Geçersiz Oy Kime Gider

DUVAR - 31 Mart yerel seçimlerinde gözler, CHP'nin aday&#; Ekrem &#;mamo&#;lu'nun önde oldu&#;u ve AK Parti'nin 'geçersiz oy'lar&#; gündeme getirerek sonuçlar&#; tersine çevirece&#;ini iddia etti&#;i &#;stanbul'da.

Peki geçersiz oy nedir? Bir oy, &#;slak imzal&#; tutana&#;a hangi durumda 'geçersiz' olarak kaydedilir? Ve, bu yerel seçimde hangi partinin kaç sand&#;k görevlisi vard&#;? Yani &#;imdi tart&#;&#;mal&#; hale getirilen geçersiz oylar say&#;m sürecinde nas&#;l belirlenip tutanaklara geçti?

1- GEÇERS&#;Z OY NED&#;R?

Geçersiz oy özetle, bir sand&#;kta görevli veya gönüllü olan ki&#;ilerin say&#;m&#; s&#;ras&#;nda gerekli kriterlere uymayacak &#;ekilde kullan&#;ld&#;&#;&#; tespit edilen oylard&#;r. Sand&#;k kurulunun ortak incelemesi ve ortak karar&#; sonucunda geçersiz karar&#; al&#;n&#;r; ard&#;ndan geçersiz oylar tutana&#;a i&#;lenir ve sand&#;k kurulunun &#;slak imzalar&#; ile sabitlenir. Bir sand&#;ktaki geçerli ve geçersiz oylar, Yüksek Seçim Kurulu'na ayn&#; &#;slak imzal&#; tutanak ile beyan edilir.

2- K&#;M NE D&#;YOR?

Gelinen noktada geçersiz oylar üzerinden bir tart&#;&#;ma sürerken, AK oy say&#;m sürecinde ma&#;dur edildi&#;ini ve lehine olan oylar&#;n geçersiz say&#;ld&#;&#;&#;n&#; savunuyor.  yerel seçimlerinde &#;stanbul'da bin oy geçersiz say&#;lm&#;&#;ken, AK Parti bu seçimdeki yakla&#;&#;k bin oyun sorunlu oldu&#;unu dü&#;ünüyor.

Partinin &#;stanbul &#;l Ba&#;kan&#; Bayram &#;enocak " bin geçersiz oy durumu ile kar&#;&#;yay&#;z. Bu oylar&#;n büyük bölümü &#;stanbul’da kazand&#;&#;&#;m&#;z 25 ilçenin sand&#;klar&#;na ait. Bu oylar&#;n da sonucu de&#;i&#;tirece&#;i a&#;ikârd&#;r" dedi.

Cumhur &#;ttifak&#; &#;stanbul Büyük&#;ehir Belediye Ba&#;kan Aday&#; Binali Y&#;ld&#;r&#;m ise "Her sand&#;kta bir tane oy yanl&#;&#; yaz&#;lm&#;&#;sa olsa bu 31 bin eder ki bu da aradaki farktan daha fazla. &#;ptal edilen oylar, aradaki fark&#;n 10,5 kat&#; sonucu de&#;i&#;tirebilir" diye konu&#;tu.

&#;mamo&#;lu'nun ise bu konudaki görü&#;ü netti: " bin geçersiz oy üzerinden bir &#;ey alabilir miyim dü&#;üncesindeler. Geçersiz oy her seçimde var, örne&#;in ’te bin geçersiz oy var…"

&#;tiraz süreci ise bugün ba&#;lad&#;. Siyasi partilerin yar&#;n saat 'a kadar ilçe seçim kurullar&#;na itirazlar&#;n&#; bildirmesi gerekiyor. &#;lçe seçim kurullar&#; çar&#;amba ve per&#;embe bu itirazlar&#; de&#;erlendirip karar verecek. Partiler, &#;lçe Seçim Kurulu'nun bu karar&#;na cuma gününe kadar itiraz edebilecek. Bu itirazlar &#;l Seçim Kurulu'nda iki gün içinde karara ba&#;lanacak. Sonraki üç günde ise YSK'ye itiraz yap&#;labilecek. YSK de üç günlük de&#;erlendirme sürecinde kesin karar&#;n&#; aç&#;klayacak. Belediye ba&#;kanlar&#;, YSK'nin son karra&#;n&#; Nisan'da aç&#;klamas&#; sonras&#; kesinle&#;ecek.

