Kar Lastiği Kullanma Zorunluluğu

Araçların en önemli parçaları arasında yer alan lastikler, sürüş deneyimini etkilerken sürücülerin güvenli bir seyahat süreci yaşamaları açısından da önem taşır. Araçların yol tutuşlarını en iyi seviyeye taşıyan kış lastikleri, karlı ve buzlu yollarda yaşanabilecek kazaları asgari düzeye indirerek olası can ve mal kayıplarının da önüne geçer.

Yaz lastiklerinden son derece farklı olan kış lastikleri; kılcal damarlı yapıları, diş derinlikleri ve blok bölümlerindeki dişler sayesinde olumsuz zemin ve hava koşullarında aracın yere daha iyi tutunmasını sağlayıp kaymasını engeller. Soğuk havalarda yaz lastikleri gibi sertleşmeyen kış lastikleri, araçların fren mesafesini kısaltarak olası kazaları önlemede hayati görev üstlenir. Araçta sadece 2 lastiğin kış lastiği olması, ani frenleme, viraj alma gibi manevralar sırasında aracın kontrolünü zorlaştırır. Bu nedenle kış lastiklerinin 4’lü set olarak kullanılması gerekir.

Kış lastiklerine alternatif olarak gösterilen zincir kullanımı ise araçların lastik ve mekanik aksamına zarar verdiği için sadece zorunlu durumlarda ve mümkün olan en kısa sürede kullanım için tavsiye edilmektedir.

Araç lastiklerinin yol ve hava şartlarına uygun olmaması nedeni ile ortaya çıkabilecek kazaların önlenmesine yönelik atılan en ciddi adımlardan biri olan kış lastiği zorunluğunun geçmişi, 2012 yılına dek uzanmaktadır.

Kış Lastiği Yönetmeliği

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 2012 yılında hazırlanan ve yürürlüğe giren “Araçların Yüklenmesine İlişkin Ölçü ve Usuller ile Tartı ve Boyut Ölçüm Toleransları Hakkında Yönetmelik” kış lastiği zorunluluğu uygulamasının temelini teşkil eder.

Kış Lastiği Uygulaması Hangi Araçlarda Geçerli?

Traktörler, iki ve üç tekerlekli taşıtlar, römork ve yarı römorklar ve TSK’ya ait taşıtlarla ilgili araçların römorklarının kış lastiği zorunluluğunun dışında bırakıldığını ilan eden tebliğ, özel ve ticari tüm araçlar için geçerliliğini korumaktadır. Otobüs, minibüs, kamyon, kamyonet, çekici, ticari araçların tamamı kış lastiği uygulamasına tâbi tutulmaktadır.

Sürüş güvenliği her zaman önemli olsa da mevsim şartlarından dolayı yol tutuşunun daha zor olabildiği kış aylarında alınması gereken önlemleri es geçmemek şart. Kış lastik değişim zamanını takip etmek, kış mevsiminde kış lastiklerini kullanmak, aracın kış bakımlarını aksatmamak ve araç periyodik bakımını yaptırmak ise bu doğrultuda yapabileceklerinizden. Peki; kış lastiği uygulaması ne zaman başlıyor, kış lastiği zorunluluğu ne zaman bitiyor, kar lastiği takmama cezası nedir, kışlık araç bakımında bakılması gerekenler nelerdir?

Öncelikle bu soruların cevabını verelim ve sonrasında bu konudaki bilginizi ölçmenize yardımcı olacak testimize geçelim!

Kış Lastiği Zorunlu mu?

Kar lastiği zorunluluğu herkesin malumu olsa da hangi araçlarda kış lastiği uygulamasının zorunlu olduğu da merak ediliyor. Kış lastiği, ticari araçlarda ve bunun yanı sıra eşya ya da yolcu taşıyan hususi araçlarda geçerlidir. Yani ticari araç kış lastiği zorunluluğu özelinde “Hususi araçlarda kış lastiği zorunluluğu var mı?” sorusunun yanıtını merak ediyorsanız eşya veya yolcu taşındığı durumlarda kış lastiği takmanın zorunlu olduğunu söyleyebiliriz.

