Bebeklerde Büyüme Atağı Nasıl Olur

Bebekte görülen ani huy değişimlerinin altında 'büyüme ataklarının' yattığını belirten uzmanımız "Büyüme atakları sonrası bebeklerde önemli gelişimsel değişiklikler gözlemlenir. Bu dönemde sabırla bebeğinizin ihtiyaçlarına karşılık vererek onu dinlemeli ve ona karşı uygun yaklaşım sergilemelisiniz" dedi.

Bebeklerin huysuzlaşıp sürekli meme emmek istemesinin ve kucaktan indirildiğinde ağlama krizine girmesini normal sürecin bir parçası olarak değerlendiren Yeditepe Üniversitesi Bağdat Caddesi Polikliniği Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı bebeğin hem fiziksel hem de zihinsel açıdan bir büyüme atağında olduğunu belirtti. Bebeğin bu süreçte çevresinin farkına vardığını anlatan uzmanımız, "Bebeğiniz normal gelişim sürecindeyken aniden bir değişim yaşamaya başlar ve bu durum onun bütün rutinini etkiler. Sürekli sebepsiz ağlayan, daha fazla ilgi isteyen, huysuz, mızmız, memeden ayrılmayan ya da iştahsız yeme düzeni bozulmuş bir ateş topuna döner. Çevresinde bazı değişiklikler olduğunu düşünmeye başlamıştır ve o bu durum karşısında çok şaşkındır. Çünkü bebeğiniz artık yeni farkındalıklar edinmeye başlamıştır. Neler olduğunu anlamaya çalışır, önceden fark etmediği şeyleri artık fark ediyordur" diye konuştu.

HANGİ HAFTALARDA GÖRÜLÜR?

Bebeğin bu süreçte uyku düzeninde değişiklik, ilgisizlik gibi yeni huylar kazanacağını ifade eden uzmanımız, büyüme atağının görüleceği dönemleri şöyle açıkladı:

"Ebeveynler için de bu dönemlerin üstesinden gelmek hiç de kolay değildir.Her bebeğin gelişimi farklı olduğu için büyüme ataklarının görüldüğü dönem de değişse de genellikle belli haftalardır. Örneğin bebeğiniz, 5., 8., 12.,19.,26.,27., haftalar gibi yaklaşık 2 yaşına kadar olan dönemde 10 defa büyüme atağı evresi yaşayacaktır . Bu ataklar genellikle 2-4 gün yoğun olarak görülse debirkaç hafta da sürebilir.Bu dönemlerde bebeğiniz sık sık emmek hatta sürekli memede kalmak ister."

"BEBEĞİNİZİ SABIRLA EMZİRİN"

Annelerin bu dönemde bebeklerini sabırla bol bol emzirmeleri gerektiğini vurgulayan uzmanımız, "Bebeğinizin isteği doğrultusunda sabırla bol bol emzirmeye devam etmek, mama desteği yapmamak önemlidir. İleri dönemlerde ihtiyaçları doğrultusunda bebekte beslenme değişiklikleri yapılabilir. Bu yüzden bırakın bebeğiniz istediği kadar yesin veya yemesin. Rutine dönmesi için onu zorlamayın ve çatışmaya girmeyin. Göreceksiniz bir müddet sonra her şey eskisi gibi olacak. Sabırla bebeğinizin ihtiyaçlarına karşılık verin, onu dinleyin ve ona karşı uygun yaklaşım sergileyin. Bol bol bebeğinizi sevmeniz, ten temasında bulunup okşamanız onun bu süreçle daha kolay başa çıkabilmesi için önemlidir. Çok huzursuz olduğunda, uyutmakta zorlandığınızda ılık bir banyo ve sonrasında masaj rahatlatabilir. Bu dönemlerde bebeğiniz sık sık emmek hatta sürekli memede kalmak ister. Bu durum anneleri, acaba bebeğim aç mı, yoksa sütüm yetmiyor mu? gibi düşüncelere iter. Aslında büyüyen bebeğinizin anne sütü ihtiyacı da artmıştır ve bebeğiniz sık sık emerek memelerinizin de bu ihtiyaca karşılık vermesini sağlamış olur” tavsiyelerinde bulundu.

"MUTLAKA BİR ÇOCUK DOKTORUNA BAŞVURUN"

Bu kriz dönemlerinde yaşanan değişikliklerin herhangi bir hastalık belirtisi de olabileceğini söyleyen Uzmanımız, ailelerin bu süreçte mutlaka Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları hekimine başvurması gerektiğini belirtti. Süreç sonrası bebeğin gelişiminde değişiklikler yaşanacağını ifade eden Dr. Coşkun, "Fırtınalı bir dönemden sonra artık güneşli günler başlayınca bebeğinizdeki değişiklikleri fark edebilirsiniz. Örneğin ilk ataklardan sonra size gülümsemeye, bir dönem sonra ellerini daha iyi kullanmaya oyuncaklarına uzanmaya hatta tutmaya başlar veya bir bakmışsınız artık sırtüstü dönmeye başlamış.Sonrasında oturma, emekleme gibi kaba motor hareketleriyle beraberinde ince motor gelişimini de gözlemleyebilirsiniz. Oyuncaklarıyla oynama şekli değişir, aynı oyuncağın farklı özelliklerini keşfedebilir" diye konuştu.

