrШğlЮ, , ). Fenerbahçe’nin Odessa’ya Hareketi НсСТl sШЧ ТkТ вılıЧ5 İstКЧЛЮl şКmpТвШЧЮ FОЧОrЛКСхО spШr kЮlüЛü ПЮtЛШl tКkımı RЮsвК’ЧıЧ OНОssК (OНОsК) ПЮtЛШl tКkımı tКrКПıЧНКЧ НКЯОt ОНТlНТ (Tanin, 3; DКğlКrШğlЮ, ).6 FОЧОrЛКСхО ЛЮ НКЯОtТ Лüвük mОmЧЮЧТвОtlО kКЛЮl ОttТ. FОЧОrЛКСхОlТlОr kКrmК ЛТr Türk tКkımı (GКlКtКsКrКв ЯО НТğОr Türk tКkımlКrНКЧ ШвЮЧМЮlКrıЧ КlıЧmКsıвlК ШlЮştЮrЮlКМКk ЛТr tКkım) götürmОk ТstОНТвsО НО OНОssКlılКr ЛЮЧК КЧМКk FОНОrКsвШЧ CОmТвОtТ’ЧТЧ ТгЧТЧТ КlНıktКЧ sШЧrК ШЧКв ЯОrОЛТlОМОklОrТЧТ ЛТlНТrНТlОr. BЮЧЮЧ üгОrТЧО ЛЮ НüşüЧМОНОЧ гШrЮЧlЮ ШlКrКk ЯКгgОхТlНТ. кüЧkü FОНОrКsвШЧ CОmТвОtТ’ЧТЧ ТгЧТЧТ КlmКk ТхТЧ ЮгЮЧ ЮгКНıвК вКгışmКlКrНК ЛЮlЮЧmКk gОrОkОМОktТ. BЮ НЮrЮmНК КslıЧНК ПЮtЛШl mОЯsТmТ НО gОхmОktО ШlНЮğЮЧНКЧ, ШrgКЧТгКsвШЧ ЛТrkКх güЧ НКСК tОСТr ОНТlНТğТ tКkНТrНО müsКЛКkКlКr вКгıЧ ОЧ sıМКk гКmКЧıЧК kКlmış ШlКМКktı. BЮЧЮЧ вКЧıЧНК kКrmК Türk tКkımıЧНКЧ гТвКНО FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ kОЧНТ tКkımıвlК gТtmОsТЧТЧ НКСК ЮвgЮЧ ШlНЮğЮ НüşüЧülНü. кüЧkü ЛЮ ШвЮЧМЮlКr ОpОв гКmКЧНır ЛТrlТktО ШвЧКНıklКrıЧНКЧ kОsТЧlТklО mКхlКrНК НКСК ТвТ ШвЧКmКlКrı ЛОklОЧmОktОвНТ. NТtОkТm вКkıЧ гКmКЧНК Türk kКrmК tКkımıЧıЧ RШmКЧвКlılКrК вОЧТlmОsТ, НТğОr tКrКПtКЧ GКlКtКsКrКв tКkımıЧıЧ ТsО КвЧı RШmКЧвК tКkımı kКrşısıЧНК pКrlКk Лir gКlТЛТвОt КlmКsı ЛЮ gОrхОğО ТşКrОt ОtmТştТ (Tanin, 3). RЮsвК’НК ПЮtЛШl öгОllТklО sШЧ вıllКrНК ПОЯkКlКНО gОlТşmТş ЯО вКвgıЧlКşmıştı. Futbol şКmpТвШЧКsı ЛТrТ kЮгОв ЯО НТğОrТ güЧОв ШlmКk üгОrО ТkТ Лüвük ЛölgОвО Квrılmıştı. вılıЧНК kЮгОв şКmpТвШЧlЮğЮЧЮ PОtОrsЛЮrg, güЧОв şКmpТвШЧlЮğЮЧЮ НК OНОssК kКгКЧmıştı. BЮ ТkТ tКkım КrКsıЧНК ШвЧКЧКЧ kКrşılКşmКНК НК OНОssКlılКr gКlТp gОlОrОk tüm RЮsвК şКmpТвШЧlЮğЮЧЮ kКгКЧmışlКrНı. AвЧı вıl () sКНОМО OНОssК’НК вКpılКЧ müsКЛКkКlКrНК ЛТrТЧМТlТğТ SpШrtТЧg, ikТЧМТlТğТ НО ŞКkК kЮlüЛü (ŞОrОmОtТвОЯskТ) kКгКЧmıştı (Tanin, ). Odessa ПЮtЛШl tКkımıЧıЧ хШğЮЧlЮğЮ İЧgТlТгlОrНОЧ ШlЮşКЧ ЮlЮslКrКrКsı ЛТr tКkım ШlНЮğЮ вöЧüЧНО ЛТlgТlОr ЯКrНı. OlНЮkхК güхlü ЛТr tКkımНı ЯО НКСК öЧМО НКЯОt ОttТklОrТ ЛТr AlmКЧ tКkımıЧı mКğlЮp ОtmОвТ ЛКşКrmışlКrНı. OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧНО ТsО ПЮtЛШlЮЧ вКвılmКвК ЛКşlКmКsı хШk ШlmКmıştı. BЮЧЮЧlК ЛТrlТktО FОЧОrЛКСхОlТlОr gОrхОktОЧ вОtОЧОklТ ШвЮЧМЮlКrК sКСТptТ. нгОllТklО İstКЧЛЮl kКrmК İЧgТlТг tКkımıЧК kКrşı ШвЧКНıklКrı müsКЛКkКНК вОtОrlТlТklОrТЧТ ТspКt ОtmТşlОrНТ. FОЧОrЛКСхО tКkımı tКm kКНrШ ШlНЮğЮ tКkНТrНО, OНОssК tКkımıЧК kШlКв kШlКв вОЧТlmОвОМОğТ tКСmТЧ edilmekteydi (Tanin, ). FОЧОrЛКСхО 8 HКгТrКЧ PКгКrtОsТ güЧü İstКЧЛЮl’НКЧ OНОssК’вК СКrОkОt ОНОМОktТ. SОвКСКtО FОЧОrЛКСхО spШr kЮlüЛüЧüЧ ЛТrТЧМТ ЯО ТkТЧМТ tТmТЧНОЧ kКrmК ЛТr tКkım kКtılКМКktı. FОЧОrЛКСхО tТmТЧТЧ OНОssК’НК ЛТr СКПtК kКlmКsı ЯО üх mКх вКpmКsı plКЧlКЧmıştı. FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТЧНО 5 вöЧОtТМТ ЯО 14 ПЮtЛШlМЮ ЛЮlЮЧЮвШrНЮ. KКПТlО FОЧОrЛКСхО spШr kЮlüЛü rОТsТ DШktШr HКmТН HüsЧТ BОв’ТЧ7 ЛКşkКЧlığıЧНКвНı. DТğОr вöЧОtТМТlОr KКsКНКr ГОkТ BОв8, Yahya Bey9, ŞКkТr 5 ve sОгШЧlКrı kКstОНТlmОktОdir. sОгШЧЮ BКlkКЧ SКЯКşı ЧОНОЧТвlО вКpılКmКmıştır. 6 Rüştü DКğlКrШğlЮ, FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ güЧОв RЮsвК şКmpТвШЧЮ SpШrtТЧg ClЮЛ OНОssК tКrКПıЧНКЧ MКвıs ’НО CКЛlШt StОrЧО şТrkОtТ КrКМılığıвlК НКЯОt ОНТlНТğТЧТ ЯО ЛütüЧ mКsrКПlКrıЧıЧ üstlОЧТlНТğТЧТ вКгmıştır. 7 HКmТt HüsЧü KКвКМКЧ (). Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) Bey10 ve Salahaddin Bey11 idi. Futbolcular ise umumi (genel) kaptan Galib Bey12, müПОttТş NЮrТ Bey13, Arif Bey14, Hikmet Bey15, NüгСОt BОв16, SürОввК BОв17, Sabri Bey18, Hasan Bey19, HüsОвТЧ Bey20, Said Bey21, Mösвö MТхШ EПОЧНТ22, Arslanyan Efendi23, Mösвö JКЧ BШrТs ЯО Mösвö KШЧstКЧtТЧ BШrТs’tОЧ ШlЮşЮвШrНЮ (Tanin, ; İkdam, 6; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 4; İdman, ; OrКl, ; DКğlКrШğlЮ, ). FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ tКlОЛТ üгОrТЧО AЧКНШlЮ kЮlüЛüЧНОЧ HКsКЧ BОв ЯО AltıЧ OrНЮ’НКЧ HüsОвТЧ BОв’НО kКПТlОвО kКtılmışlКrНı (İdman, ). FОЧОrЛКСхО tКkımı İstКЧЛЮl’НКkТ spШr kЮlüplОrТЧТЧ СОвОtlОrТ tКrКПıЧНКЧ görkОmlТ ЛТr şОkТlНО ЮğЮrlКЧКМКktı. OsmКЧlı ЛКsıЧıЧНК FОЧОrЛКСхО’вО ЛКşКrı НТlОвОЧ mОsКjlКr вКвıЧlКЧНı: “İki senedir İstanbul şampiвonluğunu muhafaza eden ve her müsabakada haвret uвandıran maharetler göstermiş olan Fenerbahçelilere selametler ve başarılar temenni eвleriz” (İkdam, 4). “Muhterem idmancılarımızın şehrimize muzafferen dönmelerini temenni ederiz” (Tanin, 3). “Odessa’da вaşaвan Rusвalı İngilizler ile futbol oвnamak üzere davet edilen, bu senenin İstanbul şampiвonu olan Fenerbahçe birinci futbol takımı, dün Rus vapuruвla Odessa’вa doğru şehrimizden hareket etmişlerdir. Bu genç idmancılarımıza başarılar temenni ederiz” (Tanin, 4). DШktШr HКmТН HüsЧТ BОв’ТЧ ЛКşkКЧlığıЧНК 22 kТşТlТk FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТ 8 HКгТrКЧ tКrТСТЧНО, вКğmЮrlЮ ПКkКt ılık ЛТr СКЯКНК KШМК PОtrШ ТsТmlТ RЮs ЯКpЮrЮвlК OНОssК’вК gТttТ. HКrОkОtlОrТЧНО İstКЧЛЮl’НКkТ ТНmКЧ kЮlüplОrТЧО mОЧsЮp gОЧхlОr tКrКПıЧНКЧ ЮğЮrlКЧНılКr (İkdam, 2; NüгСОt, Spor Âlemi, 11). VКpЮrНК вШlМЮlЮk ОsЧКsıЧНК kКПТlОНОЧ ЛТrхШk kТşТвТ СОЧüг Тlk sОвКСКtlОrТ ШlmКsı НШlКвısıвlК НОЧТг tЮtmЮştЮ (NüгСОt, Spor Âlemi, 11). 9 HКгТrКЧ’НК OНОssК’вК ЮlКşКЧ FОЧОrЛКСхО ПЮtЛШl tКkımı RЮs spШrМЮlКr tКrКПıЧНКЧ хШk sКmТmТ ЛТr şОkТlНО ЯО sОЯgТвlО kКrşılКЧНılКr. KКПТlОвО хШk Лüвük ЧОгКkОt ЯО sОЯgТ göstОrТlНТ (İkdam, 4; Tanin, 5; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 5) Vapurdan ТЧТlНТktОЧ sШЧrК kКПТlО üвОlОrТ RЮsвК’НК НrШşkТ tКЛТr ОНТlОЧ tОk Кtlı КrКЛКlКrК ЛТЧОrОk вКrım sККt mОsКПОНОkТ MШskШЯskКвК OtОlТ’ЧО25 НШğrЮ вШlК хıktılКr. DrШşkТ tКЛТr ОНТlОЧ КrКЛКlКr ШlНЮkхК КlхКktı. KКПТlОНО ЛЮlЮЧКЧ HТkmОt BОв, “toparlak ve bacakları kısa” ШlНЮğЮЧНКЧ ШtОlО ЮlКşıЧМКвК 8 ГОkТ MКгlЮm SКltık. 9 ВКСвК BОrkТ KКrКgöгШğlЮ. 10 ŞКkТr BОşО. GКгОtОlОrНО ТsmТ AЛНЮllКС ŞКkТr ШlКrКk НК gОхmОktОНТr. 11 SКlКСКННТЧ MКЧхШ. 12 GКlТЛ KЮlКksıгШğlЮ (). 13 OtШmШЛТl lКkКЛıвlК tКЧıЧКЧ NЮrТ BОв, gКгОtОlОrНО “müПОttТş” ШlКrКk ЛОlТrtТlmТştТr. 14 Arif Emirzade (?). 15 Hikmet Topuzer (?). Topuz Hikmet olarak da bilinmektedir. 16 NüгСОt BКЛК. 17 SürОввК MТtСКt BОв. 18 кОrkОs SКЛrТ BОв. 19 Büвük HКsКЧ lКkКЛıвlК tКЧıЧmКktКвНı. 20 HüsОвТЧ DКlКklı (). 21 SКТН SОlКСКttТЧ CТСКЧШğlЮ (). GКгОtОlОrНО ТsmТ MОСmОН SКТН ШlКrКk НК gОхmОktОНТr. 22 MТхШ DТmТtrШpЮlШs. 23 KКrЧТk ArslКЧвКЧ. BКгı kКвЧКklКrНК GКrЛТs ArslКЧвКЧ ШlКrКk НК gОхmОktОНir. 24 NüгСОt BОв СКtırКtıЧНК ЛöвlО МШşkЮlЮ ЛТr kКrşılКmКНКЧ ЛКСsОtmОmОktОНТr. SКНОМО kКПТlОЧТЧ OНОssК lТmКЧıЧНК şОСТrНОkТ spШr kЮlüplОrТ КНıЧК gОЧОl kсtТp (sОkrОtОr) ЛТr İЧgТlТг tКrКПıЧНКЧ kКrşılКЧНığıЧı ЛОlТrtmОktОНТr. Bk. (NüгСОt, Spor Âlemi, 11). 25 (BКlşКв MКskШЯskКвК-Büвük MШskШЯК) OtОlТ. вılıЧНК ТЧşКsı tКmКmlКЧmıştır. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK kКНКr ТkТ kОrО КrКЛКНКЧ Нüşmüştü. RЮsвК’НК kКlıЧКЧ sürО ТхТЧНО НО sОвКСКtlОr ОsЧКsıЧНК kОЧНТsТ sık sık КrКЛКsıЧНКЧ вЮЯКrlКЧКrКk Нüştü (NüгСОt, Spor Âlemi, 11) FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТЧО OНОssК MüslümКЧ МОmККtТ ЛКşkКЧı, MШskШЯskКвК ШtОlТЧТЧ СТssОНКrlКrıЧНКЧ Kırımlı SКПКrШЯ (SКПКrШП) ТlО ЛТrОr İtКlвКЧ ЯО RЮs mТСmКЧНКr ШlКrКk ЯОrТlНТ (DКğlКrШğlЮ, ). RЮs gКгОtОlОrТ, Türk ЛКsıЧıЧıЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ ШвЧКвКМКğı müsКЛКkКlКrК Лüвük ТlgТ göstОrНТğТЧТ вКгmıştır. нвlО kТ tОlgrКПlК OНОssК’НКkТ вОrОl gКгОtОЧТЧ ОНТtörlОrТЧНОЧ mКхlКrıЧ skШrlКrıЧıЧ İstКЧЛЮl’К ЛТlНТrТlmОsТЧТ ТstОmТşlОrНТ ( ЯО , 54). Fenerbahçe-Şaka Şeremetiyevski Maçı (10 Haziran ) FОЧОrЛКСхО OНОssК’НКkТ Тlk mКхıЧı 10 HКгТrКЧ кКrşКmЛК güЧü ŞКkК kЮlüЛüЧüЧ ŞОrОmОtТвОЯskТ ( ) tКkımı ТlО gОrхОklОştТrНТ (Tanin, 1). ŞОrОmОtТвОЯskТ tКkımı вılıЧНК AlЛКв ŞОrОmОtвОЯ’ТЧ gТrТşТmТвlО kЮrЮlmЮştЮ. KЮlüp, OНОssК FЮtЛШl LТgТ’ЧТЧ ШlЮşЮmЮЧНК ОЧ öЧОmlТ rШlü ШвЧКНı. O tКrТСtО şОСrТЧ ОЧ üЧlü ЯО güхlü kЮlüЛüвНü. вılıЧНК OНОssК şКmpТвШЧЮ ШlmЮştЮ. sОгШЧЮЧЮ НК şКmpТвШЧ tКmКmlКmıştı ( ЯО , 53). вılıЧНК ТsО OНОssК lТgТЧНО SpШrtТЧg kЮlüЛüЧüЧ КrНıЧНКЧ ТkТЧМТlТğТ kКгКЧmıştı (Tanin, 1). FОЧОrЛКСхО-ŞОrОmОtТвОЯskТ mКхı tКrТСtО ТlklОrО sКСЧО ШlmЮştЮr. MüsКЛКkК Türk ЯО RЮs tКrТСlОrТЧНО ЛТlТЧОЧ Тlk spШrtТП tОmКstı. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ tКrТСТЧНОkТ Тlk вЮrtНışı müsКЛКkКsıвНı. AвЧı гКmКЧНК tКrТСtО ЛТr UkrКвЧК ПЮtЛШl tКkımıЧıЧ gОrхОklОştТrНТğТ Тlk ЮlЮslКrКrКsı müsКЛКkКвНı. 27 MüsКЛКkКЧıЧ вКpılКМКğı güЧ FОЧОrЛКСхОlТlОr öğlОНОЧ sШЧrК sККt Нört ЛЮхЮktК BШЮlОЯКrН НО FrКЧМО’НК ЛЮlЮЧКЧ BrТtТsС (İЧgТlТг) KЮlüЛüЧО gТttТlОr. BЮ kЮlüЛüЧ sКСКsı KКНıköв’НОkТ İttТСКН (UЧТШЧ) KЮlüЛü kКНКr gОЧТş НОğТlНТ ЯО гОmТЧТ НО ОЧgОЛОlТвНТ. BЮЧНКЧ НШlКвı ПЮtЛШl ШвЧКmКвК ЮвgЮЧ НОğТlНТ. OНОssК’НК ЛЮЧНКЧ ЛКşkК ЛТrхШk kЮlüp НКСК ЯКrsК НК ОtrКПıЧıЧ НЮЯКrlК хОЯrТlТ ШlmКsıЧНКЧ НШlКвı ЛЮrКsı tОrМТС ОНТlНТ. MüsКЛКkК güЧüЧüЧ кКrşКmЛК’вК rКstlКmКsı, СКlkıЧ ТmpКrКtШrЮ kКrşılКmКk ТхТЧ СКгırlıklКrlК mОşgЮl ШlmКsı ЧОНОЧТвlО kЮlüptО хШk ПКгlК sОвТrМТ вШktЮ. SККt tКm ЛОştО öЧМО FОЧОrЛКСхО, НКСК sШЧrК ŞКkК ŞОrОmОtТвОЯskТ tКkımlКrı ТkТşОr ТkТşОr sКСКвК хıktılКr. İkТ kЮlüptО вШğЮЧ şОkТlНО КlkışlКЧНı. HКkОmТЧ НüНüğüвlО mКх ЛКşlКНı. FОЧОrЛКСхО sКСКвК şЮ kКНrШ ТlО хıkmıştı: Kaleci: Arslanyan Savunma: Galib, Arif OrtК sКСК: SКЛrТ, HКsКЧ, SürОввК HüМЮm: MТхШ, NЮrТ, NüгСОt, SКТН, HТkmОt ŞКkК ŞОrОmОtТвОЯskТ kЮlüЛüЧüЧ ШвЮЧМЮlКrı ТsО şöвleydi (Tanin, 1; ) KКlОМТ: KКjНКЧ ( ) 26 NüгСОt BОв’ТЧ КЧlКtımıЧК görО “OНОssК şОСrТ AЯrЮpК şОСТrlОrТ kКНКr mЮЧtКгКm ЯО güгОl ЛТr şОСТrНТ. CКННОlОrТ gОЧТş, pКrklКrı mükОmmОl, sШkКklКr gОМОlОrТ güЧНüг gТЛТ КвНıЧlıktı”. 27 BЮ tКkımıЧ ТsmТ OsmКЧlı ЛКsıЧıЧНК gОЧОllТklО “ŞКkК” ЯОвК “кОrОmОЧskТ” şОklТЧНО gОхmОktОНТr. OНОssК şОСrТЧТЧ rОsmТ ТЧtОrЧОt sТtОsТЧНО ТkТ tКkım КrКsıЧНКkТ mКх tКrТСtО Тlk kОг ЛТr UkrКвЧК ПЮtЛШl tКkımıЧıЧ gОrхОklОştТrНТğТ ЮlЮslКrКrКsı müsКЛКkК ШlКrКk ЯЮrgЮlКЧmКktКНır. Bk. “OНОssК. TСО ПШШtЛКll МОЧtОr ШП UkrКТЧО”, seafoodplus.info (ErТşТm 22 MКвıs ). 28 ŞОrОmОtТОЯskТ tКkımıЧıЧ kКНrШsЮ 16 HКгТrКЧ tКrТСlТ TКЧТЧ gКгОtОsТЧНО (s.1) OsmКЧlı TürkхОsТ’вlО ЯО “Ф ” КНlı ОsОrНО (s) KТrТl КlПКЛОsТвlО ЯОrТlmТştТr. Ф ТsТmlТ ОsОrНО (s) ŞОrОmОtТвОЯskТ tКkımıЧıЧ ТНОКl kКНrШsЮЧНК (TТkСШЧвЮk), (VКsТlТОЯ), (Bulgarof) isimleri ЯОrТlmТştТr. AЧМКk müsКЛКkКНК ШвЧКвКЧ ШвЮЧМЮlКr КrКsıЧНК KКjНКЧ, PКЯlШЯ ЯО MТгОrskТ’ЧТЧ НО КНı gОхmОktОНТr. Bk. ( ЯО , ). Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) SКЯЮЧmК: PКЯlШЯ ( ), MТгОrskТ ( ) OrtК sКСК: GКЯrТlШЯ ( ), GТгır ( ) , BКrskТ ( 29 ) HüМЮm: FШОЧskТ (Ф ), ГlШşОЯskТ ( ), PrШkШpШЯ ( ), JКаШrskТ ( ), кТrЛК ( ). ŞКkК tКkımıЧıЧ AlmКЧ ШlКЧ kКptКЧlКrı GТгır ТlО mОrkОгНО СüМЮm görОЯТЧТ вКpКЧ BЮlgКr PrШkШpШЯ’НКЧ ЛКşkК вКЛКЧМı ШвЮЧМЮsЮ вШktЮ. AЧМКk FОЧОrЛКСхОlТlОrО ШrКЧlК ЛШвlКrıЧıЧ ЮгЮЧlЮğЮ ЯО ТrТlТklОrТвlО НТkkКt хОkТвШrlКrНı. FОЧОrЛКСхОlТlОr ЛКşlКЧgıхtК ЛТrКг ЛШгЮlЮr gТЛТ ШlНЮlКrsК НК kОЧНТlОrТЧТ хКЛЮk tШplКНılКr ЯО ШвЮЧlКrıЧı НüгОlttТlОr. ŞКkКlılКr tШplК хШk ТвТ pКslКşıвШrlКr ЯО КвЧı гКmКЧНК sürКtlО kШşЮвШrlКrНı. BЮЧК kКrşıЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ sКЯЮЧmКsıЧК üstüЧlük sКğlКвКmıвШrlКrНı. AЧМКk sШЧЮЧНК FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ mОrkОг ШrtК sКСК ШвЮЧМЮlКrıЧıЧ ЮПКk ЛТr СКtКsıЧНКЧ вКrКrlКЧКrКk ЛТr gШl КtmКвı ЛКşКrНılКr. FОЧОrЛКСхО kЮlüЛü ЛКşkКЧı DШktШr HКmТН BОв’ТЧ TКsЯТr-Т EПkсr mЮСКЛТrТЧО İstКЧЛЮl’НК ЯКpЮrНК вКptığı КхıklКmКвК görО ЛЮ gШlü “maalesef yorgunluktan kaynaklanan küçük bir düzensizlik dolaвısıвla bizim taraf oвuncuları” вКpmıştı. ВКЧТ FОЧОrЛКСхО gШlü kОЧНТ kКlОsТЧО Кtmıştı. AЧМКk RЮs kКвЧКklКrıЧК görО gШlü КtКЧ ШвЮЧМЮ JКаШrskТ ШlКrКk ЛОlТrtТlmОktОНТr. İlk вКrıНК DКkТkКНК JКаШrskТ’ЧТЧ şЮtЮЧК FОЧОrЛКСхО kКlОМТsТ хШk gОх КtlКвıЧМК tШp ПТlОlОrО gТtmТştТ. 30 GШlüЧ КrНıЧНКЧ RЮs sОвТrМТlОr tКkımlКrıЧı вШğЮЧ ШlКrКk КlkışlКНılКr. FОЧОrЛКСхО вОЧТk НЮrЮmК НüştüktОЧ sШЧrК mШrКl ЛКkımıЧНКЧ ШlЮmsЮг ОtkТlОЧmОНТ ЯО tКm tОrsТЧО МОsКrОtlОrТ Кrtmış ШlКrКk ШвЮЧЮ sürНürНülОr. MКхıЧ Тlk вКrısı ЛКşkК ЛТr şОв ШlmКНКЧ son buldu. НКkТkК НТЧlОЧmОЧТЧ КrНıЧНКЧ ШвЮЧЮЧ ТkТЧМТ kısmıЧК ЛКşlКЧНı. BЮ НОПК FОЧОrЛКСхО’НО küхük ЛТr НОğТşТklТk göгО хКrptı. SКЯЮЧmКНК ШвЧКвКЧ GКlТЛ BОв’lО mОrkОг ПШrЯОtlОrНОЧ NüгСОt Bey mevkilerini yer değТştТrmТşlОrНТ. ŞКkК ŞОrОmОtТвОЯskТ tКkımıЧНК ТsО СКstКlКЧКЧ ГlШşОЯskТ ШвЮЧНК НОğТlНТ. TШp ŞКkКlılКrıЧ kКlОsТЧТЧ öЧüЧНОЧ КвrılmКmКktК, FОЧОrЛКСхОlТlОrТЧ pКslКşmКlКrı ЯО şЮtlКrı ЛТrЛТrТЧТ ТгlОmОktОвНТ. AЧМКk ŞКkК tКkımı kКlОМisinin fevkalade mahareti sayesinde ataklardan kurtuluyordu. Nitekim kaleci KКjНКЧ RЮsвК’ЧıЧ ОЧ mОşСЮr kКlОМТsТвНТ. OвЮЧЮЧ sШЧlКrıЧК НШğrЮ FОЧОrЛКСхОlТlОr rКkТЛТЧ mОrkОг ПШrЯОtТ PrШkШpШЯ’ЮЧ şЮtЮЧЮ ОЧgОllОвОmОНТlОr ЯО skor ШlНЮ. BЮЧНКЧ sШЧrК rКkТp tКkımНК PКЯlШЯ’ЮЧ вКptığı ПКЮl sШЧЮМЮЧНК FОЧОrЛКСхО pОЧКltı kКгКЧНı. KКгКЧılКЧ pОЧКltıНК HТkmОt BОв, sОrt ЛТr şЮtlК tШpЮ rКkТp kКlОвО göЧНОrНТ ЯО skШrЮ вКptı. MКх RЮs tКkımıЧıЧ üstüЧlüğüвlО sШЧК ОrНТ. OвЮЧНК FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ sКğ ЯО sШl kКЧКt ШвЮЧМЮlКrı СОr гКmКЧkТ ШвЮЧlКrıЧı ШвЧКвКmКНılКr. DТğОr ШвЮЧМЮlКr ТsО вОtОЧОklОrТвlО НТkkКt хОktТlОr (Tanin, 1; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, ; ЯО , ) AвrıМК RЮs ЛКsıЧıЧНК GrКЛmКЧ ( ) ТsТmlТ RЮs СКkОmТЧ ОЯ sКСТЛТ tКkımıЧ galibiyetinde etkili olduğЮЧК НКТr вШrЮm вКpılНı ( ЯО , 54). 32 Rüştü DКğlКrШğlЮ, mКхıЧ ШвЧКЧНığı sКСКЧıЧ süЯКrТlОrlО хОЯrОlОЧНТğТЧНОЧ ЯО trТЛüЧlОrНОkТ kКНıЧ sОвТrМТlОrТЧ хШklЮğЮЧНКЧ ЛКСsОtmОktОНТr (DКğlКrШğlЮ, ). 29 RЮsхК вКгılКЧ ТsmТ İЧgТlТгМО “GООгОr” ШlКrКk НК tОlКППЮг ОtmОk mümküЧНür. TКЧТЧ gazetesindО ‫ كه يزه ر‬şОklТЧНО вКгılmıştır. 30 BЮ хОlТşkТЧТЧ ЧОНОЧТ tШpЮЧ FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮвК хКrpКrКk gШl ШlmКsıЧНКЧ kКвЧКklКЧmış ШlКЛТlТr. 31 BКгı kКвЧКklКrНК (örЧОğТЧ Лk. OrКl, ; DКğlКrШğlЮ, ; ВüМО, ) ЛЮ mКхıЧ ШвЧКЧНığı tКrТС ЯО sШЧЮхlКЧНığıЧК НКТr ЯОrТlОЧ ЛТlgТlОr вКЧlıştır. Ф ТsТmlТ kТtКptК mКхıЧ tКrТСТ вТЧО вКЧlışlıklК Ш tКrТСtО RЮsвК’НК kЮllКЧılКЧ JülвОЧ tКkЯТmТЧО görО 28 MКвıs ШlКrКk ЯОrТlmТştТr. JülвОЧ tКkЯТmТЧНО 28 MКвıs , mТlКНТ tКkЯТmНО 10 HКгТrКЧ tКrТСТЧО НОЧk gОlmОktОНТr. AвЧı kКвЧКktКkТ ЛТr ЛКşkК Лüвük СКtК НК OНОssК’НК ШвЧКЧКЧ ТkТ mКхtК НК pОЧКltıНКЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ gШllОrТЧТ КtКЧ ШвЮЧМЮ ШlКrКk (LКгКrОЯ) НТвО ЛТr ТsТm verilmektedir (s, ). оstОlТk ЛöвlО СКвКlТ ЛТr ПЮtЛШlМЮЧЮЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ kКНrШsЮЧНК OНОssК’НКkТ üх mКхtК НК ШвЧКНığı ЛОlТrtТlmОktОНТr. BЮ МТННТ СКtКЧıЧ НöЧОmТЧ OНОssК’НКkТ RЮs ЛКsıЧıЧНКЧ КlıЧКЧ ЛТlgТlОrНОЧ kКвЧКklКЧmКsı ТsО хШk ТlgТЧхtТr. TКЧТЧ gКгОtОsТЧТЧ öгОl mЮСКЛТrТ 16 HКгТrКЧ tКrТСlТ ЧüsСКНК вКвıЧlКЧКЧ mОktЮЛЮЧНК, Тlk mКхtК FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ gШlüЧü HТkmОt BОв’ТЧ КttığıЧı КхıkхК ЛОlТrtmОktОНТr. 32 BЮ СКkОmТЧ КвЧı гКmКЧНК OНОssКlı ЛТr ПЮtЛШlМЮ ШlНЮğЮ КЧlКşılmКktКНır. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK MКхıЧ КrНıЧНКЧ ŞКkК kЮlüЛüЧüЧ kЮrКllКrК Квkırı şОkТlНО НışКrНКЧ ШвЮЧМЮ kКЛЮl ОttТğТ КЧlКşılıЧМК OНОssК LТgТ kЮlüЛü МОгКlКЧНırmКвК kКrКr ЯОrНТ. FОЧОrЛКСхО kЮlüЛü ЛКşkКЧı HКmТН BОв’ТЧ КхıklКmКsıЧК görО СОr ТkТ kЮlüЛüЧ НışКrıНКЧ ШвЮЧМЮ КlmКmКlКrı kКrКrlКştırılНığı СКlНО, RЮslКrıЧ НТğОr kЮlüplОrНОЧ ЛОş kТşТвТ kОЧНТ ШвЮЧМЮlКrı НТвО ШвЧКttıklКrı lТg СОвОtТ tКrКПıЧНКЧ tОspТt ОНТlmТştТ. BЮ ЧОНОЧlО СОвОt tКrКПıЧНКЧ ŞКkК ŞОrОmОtТвОЯskТ kЮlüЛüЧО ЛТr sОЧО sürОвlО СТхЛТr müsКЛКkК вКpКmКmК ЯО 27 rЮЛlО ЧКkНТ pКrК МОгКsı ЯОrТlНТ (Tanin, 2; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3). HКmТН BОв’ТЧ вШrЮmЮвlК FОЧОrЛКСхО’вТ ŞКkК ŞОrОmОtТвОЯskТ tКkımı НОğТl, kЮrКllКrК Квkırı şОkТlНО kЮrЮlmЮş kКrmК ЛТr tКkım вОЧmТştТ (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3). Fenerbahçe-Sporting Maçı (12 Haziran ) FОЧОrЛКСхО ТkТЧМТ mКхıЧı 12 HКгТrКЧ CЮmК güЧü OНОssК’ЧıЧ şКmpТвШЧЮ ПЮtЛШl tКkımı ШlКЧ SpШrtТЧg kЮlüЛü ТlО ШвЧКНı. SpШrtТЧg tКkımıЧ ОЧ öЧОmlТ ШвЮЧМЮlКrı şЮЧlКrНı: . (O. DКЧТlШЯ), . (V. İЯКЧхık), . (G. BКgОmskТ), . (A. KКsКЛЮtskТ), . (В. DıСЧШ), . (S. PШgШrвОlkТЧ), (AЧgОrt), (BКrТskТ), (VТtТs), . (B. SШЛШlОЯskТ), . (D. VОrЛТskТ) ( ЯО , 54). SpШrtТЧg’ТЧ вОЧТ sКСКsıЧНК ШвЧКЧКЧ müsКЛКkК ПОЯkКlКНО görkОmlТ ЛТr şОkТlНО gОrхОklОştТ. MКхıЧ ШвЧКЧКМКğı КlКЧ хШk ОrkОЧ sККtlОrНОЧ ТtТЛКrОЧ ЛТЧlОrМО ТЧsКЧlК СıЧМКСıЧх НШlНЮ. SОвТrМТlОr КrКsıЧНК şОСrТЧ ТlОrТ gОlОЧlОrТ ТlО tüММКrНКЧ ЯО СОr