3- HANG&#; PART&#;N&#;N KAÇ GÖREVL&#;S&#; VARDI?

&#;stanbul'da sonuçlar&#;n geçersiz oylar üzerinden tart&#;&#;maya aç&#;lmak istenmesi, ak&#;llara ne kadar çok say&#;da oyun yanl&#;&#; say&#;lm&#;&#; olabilece&#;i ve hangi partinin sand&#;klarda kaç görevlisinin oldu&#;u sorular&#;n&#; getiriyor. Seçim öncesi yay&#;mlanan haberler ise rekor say&#;da sand&#;k görevlisine i&#;aret ediyor.

Sözcü gazetesinin seçimlerden bir gün önce, parti yetkililerine dayanarak haz&#;rlad&#;&#;&#; habere göre, bu seçimde 18 ki&#;iden birisi sand&#;k ba&#;&#;nda görevliydi.

AK Parti yetkilileri 1 milyon te&#;kilat üyesi ile sand&#;k ba&#;&#;nda olacaklar&#;n&#; söylüyordu. Habere göre, 'sand&#;k ba&#;lar&#;nda görev alan te&#;kilat üyelerine nas&#;l görev yapacaklar&#;ndan, oy say&#;m&#;, tutanaklar&#;n birle&#;tirilmesi ve itiraz mekanizmas&#;n&#;n nas&#;l i&#;leyece&#;ine kadar birçok alanda günler öncesinden özel e&#;itimler de verildi'. AK Parti, her okulda bir sorumlu ve ayr&#;ca kat sorumlular&#; da görevlendirdi.

CHP Genel Ba&#;kan Yard&#;mc&#;s&#; Onursal Ad&#;güzel ise "Sand&#;k görevlisi olarak görevlendirdi&#;imiz ki&#;i say&#;s&#; bin. Bunun yan&#;na gönüllüleri, avukatlar&#;, okul sorumlular&#;m&#;z&#;, kat ve bili&#;im sorumlular&#;m&#;z&#; da ekledi&#;imiz de bu say&#; yakla&#;&#;k bini buluyor" dedi.

MHP Genel Ba&#;kan Yard&#;mc&#;s&#; Feti Y&#;ld&#;z, MHP ad&#;na bin görevlinin sahada olaca&#;&#;n&#; söyledi. Y&#;ld&#;z “MHP, 57 milyon 58 bin seçmenin oy kullanaca&#;&#; bin sand&#;&#;&#;n tamam&#;nda oy kullanma, say&#;m döküm i&#;lemlerinin yasalara uygun olarak yap&#;lmas&#; için ülküda&#;lar&#;m&#;z görevlendirilmi&#;tir. Ülke genelinde görevli say&#;m&#;z binin üzerindedir” diyordu.

&#;Y&#; Parti’nin yakla&#;&#;k bin görevli ile seçim çal&#;&#;mas&#; yapaca&#;&#;, HDP'nin yan&#; s&#;ra Saadet, BBP ve DP gibi partilerin de yurt genelindeki bin sand&#;&#;&#;n büyük bölümünde mü&#;ahitleri ve görevlileri olaca&#;&#; belirtiliyordu.

Oy ve Ötesi de yerel seçimleri binden fazla gözlemcisiyle takip edece&#;ini duyurmu&#;tu.

4- OYLAR HANG&#; DURUMDA GEÇERS&#;Z SAYILIR?

Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) genelgesi, geçersiz oylar konusunda net s&#;n&#;rlar belirliyor. Buna göre, &#;u oylar geçersiz:

- Sand&#;k kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, arkas&#;nda sand&#;k kurulu mührü ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigran&#; bulunmayan oy pusulalar&#;.

- Hiçbir yerine "evet" ya da "tercih" mührü bas&#;lmam&#;&#; oy pusulalar&#;.