Bebeklerimiz her şeyi güzel güzel yaparken bir anda düzen tamamen bozulur. İyi beslenen bir bebek bir anda daha fazla emmek ister ya da bir anda isteksizleşir. Uykuları düzenli olan başka bir bebek ise bir anda uyumamaya, uyansa bile saat başı uyanmaya başlar. Bebeğin ruh halindeki bu değişimler aslında tüm annelerin sıklıkla yaşadıkları bir durumdur ve büyüme atakları olarak isimlendirilir.

Bebeklerde büyüme atakları hangi aylarda olur?

Bebekler 0-2 yaş arası dönemde şiddeti ve uzunluğu birbirinden farklı olan 10 büyüme atağı geçirirler. 5., 8, 12. ve 14. haftalarda büyüme atağı geçiren bebekler, katı gıdaya geçişle birlikte 23.haftada yeni bir büyüme atağına daha girerler ve büyüme ataklarının yarısı tamamlanmış olur. 36. haftada yavaş yavaş emeklemeye başlamasıyla birlikte bir büyüme atağı daha geçiren bebekler, ayaklarının üstüne basmalarıyla birlikte yeni bir atak dönemine girerler. Bu atak, kimi bebeklerde 45 güne kadar sürebilen bir dönemdir. 55., 64. ve 75. haftalarda 3 atak daha yaşayan bebekler artık büyüme ataklarını tamamlamış olur. Siz tam bir rahat nefes aldık, bebeğimiz büyüdü derken, bu sefer de 2 yaş sendromu ile baş başa kalırsınız. Büyüme ataklarına baktığımızda, tüm bebekler bu 10 büyüme atağını da şiddetli bir şekilde geçirmez. Bazen bu atakların şiddeti veya süresi o kadar az olur ki, bebeğinizin bir büyüme atağını geçirdiğini bile fark etmezsiniz.

Ücretsiz üye olarakeğitici oyunları gör!

Çocuğunuzun gelişimini en iyi şekilde takip edin

Aylık gelişim bilgilerini görün ve takip edin

2500’den fazla eğitici oyunla çocuğunuzun gelişimine katkıda bulunun

Annelik ve babalık hakkında uzmanlarla görüşün

Bebelerde Ay Ay Büyüme Atakları

2 Aylık Bebek Büyüme Atağı

Bebeklerin atak dönemleri içinde ilk ikisi 5. ve 8. haftalarda yaşanan ataklardır. Bebek gece gündüz ayrımını yavaş yavaş öğrenmeye başlar. Uykuyu öğrenir ama kendi kendine uyumayı bilmediği için uykusu gelince çok ağlamaya başlar ve huzursuz olur. Hatta elini gözüne, kulağına değdirir. Anne babalar “bu çocuğun gözü kaşınıyor, bu çocuğun kulağı ağrıyor” diye stres olur. Yavaş yavaş artık etraftaki uyaranları aldığı için akşam saatlerinde yorulan küçücük beyinler o kadar uyarıyı taşımayıp daha çok ağlamaya başlarlar. Burada yapacağımız şey bebeğimize akşam 7-8’ den sonra güzel bir banyo yaptırıp ve güzel bir uyku ortamı hazırlayıp odasında uyutmaya çalışmak olmalıdır.

3 Aylık Bebek Büyüme Atağı

Yeni bir atak dönemi olan 12.haftaya geldiğimizde ise bebek yavaş yavaş artık bizimle iletişim kurar, konuştuğunuzda gözünüzün içine bakar. Bebeğiniz artık sağa/sola dönmeye başlar. Bu dönemde minik minik sesler de çıkarır. Ses çıkarmaya başlayınca tükürük bezleri gelişmeye başlar ama dilini döndürmeyi bilmediği için ağzını şapır şapır yapar. Kendini rahatlatmayı eliyle yapmaya çalıştığı ve tükürük bezlerini yönetmeye çalıştığı için o el hep ağza girmeye başlar. Burada anneler hemen “diş mi çıkarıyor, çocuk aç mı acaba” derler. Bebek de bu atak döneminde inanamayacak kadar emer. Yani 3 saatte bir emen bebek belki yarım saatte bir emmeye çalışır. Burada hiç pes etmemek ve stres olmamak gerekir, bebek isterse emzirmek gerekir.

4 Aylık Bebek Atakları ve 5 Aylık Bebek Atakları

3 aydan sonra da tam tersi olur. Bebek bir anda dünyaya farklı bakmaya başlar, uyaranları daha iyi alır. 14.haftalarda gelen büyüme ataklarında bebeklerin artık el kasları iyice gelişmiştir. Eline aldığı şeyi sıkıca tutabilir, kendi adına duyduğunda tepki verebilir. Aylardır saatlerce emen bebek bir anda 3 dakika, 5 dakika, 1 dakika emmeye başlayabilir. Memeye alınan bebek, bir tık ses gelince memeyi bırakır, ağlamaya başlar ve emmek istemez. Anne direttikçe daha çok ağlar. Ya da tam doymuş artık her tarafı seyredecek olan bebek ağlama krizine girebilir. Burada da anneler “İşte, sütüm bitti, emmek istemiyor, memeyi reddediyor’’ derler. Annelerin yapmaları gereken bebeklerinin yanına uzanıp, onları hafifçe orada emzirebilmek olur. Emme süresi artık çok kısaldığından, bebeğin dikkatinin dağılmaması için sakin sessiz bir ortam seçmek önemlidir. Bebek bir yatak odasında hafif müzik eşliğinde emzirilebilir. Boynunuza sevdiği bir oyuncağı asabilirsiniz. Etraftan çok uyarı vermemeye çalışın.