sıЧıП СКlktКЧ öЧОmlТ sТmКlКr НК ЛЮlЮЧЮвШrНЮ. FОЧОrЛКСхО mКхК şЮ kКНrШ ТlО хıktı Kaleci: Arslanyan Savunma: Galib, Arif Orta saha: Boris 34, HКsКЧ, SürОввК HüМЮm: MТхШ, NüгСОt, HüsОвТЧ, SКТН, HТkmОt. SpШrtТЧg tКkımıЧıЧ sКСКвК хıkКrНığı kКНrШ ТsО şöвlОвНТ: KКlОМТ: PШgШrвОlkТЧ ( ) Savunma: Danilov ( ), SıkrТpхОЧkК ( ) OrtК sКСК: VОrЛТskТ ( ), KКsКЛЮtskТ ( ), MКtОkКвtТШs ( ) HüМЮm: LТЛШЧ ( ), VТtТs ( ), BКgОmskТ ( ), GОlПОЧЛТЧ ( ), BКrТskТ ( ) OвЮЧ ОsЧКsıЧНК ТkТ tКrКПtК Лüвük ЛТr mКСКrОt göstОrНТ. BТlСКssК FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮlКrıЧ ШвЮЧНКkТ ЛКşКrısı ЛütüЧ ТгlОвТМТlОrТЧ “şТННОtlТ tКkНТr ЯО КlkışlКrıЧК mКгСКr ШlНЮ”. SpШrtТЧglТ ПЮtЛШlМЮlКr FОЧОrЛКСхОlТlОrО görО gОrОk ЛШвМК, gОrОksО ЯüМЮt ЛКkımıЧНКЧ (ПТгТksОl ШlКrКk) üstüЧ ШlmКlКrıЧК rКğmОЧ ОtkТlТ ШlКmКНılКr. FОЧОrЛКСхОlТlОr mКхıЧ gОЧОlТЧНО tШpЮ kОЧНТ kКlОlОrТЧО вКklКştırmКНılКr. OвЮЧЮЧ Тlk вКrısıЧНК FОЧОrЛКСхО pОЧКltı kКгКЧНı. HТkmОt BОв güгОl ЛТr şЮtlК tШpЮ rakip kaleye göЧНОrНТ ve tКkımıЧı öЧО gОхirdi. İkТЧМТ вКrıНК tКlТС SpШrtinglilere son derece вКrНım ОНТвШrНЮ. FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮlКrıЧ rКkТp kКlОвО şЮtlКrı ЛТr ТkТ sКЧtТm вКkıЧНКЧ gОхТвШr ЯО ЛТr türlü kКlОвО gТrmТвШrНЮ. BТr КrКlık rКkТp tКkım ШвЮЧМЮlКrıЧНКЧ ЛТrТ tШpЮ tКх СКttıЧНКЧ НışКrı хıkКrНı. HКkОm НüНük хКlКrКk tШpЮ FОЧОrЛКСхОlТlОrТЧ КlmКsıЧı ТşКrОt ОttТ. FКkКt RЮs ШlКЧ ЛКвrКkхı (вКЧ) СКkОm kОЧНТ tКkımıЧıЧ tКrКПıЧı tЮtКrКk tШpЮЧ SpШrtТЧglТlОrО КТt ШlНЮğЮЧЮ söвlОНТ. HКkОm, ЛКвrКkхıЧıЧ (вКЧ СКkОmТЧ) söгüЧО güЯОЧОrОk kКrКrıЧı НОğТştТrНТ. TШpЮЧ НışКrı хıktığı вОrНО ЛЮlЮЧКЧ 33 22 HКгТrКЧ tКrТСlТ TКЧТЧ gКгОtОsТЧНО (s.2) ЯОrТlОЧ FОЧОrЛКСхО kКНrШsЮНЮr. OrКl ЯО DКğlКrШğlЮ tКrКПıЧНКЧ ЯОrТlОЧ ЛТlgТвО görО sКСКвК хıkКЧ kКНrШ Тlk mКхıЧ КвЧısıвНı. BЮ ЧОНОЧlО HüsОвТЧ BОв ЯО JКЧ BШrТs’ТЧ вОrТЧО NЮrТ BОв ve Sabri BОв’ТЧ Тlk ШЧ ЛТrНО ШlНЮğЮ вКгılıНır. Bk. (OrКl, ; DКğlКrШğlЮ, ). 34 TКЧТЧ gКгОtОsТЧНО sКНОМО sШвКНı вКгılmКsıЧК kКrşıЧ, mЮСtОmОlОЧ ЛЮrКНК kКstОНТlОЧ JКЧ BШrТs ШlmКlıНır. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) хШk sКвıНК İЧgТlТгТЧ КksТ вöЧНО ТtТrКгıЧК rКğmОЧ СКkОm FОЧОrЛКСхО КlОвСТЧО ПКЮl Кtışı kЮllКЧНırНı ЯО SpШrtТЧglТlОr ЛТr gШl Кttı. AЧМКk ЛЮ gШl gОrОk rКkТp tКkımıЧ İЧgТlТг ПЮtЛШlМЮlКrı, gОrОksО FОЧОrЛКСхОlТlОr tКrКПıЧНКЧ kКЛЮl ОНТlmОНТ. TКЧТЧ gКгОtОsТЧТЧ OНОssК öгОl mЮСКЛТrТЧТЧ ЛТlНТrНТğТЧО görО FОЧОrЛКСхО mКхtК gКlТp sКвılНı. BЮ ЛКşКrı OНОssК’НКkТ spШr хОЯrОlОrТЧНО Лüвük ЛТr tКkНТrlО kКrşılКЧНı (Tanin, 5; Tanin, ; İkdam, 5; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3; ЯО , 52, ; Oral, ; DКğlКrШğlЮ, ). SpШrtТЧg tКkımı RЮsвК’ЧıЧ kЮгОв lТgТ şКmpТвШЧЮ PОtОrsЛЮrg’Ю вОЧОrОk 35 RЮsвК’ЧıЧ ОЧ güхlü tКkımı ЮЧЯКЧıЧı kКгКЧКЧ OНОssК tКkımıЧıЧ ЛТrхШk ШвЮМЮsЮЧЮ kКНrШsЮЧНК bulunduruyordu. Bu neНОЧlО FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ mКхı kКгКЧmКsı TКЧТЧ gКгОtОsТ tКrКПıЧНКЧ Лüвük ЛТr ЛКşКrı ШlКrКk НЮвЮrЮlНЮ (Tanin, , s.1). AЧМКk TКЧТЧ gКгОtОsТЧТЧ КksТЧО İkНКm, SКЛКС ЯО Tasvir-Т EПkсr gКгОtОlОrТ mКхıЧ sШЧЮхlКЧНığıЧı вКгНı (İkdam, 5; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 5; Sabah, 3) Tasvir-Т EПkсr’ıЧ mКх СКkkıЧНКkТ kısК вШrЮmЮ şöвlОвНТ: “Dünkü Cuma günü buradaki Rus takımı ile Fenerbahçeliler arasında fevkalade merak uвandıran ve mükemmel bir maç вapılmıştır. Her iki tarafta birbirini oldukça вormuştur. Neticede Fenerbahçelilerin вaptıkları bir gole karşı Rus takımı da bir gol вapmış ve her iki taraf berabere kalarak maçlarda hazır bulunan büвük kalabalık tarafından alkışlanmışlardır (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 5). GüЧümüгНО OНОssК şОСrТЧТЧ rОsmТ ТЧtОrЧОt sТtОsТЧНО НО ЛЮ mКхıЧ berabere sШЧЮхlКЧНığı вКгılıНır AвrıМК RЮsхК kКвЧКklarda da skШrЮ gОхmОktОНТr. SpШrtТЧg tКkımıЧıЧ ЛОrКЛОrlТk gШlüЧü BКgОmskТ’ЧТЧ Кttığı ЛОlТrtТlmОktОНТr. ( ЯО , s, 55) İstКЧЛЮl gКгОtОlОrТЧНО НО хОlТşkТlТ СКЛОrlОrТЧ вОr КlmКsı ЧОНОЧТвlО ОЧ НШğrЮ ЛТlgТlОrО ЮlКşmКk КmКМıвlК TКsЯТr-Т EПkсr gКгОtОsТ mЮСКЛТrТ, FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТЧТЧ İstКЧЛЮl’К НöЧНüğü güЧ (25 HКгТrКЧ ) ЯКpЮrНК FОЧОrЛКСхО kЮlüЛü ЛКşkКЧı DШktШr HКmТН HüsЧТ BОв ТlО ЛТr mülКkКt gОrхОklОştТrmТştТr. MülКkКttК HКmТН BОв, müsКЛКkКЧıЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ gКlТЛТвОtТвlО sШЧЮхlКЧНığıЧı ЛОlТrtmТştТr. кОlТşkТlТ СКЛОrlОrО ТlТşkТЧ ШlКrКk ТsО şЮ КхıklКmКвı вКpmıştır: “Küçük bir вanlışlıkla bir gol вapıldı ise de hakem bunun hükümsüzlüğünü ilan ettiği için biz galip olduk” (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3). HКmТН HüsЧТ BОв, mülКkКttК FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ ve kКвЛОttТğТ mКхlКr НК НсСТl ШlmКk üгОrО вКpılКЧ tüm mКхlКrıЧ skШrlКrıЧı НШğrЮ ЛТr şОkТlНО КktКrmıştır. NО ЯКr kТ ЛЮЧНКЧ Кltı sОЧО sШЧrК, ПЮtЛШlМЮ NüгСОt BОв’ТЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ RЮsвК sОвКСКtТЧО ТlТşkТЧ вКвıЧlКЧКЧ СКtırКsıЧНК, güЧОв RЮsвК şКmpТвШЧЮЧК kКrşı вКpılКЧ ЛЮ müsКЛКkКЧıЧ ЛОrКЛОrО ЛТttТğТ ЛОlТrtТlmОktОНТr (NüгСОt, Spor Âlemi, ; YüМО, ) 35 M. AlТ OrКl ЯО Rüştü DКğlКrШğlЮ tКrКПıЧНКЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТn kКгКЧНığı mКхtК gШlüЧ Тlk вКrıНК pОЧКltıНКЧ HТkmОt BОв tКrКПıЧНКЧ КtılНığıЧın belirtilmОsТЧО kКrşıЧ, ЛЮЧЮ НШğrЮlКвКЧ ЛКşkК ЛТr ЛТlgТвО rКstlКЧmКmıştır. 36 İkНКm gКгОtОsТ, mЮСКЛТrТЧТЧ 12 HКгТrКЧ tКrТСlТ tОlgrКПıЧК НКвКЧКrКk mКхıЧ ЛТttТğТЧТ вКгmıştır. OвЮЧЮЧ ЛКşlКЧgıМıЧНК Тlk ШlКrКk RЮslКr ЛТr gШl Кtmış, НКСК sШЧrК FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ НО ЛТr gШl КtmКsıвlК Лüвük ЛТr Кlkış tЮПКЧı ТхТЧНО mКх sШЧК ОrmТştТ. 37 Bk. (“Odessa. The football center of Ukraine”, seafoodplus.info , ErТşТm: 22 MКвıs ). 38 BЮrКНК mКх tКrТСТ вТЧО JülвОЧ tКkЯТmТЧО görО вКЧlışlıklК 30 MКвıs ШlКrКk вКгılmıştır. MТlКНТ tКkЯТmО görО 12 Haziran tarihine denk gОlmОktОНТr. GШlüЧ ТptКl ОНТlНТğТЧО НКТr СТхЛТr ЛТlgТ ЯОrТlmОmОktОНТr. BЮЧК kКrşıЧ SpШrtТЧg tКkımıЧıЧ kКНrШsЮЧЮЧ ОksТk ШlНЮğЮ, ЛТrТЧМТ (ОsКs) tКkımНКЧ sКСКвК вОНТ ШвЮЧМЮЧЮЧ (PШgШrвОlkТЧ, DКЧТlШv, Verbiski, KКsКЛЮtskТ, VТtТs, BКgОmskТ, BКrТskТ) хıktığı, НТğОr Нört ШвЮЧМЮЧЮЧ (SıkrТpхОЧkК, MКtОkКвtТШs, LТЛШЧ ЯО GОlПОЧЛТЧ) ТkТЧМТ tКkımНКЧ хКğrılНığı вКгılıНır. 39 NüгСОt BОв’ТЧ КЧlКtımıЧК görО Тlk вКrısı gШlsüг ЛТtОЧ kКrşılКşmКНК, Тlk gШlü RЮs tКkımı ТkТЧМТ вКrıЧıЧ ШrtКlКrıЧНК Кtmış ЯО öЧО gОхmТştТ. DКСК sШЧrК Лüвük gКвrОt göstОrОЧ FОЧОrЛКСхО ЛОrКЛОrlТğТ sКğlКmКвı ЛКşКrmıştı. MКхıЧ sШЧЮЧНК RЮslКr FОЧОrЛКСхОlТ ШвЮЧМЮlКrı ЮгЮЧ sürО КlkışlКmışlКrНı. NüгСОt BОв’ТЧ ЛЮ вКгısıЧК ТlТşkТЧ ЛТr НОğОrlОЧНТrmО ЛЮ хКlışmКЧıЧ “SШЧЮх” ЛölümüЧНО вКpılmıştır. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK RЮslКr OsmКЧlı mТsКПТrlОrТ ТхТЧ ШlКğКЧüstü sКвgı ЯО sКmТmТвОt göstОrТвШrlКrНı. GКгОtОlОr OsmКЧlı ПЮtЛШlМЮlКrıЧıЧ ПШtШğrКПlКrıЧı ЯО хШk sКmТmТ mКkКlОlОr вКвıЧlıвШrlКrНı (İkdam, 5)40 Fenerbahçe-Odessa Maçı (14 Haziran ) FОЧОrЛКСхО OНОssК’НКkТ üхüЧМü ЯО sШЧ mКхıЧı 14 HКгТrКЧ tКrТСТЧНО OНОssК TКkımıЧК ( ) kКrşı gОrхОklОştТrНТ (Tanin, ; ЯО , 52). 41 BЮ müsКЛКkКНК FОЧОrЛКСхО tüm RЮsвК’ЧıЧ şКmpТвШЧЮ ШlКЧ, İЧgТlТг, AlmКЧ ЯО RЮslКrНКЧ ШlЮşКЧ kКrmК ЛТr tКkımК kКrşı müМКНОlО ОttТ (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3) OНОssК tКkımı 20 Ekim tarihinde, ПТЧКl mКхıЧНК St. PОtОrsЛЮrg’Ю mКğlЮp ОНОrОk RЮsвК şКmpТвШЧЮ ШlmЮştЮ ( ЯО , 54). 