Bunun yanı sıra Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından kış mevsiminin ağır geçtiği bazı illere de kış lastiği takma zorunluluğu getirildiğini not düşelim. Kış lastiği zorunlu olan illerde kar lastiği kullanmamak da cezai işleme tabi olabilir. Yani kış lastiği cezası ile karşılaşabileceğinizi belirtelim. Kar lastiği cezası ise 2023 itibarıyla 2.534 TL.

Kış Lastikleri Ne Zaman Takılır?

Kışlık lastik ne zaman takılmalı, kışlık lastik ne zaman sökülür? Bir diğer deyişle kışlık lastik takma tarihi nedir? “Kış lastiği hangi ayda takılır?” sorusunun yanıtı 1 Aralık, “Kar lastiği uygulaması ne zaman bitiyor?” sorusunun yanıtı ise 1 Nisan’dır.

Bu dönem, kış lastiği zorunluluğunun hangi tarihler arasında olduğunu belirtse de hava sıcaklığı doğrultusunda da kış lastiği kullanımı oldukça önemlidir. O halde “Kış lastiği kaç derecede takılır?” sorusunun da yanıtını vermeliyiz. Hava sıcaklığı 7°C altında olduğunda yazlık lastik uygulaması bitmiş ve kış lastiği kullanımı için lastik değişim zamanı gelmiş demektir. Yani aklınızda “Kış lastiği ekimde takılır mı?” gibi bir soru varsa ve soğuk, 7 derecenin altında olan bir coğrafyada yaşıyorsanız kış lastiklerinizi daha erken de takabilirsiniz.

Kış Lastiği Kullanımı Hakkında Merak Ettiğiniz Sorular ve Yanıtları

Kış lastiği hakkında önemli detayları paylaştık. Şimdi, sırada merak ettiğiniz soruların cevaplarını vermek var.

• Zorunlu olmayan araçlar için kış lastiği gerekli mi?

Buzlu ya da karlı yollarda yol tutuşunu artırmak ve fren mesafesini kısaltmak, kar lastiği faydaları arasında yer alır. Bu sayede daha güvenli yolculuklar yapabilirsiniz. Her ne kadar kış lastiği takmama cezası ile karşılaşacak olmasanız da kış lastiğini güvenliğiniz açısından kullanmanızı öneririz.

• Zorunlu kış lastiği kaç adet olmalı?

Bazı araç sahipleri iki adet kış lastiği kullanımının yeterli olduğunu düşünse de bu görüş yanlıştır. Dört adet kış lastiği kullanılmalı yani tüm tekerleklerde kış lastiği tercih edilmelidir.

• Yaz lastiği kışın kullanılır mı?

Yapı malzemelerinin ve tasarımlarının mevsim koşullarına uygun bir şekilde üretilmesi sebebiyle yaz lastiğini kışın kullanmak, kış lastiğini yazın kullanmak önerilmez. Yaz lastiklerinin geç ısınması, kış lastiklerinin ise daha erken ısınarak yol tutuşunu artırması, en belirgin kış lastiği yaz lastiği farkıdır. Kış lastiği erken takılırsa yani sıcak havaların hüküm sürdüğü dönemlerde kar lastiği kullanılırsa bu durumda da lastik deforme olabilir, yol tutuşu azalabilir ve yakıt tüketimi artabilir.

• 4 mevsim lastik karda kullanılır mı?

“Kışın hangi lastik kullanılmalı?” sorusunun yanıtı kış lastikleri olsa da 4 mevsim lastiklere sahipseniz ve hava sıcaklıklarının çok düşmediği ılıman bir iklimde yaşıyorsanız bu durumda bu lastikleri de kış mevsiminde kullanabileceğiniz uzmanlar tarafından söylenir.

• Kış lastiği muayeneden geçer mi?