6 Aylık Bebek Atak Dönemi

Diğer bir büyüme atağı 23. hafta ile 26. hafta arasında gerçekleşir. Bu dönemde bebeğin mesafe algısı artar ve annesinin kendi görüş alanından çıktığı her anda gittiğini düşünür. Dolayısıyla 6.ay anneden kopmanın oldukça zor olduğu bir dönemdir. Bu aydan itibaren destekli şekilde oturabilen bebeğinizin katı gıdaya geçişiyle birlikte gelişiminde yeni bir dönem başlamış olur.

9 Aylık Bebek Atakları

Yeni bir büyüme atağı bebeğin yaklaşık 9 aylık olduğu döneme denk gelir. 34.-37.haftalara denk gelen bu büyüme atağında, bebeğinizin artık farkındalığı artmıştır. Yerde bulduğu her şeyi incelemeye başlayan bebekler, buldukları şeyleri ağzına götürerek ne olduklarını algılama çalışırlar. Aynada kendini tanıdıkları bu dönemde, etraftaki her şeyi karıştırmaya, dağıtmaya çok meraklıdırlar. Bu atak haftaları sırasında bebeğinizin ruh hali çok değişken olabilir. Gülerken, birden ağlamaya başlayabilir.

10 Aylık Bebek Atakları ve 11 Aylık Bebek Atakları

Bebeğinizin 1 yaşından önceki son atak dönemi 42.-46. haftalar arasında karşınıza çıkar. Bu dönemde küpleri üst üste koyarak oynamaya çalışır, legolara ilgisi daha fazladır. Emeklemede artık iyice hızlanmıştır, hatta ayaklarının üstüne basıp tutunarak yürüme çalışmalarına başlamış bile olabilir. Sorulduğunda hayvanları, tanıdığı kişileri işaret edebilir, tanımadığı kişilere karşı çekingen davranabilir.

1 yaş atak dönemi

12 Aylık Bebek Büyüme Atağı

1 yaşında başlayan atak dönemi; 2 yaşına kadar olacak 10 atak döneminin sekizincisidir. 55.haftaya kadar sürebilecek bu dönemde artık bebeğiniz yürümeye başlamış ya da çok yakında başlayacak olabilir. Bebekliğin en önemli gelişim adamlarından olan 1 yaş döneminde, bebeğiniz artık olayların sonucunda ne olacağını bilir. Kendisine ev içerisinde küçük sorumluluklar verip, size yardımcı olmasını sağlayabilirsiniz. Bu dönemde bebeğiniz yemeyi çok sevdiği bir şeyi artık hiç yemek istemeyebilir. Banyo yapmayı seven çocuğunuz, artık banyo kapısından bile girmek istemeyebilir. Bu dönemin geçici olduğunu düşünüp, anlayış göstererek zorlamadan ama oyunlarla ikna ederek, bebeğinize istediklerinizi yapmaya çalışın.

15 Aylık Bebek Büyüme Atağı

Son iki ataktan biri 60. haftada başlar. Bu dönem artık çocuğunuzun iyice bilinçlendiği bir dönemdir. Artık sizin ne demek istediğinizi daha iyi anla. Kendi istediklerini yaptırmak konusunda inatçı olacaktır. Sınırları bu aylarda çizmek önemlidir. Son atak dönemi ise 70.haftada ortaya çıkar. Eşyaları sahiplenmeye, benim demeye başlar. Kendi kararlarını kendi vermek ister ve uygulayamadığı zaman sinirlenebilir. Bu dönem her şeye “hayır” demeye başladığı bir dönemdir ve 2 yaş sendromu denen annelerin en çok zorlandığı dönemin de habercisidir.

Bebeğinizin ay ay gelişimini takip edebileceğiniz “Ay Ay Bebek Gelişimi” yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.

Büyüme ataklarında nasıl davranmalı?

Burada güzel egzersizler yapabilirsiniz, masajlar yapabilirsiniz güzel aktiviteler yapabilirsiniz. Artık 3 aydan sonra yavaş yavaş bebeğimizi yere adapte etmemiz lazım. Yerde, yer halıları üzerinde oyuncaklarla bir şeyler yapabilirsiniz. 6 aydan sonra bebeklerde uzak algısı gelişmeye başlar. Anneler ‘’Bence bu çocuk bana bağlandı kaldı, kapıdan çıkamıyorum’’ diye yakınır. “Mutfağa gidiyorum peşimden ağlıyor, odadan çıkıyorum peşimden ağlıyor” der. Aslında o ana kadar onu bilmiyordur, uzak algısı yoktu. Yavaş yavaş uzak algısı oluşmaya başlar. Birkaç gidişte onu da götürün. Uzaktan “böyle bir yere gidiyorum, geliyorum” deyin. Bebekler bunu anlar, anlamaz diye düşünmeyin. Ama orada bırakırsan, her seferinde oraya gidip gelirsen buna bebeğiniz her seferinde daha farklı, daha fazla tepki vermeye başlar. O yüzden bu gibi dönemlerde bebeğinizin duygularını anlamak çok önemlidir. 9. aydan sonra en büyük ataklar ortaya çıkar. Kendini kabul ettirmek için, daha çok öne çıkmak için her şeyi ağlayarak yaptırmaya çalışır. Ben ağlarsam bunlar yapacak zaten diye düşünür bebekler. Siz kendi sınırlarınızı olabildiğince erken zamanda bebeğinize anlatırsanız, uzun dönemde o kadar daha az zorluk çekersiniz. “Hayır” kelimesini sık sık kullanmamaya özen gösterin. Her şeye hayır dediğiniz durumlarda, o zaman “Hayır”ın anlamı kalmaz, o yüzden sadece bebeğiniz için gerçekten tehlikeli olduğu durumlarda kullanın. En önemlisi sabırlı olun, herkes bu dönemlerden geçiyor ve bu atakların bir sonu gelecek!