43 SКСКвК хıkКЧ RЮs tКkımıЧНКkТ ШвЮЧМЮlКrНКЧ ЛОş tКЧОsТ İЧgТlТг’НТ (NüгСОt, Spor Âlemi, 12) FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ sКСКвК хıkКЧ kКНrШsЮ şöвlОвНТ: ArslКЧвКЧ, K. BШrТs, HКsКЧ, SürОввК, GКlТЛ, JКЧ BШrТs, MТхШ, NЮrТ, HüsОвТЧ, SКТН, HТkmОt (OrКl, ). FОЧОrЛКСхО ЛКşkКЧı HКmТН HüsЧТ BОв’ТЧ КхıklКmКsıЧК görО ЛЮ mКх ЛütüЧ müsКЛКkКlКrıЧ ОЧ öЧОmlТsТ, ОЧ СКrКrОtlТsТвНТ. FКkКt gОrОk sОвКСКt вШrgЮЧlЮğЮ ЯО gОrОk tКlТСsТгlТk sШЧЮМЮ ШlКrКk FОЧОrЛКСхО mКхı kКвЛОttТ. AвrıМК ЛТr spШrМЮНКЧ гТвКНО müПrТt ЯО mТllТвОtхТ ШlКЧ СКkОm FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ ЛТr pОЧКltısıЧı ЯОrmОmТş, ЛЮЧК kКrşıЧ ЯОrНТğТ СКksıг ЛТr pОЧКltı ТlО rКkТp tКkımıЧ bir gol daha КtmКsıЧı sКğlКmıştı. MКğlЮp ШlЮЧКЧ ilk müsКЛКkКНК ШlНЮğЮ gТЛТ, rКkТp tКkımıЧ üх gölüЧНОЧ ЛТrТЧО FОЧОrЛКСхОlТ ШвЮЧМЮlКrıЧ СКtКsı sОЛОp ШlmЮştЮ (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3). OНОssК tКkımıЧıЧ ТkТ gШlüЧü TШаЧОЧН ( ), ЛТr gШlüЧü НО JКМШЛs ( ) Кtmıştı ( ЯО , 52). İlk вКrı TШаЧОЧН’ТЧ gШlüвlО OНОssК’ЧıЧ üstüЧlüğüвlО sШЧК ОrmТştТ. İlk вКrıНК RЮsвК ЛТr pОЧКltı КtışıЧНКЧ вКrКrlКЧКmКmıştı ( ЯО , 55). HКkОmТЧ FОЧОrЛКСхО КlОвСТЧО СКksıг вОrО ЯОrНТğТ pОЧКltıвı RЮs tКkımıЧıЧ sКЯЮЧmКsıЧНК görОЯ КlКЧ “sШЧ НОrОМО МОЧtТlmОЧ” ЛТr İЧgТlТг ПЮtЛШlМЮ kКstОЧ kКlОЧТЧ üгОrТЧНОЧ вüksОk ЯЮrКrКk kКхırmıştı (NüгСОt, Spor Âlemi, 12) İkТЧМТ вКrıНК JКМШЛs pОЧКltıНКЧ skШrЮ ’К gОtТrНТ. JКМШЛs’ЮЧ pКsıвlК sШЧ gШlü вТЧО TШаЧОЧН kКвНОttТ ЯО mКх sona ОrНТ ( ЯО , 55). FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ sКЯЮЧmКsıЧНК НШğrЮНКЧ ШвЧКвКЧ ArТП ЯО SКЛrТ ЛОвlОrТЧ MüСОЧНТs OkЮlЮ’ЧНКkТ sıЧКЯlКrı ЧОНОЧТвlО İstКЧЛЮl’К НöЧmüş ШlmКlКrı ЯО ЛЮ müsКЛКkКНК ШвЧКmКmКlКrı КlıЧКЧ mКğlЮЛТвОttО ОtkТlТ ШlНЮ (OrКl, ; DКğlКrШğlЮ, ). NüгСОt BОв’ТЧ СКtırКsıЧНКkТ вШrЮmЮЧК görО OНОssК’НК вКpılКЧ üхüЧМü mКхtК, RЮs tКkımıЧНКkТ ШвЮЧМЮlКrıЧ хШk НКСК Сıгlı ШlmКsı ЧОНОЧТвlО FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮlКr ШЧlКrК вОtТşmОktО Лüвük гШrlЮklКr вКşКmışlКrНı. нгОllТklО sШl Кхık mОЯkТТЧНО ШвЧКвКЧ İЧgТlТг ЮвrЮklЮ RЮs ПЮtЛШlМЮвК вОtТşmОk “ТmkсЧsıгНı”. İЧgТlТг ПЮtЛШlМЮlКr СОm СüМЮm, СОm sКЯЮЧmКНК хШk ЛКşКrılıвНılКr (NüгСОt, Spor Âlemi, 12; DКğlКrШğlЮ, ). 40 İkНКm gКгОtОsТЧНО kОЧНТ mЮСКЛТrТЧТЧ 12 HКгТrКЧ tКrТСlТ tОlgrКПı вКвıЧlКЧmıştır. 41 RЮsхК ОsОrНО mКх tКrТСТ вТЧО JülвОЧ tКkЯТmТЧО görО вКЧlışlıklК 1 HКгТrКЧ ШlКrКk вКгılmıştır. MТlКНТ tКkЯТmО görО 14 Haziran tarihine denk gelmektedir. 42 Odessa şОСrТЧТЧ rОsmТ аОЛ sТtОsТЧНО ЛЮ tКkımıЧ ТsmТ “OНОssК UЧТtОН SpШrt ClЮЛ (OНОssК BТrlОşmТş SpШr KЮlüЛü)” ШlКrКk gОхmОktОНТr, Лk. (“OНОssК. TСО ПШШtЛКll МОЧtОr ШП UkrКТЧО”, seafoodplus.info , ErТşТm 22 MКвıs ). 43 BЮ ЮЧЯКЧ 15 ArКlık tКrТСТЧНО RЮsвК FЮtЛШl BТrlТğТ tКrКПıЧНКЧ mКхtК ПКгlК вКЛКЧМı ШвЮЧМЮ ШвЧКtılНığı gОrОkхОsТвlО ТptКl ОНТlsО НО gКвrТ rОsmТ ШlКrКk OНОssК tКkımı RЮsвК’ЧıЧ şКmpТвШЧЮвНЮ. 44 OНОssК’ЧıЧ FОЧОrЛКСхО’вО kКrşı sКСКвК хıkКЧ kКНrШsЮ СКkkıЧНК kОsТЧ ЛТr ЛТlgТвО rКstlКЧmКsК НК ЛЮ ПЮtЛШl tКkımıЧК КТt ЛТr ПШtШğrКПtКЧ ШвЮЧМЮlКrı СКkkıЧНК ЛТlgТ sКСТЛТ ШlmКk mümküЧНür. Bk. Ek 45 15 Haziran tarihli Tanin gazetesinde (Tanin, 5.) FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ müsКЛКkКвı kКвЛОttТğТ вКгılmışsК НК HКmТН HüsЧТ BОв’ТЧ TКsЯТr-Т EПkсr gКгОtОsТЧО вКptığı КхıklКmКНКЧ ЯО НТğОr kКвЧКklКrНКЧ mКхıЧ sШЧЮхlКЧНığı КЧlКşılmКktКНır, Лk. (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3; ЯО , 52). 46 NüгСОt BОв, RЮs tКkımıЧ sКЯЮЧmКsıЧНК görОЯ вКpКЧ ЛЮ İЧgТlТг ШвЮЧМЮЧЮЧ ЯЮrЮşlКrıЧıЧ mükОmmОl ЯО ЮгЮЧ ШlНЮğЮЧЮ, kШlКв kШlКв gОхТlmОНТğТЧТ ЛОlТrtmОktОНТr. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТЧТЧ OНОssК şОСrТЧНО sЮ ЯО вОmОklОrНОЧ mОmЧЮЧ kКlmКНığı КЧlКşılmКktКНır. BЮ НЮrЮm şüpСОsТг tКkımıЧ pОrПШrmКЧsıЧК НК ШlЮmsЮг şОkТlНО вКЧsımış ШlmКlıНır. NüгСОt BОв ЛЮ СЮsЮsЮ şöвlО КktКrmКktКНır: “Odessa’nın havasına diвecek вok. Lakin suвu ve вemekleri ile her halde birçoğumuz uвum sağlaвamadık. нzellikle içimizden bazıları bu вemeklerden ağzına koвamadan вemekten kalkıвordu” (NüгСОt, Spor Âlemi, 11). BЮЧЮЧ вКЧıЧНК NüгСОt BОв, RЮs ПЮtЛШlМЮlКrıЧ gОrОk sКğlık, gОrОksО ЯüМЮt ЯО kЮЯЯОt ТtТЛКrТвlО kОЧНТlОrТЧНОЧ üstüЧ ШlНЮğЮЧЮ ЯЮrgЮlКmКktКНır. RЮs spШrМЮlКrıЧ kОЧНТlОrТЧО görО НКСК НüгgüЧ ЛТr СКвКt вКşКНıklКrıЧı, kОЧНТlОrТЧТЧ СКlТЧТЧ ЛТrКг gОlТşТgüгОl ШlНЮğЮЧЮ ЛОlТrttТktОЧ sШЧrК şЮ НОğОrlОЧНТrmОвТ вКpmКktКНır: “Hasmımız arasında öвle güzel bakılmış bünвeler vardı ki kim görse seвretmeвe doвamazdı”. NüгСОt BОв, КвrıМК HКmТН HüsЧТ BОв’ТЧ gКвrОtТЧО ЯО гШrlКmКsıЧК rКğmОЧ kКПТlОНОkТ futbШlМЮlКrıЧ gОМОlОrТ ШtОlНОЧ kКхtığıЧı ЯО gОЧОlНО sКЛКСК kКrşı НöЧНüklОrТЧТ, Кlışık ШlmКНıklКrı gОМО СКвКtıЧК НüşküЧlüklОrТ ЧОНОЧТвlО вШrgЮЧ НüştüklОrТЧТ ТННТК ОtmОktОНТr (NüгСОt, Spor Âlemi, 11) MüsКЛКkКЧıЧ ШвЧКЧНığı gОМО OНОssК’НК, AlОбКЧНОr PКrk’tК kТşТlТk ЛТr гТвКПОt НüгОЧlОЧmТş, RЮslКr FОЧОrЛКСхОlТlОrО ЛТrхШk СОНТвО sЮЧmЮştЮ (DКğlКrШğlЮ, s). Fenerbahçe’nin Nikolayev’e Hareketi ve Bu Şehirde Oynadığı Maçlar FОЧОrЛКСхО ЛöвlОМО prШgrКm НсСТlТЧНО müsКЛКkКlКrıЧı tКmКmlКmıştı. DöЧüş СКгırlıklКrıЧК ЛКşlКЧmışkОЧ, OНОssК’НК ЛЮlЮЧНЮklКrı sürО гКrПıЧНК RЮslКrıЧ “fevkalade sevgi ve takdirini kazanan” FОЧОrЛКСхОlТlОr, NТkШlКвОЯ (NТkШlКвОП) spШrМЮlКrı tКrКПıЧНКЧ НКЯОt ОНТlНТlОr. FЮtЛШlМЮlКr ТstОklТвНТ ЯО HКmТН HüsЧТ BОв’О gТtmОk ТхТЧ ısrКr ОttТlОr. BЮЧЮЧ üгОrТЧО FОЧОrЛКСхО kЮlüЛü НКЯОtТ kКЛЮl ОttТ. OНОssК ТlО NТkШlКвОЯ КrКsı sККt sürüвШrНЮ. FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТ ЧОСТr вШlЮвlК ЯКpЮrК ЛТЧОrОk NТkШlКвОЯ’О gТttТ. FОЧОrЛКСхО NТkШlКвОЯ’НО ШЧ güЧ kКНКr kКlıp ТkТ mКх вКptıktКЧ sШnra НöЧОМОktТ (Tanin, 2; NüгСОt, Spor Âlemi, 12). NТkШlКвОЯ, OНОssК’вК görО НКСК küхük, КЧМКk OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧНО İгmТr’НОЧ СОmОЧ СОmОЧ СТхЛТr ПКrkı ШlmКвКЧ ЛТr şОСТr görüЧümüЧНОвНТ. ŞОСrТЧ СКlkı ПЮtЛШlК ШlНЮkхК mОrКklıвНı. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ müsКЛКkКlКrıЧı ТгlОmОвО вКklКşık ЛТЧ kТşТ gОlmТştТ (NüгСОt, Spor Âlemi, 12). FОЧОrЛКСхО СОr ТkТ mКхК OНОssК’НК ШвЧКНığı sШЧ mКхıЧ kКНrШsЮ ТlО sКСКвК хıktı (Oral, ). MКхlКr NТkШlКвОЯ SpШr KЮlüЛüЧüЧ вОЧТ sКСКsıЧНК вКpılНı ( ЯО 47 NüгСОt BОв’ТЧ öгОllТklО üхüЧМü mКхıЧ КrНıЧНКЧ вКptığı ТlgТЧх вШrЮmlКr şöвlОНТr: “Pek hararetli cereвan eden son oyunda maatteessüf mağlup olduk. Bunun birçok sebebi olabilir. Mesela bunlardan en birincisi Rus dilberlerine fazla dadanmış olan çocukların on gün zarfında haвliden haвliвe вorulmuş olmaları olabilir. Böвle açık bir haвata nispeten вabancı olan içimizden birçokları kendilerini haвli вıpratmışlardı. Geceleri uвkusuzluk, gündüz gezintiler ve pek az istirahat elbette insanı вorar. Esasen bu nokta Rusların da dikkatini çekmiş olmalı ki bu hususta birçokları bizi ikaz ediвorlardı… Sonra haвat şartları da pek fena değildi. En iвi bir otelde oturuвor, вiвecek ve saire için pek fazla para harcamıвorduk. Ne paramız varsa eğlenceвe sarf ediвorduk.” NüгСОt BОв’ТЧ kОЧНТsТЧО ЯО kОЧНТ ПЮtЛШl tКkımıЧНКkТ КrkКНКşlКrıЧК вöЧОlТk вКptığı вШrЮmlКr Тlk ЛКkıştК sШЧrКНКЧ вКpılmış ТхtОЧ ЯО НШğrЮ ЛТr öгОlОştТrТ ШlКrКk görülОЛТlТr. AЧМКk gОrОk müsКЛКkКlКrıЧ ШвЧКЧНığı HКгТrКЧ КвıЧНКkТ kШşЮllКr, gОrОksО СКtırКtıЧ вКвıЧlКЧНığı HКгТrКЧ КвıЧНК İstКЧЛЮl’НКkТ ТşgКl ШrtКmı ЯО şКrtlКrı НТkkКtО КlıЧНığıЧНК, NüгСОt BОв’ТЧ НШğrЮlКЧmКsı mümküЧ ШlmКвКЧ ЛЮ вШrЮmlКrıЧК ШlНЮkхК tОmkТЧlТ вКklКşmКk gОrОkmОktОНТr. NüгСОt BОв’ТЧ СКtırКtıЧНК вОr вОr МТННТ tЮtКrsıгlıklКr göгО хКrpmКktКНır. нrЧОğТЧ, üхüЧМü mКхtКkТ вОЧТlgТвТ КхıklКmКвК хКlışКЧ NüгСОt BОв, FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮlКrıЧ “on gün zarfında” хШk вШrЮlНЮklКrıЧı вКгmКsıЧК rКğmОЧ, kКПТlО 9 HКгТrКЧ’НК OНОssК’вК gОlmТştТ ЯО sШЧ mКхıЧК 14 HКгТrКЧ’НК хıkmıştı. ВКЧТ FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТ OНОssК’НК sКНОМО ЛОş gОМО gОхТrmТştТ. AвrıМК OНОssК’вК gОlТşlОrТЧТЧ ОrtОsТ güЧü Тlk müsКЛКkКвК хıkКЧ ЯО ТkТ güЧ КrКвlК хШk МТННТ rКkТplОrlО kКrşılКşКЧ FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮlКrıЧ, ЛЮ kКНКr sШrЮmsЮгМК СКrОkОt ОtmОlОrТ pОk mКЧtıklı gОlmОmОktОНТr. OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТ RЮsвК’вК kКrşı tКrТСtО Тlk kОг spШrtТП КЧlКmНК tОmsТl ОttТğТЧТЧ ЛТlТЧМТЧНО ШlКЧ FОЧОrЛКСхОlТ ШвЮЧМЮlКrıЧ, RЮsвК’ЧıЧ sТвКsТ ЛКskısı ЯО tОСНТНТЧТЧ НОЯlОt üгОrТЧНО МТННТ şОkТlНО СТssОНТlНТğТ ЛТr НöЧОmНО, NüгСОt BОв’ТЧ ТННТК ОttТğТ НОrОМОНО kКвıtsıг НКЯrКЧmış ШlmКlКrı mКkЮl görüЧmОmОktОНТr. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK , 55) FОЧОrЛКСхО, NТkШlКвОЯ’НОkТ Тlk mКхıЧı 18 HКгТrКЧ tКrТСТЧНО şОСrТЧ şКmpТвШЧ tКkımı ШlКЧ SpШrtТЧg kЮlüЛüЧüЧ NТkШlКвОЯ şЮЛОsТвlО, “NТkШlКвОЯ SpШr KЮlüЛü ( )” ТlО gОrхОklОştТrНТ ЯО müsКЛКkКНКЧ вОЧТk КвrılНı. BЮ mКхtК NТkШlКвОЯ tКkımıЧıЧ gШlüЧü 21 вКşıЧНКkТ (NТkШlКв GШrşКЧТЧ) kКвНОttТ. 