- Siyasi partilere veya ba&#;&#;ms&#;z adaylara ayr&#;lan alanlardan birden fazlas&#;na mühür bas&#;lm&#;&#; oy pusulalar&#;.

- Birden fazla siyasi partiye veya ba&#;&#;ms&#;z adaya ayr&#;lan alana ta&#;m&#;&#; "tercih" veya "evet" mührü bas&#;lan oy pusulalar&#;.

- Sand&#;&#;&#;n ait oldu&#;u seçim çevresinden ba&#;ka bir seçim çevresi için düzenlenmi&#; oy pusulalar&#;.

- Bütünlü&#;ü bozulacak &#;ekilde y&#;rt&#;lm&#;&#; veya kopar&#;lm&#;&#; oy pusulalar&#;.

- "Tercih" veya "evet" mührü d&#;&#;&#;nda herhangi bir özel i&#;aret, herhangi bir isim, imza ka&#;esi, mühür veya parmak izi bas&#;lm&#;&#; oy pusulalar&#;.

- Siyasi partilere veya ba&#;&#;ms&#;z adaylara ait bölümleri belirgin bir &#;ekilde ve özel olarak karalanm&#;&#;, çizilmi&#; veya i&#;aretlenmi&#; oy pusulalar&#;.

- Pusulada yer alan matbu yaz&#;lar&#;n ve &#;ekillerin d&#;&#;&#;nda yaz&#;lar, harfler, say&#;lar yaz&#;lm&#;&#; veya &#;ekiller çizilmi&#; birle&#;ik oy pusulalar&#;.

5- OYLARIN GEÇERS&#;Z SAYILMAYACA&#;I DURUMLAR NED&#;R?

YSK genelgesinde, oy pusulalar&#;n&#; geçersiz k&#;lmayacak durumlar, 16 Nisan 'daki anayasa de&#;i&#;ikli&#;i referandumunda gündeme gelen mühürsüz oylar&#;n da yer ald&#;&#;&#; listede &#;öyle s&#;ralan&#;yor:

- Zarflar&#;n aç&#;lmas&#; veya oylar&#;n okunmas&#; s&#;ras&#;nda y&#;rt&#;lmas&#;, bütünlü&#;ü bozulmaks&#;z&#;n bir k&#;sm&#;n&#;n kazaen y&#;rt&#;lmas&#;,

- Herhangi bir &#;ekilde lekelenmi&#; olup da bunun özel olarak i&#;aret koymak amac&#;yla yap&#;ld&#;&#;&#;n&#;n anla&#;&#;lamamas&#;,

- Katlanarak zarfa konulmas&#; sebebiyle "TERC&#;H" veya "EVET" mührü ile oy pusulas&#;n&#;n arkas&#;na bas&#;lan sand&#;k kurulu mühür izinin oy pusulas&#;n&#;n di&#;er k&#;s&#;mlar&#;na geçmesi,

- Bir siyasi parti veya ba&#;&#;ms&#;z aday alan&#;na bas&#;lan "TERC&#;H" veya "EVET" mührünün alanlar&#; ay&#;ran çizgili bölgeye ta&#;m&#;&#; olmas&#;,

- Ba&#;ka bir siyasi parti veya ba&#;&#;ms&#;z aday&#;n alan&#;na ta&#;mamak kayd&#;yla, siyasi parti veya ba&#;&#;ms&#;z aday alan&#;na birden çok "TERC&#;H" veya "EVET" mührü bas&#;lmas&#;,

- Yetkili seçim kurullar&#; taraf&#;ndan gönderilen ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigran&#; bulunan oy pusulalar&#;n&#;n arkas&#;n&#;n, sand&#;k kurullar&#;n&#;n ihmaliyle mühürlenmemi&#; olmas&#;.

- Zarftan ç&#;kan oy pusulalar&#;nda bir seçim türüne ait olan&#;n&#;n geçersiz olmas&#;, di&#;erinin geçersiz say&#;lmas&#;n&#; gerektirmeyecek. (HABER MERKEZ&#;)

'Rol çalan' geçersiz oylar: 'te kaçt&#;?