Büyüme Atakları

Büyüme atakları, biz annelerin “çocuğumun huyu değişti” dediği dönemlerin ta kendisidir. Büyüme ataklarının sebeplerini, sonuçlarını ve ne yapılması gerektiğini bilirsek bu kaçınılmaz süreci daha kolay atlatabiliriz.

Bebeklerde Büyüme Atağı Nedir?

Bebeklerde büyüme atağı belirli haftalarda görülen, bebeğin zihinsel ve fiziksel olarak önemli gelişmeler gösterdiği zamanlarda verdiği tepkilere verilen addır. Bir kaç haftadır alıştığı düzeni birden değiştiren bebek, gösterdiği tepkilerle anne ve babasının endişelenmesine neden olabilir. Bu değişim dönemlerini anlamlandıramayan yetişkinler, gergin hissedebilirler. Fakat bu tepkilerin bebeğin dış dünyaya alışırken ve sağlıkla büyürken verdiği doğal tepkiler olduğu bilinmelidir. Yön vermekten çok sabırla süreci izlemeye ve bebeğinize yardımcı olmayı çalışabilirsiniz.

Bebeklerde büyüme atakları hangi haftalarda olur?

Bebeklerin 0-2 yaş arası dönemlerinde genelde 10 tane büyüme atağı olur. Bazı bebeklerde birkaç haftalık sapmalarla beraber, genel olarak 5., 8., 12., 14., 23., 36. Hafta, 12. Ay, 55., 64. ve 75. Haftalarda görülür. Bu ataklar tamamlandıktan sonra 2 yaş sendromu dönemine girilir. Fakat büyüme dönemleri her bebekte farklı şekilde ve sürede görülebilir. Bazen büyüme atakları o kadar hafif atlatılır ki, bebeğinizin yeni bir büyüme atağı haftasına girdiğini bile fark etmeyebilirsiniz. Bu sebeple tüm atak haftalarını yaşamayacağınızı düşünerek kendinizi ve bebeğinizi rahatlatabilirsiniz. Deneyimlediğiniz atak haftalarında ise neler yapabileceğinizi aşağıda okuyarak bu dönemi daha kolay atlatabilirsiniz.

Bebelerde Ay Ay Büyüme Atakları*

2 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

Ataklardan ilk ikisi 5. ve 8. haftalarda yaşanır. Bebek gece gündüz ayrımını yavaş yavaş kavramaya başlar. Uykuyu öğrenir ama kendi kendine uyumayı bilmediği için uykusu gelince huzursuz olur ve ağlar. Elini gözüne veya kulağına değdirerek rahatlamaya çalışır. Ebeveynler bebeğin gözü kaşınıyor ya da kulağı ağrıyor diye stres olurlar ama bebeklerin birçok yeni şey öğrenen ve gün boyu yorulan beyinleri için bu gayet normal bir durumdur. Bebeğin rahatlaması için akşam 7-8’den sonra ılık bir banyo yaptırıp ve güzel bir uyku ortamı hazırlamak faydalıdır.

3 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

Yeni bir atak dönemi olan 12.haftada, bebek yavaş yavaş iletişim kurar, konuştuğunuzda gözünüzün içine bakar. Bebeğiniz artık sağa ve sola dönmeye, minik sesler çıkarmaya başlar. Ses çıkarmaya başlayınca tükürük bezleri de gelişmeye başladığı için bebeğin ağzı sulanır. Bu hissi rahatlatmak için elini sıkça ağzına sokan ve çok sık süt emmek isteyen bebeğin davranışları, anne baba tarafından diş çıkarma ya da açlık hissi olarak algılanabilir. Burada sabırlı olmak ve bebek istedikçe emzirmek gerekir. Bebeğin açlıktan değil tükürük bezlerini rahatlatmak için emmeyi tercih ettiğini hatırlamalı ve kendimizi rahatlatmalıyız.  Bu aylarda bebek yere adapte edilebilir. Yere kalınca bir müslin örtü sererek üzerinde oyuncaklarla rahatlamasını sağlayabiliriz.

4 ve 5 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

14.haftalarda gelen büyüme ataklarında bebeklerin artık el kasları iyice gelişmiştir. Eline aldığı şeyi sıkıca tutabilir, kendi adına duyduğunda tepki verebilir, çevresine daha duyarlı olur. Bu sebeple aylardır saatlerce emen bebek bir anda 3 dakika emmeye başlayabilir. Çünkü emzirme sırasında duyduğu bir sesle ilgilenmek için emmeyi bırakmak isteyebilirler. Anneler bu tür durumlarda bebeğin emmeyi reddettiğini ya da sütünün bittiğini düşünebilir. Oysa ki bebek çevreyle ilgilenmek istiyordur. O sırada emzirmeniz gerekiyorsa yanına uzanıp, bebeğinizi ilgi gösterdiği çevrede emzirebilirsiniz. Bunun dışında emme süresi artık çok kısaldığından, bebeğin dikkatinin dağılmaması için sakin sessiz bir ortam seçmek önemlidir. Bebek, bir yatak odasında hafif müzik eşliğinde emzirilebilir. Boynunuza sevdiği bir oyuncağı asabilirsiniz.