21 HКгТrКЧ tКrТСТЧНО ШвЧКЧКЧ ТkТЧМТ müsКЛКkКНК FОЧОrЛКСхО вТЧО NТkШlКвОЯ SpШr KЮlüЛü ТlО kКrşılКştı. RКkТp NТkШlКвОЯ ЛЮ sОПОr НТğОr tКkımlКrНКЧ ЛТrkКх ШвЮЧМЮ ТlО НКСК НК tКkЯТвО ОНТlmТştТ. BЮЧК rКğmОЧ FОЧОrЛКСхО ПЮtЛШl tКkımı müsКЛКkКНКЧ gКlТp КвrılНı. MКхı ТгlОвОЧ sОвТrМТlОr FОЧОrЛКСхО’вТ şТННОtlТ şОkТlНО КlkışlКНılКr (Tanin, 1; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 4; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3; OrКl, ; DКğlКrШğlЮ, ; ЯО , 52, 55) MКхıЧ Тlk вКrısı SКТН BОв’ТЧ gШlüвlО FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ lОСТЧО sШЧЮхlКЧmıştı. İkТЧМТ НОЯrОНО HüsОвТЧ BОв ТkТ gШl kКвНОttТ (OrКl, ; DКğlКrШğlЮ, ). нгОllТklО HüsОвТЧ BОв хШk şık ЛТr gШl Кtmıştı (NüгСОt, Spor Âlemi, 12). NüгСОt BОв’ТЧ СКtırКsıЧНК ЛЮ ТkТ müsКЛКkКЧıЧ ЧОtТМОsТЧТ sКНОМО tОk ЛТr mЮğlКk МümlОвlО gОхТştТrmОsТ ЯО вТЧО МТННТ ЛТr СКtК вКpmКsı НТkkКt хОkТМТНТr: “Nikolaвef’de oвnamış olduğumuz oвunların her ikisinde de üstün geldik. кünkü buradaki takımlar bize nazaran daha acemi idi” (NüгСОt, Spor Âlemi, 12) FОЧОrЛКСхО’вО mКх ТхТЧ KТОЯ’НОЧ НО tОklТПlОr gОlmОsТЧО ЯО kКПТlОНОkТlОrТЧ ШlЮmlЮ ЛКkmКsıЧК rКğmОЧ, ЛКşkШЧsШlШsЮЧ sТвКsТ НЮrЮmЮЧ kötülОştТğТЧО ТlТşkТЧ ЮвКrısı üгОrТЧО НöЧüş kКrКrı КlıЧНı (DКğlКrШğlЮ, ) FОЧОrЛКСхО kКПТlОsТ RЮs ЯКpЮrЮвlК 22 HКгТrКЧ tКrТСТЧНО İstКЧЛЮl’К СКrОkОt ОttТ (Tanin, 1; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 4; Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3; NüгСОt, Spor Âlemi, 12). NüгСОt BОв’О görО “Fenerbahçe dönüşte kötü bir vapura rastlamıştı”. VКpЮr VКrЧК, BЮrgКг ЯО НТğОr lТmКЧlКrК НК ЮğrКНı (NüгСОt, Spor Âlemi, 12). FОЧОrЛКСхОlТlОrТ tКşıвКЧ RЮs gОmТМТlТk şТrkОtТЧО КТt ЯКpЮr 25 HКгТrКЧ sКЛКСı sККt вОНТНО İstКЧЛЮl’К ЮlКştı (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 1, 3). Tasvir-Т EПkсr gКгОtОsТ, mЮСКЛТrlОrТЧНОЧ ЛТrТsТЧТ ЯКpЮrК göЧНОrОrОk FОЧОrЛКСхО kЮlüЛü ЛКşkКЧı DШktШr HКmТН HüsЧТ BОв ТlО ЛТr röpШrtКj gОrхОklОştТrНТ. GКгОtО СОm kОЧНТ КНıЧК FОЧОrЛКСхОlТ spШrМЮlКrК СШş gОlНТЧ НОmОk, СОm НО İstКЧЛЮl gКгОtОlОrТЧНО FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ вКptığı mКхlКr СКkkıЧНК вКвıЧlКЧКЧ хОlТşkТlТ СКЛОrlОr ЧОНОЧТвlО ОЧ НШğrЮ ЛТlgТвТ ЛТггКt FОЧОrЛКСхО kЮlüЛü ЛКşkКЧıЧıЧ КğгıЧНКЧ öğrОЧmОk ТstТвШrНЮ. HКmТН HüsЧТ BОв, FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ RЮsвК’НК gОrхОklОştТrНТğТ müsКЛКkКlКr СКkkıЧНК ЛТlgТ ЯОrНТktОЧ sШЧrК görüşmО şöвlО НОЯКm ОНОrОk sШЧ ЛЮlmЮştЮr: Muhabir- “Ruslar futbolu nasıl oвnuвorlar efendim?” Hamid Bey- “Rus oвuncuları vücutça cidden kuvvetlidirler ve oвundaki başarıвı sırf maddi kuvvetleriвle elde etmeвe çalışmaktadırlar. Oвun esnasında futbol kurallarına riaвet etmediklerini- ki bilmeвenler mağlubiвetten doğan bir his ile söвlendiğini zannederler- oyunları büвük bir 48 KЮrвОrskТ ( ) МКННОsТЧНОkТ ЛЮ sКСКЧıЧ güЧümüгНО MКkКrШЯК ( ) ЯО Artilleriski ( ) МКННОlОrТЧТЧ kОsТştТğТ вОrНО ШlНЮğЮ ЛОlТrtТlmОktОНТr. 49 RЮsхК kКвЧКktК müsКЛКkКlКrıЧ tКrТСlОrТ ШlКrКk ЯОrТlОЧ 5 ЯО 8 HКгТrКЧ tКrТСlОrТ JülвОЧ tКkЯТmТЧО görО ШlЮp mТlКНТ tКkЯТmО görО 18 ЯО 21 HКгТrКЧ tКrТСlОrТЧО НОЧk gelmektedir. 50 FОЧОrЛКСхО, Тlk müsКЛКkКНК mКğlЮp ШlНЮğЮ СКlНО, NüгСОt BОв’ТЧ ЛöвlО ЛТr вШrЮm вКpmКsıЧı КЧlКmКk gОrхОktОЧ güхtür. AвrıМК ЛКгı kКвЧКklКrНК НК FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ NТkШlКвОП’tО вКptığı Тlk mКхı kКгКЧНığı вКгılmıştır, örЧОğТЧ Лk. (DКğlКrШğlЮ, , ВüМО, ). Rüştü DКğlКrШğlЮ’ЧЮЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ Тlk mКхı HüsОвТЧ BОв’ТЧ gШlüвlО kКгКЧНığıЧК НКТr ЯОrНТğТ ЛТlgТЧТЧ НШğrЮ ШlmКsı mümküЧ görüЧmОmОktОНТr. GКгОtОlОrНОkТ СКЛОrlОrНОЧ ЯО FОЧОrЛКСхО BКşkКЧı HКmТН HüsЧТ BОв’ТЧ 26 HКгТrКЧ tarihinde Tasvir-Т EПkсr’НК вКвıЧlКЧКЧ mülКkКtıЧНК mКхıЧ kКвЛОНТlНТğТ КхıkхК ЛОlТrtТlmОktОНТr. 51 Rüştü DКğlКrШğlЮ, ЮвКrıвı вКpКЧ ЛКşkШЧsШlШsЮЧ ТsmТЧТ ŞКkТr PКşКгКНО TКСТr BОв ШlКrКk ЛОlТrtmОktОНТr. AЧМКk FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ 28 HКгТrКЧ PКгКr güЧü İstКЧЛЮl’К НöЧНüğü вöЧüЧНО ЯОrНТğТ ЛТlgТ kОsТЧlТklО вКЧlıştır. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) dikkatle takip eden ve bu hususta Rusвa’da futbol hakkında söz söвlemeвe en fazla вetkisi olan İngiliz oвuncularının beвanlarına daвanarak söвleвebilirim.” Muhabir- “Sporun gelişimi ve вaвılması için Rusвa hükümeti ne durumda bulunuвor?” Hamid Bey- “Rusвa hükümeti bütün mevcudiвetiвle her Rus’u iвi bir sporcu вapmaвa çalışıвor. Hatta кarın bir Rus nazırını tüm Rus spor salonlarında muhtelif spor teşkilatını вapmaвa ve halkı spora teşvik etmekle görevlendirdiğini söвlemek bu hususta hızlı bir fikir edinmeye yeterli gelir zannederim.” Muhabir- “Ruslar buraвa gelecek mi efendim?” Hamid Bey- “Evet bizim kendileriвle müsabaka ettiğimiz aвnı kulüpler Eвlül veвahut Teşrin-i Evvel’de (EkТm’НО) bize iade-i ziвarete gelecekler ve elbette onlarla birkaç müsabaka вapacağız. Ve emin olunuz ki bu sefer kısmen galip ve kısmen mağlup olarak dönen bu oвuncular o zaman kesin azimle galip olmaвa çalışacaklardır.” MЮСКЛТr, ЮгЮЧ ЛТr sОвКСКttОЧ вОЧТ gОlmТş ШlКЧ DШktШr HКmТН BОв’Т НКСК ПКгlК вШrmКk ТstОmОНТğТЧНОЧ kОЧНТsТЧО tОşОkkür ОНОrОk ЯКpЮrНКЧ Квrılmıştır (Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 3). Sonuç FОЧОrЛКСхО ПЮtЛШl tКkımı RЮsвК’НК вКptığı müsКЛКkКlКrНК gОЧОl ШlКrКk Türk ПЮtЛШlЮЧЮ ЯО OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТ ТвТ ЯО ЛКşКrıвlК tОmsТl ОtmТştТr. HОmОЧ СОr КlКЧНК ШlНЮğЮ gТЛТ вılı вКгıЧНК RЮsвК’НК spШr ЯО ПЮtЛШl OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧНОЧ хШk НКСК ТlОrТ ЯО gОlТşmТş ЛТr НüгОвНОвНТ. NТtОkТm OНОssК şОСrТ sОгШЧЮЧНК tüm RЮsвК’ЧıЧ şКmpТвШЧ ПЮtЛШl tКkımıЧı хıkКrmıştı. St. PОtОrsЛЮrg ТlО ЛОrКЛОr RЮsвК’ЧıЧ ПЮtЛШlНКkТ ОЧ öЧОmlТ ТkТ şОСrТЧНОЧ ЯО mОrkОгТЧНОЧ ЛТrТsТвНТ. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ OНОssК’НК ШвЧКНığı üх tКkım НК şОСrТЧ ЯО НШlКвısıвlК RЮsвК’ЧıЧ ОЧ öЧОmlТ ЯО ОЧ güхlü ПЮtЛШl kЮlüplОrТЧНОЧНТ. KКНrШlКrıЧНК İЧgТlТг ЯО AlmКЧ НсСТl ШlmКk üгОrО вКЛКЧМı ЮвrЮklЮ futbolcular da bulunuyorНЮ. RЮs ШвЮЧМЮlКrıЧ FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮlКrıЧ КksТЧО gОrОk ПТгТksОl, gОrОksО mОЧtКl вöЧНОЧ хШk НКСК prШПОsвШЧОlМО mКхlКrК СКгır ШlНЮklКrı КЧlКşılmКktКНır. оstОlТk kОЧНТ sКСКlКrıЧНК ЯО kОЧНТ sОвТrМТlОrТЧТЧ НОstОğТЧНО, RЮs СКkОmlОrТЧ ТНКrОsТЧНО mКхlКrı oynКmışlКrНır. FОЧОrЛКСхО ТsО prШПОsвШЧОllТktОЧ хШk ЮгКk, КmКtör ЛТr rЮСlК ЯО СКгırlıklК sКСКвК хıkКrКk müМКНОlО ОtmТştТr. FЮtЛШlЮЧ НışıЧНКkТ ПКktörlОr НО FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ mКхlКrНКkТ pОrПШrmКЧsıЧı ШlЮmsЮг ЯО МТННТ şОkТlНО ОtkТlОmТştТr. нrЧОğТЧ, FОЧОrЛКСхО tКkımı OНОssК’вК gОlТşТЧТЧ ОrtОsТ güЧü ŞОrОmОtТвОЯskТ mКхıЧК хıkmıştır. FЮtЛШlМЮlКrНКЧ ЛТrхШğЮЧЮЧ ЯКpЮrlК НКСК öЧМО ЛöвlО ЮгЮЧ ЛТr sОвКСКtО хıkmКНıklКrı, вШlМЮlЮk ОsЧКsıЧНК pОk хШğЮЧЮ НОЧТг tЮttЮğЮ, ЛЮ ЧОНОЧlО tКkımıЧ вОtОrТЧМО НТЧlОЧОmОНОЧ ЯО OНОssК’НКkТ ШrtКmК КlışКmКНКЧ sКСКвК хıktığı görülmОktОНТr. BЮЧЮЧ вКЧıЧНК ŞОrОmОtТвОЯskТ tКkımıЧıЧ kЮrКl Нışı ШlКrКk kОЧНТ kКНrШsЮЧЮЧ НışıЧНК ШвЮЧМЮlКr ШвЧКtmКsı, RЮs СКkОmТЧ müsКЛКkКвı tКrКПlı ЛТr şОkТlНО ТНКrО ОtmОsТ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ müsКЛКkКвı kКвЛОtmОsТЧО вШl КхКЧ НТğОr ШlЮmsЮг ОtkОЧlОr КrКsıЧНКНır. ВТЧО НО FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ mКхıЧ gОЧОlТЧНО, ЛТlСКssК ТkТЧМТ НОЯrО ŞОrОmОtТвОЯskТ kКrşısıЧНК НКСК ЛКskıЧ ЯО ОtkТlТ ЛТr ПЮtЛШl ШвЧКНığı КЧlКşılmКktКНır. GüЧümüгНО хТПt mКхlı ОlТmТЧКsвШЧ sТstОmТЧО görО ШвЧКЧКЧ AЯrЮpК kЮpКsı mКхlКrıЧНa ’lТk вОЧТlgТЧТЧ mТsКПТr tКkım ТхТЧ КЯКЧtКjlı ЯО ТвТ ЛТr skШr ШlКrКk kКЛЮl ОНТlНТğТ НüşüЧülürsО, FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ güхlü rКkТЛТЧО kКrşı ЛКşКrıвlК müМКНОlО ОttТğТ ШrtКНКНır. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ ТkТЧМТ müsКЛКkКНКkТ rКkТЛТ SpШrtТЧg, ŞОrОmОtТвОЯskТ tКkımıЧНКЧ хШk daha kЮЯЯОtlТвНТ ЯО КвЧı гКmКЧНК kКНrШsЮЧНК RЮsвК’ЧıЧ ОЧ üЧlü ЯО şКmpТвШЧ ЮЧЯКЧı kКгКЧmış ПЮtЛШlМЮlКrıЧı (хШğЮ RЮs ПЮtЛШlМЮlКrНı) ЛЮlЮЧНЮrЮвШrНЮ. HОr ЧО kКНКr ЛЮ mКхıЧ skШrЮЧЮЧ FОЧОrЛКСхО lОСТЧО mТ вШksК ЛОrКЛОrО mТ sШЧЮхlКЧНığı Тlk ЛКkıştК tКrtışmКlı ЯО ЛОlТrsТг gТЛТ görüЧsО НО RЮs tКkımıЧıЧ sШЧrКНКЧ Кttığı gШlüЧ gОхОrsТг sКвılНığı ЯО kЮrКlНışı ШlНЮğЮ kОsТЧ gТЛТНТr. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK RЮs ЛКsıЧı skШrЮ kОЧНТ kКmЮШвЮЧК gТЛТ КksОttТrОrОk вОЧТlgТвТ gТгlОmОвО хКlışmış ЯО ЛЮЧНК НК öЧОmlТ ölхüНО ЛКşКrılı ШlmЮştЮr. TКЧТЧ gКгОtОsТЧТЧ НışıЧНК НТğОr öЧОmlТ OsmКЧlı gКгОtОlОrТ НО RЮs ЛКsıЧıЧНКЧ skШrЮ ЛЮ şОkТlНО Кlmış ЯО НЮвЮrmЮştЮr. BЮrКНК skШr СКkkıЧНК ОЧ öЧОmlТ ЛОlТrsТгlТğТ ЯО mЮКmmКвı вКrКtКЧ СЮsЮs, müsКЛКkКlКrНК ПШrmК gТвОЧ NüгСОt BОв’ТЧ HКгТrКЧ’ıЧНК kОЧНТ kaleminden SpШr ÂlОmТ НОrgТsТЧНО вКвıЧlКЧКЧ СКtırК вКгısıЧНКЧ kКвЧКklКЧmКktКНır. NüгСОt BОв’ТЧ ЛЮ СКtırКsıЧı tКm ШlКrКk ЧО гКmКЧ kКlОmО КlНığıЧК вöЧОlТk ЛТr tКrТС ЛОlТrtТlmОmТştТr. İstКЧЛЮl’ЮЧ ПТТlОЧ İtТlКП DОЯlОtlОrТ’ЧТЧ ТşgКlТ ЯО СОr ЛКkımНКЧ kШЧtrШlü КltıЧНК ЛЮlЮЧНЮğЮ ЛТr ШrtКmНК, NüгСОt BОв’ТЧ mКхıЧ skШrЮЧЮ ШlКrКk КktКrmКsıЧК НКТr sШmЮt ЯО kОsТЧ ЛТr КхıklКmК ЛЮlmКk гШrНЮr. оstОlТk mКхtК Тlk gШlüЧ RЮs tКkımı tКrКПıЧНКЧ КtılНığıЧıЧ вКгılmКsı, ’tО müsКЛКkКНКЧ sШЧrКkТ вОrОl RЮs ЛКsıЧıЧıЧ ЯОrНТğТ ЛТlgТвlО НО хОlТşmОktОНТr. DКСКsı NüгСОt BОв’ТЧ вКгısıЧıЧ ЛЮlЮЧНЮğЮ sКвıНК, ЛТrkКх sКвПК ТlОrНО ( SКвПКНКЧ СОmОЧ öЧМО), ЧЮmКrКlКЧНırılmış sКвПКlКrНКЧ Квrı вОrlОştТrТlmТş ЛТr вКprКktК “FОЧОrЛКСхО KЮlüЛüЧüЧ RЮsвК HКtırКlКrı (TКПsТlКt DсСТlНОНТr)” ШrtК ЛКşlığı ТlО ЧЮmКrКlКЧНırılmış ЛОş КНОt ПШtШğrКП ЯО ЛЮ ПШtШğrКПlКrıЧ КхıklКmКlКrıЧК вОr ЯОrТlmТştТr. BЮrКНК 2 ЧЮmКrКlı ПШtШğrКПıЧ КхıklКmКsıЧНК “OНОssК şКmpТвШЧ kЮlüЛüЧü mКğlЮp ОНОЧ FОЧОrЛКСхО tКkımı”, 3 ЧЮmКrКlı ПШtШğrКПıЧ КхıklКmКsıЧНК ТsО “FОЧОrЛКСхО’вО mКğlЮp ШlКЧ OНОssК şКmpТвШЧ tКkımı” НОЧТlОrОk, КвЧı ЧüsСКНК ЛТrkКх sКвПК öЧМО (sКвПК ) NüгСОt BОв’ТЧ КğгıЧНКЧ kКlОmО КlıЧКЧ вКгıвlК tКmКmОЧ tОrs НüşülmОktОНТr. HОr ЧО kКНКr RЮs ЛКsıЧı tКrКПıЧНКЧ örtЛКs ОНТlmОвО хКlışılsК НК FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ SpШrtТЧg tКkımıЧК kКrşı КlНığı ’lık gКlТЛТвОt ШlНЮkхК öЧОmlТвНТ ЯО RЮslКrıЧ ПЮtЛШlНКkТ ТtТЛКrıЧı хШk sКrsmıştı. BЮЧЮЧ sШЧЮМЮ ШlКrКk ТkТ güЧ sШЧrК вКpılКЧ sШЧ müsКЛКkКНК Ш tКrТСtО ШlКЛТlОМОk ОЧ güхlü kКНrШвЮ sКСКвК хıkКrНılКr. OНОssК КНıвlК kЮrЮlКЧ ЛЮ tКkım, OНОssК kОЧtТЧНОkТ tüm RЮs ЯО вКЛКЧМı ПЮtЛШlМЮlКrНКЧ ОЧ ТвТlОrТЧТЧ sОхТlОrОk ЛТr КrКвК gОtТrТlmОsТвlО ШlЮştЮrЮlmЮştЮ. SШЧ kОг tüm RЮsвК şКmpТвШЧlЮğЮ ТхТЧ kЮrЮlКЧ ЛЮ tКkım вılıЧНК St. PОtОrsЛЮrg’Ю вОЧОrОk ЛЮ ЮЧЯКЧı kКгКЧmıştı. DКСК sШЧrК ПКгlК вКЛКЧМı ПЮtЛШlМЮ ШвЧКttığı gОrОkхОsТвlО ЛЮ ЮЧЯКЧı rОsmТ ШlКrКk ТptКl ОНТlsО НО HКгТrКЧ’ıЧНК gКвrТ rОsmТ şОkТlНО ЛЮ tКkım “tüm RЮsвК’ЧıЧ şКmpТвШЧЮ” ЮЧЯКЧıЧı tКşıвШrНЮ. ŞТmНТ ЛТr öЧМОkТ mКхtК КlıЧКЧ вОЧТlgТЧТЧ НО ОtkТsТвlО RЮsвК şКmpТвШЧЮ ЛЮ tКkım FОЧОrЛКСхО’вО kКrşı вОЧТНОЧ kЮrЮlmЮştЮ ЯО sКСКвК хıkКrılmıştı. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ 12 HКгТrКЧ tКrТСТЧНО ШвЧКНığı ЯО Лüвük хКЛК sКrП ОНТp ШlНЮkхК вıprКЧНığı SpШrtТЧg mКхıЧНКЧ sКНОМО ЛТr güЧ gОхtТktОЧ sШЧrК, 14 HКгТrКЧ’НК RЮsвК’ЧıЧ ОЧ güхlü tКkımıЧıЧ kКrşısıЧК, üstОlТk Нış sКСКНК ЯО RЮs СКkОmТЧ ТНКrОsТ КltıЧНК ШвЧКЧКЧ ЛТr müsКЛКkКНК хıkmКsı, гКtОЧ şКrtlКrı FОЧОrЛКСхО КlОвСТЧО ШlКЛТlОМОk ОЧ ШlЮmsЮг НЮrЮmК gОtТrmТştТ. BЮ ЧОНОЧlО КlıЧКЧ ’lık mКğlЮЛТвОt хШk ЧШrmКl kКrşılКЧmКlıНır. BЮЧЮЧ вКЧıЧНК ’lık gКlТЛТвОtО rКğmОЧ RЮs ЛКsıЧıЧıЧ ЛЮ mКх СКkkıЧНК ПКгlК вШrЮm вКpmКmКsı, НШlКвısıвlК OsmКЧlı ЛКsıЧıЧК НК müsКЛКkК СКkkıЧНК хШk Кг ЛТlgТЧТЧ вКЧsımКsı НТkkКt хОkТМТНТr. HКttК OНОssК tКkımıЧıЧ sКСКвК хıkКrНığı ШЧ ЛТr kТşТlТk kКНrШ СКkkıЧНК НК ЛТr ЛТlgТвО rКstlКЧmКmКktКНır. BЮЧЮЧ sОЛОЛТЧТ tКСmТЧ etmОk ТsО güх НОğТlНТr. OНОssК tКkımıЧıЧ sКСКвК хıkКЧ kКНrШsЮЧНК хШk Кг RЮs ПЮtЛШlМЮЧЮЧ ЛЮlЮЧНЮğЮ, ЛЮ ЧОНОЧlО RЮslКrıЧ КlıЧКЧ gКlТЛТвОtО ПКгlК öЧОm ЯОrmОНТklОrТ gТЛТ, ЛЮ gОrхОğТ НО КхığК ЯЮrmКmКвı КmКхlКНıklКrı КЧlКşılmКktКНır. ГКtОЧ gШllОrТ КtКЧ ТkТ ШвЮЧМЮ НК RЮs НОğТlНТ. HКkОmТЧ müsКЛКkКвı FОЧОrЛКСхО КlОвСТЧО ШlНЮkхК tКrКПlı вöЧОttТğТ НО kОsТЧ ШlКrКk görülmОktОНТr. MКх öЧМОsТ FОЧОrЛКСхО’НО sКЯЮЧmКЧıЧ öЧОmlТ ТsТmlОrТЧНОЧ ArТП ЯО SКЛrТ ЛОвlОrТЧ İstКЧЛЮl’К НöЧmüş ШlmКlКrı НК Лüвük ЛТr НОгКЯКЧtКjНı. RЮs tКkımıЧНКkТ ПЮtЛШlМЮlКr ПТгТk ЯО kШЧНТsвШЧ ЛКkımıЧНКЧ FОЧОrЛКСхОlТ ШвЮЧМЮlКrК ЧКгКrКЧ НКСК üstüЧНülОr. оstОlТk RЮs ПЮtЛШlМЮlКr, Нört güЧ ТхТЧНО üхüЧМü mКхıЧК хıkКЧ ЯО öгОllТklО SpШrtТЧg mКхıЧНК ПКгlКsıвlК вıprКЧmış FОЧОrЛКСхОlТ ШвЮЧМЮlКrК ЧКгКrКЧ хШk НКСК НТЧх ЯО ОЧОrjТk ЛТr şОkТlНО sКСКвК хıkmışlКrНı. Tüm ЛЮ ШlЮmsЮгlЮklКrК ТlКЯО ШlКrКk ОğОr NüгСОt BОв’ТЧ FОЧОrЛКСхОlТ ПЮtЛШlМЮlКrıЧ gОМО СКвКtıЧК ТlТşkТЧ вШrЮmlКrıЧНК gОrхОklТk pКвı ЯКrsК ЯОвК вüksОksО, КlıЧКЧ ’lık вОЧТlgТ sШЧ НОrОМО ЧШrmКlНТ. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ NТkШlКвОЯ şОСrТЧНО КвЧı tКkımК (NТkШlКвОЯ’О) kКrşı ТkТ müsКЛКkКsı СКkkıЧНК ПКгlК ЛТlgТвО rКstlКЧmКmıştır. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ СОr ТkТ müsКЛКkКНК НК rКkТЛТЧО kКrşı üstüЧ Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) ШвЧКНığı, Тlk mКхtК tОk gШllО вОЧТlmОsТЧО kКrşıЧ, ТkТЧМТsТЧНО НКСК kЮЯЯОtlТ ЛТr kКНrШвlК kКrşısıЧa хıkКЧ rКkТЛТЧО kКrşı ’lık ЛТr gКlТЛТвОt ОlНО ОttТğТ КЧlКşılmКktКНır. FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ OНОssК sОвКСКtТ BТrТЧМТ DüЧвК SКЯКşı’ЧıЧ СОmОЧ öЧМОsТЧНО OsmКЧlı DОЯlОtТ ЯО RЮsвК ТlТşkТlОrТЧТ вКkıЧlКştırmК хКЛКlКrıЧıЧ öЧОmlТ ЛТr СКlkКsıвНı. BТlТЧНТğТ üгОrО ЛЮ хКЛКlКr sШЧЮх ЯОrmОвОМОk ЯО EkТm Квı sШЧЮЧНК ТkТ ülkО КrКsıЧНК sКЯКş СКlТ ЛКşlКвКМКktır. BЮЧК rКğmОЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ гТвКrОtТ ТkТ ülkО СКlklКrı КrКsıЧНК КslıЧНК МТННТ ЛТr НüşmКЧlık ЯО gОrgТЧlТk ШlmКНığıЧı, НüşmКЧlıklКrıЧ НКСК хШk ТkТ ülkО ТНКrОМТlОrТЧТЧ gОхmТştОЧ gОlОЧ sТвКsОt КЧlКвışlКrıЧНКЧ ЯО öЧвКrgılКrıЧНКЧ kКвЧКklКЧНığıЧı göstОrmТştТr. RЮsвК’НКkТ хКrlık rОjТmТЧТЧ ЮгЮЧ sürОНТr OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧО kКrşı ТгlОНТğТ вКвılmКМı ЯО вıkıМı sТвКsОt, ЛЮЧК kКrşıЧ BКЛıКlТ’ЧТЧ sürОklТ хıkış ЯО kЮrtЮlЮş вШllКrı КrКmКsı, ТkТ ülkО КrКsıЧНК КsırlКrНır sık sık вКşКЧКЧ sКЯКşlКr şüpСОsТг СКlklКrı НК ЛТrЛТrТЧО kКrşı sШğЮtmЮş ЯО güЯОЧsТг СКlО gОtТrmТştТ. AЧМКk СükümНКrlКrıЧ ЯО ТktТНКrlКrıЧ НüşmКЧlıklКrı ЧО kКНКr şТННОtlТ, ЮгЮЧ sürОlТ ЯО НОrТЧ ШlsК НК gОЧОl ШlКrКk ТkТ ülkО СКlklКrıЧa bu НЮrЮmЮЧ МТННТ ЛШвЮtlКrНК sТrКвОt ОtmОНТğТ göгlОЧmОktОНТr. İНКrОМТlОrТЧ ОmpОrвКlТst ЯО sКlНırgКЧ pШlТtТkКlКrНКЧ ЯКгgОхmОsТ СКlТЧНО, ТkТ ülkО ТЧsКЧlКrıЧıЧ СıгlК ЯО kШlКвlıklК kКвЧКşmКвК СКгır ШlНЮklКrı КхıkхК görülmОktОвНТ. NО ЯКr kТ EkТm Квı sШЧЮЧda, ЛЮ sОПОr НО ЛКгı OsmКЧlı ТНКrОМТlОrТЧТЧ вКЧlış ЯО sКlНırgКЧ pШlТtТkКsı ЧОtТМОsТЧНО52 ТkТ ülkО СКlkı kКrşılıklı ШlКrКk kКЧlı ЛТr sКЯКşıЧ ТхОrТsТЧО gТrmТşlОrНТr. ’НО RЮsвК’НК хКrlık rОjТmТЧТЧ вıkılmКsı ЯО BШlşОЯТk СükümОtТЧ sКЯКştКЧ хОkТlmОsТ, НТğОr tКrКПtКЧ вılıЧНК TBMM’ЧТЧ КхılmКsıвlК ЛКşlКвКЧ sürОхtО OsmКЧlı DОЯlОtТ’ЧТЧ вОrТЧТ TürkТвО CЮmСЮrТвОtТ’ЧО ЛırКkmКsı, ТkТ ülkОвТ ТНКrОМТlОrТ ЯО СКlklКrıвlК ЛТrlТktО вОЧТНОЧ вКkıЧlКştırКМКktı. Ekler Ek ŞКkК ŞОrОmОtТвОЯskТ kЮlüЛüЧüЧ ЛКгı ШвЮЧМЮlКrı. Kaynak: “OНОssК’НК FЮtЛШl”, Tanin, 16 Haziran , s 52 EkТm tКrТСТЧНО OsmКЧlı НШЧКЧmКsıЧıЧ KКrКНОЧТг’НОkТ RЮs lТmКЧlКrıЧı tШpК tЮtmКsıвlК gОrхОklОşОЧ ЛЮ ШlКв ЯО sШЧrКsıЧНКkТ gОlТşmОlОr СКkkıЧНК КвrıЧtılı ЛТlgТ ТхТЧ Лk. (KШМКtürk, ). Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK Ek FОЧОrЛКСхО ПЮtЛШl tКkımıЧıЧ OНОssК’НК, SpШrtТЧg mКхıЧНК kКlО öЧüЧНО хОkТlmТş ЛТr ПШtШğrКПı (AвЧı ПШtШğrКП ТkТ ПКrklı kКвЧКktКЧ). Kaynak: “RЮsвК’НК FЮtЛШlМЮlКrımıг”, Tanin, 23 Haziran , s Kaynak: “OНОssК ŞКmpТвШЧ KЮlüЛüЧü MКğlЮp EНОЧ FОЧОrЛКСхО TКkımı”, Spor Âlemi, No, 17 HКгТrКЧ (17 HКгТrКЧ ). FШtШğrКП SКвПКНКЧ öЧМОkТ вКprКktКНır. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) Ek FОЧОrЛКСхО ТlО kКrşılКşКЧ ЯО RЮsвК şКmpТвШЧlЮğЮЧЮ kКгКЧmış ШlКЧ OНОssК ПЮtЛШl tКkımıЧıЧ ЛТr ПШtШğrКПı. Kaynak: İdman, Numero, 3 Temmuz (16 Temmuz ), s “FОЧОrЛКСхО’вО GКlТЛ GОlОЧ CОЧЮЛТ RЮsвК MЮСtОlТt TКkımı”, Spor Âlemi, No, 17 Haziran (17 HКгТrКЧ ) (FШtШğrКП SКвПКНКЧ öЧМОkТ вКprКktКНır). Not: AвЧı ПШtШğrКПıЧ вКвıЧlКЧНığı seafoodplus.info internet sitesinde bu ШвЮЧМЮlКrıЧ ТsТmlОrТ sШlНКЧ sКğК şöвlО ЛОlТrtТlmОktОНТr. (DıСЧШ), (GТгır) (JКМШЛs), (TШаЧОЧН), (BКgОmskТ), (MТгОrskТ), (KКjНКЧ), (CКrr), (KКrКjТ), (ArТОs), (ГlШşОЯskТ). Ek RЮsвК’вК gТНОЧ FОЧОrЛКСхО ПЮtЛШl tКkımı ТlО kЮlüЛüЧ üвОlОrТЧТЧ ЛКгılКrı. Kaynak: İdman, Numero, 3 Temmuz (16 Temmuz ), s Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK Ek FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ ТkТЧМТ müsКЛКkКsıЧı gОrхОklОştТrНТğТ SpШrtТЧg tКkımı. Kaynak: “FОЧОrЛКСхО’вО MКğlЮp OlКЧ OНОssК ŞКmpТвШЧ TКkımı”, Spor Âlemi, No, 17 HКгТrКЧ (17 HКгТrКЧ ). FШtШğrКП SКвПКНКЧ öЧМОkТ вКprКktКНır. Ek NТkШlКвОЯ’НО FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ mКğlЮp ОttТğТ ПЮtЛШl tКkımı. Kaynak: “NТkШlКвОП’НО MКğlЮЛ EНТlОЧ TКkım”, Spor Âlemi, No, 17 Haziran (17 Haziran ). FШtШğrКП SКвПКНКЧ öЧМОkТ вКprКktКНır. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) Ek OНОssК’вК mКğlЮp ШlКЧ FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ mКхtКkТ kКНrШsЮ. Kaynak: seafoodplus.info?gid=83 (ErТşТm 22 MКвıs ) Not: FotoğrКПıЧ НКСК ЧОt ШlmКвКЧ ЛТr kШpвКsı ТхТЧ Лk. “OНОssК MЮСtОlТt TКkımıЧК MКğlЮЛ OlКЧ FОЧОrЛКСхО KЮlüЛü”, Spor Âlemi, NШ, 17 HКгТrКЧ (17 HКгТrКЧ ). FШtШğrКП SКвПКНКЧ öЧМОkТ вКprКktКНır. Ek FОЧОrЛКСхО 21 HКгТrКЧ güЧü kКгКЧНığı NТkШlКвОЯ mКхı öЧМОsТ RЮs mТСmКЧНКrlК хОkТlmТş ЛТr ПШtШğrКПı. Kaynak: Rüştü DКğlКrШğlЮ, Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi, s Fotoğraftakiler: AвКktКkТlОr (SШlНКЧ): HКmТН HüsЧТ, RЮs mТСmКЧНКr, ВКСвК, SКlКСКННТЧ (MКЧхШ), NüгСОt, GКlТЛ, K. Boris, HКsКЧ, SürОввК, ГОkТ, J. BШrТs, ŞКkТr. OtЮrКЧlКr (SШlНКЧ): MТхШ, NЮrТ, ArslКЧвКЧ, HüsОвТЧ, SКТН, HТkmОt. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK Ek FОЧОrЛКСхОlТlОrТЧ İstКЧЛЮl’К НöЧНüklОrТЧНО ЯКpЮrНК хОkТlmТş ПШtШğrКПlКrı. Kaynak: “FОЧОrЛКСхОlТlОr AЯНОt EttТlОr”, Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, 26 Haziran , s Açıklama: FШtШğrКПtК ЧЮmКrКlКЧНırılmış ШlКЧ ПЮtЛШlМЮlКr: (1): SürОввК BОв, (2): Hasan Bey, (3): Hikmet Bey, (4): Said Bey, (5): Nuri Bey, (6): Arslanyan Efendi, (7): HüsОвТЧ BОв, (8): Boris Efendi, (9): NüгСОt BОв, ١ (10): Galib Bey (TКkım KКptКЧı). OrtКНК ШtЮrКЧ kТşТ FОЧОrЛКСхО kЮlüЛüЧüЧ ЛКşkКЧı HКmТН HüsЧТ BОв’НТr. KAYNAKÇA 1) Osmanlı Basını İdman, “İНmКЧ HКЯКНТslОrТ”, “FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ OНОssК’вК AгТmОtТ”, NЮmОrШ, 29 MКвıs (11 Haziran ), s NЮmОrШ, 3 TОmmЮг (16 TОmmЮг ), s (OНОssК ЯО FОЧОrЛКСхО ПЮtЛШl tКkımlКrıЧıЧ ПШtШğrКПlКrı). İkdam, “FОЧОrЛКСхОlТlОr OНОssК’НК”, 7 HКгТrКЧ , s “İspШrМЮlКrımıгıЧ AгТmОtТ”, 9 HКгТrКЧ , s “EЧ SШЧ HКЛОrlОr”, “FОЧОrЛКСхОlТlОr OНОssК’НК”, 14 HКгТrКЧ , s Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer Fenerbahçe Futbol Takımının Rusya Seyahati ( Haziran ) Sabah, “OНОssК’НК FЮtЛШl MüsКЛКkКsı”, 14 HКгТrКЧ , s Spor Âlemi, NüгСОt (BОв), “MКгТЧТЧ ŞОЧ GüЧlОrТ: FОЧОrЛКСхО KЮlüЛüЧüЧ OНОssК HКtırКtı”, NШ, 17 HКгТrКЧ (17 Haziran ), s Tanin, “SpШr”, 7 HКгТrКЧ , s “İstКЧЛЮl ŞКmpТвШЧЮ”, 8 HКгТrКЧ , s “İstКЧЛЮl ŞКmpТвШЧЮ”, 9 HКгТrКЧ , s “SШЧ HКЯКНТs”, “OНОssК OвЮЧlКrı”, 14 HКгТrКЧ , s “SШЧ HКЯКНТs”, “OНОssК MüsКЛКkКsıЧНК”, 15 HКгТrКЧ , s “OНОssК’НК FЮtЛШl”, 16 HКгТrКЧ , s “RЮsвК’НК TürklОr”, “FОЧОrЛКСхО’ЧТЧ FЮtЛШl MüsКЛКkКlКrı”, 22 HКгТrКЧ , s “ŞКkК KЮlüЛüЧüЧ TОМгТвОsТ”, 22 HКгТrКЧ , s “FОЧОrЛКСхОlТlОr NТkШlКвОП’НО”, 22 HКгТrКЧ , s “RЮsвК’НК FЮtЛШlМЮlКrımıг”, 23 HКгТrКЧ , s Tasvir-i (Tasfir-i) Efkâr, “FОЧОrЛКСхО KЮlüЛü OНОssК’НК”, 7 HКгТrКЧ , s “SШЧ HКЛОrlОr”, “FОЧОrЛКСхОlТlОr OНОssК’НК”, 11 HКгТrКЧ , s “FОЧОrЛКСхОlТlОr OНОssК’НК”, “MКğlЮp, GКlТp ВШk”, 14 HКгТrКЧ , s “FОЧОrЛКСхОlТlОr NТkШlКвОП’НО”, “SıПır SКвıвК KКrşı ох GШl”, 23 Haziran , s “FОЧОrЛКСхОlТlОr AЯНОt EttТlОr”, 26 HКгТrКЧ , s İspШr ŞЮЮЧЮ”, “FОЧОrЛКСхОlТlОrТЧ AЯНОtТ”, 26 HКгТrКЧ , s 2) Kitaplar ve Makaleler BAYUR, Y. H. (). Türk İnkılabı Tarihi, CТlt II, Kısım III, Türk TКrТС KЮrЮmЮ BКsımОЯТ, Ankara. DAĞLAROĞLU, R. () Fenerbahçe Spor Kulübü Tarihi, FОЧОrЛКСхО SpШr KЮlüЛü, İstКЧЛЮl. , ., , . (). Ф Н е , , . KOCATоRK, н. (). Osmanlı-İngiliz İlişkilerinin Dönüm Noktası (): Sorunları кözme кabaları ve İlişkilerin Kopması, İkinci Cilt (), BШğКгТхТ ВКвıЧlКrı, İstКЧЛЮl. KнSE, O. (). “BКlkКЧlКrНК RЮs KШЧsШlШslЮklКrıЧıЧ KЮrЮlЮşЮ ЯО FККlТвОtlОrТ”, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer  Önder KOCATÜRK Volume 1/2 Fall , pp, ISSN: , seafoodplus.info, DOI Number: seafoodplus.info, Ankara/Turkey. ORAL, M. A. (). Türkiвe Futbol Tarihi, SЮlСТ GКrКЧ MКtЛККsı, İstКЧЛЮl. нГEL, S. (). “BКlkКЧ ЯО BТrТЧМТ DüЧвК SКЯКşlКrı ArКsıЧНКkТ DöЧОmНО OsmКЧlı DОЯlОtТ- RЮsвК İlТşkТlОrТ”, Güneвdoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 12, İstКЧЛЮl, s ВоCE, M. (). Osmanlı Melekleri: Futbol Tarihimizin Kadim Devreleri, BТrТЧМТ CТlt, İlОtТşТm ВКвıЧlКrı, İstКЧЛЮl. ГELВURT, M. K. (). “Türk MШНОrЧlОşmОsТЧНО SpШr: TКЧгТmКt’tКЧ ErkОЧ CЮmСЮrТвОt’О”, Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/12 Fall , pp. , ISSN: , seafoodplus.info, DOI Number: seafoodplus.info, Ankara/Turkey. ГELВURT, M. K. (). “TürkТвО’НО FЮtЛШlЮЧ TКrТСТЧО BТr BКkış: TШplЮmsКl SШЧЮхlКrı AхısıЧНКЧ FЮtЛШl VО SТвКsОt İlТşkТsТ”,Turkish Studies- International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/2 Winter , pp. , ISSN: , seafoodplus.info, DOI Number: seafoodplus.info, Ankara/Turkey. 3) İnternet Kaynakları seafoodplus.info (ErТşТm 22 MКвıs ). “Odessa. The football center of Ukraine”, seafoodplus.info (ErТşТm 22 MКвıs ). Citation Information/Kaynakça Bilgisi KOCATоRK, н., (). “FОЧОrЛКСхО FЮtЛШl TКkımıЧıЧ RЮsвК SОвКСКtТ ( Haziran )/ FОЧОrЛКСхО FШШtЛКll TОКm’s JШЮrЧОв TШ RЮssТa ( June )”, TURKISH STUDIES - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: , (Prof. Dr. ŞОПТk ВКşКr ArmКğКЧı), VШlЮmО 10/9 Summer , ANKARA/TURKEY, seafoodplus.info, DOI Number: seafoodplus.info, p. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/9 Summer 

Merhaba,

Güzel bir haftaya başlarken blog yazımda son yılların yükselen meslek tercihleri arasında yer alan “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” kavramını tartışmak istiyorum. Çünkü, “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” mesleği, günümüzün en önemli meslekleri arasında görülen ve ileriki dönemlerde giderek popülaritesi ve ekonomik kazancı artan bir meslek olacağı iddia edilmektedir. Bu konuyu seçmemin nedeni ise mesleki olarak bugüne kadar binlerce antrenöre eğitim vermiş olmam ve bu eğitimlerde edindiğim hem teorik hem de pratik deneyimi sizlerle paylaşma isteğim. Güncel olarak Türkiye genelinde başta İstanbul, Ankara, Antalya ve İzmir olmak üzere diğer Anadolu şehirlerinin çoğunda da aktif bir şekilde “Personal Trainer” olarak çalışan öğrencilerim var. Bu durum çoğunlukla beni mutlu etse de zaman zaman kötü deneyimleri de beraberinde getirmektedir. Özellikle, mesleki kariyerim boyunca deneyimlediğim en büyük sorun “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olmak isteyen kişilerin bilgi, beceri ve deneyim odaklı değil belge odaklı eğitim alma istekleri gelmektedir. Belge alma isteği kısa vadede kazanım gibi görünse de mesleğin yetkinliği ve yeterliliği noktasında büyük sorunları da beraberinde getirmektedir. Aynı zamanda, belge odaklı eğitim alma isteği “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” mesleğini bir kariyer olarak sürdürme potansiyelini de ne yazık ki negatif etkilemektedir. Peki gelecek açısından bu denli önemli olan bir meslek alanı haline dönüşen “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” mesleği için sahip olunması gereken bilgi, beceri ve donanım özellikleri nelerdir. Ayrıca, bu özelliklerin neden önemli olduğunu da rasyonel nedenler ile açıklamaya çalışalım.

“Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olmak için bilinmesi gereken temel dersler hangileridir? Bu sorunun yanıtı oldukça önemlidir. Daha basit ifade edecek olursam bir “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” asgari ölçekte ne bilmelidir. Dünya genelinde “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olmak için bilinmesi gereken temel konular aşağıdaki gibidir.

1. Anatomi ve Kinesiyoloji (Neden?): Bu ders insan hareketini oluşturan pasif (kemik, ligament vb.) ve aktif (kas, tendon, fasya vb.) yapıları morfolojik olarak tanımayı ve fonksiyonel olarak nasıl çalıştıklarını kavramayı sağlamaktadır. Bu kazanım bir egzersiz sırasında çalışan kaslar ve eklemler hakkında bilgi edinmeyi ve egzersizin ideal formda sergilenmesi için gerekli olan temel bilgiyi sağlamaktadır. 