Lastiklerde mevsim şartı aranmaz. Dolayısıyla “Kışlık lastik muayeneden geçer mi?” sorusunun yanıtı, eğer lastikleriniz sağlamsa ve aranan diğer şartları sağlıyorsa olumlu olabilir.

Araç Kışlık Bakımı Nedir? Araç Kışlık Bakımı Ne Zaman Yapılır?

Kışlık araç bakımı, kış mevsimi öncesinde yapılması önerilen periyodik araç bakımıdır. Kış mevsimi öncesinde yapılması gereken araç bakımında genel olarak şunlar incelenir:

• Akü ve motor kontrolü
• Kışlık lastiklerin kontrolü
• Fren ve debriyaj sisteminin kontrolü
• Aydınlatma sistemi kontrolü
• Klima bakımı
• Sileceklerin kontrolü

Bunlara ek olarak ilk yardım çantası gibi araçta bulunması gereken ekipmanlar ve yağmur suyu kaydırıcı sprey gibi kış araç bakım ürünlerinin de aracınızda olması oldukça önemlidir. Ayrıca dilerseniz “Kış Mevsiminde Araba Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler” yazımızı okuyarak daha güvenli sürüşler için önemli ipuçlarına ulaşabilirsiniz.

Son olarak araç bakım fiyatlarının ihtiyaç olan onarım ve bakıma, aracınızın modeline göre değişiklik gösterebileceğini de belirtmeden geçmeyelim.

Kış lastiği zorunluluk tarihi, kış lastiği kullanmanın önemi, kışlık araç bakımı nasıl yapılmalı gibi detaylardan bahsettik. Şimdi, testimizi çözerek bilginizi sınama zamanı!

• Aracınızı yüksek hızlarda kullanmayın, ani kalkış ve fren yapmayın.
• Fren yapmanız gerektiğinde önce vitesinizi küçültün, sonrasında kısa aralıklarla fren yapın.
• Aracınızı her zaman viteste kullanın, yol boyunca vitesi sakın boşa almayın.
• Yol boyunca önünüzdeki araçla aranızdaki takip mesafesini her zamankinden daha uzun tutun.
• Kar yağışı olan yollarda mutlaka lastik izlerini takip edin.
• Kış lastiklerinizi takmış olmanıza rağmen aracınızda mutlaka zincir, çekme halatı ve takoz bulundurun.
• Kış lastiklerinizin diş derinlik ölçümünü belirli periyotlarda yaptırın.
• Aracınızın hava ve yağ filtreleri ile antifrizini kış aylarında sık sık temizletip değiştirin.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından:

KIŞ LASTİĞİ KULLANMA ZORUNLULUĞU İLE İLGİLİ

USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan araçların kış lastiği kullanma zorunluluğuna ilişkin usul ve esasları belirlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ; eşya ve yolcu taşımak amacıyla ülkemiz karayollarında seyreden ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından tescil edilmiş olan motorlu araçlar ile yabancı plakalı araçların kış lastiği kullanma zorunluluğuna ilişkin usul ve esasları kapsar.

(2) Bu Tebliğ;

a) Lastik tekerlekli traktörleri,

b) İki ve üç tekerlekli taşıtlarla yapılan taşımaları,

c) Römork ve yarı römorkları,

ç) Türk Silahlı Kuvvetlerine ait taşıtlarla ve bunların römorklarıyla yapılan taşımaları,

kapsamaz.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 65/A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde yer alan;

a) Kanun: 2918 sayılı Kanunu,

b) Bakanlık: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığını,

c) Kış lastiği: 7 ºC’nin altındaki sıcaklıklarda yol tutuşunu artırmak amacıyla bileşimi özel olarak belirlenmiş ve sırt yüzeyinde özel olarak tasarlanmış desenleri bulunan lastiği,

ç) İşleten: Denetlenen araç 11/6/2009 tarihli ve 27255 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında bir yetki belgesine kayıtlı ise yetki belgesi sahibini; kayıtlı değil ise, araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişiyi (ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse de işleten sayılır.),

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Usul ve Esaslar

Kış lastiği zorunluluğu

MADDE 5 – (1) Ülkemizde tescil edilmiş olsun veya olmasın, şehirlerarası karayollarında yolcu ve eşya taşımalarında kullanılan taşıtlarda her yılın 1 Aralık ile takip eden yılın 1 Nisan tarihleri arasında kalan dört aylık dönemde kış lastiği kullanılması zorunludur.