6 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

Diğer bir büyüme atağı 23. hafta ile 26. hafta arasında gerçekleşir. Bu dönemde bebeğin mesafe algısı artar ve annesinin kendi görüş alanından çıktığı her anda gittiğini düşünür. Dolayısıyla 6.ay anneden kopmanın oldukça zor olduğu bir dönemdir. Odadan çıktığınızda ona ara ara seslenerek, geleceğinizi söyleyerek bebeğinizi rahatlatabilirsiniz. Her seferinde geri geldiğinizi gördüğünde bebeğinizin de zamanla durumu kabullenir. Bu aydan itibaren destekli şekilde oturabilen bebeğinizin katı gıdaya geçişiyle birlikte gelişiminde yeni bir dönem başlamış olur. Beslenme yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.

9 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

Yeni bir büyüme atağı bebeğin yaklaşık 9 aylık olduğu döneme, 34.-37. haftalara denk gelir. Yerde bulduğu her şeyi incelemeye başlayan bebekler, buldukları şeyleri ağzına götürerek ne olduklarını algılama çalışırlar. Aynada kendini tanıdıkları bu dönemde, etraftaki her şeyi karıştırmaya, dağıtmaya çok meraklıdırlar. Bu atak haftalarında bebeğinizin ruh hali çok değişken olabilir. Gülerken, birden ağlamaya başlayabilir. Ağlayarak size bir şey yaptırmaya çalışabilir. Bu hareketleri kendilerine ve çevrelerine olan farkındalıkları dolayısıyla yaparlar. Bu dönemde sınırlarınızı çizmeye başlarsanız, uzun vadede daha az zorluk çekersiniz.

10. ve 11 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

Bebeğinizin 1 yaşından önceki son atak dönemi 42.-46. haftalar arasında karşınıza çıkar. Bu dönemde küpleri üst üste koyarak oynamaya çalışır, legolara ilgisi daha fazladır. Emeklemede artık iyice hızlanmıştır, hatta ayaklarının üstüne basıp tutunarak yürüme çalışmalarına başlamış bile olabilir. Sorulduğunda hayvanları, tanıdığı kişileri işaret edebilir, tanımadığı kişilere karşı çekingen davranabilir.

12 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

1 yaşında başlayan ve 55.haftaya kadar sürebilecek bu dönemde artık bebeğiniz yürümeye başlamış ya da çok yakında başlayacak olabilir. Bebekliğin en önemli gelişim adamlarından olan 1 yaş döneminde, bebeğiniz artık olayların sonucunda ne olacağını bilir. Kendisine ev içerisinde küçük sorumluluklar verip, size yardımcı olmasını sağlayabilirsiniz. Bu dönemde bebeğiniz yemeyi çok sevdiği bir şeyi artık hiç yemek istemeyebilir. Banyo yapmayı seven çocuğunuz, artık banyo kapısından bile girmek istemeyebilir. Bu dönemin geçici olduğunu düşünüp, anlayış göstererek zorlamadan ama oyunlarla ikna etmeye çalışabilirsiniz.

15 Aylık Bebek Büyüme Atağı 

Son iki ataktan biri 60. haftada başlar. Bu dönem artık çocuğunuzun iyice bilinçlendiği bir dönemdir. Sizin ne demek istediğinizi daha iyi anlar ama kendi istediklerini yaptırmak konusunda da inatçıdır. Sınırları bu aylarda net çizmek önemlidir. Son atak dönemi ise 70.haftada ortaya çıkar. Eşyaları sahiplenmeye, benim demeye başlar. Kendi kararlarını kendi vermek ister ve uygulayamadığı zaman sinirlenebilir. Bu dönem her şeye hayır demeye başladığı bir dönemdir ve 2 yaş sendromu denen annelerin en çok zorlandığı dönemin de habercisidir. Hayır kelimesini sık sık kullanmamaya özen gösterin. Her şeye hayır dediğiniz durumlarda, uyarmanın bir anlamı kalmaz. O yüzden sadece bebeğiniz için gerçekten tehlikeli olduğu durumlarda kullanın. En önemlisi sabırlı olun, herkes bu dönemlerden geçiyor ve bu atakların bir sonu mutlaka gelecektir.

Kaynakça

*Uzman Anne Bebek Koçu Sevim KURUÇAY ÇAM

Tags: büyüme atakları

Her bebeğin gelişimi kendine özel ve benzersiz olsa da bebekler yaşamlarının ilk 1 yılında çok hızlı büyür.

Bu büyüme hem fiziksel hem de zihinsel gelişimi ifade eder.

Bir bakmışsınız bebek bir gün önce sahip olmadığı bir beceriyi geliştirmiş.

Ya da çok sık duyduğunuz şekilde “huyu” değişmiş. Uyku rutini bozulmuş, iştahı artmış ya da azalmış. Bebek biraz da huysuz olmuş.

Aslında bebeğin huyu ya da alışkanlıkları değildir değişen, bebek bir büyüme atağı içindedir. Yani dünyanın belki de en zor işini yapıyor ve büyüyordur.

Yazımızda büyüme ataklarını iki farklı şekilde ele aldık. Birinci bölümde bebeğin daha çok fiziksel gelişimine işaret eden büyüme atağı zamanlarını anlattık.

İkinci bölümde “harika haftalar” ifadesinin içini doldurmaya çalıştık. İyi okumalar.