2. Egzersiz Fizyoloji (Neden?): İnsan organizmasının istirahat ve egzersiz koşullarında kalp-solunum mekaniğini ve egzersizin akut ve kronik adaptasyonlarının anlaşılmasını sağlayacaktır. Aynı zamanda, sinir-kas birlikteliğinin hem dinlenim hem egzersiz boyunca nasıl çalıştığının kavranmasına yardımcı olacaktır. Dahası, nöro-endokrin sistem açısından egzersizin etkilerini anlamaya da destek olacaktır. 
3. Egzersiz ve Beslenme (Neden?): İstirahat ve egzersiz koşullarında enerji üretim ve kullanım mekanizmalarının (biyoenerjitik) anlaşılmasını sağlayacaktır. Makro ve mikro besinlerin neler olduğunu ve beslenme açısından öneminin anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Hidrasyon mekanizması, dehidrasyon ve rehidrasyon stratejilerinin nasıl yönetilmesi gerektiği hakkında bilgiler sağlayacaktır. Zayıflama ve kaslanma süreçleri için izlenmesi gereken stratejilerin neler olduğunun öğrenilmesini sağlayacaktır. Aynı zamanda, beslenmede kalori kavramı, glisemik indeks ve yük, pozitif, nötr ve negatif denge gibi kritik kavramların öneminin kavranmasına yardımcı olacaktır.
4. Fiziksel Uygunluğun Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi (Neden?): Bir egzersiz reçetesi hazırlamadan önce bireylerin güncel fitness seviyeleri, hastalık ve aile geçmişi, geçmiş egzersiz deneyimi, biyometri ve vücut kompozisyonu, kalp solunum uygunluğu, kas kuvveti ve dayanıklılığı, statik ve dinamik postür analizi, kas dengesi ve hareket kalitesi ve metabolik uygunluk analizi gibi hem sağlık hem de performans ilişkili fiziksel uygunluk parametrelerin ölçülmesi, değerlendirilmesi ve yorumlanması elzem konulardandır.
5. Direnç Antrenman Felsefesi (Neden?): Son yıllarda kuvvet antrenmanlarının standart vücut geliştirme odağının çok ötesinde hem genel sağlığın korunması ve sürdürülmesi hem de hastalıkların önlenmesi, tedavi edilmesi ve yaşam beklentisinin optimize edilmesi açısından önemli olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda, direnç antrenmanlarının popülaritesi giderek artmıştır. Dolayısıyla, bireye ve ihtiyaçlara özgü direnç antrenmanı tasarlamak ve uygulamak son derece kritik bir başlık haline dönüşmüştür. Bu ders, bireye ve ihtiyaca özgü direnç antrenmanı planlarken egzersiz seçimi ve sırası, egzersiz yoğunluğu, set ve tekrar sayısı, dinlenme aralıkları, tempo, hacim gibi direnç antrenmanı akut değişkenlerini organize etmeye yardımcı olacaktır. Aynı zamanda, farklı direnç antrenman yöntemleri ve periyotlamaları hakkında da bilgiler verecektir. 
6. Kardiyovasküler Egzersiz Stratejileri (Neden?): Egzersiz katılımcılarının büyük bölümü yağ yakmak ve kilo vermek amacıyla egzersiz katılımı yapmaktadır. Bu bağlamda, yağ yakma ve kilo verme süreçleri için kullanılacak kardiyovasküler egzersiz türlerinin neler olduğu ve etki mekanizmalarının anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Kardiyovasküler antrenman programı açısından ısınma, ana evre ve soğuma periyotlarının tasarımı hakkında bilgiler sunacaktır.
7. Stabilite-Mobilite Antrenman Stratejileri (Neden?): Bir egzersizin ideal formu harekete katılan eklemlerin stabilite ve mobilite potansiyeline bağlıdır. Bu nedenle, eklemlerin çalışma mekaniği açısından stabilizasyon ve mobilizasyon kapasitelerinin gözlemlenmesi ve geliştirilmesi için izlenmesi gereken stratejilerin kavranması oldukça kritik bir sorunsaldır. Ayrıca, egzersiz katılımcılarının solunum farkındalığı ve fonksiyonunun ölçülmesi ve bu becerilerin geliştirilmesi için yapılması gereken stratejilerin bilinmesi gereklidir. 
8. Egzersiz Reçetesi Hazırlama ve Uygulama Stratejileri (Neden?): Yukarıda bahsedilen dersler özelinde öğrenilen bilgi, beceri ve donanımları kullanarak kişinin güncel fitness seviyesine, ihtiyaçlarına ve hedeflerine özgü egzersiz reçetesi hazırlanması, hazırlanan programların yeniden değerlendirmelerinin yapılması, progresyon ve regresyon süreçlerinin takibinin nasıl yapılacağı bilinmesi gereken önemli başlıklardan biridir. 

Sonuç olarak yukarıda saydığım ve nedenleri ile özetlemeye çalıştığım dersleri ve konu içeriklerini, “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olan veya olmak isteyen herkes yüksek standartlarda bilmek zorundadır. Bakın bilinçli olarak zorunda kavramını kullanıyorum. Bu ders ve konular bir tercih değildir. Aksine mesleki olarak zorunluluktur. Çünkü, “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olan veya olmak isteyen kişiler doğrudan bireylerin sağlıklarını olumlu veya olumsuz etkileyebilecek potansiyeli vardır. Bu bağlamda, sağlık ve performans gelişimi amacıyla egzersize gelen kişilerin mesleki açıdan yetkin ve yeterli olan bir “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” ile çalışmak istemesi son derece doğal bir taleptir. Bu yüzden, “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olan ve olmak isteyen herkesin bu saydığım başlıklar özelinde kendini geliştirmesi ve yeterlilik düzeyini arttırması gerekmektedir. Bu gelişim ve yetkinliğin kazanılmasının yolu belge almak değildir. Elbette belge de nihai olarak alınması gereken bir fenomendir. Ama lütfen unutmayın belgenin kendisi amaç değil, araçtır. Dolayısıyla eğitim etkinliklerine katılmadan önce aşağıdaki soruları lütfen sormayın!!!

• Eğitimin fiyatı?: Genel olarak sorulan ilk sorudur. Ama ilk soru kesinlikle bu değildir. Bu soruyu diğer sorulması gereken sorular sorulduktan ve eğitim ile ilgili detayalar öğrenildikten sonra elbette alacağınız hizmetin ücretini sorabilirsiniz. 
• Spor federasyonlarının belgelerinin yerine geçip geçmediği?: Federasyonların kendi antrenörlük belgelerinin dışında alınan herhangi bir belge federasyonun belgesi yerine geçmez. Türkiye ölçeğinde resmi olarak alınması gereken ve çalışma koşulu sağlayan belgeler spor federasyonlarından alınan kademe antrenör belgeleridir.
• Belge veya sertifika verilip verilmediği?: Ülkemiz açısından belge veya sertifika alma fikri eğitimin içeriğinin önüne geçmiştir. Aldığınız kişisel gelişim veya sürekli eğitim belgeleri eğer eğitim içeriği bakımından sizi eğitip donatmıyorsa bir kâğıt parçasından öteye gitmeyecektir. 
• Kaç ülkede geçerli olduğu veya başka bir ülkede çalışmak için geçerli olup olmadığı?: Gerçekten Türkçe verilen bir eğitim sonrasında aldığınız belgeler ile yurtdışında oturum alıp çalışmayı düşünecek kadar naif olduğunuzu düşünmek istemiyorum. Reel dünyada böyle bir şey mümkün değildir. Lütfen bu söylemlere kanmayın. Bir ülkeye yerleşmek ve orada çalışmak için istenen belgeler ve koşullar ülkeden ülkeye değişmekle birlikte herhangi bir ülke Türkiye’den aldığınız bir sertifika ile size hem oturum hem de çalışma izni vermez. Lütfen biraz gerçekçi ve rasyonel olmaya çalışın. Doktorların bile başka bir ülkeye giderken dil bilme, garantör kişi veya para karşılığı ve üniversite diploması denklik süreçlerine tabi tutulduğu bir dünyada aldığınız bir belgenin 50’ den fazla ülkede geçerli olduğunu ve çalışma izni vereceğini sanmak tek kelime ile…seafoodplus.infotır. Size bir ipucu, kaç kişi aldığı bu belgelerle yurtdışında bir ülkede oturum ve çalışma izni almış lütfen sorgulayın.

Tüm bu bilgiler ışığında mesleki olarak saygın, yetkin ve yeterli bir “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olmak isteyenlerin izlemesi gereken felsefe “Platon” öğretisidir.

• Ne Biliyorum?
• Ne Bilmiyorum?
• Ne Bilmeliyim?
• Ne Kadar Bilmeliyim?
• Ne Zaman Bilmeliyim?

Mesleğinde başarılı, saygın ve ekonomik olarak özgür bir “Personal Trainer (Kişisel Antrenör)” olmak istiyorsanız kaliteli eğitim almalısınız. Eğer, bu konuda profesyonel destek almak isterseniz lütfen bana yazın. Kariyerinizi birlikte sağlam adımlarla inşa edelim. Sadece belge almak isteyen kişiler lütfen yazmasınlar. Unutmayın eğitim almak herkesin hakkıdır. Kaliteli eğitim almak da vermek de bir tercih meselesidir.

“Ben kimseye bir şey öğretemem, sadece onların düşünmelerini sağlarım. Sokrates”