(2) İl sınırları içerisinde, kış lastiği uygulaması yapılıp yapılmayacağı ortalama yerel sıcaklıklar dikkate alınarak ilgili valiliklerce belirlenir ve gerekli duyurular yapılır.

(3) Valilikler, kış lastiği uygulamasını, Bakanlıkça belirlenen tarih aralığındaki sürenin öncesinde ve/veya sonrasında 1’er ay arttırabilir.

Kullanım şartları

MADDE 6 – (1) Kamyon, çekici, tanker ve otobüs türü araçların tahrikli dingilleri üzerindeki tüm lastiklerinin; kamyonet, minibüs ve otomobillerin tüm lastiklerinin; ayrıca seyir esnasında değiştirilmek zorunda kalınan lastiklerin yerine takılacak lastiklerin kış lastiği olması zorunludur.

(2) Sadece buzlu zeminlerde kullanılabilen çivili lastikler, kış lastiği yerine geçer.

(3) Araçta patinaj zinciri bulunması veya kullanılması kış lastiği zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.

(4) Kamyon, çekici, tanker ve otobüslerde kış lastiği diş derinliği 4 mm’den, kamyonet, minibüs ve otomobil türü araçlarda kış lastiği diş derinliği 1,6 mm’den az olamaz. Diş derinliği lastik sırtının ortasına en yakın dişlerden ölçülür.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Denetim ve İdari Müeyyide

Denetimlerde uygulanacak usul ve esaslar

MADDE 7 – (1) Kış lastiğinin zorunlu olduğu süre içerisinde;

a) Kış lastiklerinin yanaklarında (M+S) işareti veya (M+S) işareti ile birlikte kar tanesi (snowflake) işareti veya sadece kar tanesi (snowflake) işareti aranır.

b) Yapılan denetimlerde aynı dingil üzerinde içte yer alan lastiklerde (M+S) işaretinin okunamaması halinde sırt deseninin Ek-1’de yer alan kış lastiği örnek sırt desenlerine uygunluğu kontrol edilir.

c) Lastiklerin kaplama yapılarak kullanılması halinde lastik omuzlarında (M+S) işareti olsa dahi, lastik diş derinliğinin ve sırt deseninin kış lastiğine uygun olması zorunludur.

Denetime ilişkin hususlar

MADDE 8 – (1) Yapılan denetimlerde;

a) Kış lastiği kullanması zorunlu olduğu halde kullanmayan işletenler için, Kanunun 65/A maddesinde belirlenen para cezası uygulanır.

b) Kış lastiği bulunmayan araçların lastiklerini uygun hale getirebilecekleri en yakın yerleşim birimine kadar gitmelerine denetimle görevli olanlar tarafından izin verilir.

c) Trafik idari para cezası karar tutanağının tebliği işletene yapılacağından, lastiklerini uygun hale getirebilecekleri en yakın yerleşim birimine kadar gitmelerini teminen araç sürücüsüne güzergâh ve yerleşim yeri bilgilerini de içeren Ek-2’deki İzin Belgesi verilir. Ayrıca, izin verilen yerleşim yerinin adı trafik idari para cezası karar tutanağı üzerinde de belirtilir.

ç) İdari para cezası tatbik edilen tüm araçlar için kanıtlayıcı belge olarak ruhsat ve ehliyet fotokopisi ile mümkünse fotoğraf temin edilir.

Tutanak düzenleme yetkisi

MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ hükümleri çerçevesinde araçları denetlemeye Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının yetkilendirdiği Bakanlık personeli ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının sınır kapılarındaki birimleri ve belediyelerin denetim birimleri yetkilidir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlük

MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ 1/12/2017 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı yürütür.

Ekleri için tıklayınız.