Büyüme Atağı Nedir?

Büyüme atağı, bebeğin daha yoğun ve hızla büyüdüğü bir süreci ifade eder.

Bu süreçte bebek kilo artışı ya da boy uzaması gibi fiziksel gelişim unsurlarının yanı sıra zihinsel gelişim de gösterir. Hızla yeni beceri ve yetenekler geliştirir.

Ancak içinde bulunduğu yoğun sürecin doğal bir sonucu olarak bebek genel bir huzursuzluk halinde olabilir. Daha fazla beslenmek isteyebilir. Uyku düzeninde de değişimler olasıdır.

Büyüme atağına dair bu belirtiler, yaşarken hiç bitmeyecek gibi gelseler de aslında 3 gün ila 1 hafta arasında sürer.

Büyüme Atakları Ne Zaman Olur ve Ne Kadar Sürer?

Büyüme atakları genel olarak 2-3 gün sürer. Bazı bebeklerde 1 haftaya kadar da uzayabilir.

Atak haftaları hesaplanırken, bebeğin 40. haftada doğduğu kabul edilir.

Yani 40. haftadan önce doğum yaptıysanız 40. haftanızın dolduğu günü belirleyip atak haftasını buna göre hesaplayabilirsiniz.

Tabii ki her bebeğin bu gelişim takvimine uyumlu gelişim göstermeyeceğini unutmayın.

Bebeklerİn gelİşİmİ ve büyümesİ kendİne özel ve benzersİzdİr.

Ayrıca bir bebek büyüme atağında diğer bebeklerin gösterdiği belirtileri ya da gelişim boyutunu göstermek durumunda değildir. Biz burada genel verilerden söz ediyoruz.

Bebekler en hızlı gelişimi yaşamlarının ilk yılında kaydeder. Özellikle ilk 3 ay çok hızlıdır. Zaten bir bebeğin ilk 1 yılındaki en “büyük” işi büyümektir. Ve bir de bakmışsınız 12. ayda bebek doğum kilosunun 3 katına ulaşmış.

Bu nedenle ilk 1 yılda büyüme atakları sık olur. Ve bunun bir uzantısı olarak da bir bakmışsınız 1 gecede o çok sevdiğiniz tulum bebeğinize dar gelmeye başlamış.

İlk büyüme atağı yaklaşık olarak doğumdan sonraki 7-10. günler arasında gerçekleşir. Bu süre zarfında emziren annelerin süt üretimi belli bir düzene oturmuş ve çoğu bebek kilo almaya başlamıştır.

İkinci atak genellikle 3-6. haftalarda olur. Bundan sonra bebek ilk 1 yıl içinde 3, 6 ve 9. aylarda başka büyüme atakları yaşar.

Özetle, büyüme ataklarında durum ilk 1 yıl içinde aşağıdaki gibidir:

• İlk 7-10. günler arasında
• 3. haftada
• 6. haftada
• 3. ayda
• 6. ayda
• 9. ayda

Bazı bebeklerde büyüme atağına dair belirtiler çok fark edilir değildir. Ancak

• Bebeğiniz yeterince besleniyorsa,
• Düzenli olarak bez değiştirmeniz gerekiyorsa,
• Büyüme eğrisine göre normal bir aralık içinde yer alıyorsa bebeğinizin büyümesi konusunda içiniz rahat olabilir.

Büyüme Atağı Belirtileri Nelerdir?

Büyüme atakları sırasında bebeğinizin günlük rutinlerinde ve genel ruh halinde değişimler gözlemlemeniz olasıdır.

Atak belirtilerini, bu dönemde bebeğiniz ve ihtiyaçlarına nasıl karşılık vermeniz gerektiğini bilirseniz belki de daha az zorlanır ve bebeğinize daha çok destek olabilirsiniz.

İşte büyüme ataklarının belirtileri…

İştah artışı

Bir büyüme atağının en önemli belirtisi genellikle iştah artışıdır. İştah kaybına dair örnekler çok azdır.

Emziriyorsanız bebek daha çok emmek isteyebilir. Biberonla besleniyorsa veya katı gıdaya geçtiyse beslenme ihtiyacı artar. Bunun bir sebebi büyüyen bedeninin daha fazla besinle doymasıdır.

Bu dönemde uzmanlar bebeği onun istediği kadar beslemenizi önerir.

Uyku rutininde değişiklik

Bazı bebekler büyüme atakları sırasında daha fazla uyur. Bu normal bir gelişmedir.

Uzmanlar uyuyan bebeği beslemek için uyandırmayı önermez. Ancak bu, yeni doğanlar ve çok küçük bebekler için geçerli değildir. Onları her 3-4 saatte 1 beslemek gerekir.

Bazı bebeklerde ise büyüme atakları bölük pörçük ve azalan uykular anlamına gelir. Bebek gündüz uyusa dahi geceleri sık sık uyanabilir. Huzursuz bir ruh hali içinde olabilir. Bu da normaldir.

Çünkü bebek özellikle geceleri sık sık acıkıyor olabilir. Gündüzleri de genel huzursuzluk nedeniyle rahat uyuyamayabilir.

Bu dönem için tavsiyemiz sabır ve mümkünse görev paylaşımı. Eşiniz/partneriniz ya da evde size yardım edebilecek kim varsa ondan büyüme atağı sırasında destek isteyebilirsiniz.

Huzursuzluk ve Ağlama krizleri

Büyüme atağındaki bebeklerde genel bir huzursuzluk hali görülebilir.

Görünürde hiçbir neden yokken bebek ağlama krizleri yaşayabilir.

Bunun nedeni artan iştah, değişen uyku düzeni ve belki de büyüme sancıları olabilir.

Bebeğiniz her zamankinden fazla şefkat ihtiyacı içinde olabilir. Kim demiş büyümek kolay diye? Onu sık sık kucağınıza alın, ten tene temas kurun, ona ninniler söyleyin.

Ne Zaman Doktora Başvurmak Gerekir?

Büyüme atakları ebeveynler ve/veya bakım veren diğer yetişkinler açısından yorucu ve yıpratıcı olabilir.

Şunu lütfen aklınızda hep tutun, bu geçici bir zaman dilimi. Bebeğinizin sağlıklı gelişimi ve büyümesi için gerekli bir süreç.

Ancak bu süreç uzarsa belki de bebeğin bir doktora görünmeye ihtiyacı olabilir. Çünkü büyüme atakları genellikle birkaç gün sürer, en fazla 1 haftaya kadar uzayabilir.

Bebeğiniz hala normal beslenme rutinine dönmediyse (iştah açıklığı ya da kapanması), düzenli uyku uyuyamıyor ve huzursuzluğu giderek artıyorsa çocuk doktorunuza görünmenin zamanı gelmiş demektir. Aman ihmal etmeyin.

Büyüme Ataklarında Neler Yapabilirsiniz?

Büyüme ataklarında bebeklerin ihtiyaçları artabilir. Ebeveyn temasına ve ilgisine her zamankinden fazla ihtiyaç duyabilir.

Bu kısa zaman diliminde aşağıdaki önerilerimizi takip ederseniz, süreci daha rahat geçirebileceğinizi umuyoruz.

• Acıktığında besle: Uzmanlar büyüme atağındaki bebeğin beslenme ihtiyacının artabileceğine işaret ediyor. Örneğin henüz ilk 3 ayı içindeki bir bebek normalde 3 saat aralarla besleniyor ve doyuyorsa, büyüme atağı sırasında 2 saatte bir beslenmeye ihtiyaç duyabilir. Bu durumda yapılması gereken bebeği acıktığında emzirerek ya da /formül mama vererek ihtiyacını gidermektir.
• Uyumak konusunda yardımcı ol: Büyüme atağındaki bir bebeğin uyku düzeni değişebilir. Kimi bebekler daha fazla uyuyabilir. Kimiyse çeşitli nedenlerle gündüz ve gece uykularını rahat uyuyamayabilir, sık sık uyanabilir. Her koşulda bebeğe destek olmak önemlidir. Bu noktada bebeğin ihtiyacını görmelisiniz. Örneğin daha fazla uyku ihtiyacı varsa bebek için uygun ortamı sağlamalısınız. Uyuyamayan yorgun bebeğiniz için küçük bir banyo seansı, açık havada yürüyüş ya da ortamdaki uyaranların azaltılması gibi destekler işinize yarayabilir.
• Sabırlı ve şefkatli olun: Büyümek kolay değil. Ve bir büyüme atağı sırasında bebeğin her zamankinden fazla ebeveyn şefkatine ve ilgisine ihtiyacı olabilir. Ten tene temas, keyifli ve sakin bir banyo seansı, şarkı söylemek, kucakta sallamak, açık havada yürüyüş ya da bebeğinize her ne iyi geliyorsa onları yapmaya zaman ayırın.
• Kendinize iyi bakın: Bir bebek büyürken ciddi değişim süreçlerinden sadece o geçmez, ebeveynler de kendi değişim ve dönüşüm süreçlerini yaşar. Ve bu kolay olmayabilir. Bu nedenle ebeveyn olarak ihtiyaçlarınızı gözetmenizi tavsiye ediyoruz. Kendinizin farkında olun. Dinlenmek, hoşunuza giden birşeyi yapmak için zaman yaratın. Çevrenizden destek almaktan çekinmeyin.
• Bebeğin genel sağlığını takip edin: Bebekler ihtiyaçlarını huzursuzluk ve ağlama şeklinde belli eder. Büyüme ataklarının genel belirtilerini ve olası sürelerini yazdık. Bebeğiniz uzayan şekilde huzursuzsa, ateş, döküntü gibi belirtiler gösteriyorsa mutlaka çocuk doktorunuza danışın. Bebeğinizle ilgili en doğru bilgiyi onu takip eden doktor verecektir.

Bebeğin Gelişimini Desteklemek

Bebeğinizle kurduğunuz ilişki, onun sağlıklı gelişiminin temelini oluşturur.

Lütfen mükemmel ebeveyn olmaya çalışmayın. Bebeğinizle içgüdülerinize güvenerek ve onun ihtiyaçlarını en iyi sizin anlayabileceğinizi düşünerek ilişki kurun.

Aşağıda Mayo Klinik uzmanlarının bebeğin gelişimini desteklerken neler yapabileceğinize dair önerilerini bulacaksınız.

• Bebeğinizi kucağınıza alın: Bu, özellikle bir yenidoğanın en önemli ihtiyacıdır. Bebek sevgiyi ve güveni hisseder. Bebeğin parmağınızı kavramasına, yüzünüze dokunmasına izin verin.
  
• Onunla konuşun: Bebeğinizle sık sık konuşun. Onunla kuracağınız bu sade iletişim, dil gelişimi açısından da faydalı olacaktır. Ona şarkı söyleyin. Yüksek sesle kitap okuyun. Ona kısa sorular sorun. Çıkardığı seslere yanıt verin. Evde, çevrede gördüklerinizi, duyduğunuz sesleri, aldığınız kokuları anlatın. Sesinizin yumuşak tonu, fikirlerinizi ve hislerinizi siz söze dahi dökmeden ona geçirecektir.
• Pozisyon değiştirin: Bebeğinizi kucağınıza aldığınızda yüzü dışarı dönük olsun. Günün belli zamanlarında bebeği, sizin gözetiminizde, karınüstü pozisyonda güvenli bir zemine koyun. Bebeğin başını kaldırmasını desteklemek için renkli bir oyuncak ya da ilginç bir sesle dikkatini çekmeye çalışın. Çoğu yenidoğan bebek başlangıçta karınüstü pozisyonda  rahat edemez. Bu nedenle süreyi kısa tutun. Bebek rahatladıkça süreyi uzatabilirsiniz. Yorulduğunu fark ettğinizde bebeğinizi alın ve sırtüstü pozisyonda uykuya geçmesine yardım edin.
• Bebeği ağlatmayın: Bebekler ihtiyaçlarını ağlayarak anlatır. Bu nedenle bebeğin ağlamalarına yanıtınız hızlı olsun. Acıktı mı? Uykusu mu geldi? Bezinin değişmesi mi gerekiyor? İlgiye mi ihtiyacı var? Kucakta mı olmak istiyor? Bebeğiniz ilgi karşısında şımarmayacak bunu unutmayın. Bebeğin ihtiyaçlarına verdiğiniz tepkiler onunla aranızdaki bağı kuvvetlendirecek. Onun dünyayla güven temelinde bir ilişki kurmasını sağlayacak.

Büyüme Atağı Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Bebeğinizin büyüme atağı sürecinden geçtiğini bilerek bilinçli hareket etmeniz hem sizin hem de bebeğinizin bu dönemi daha sakin atlatmasına yardımcı olur.

Büyüme atağı hakkında doktorunuzdan veya güvenilir kaynaklardan bilgi almak, bebeğinize daha bilinçli yaklaşmanıza ve sakin kalmanıza yardım eder.

Aşağıda bu süreçte içinizi rahatlatabilecek birkaç ipucu verdik.

• Bu döneme uygun oyuncak seçimi bebeğinizin daha rahat oyalanmasını sağlar.
• Başka bir sorundan şüphelenirseniz ateşini kontrol etmeniz ve endişeleriniz daha fazla artarsa doktora başvurmanız içinizin rahatlamasını sağlayabilir.
• Bebeğinizi emzirme süreniz normal zamanlardan daha uzun sürebilir. Bebek emdikçe süt üretim kapasiteniz artar. Sakın endişeye kapılmayın.

Kriz Anında Yapabilecekleriniz

Büyüme atağı, bebekte genel anlamda bir huzursuzluğa yol açabilir. Ağlama krizleri ya sürekli mızmızlanma gün içinde hatta geceleri yorucu olabilir.

Aşağıda bu durumlarda yapabileceklerinizi yazdık.

• Bebeğin kriz anlarını hafifletmek için ona sarılın ve onunla yavaşça konuşmaya veya şarkı söylemeye başlayın.
• Kucağınıza alarak hafifçe sallayın.
• Kucağınıza alarak bulunduğunuz odada yavaş yavaş dolaşın.
• Hafifçe poposuna vurarak sallamak sakinleşmesini sağlar.

Diğer aile fertlerinin ve babanın bu dönem anneyi yalnız bırakmaması  önemlidir.

Anneye bağımlı ve sürekli talep eden bir bebek, ne kadar çok sevilse de, anne için yorucu ve yıpratıcı olabilir.

Unutmayın annenin ruh hali süt üretim kapasitesini etkileyen en önemli faktörlerdendir. Ayrıca mutsuz, huzursuz ve yorgun bir annenin bebeği de huzursuz olacaktır.

Harika Haftalar Nedir?

Harika haftalar, bir bebeğin gelişimindeki yoğun dönemleri anlatmanın bir diğer yoludur.

Bu tanımlama büyüme ataklarından farklıdır. Şöyle ki harika haftalar daha çok bebeğin zihinsel gelişimini ifade eder. Büyüme atakları ise zihinsel gelişimi kapsasa da daha çok bebeğin fiziksel gelişimini anlatır.

Peki harika haftalar tanımı nasıl ortaya çıktı?

1992 yılında iki Hollandalı araştırmacı Dr. Frans X. Plooij ve eşi Dr. Hetty van de Rijt “Harika Haftalar” (Wonder Weeks) adında bir kitap yayımladılar. Buradan harika haftalar ile ilgili detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Eğitimleri fiziksel antropoli, eğitim psikolojisi ve davranışsal biyolojiye dayanan bu iki araştırmacı, kitapta bir insan bebeğinin nasıl geliştiğini ve ebeveynlerin bu gelişime nasıl destek verebileceğini anlatır.

Zaman içinde kitap ve “harika haftalar” terimi tüm dünyada yaygın hale geldi. Türkçe’de de kitabın Harika Haftalar olarak çevirisini bulmanız mümkün.

Şimdi bakalım bu harika haftalar hangileri? Ve bu dönemlerde bebeklerde neler değişiyor?

5. Harika Hafta: Değişen Duyular Dünyası

• 4. ve 5. haftaların sonlarına doğru yaşanan sıçramayı ifade eder.
  
• Genel olarak yumuşak bir atak dönemidir.
• Bebeğin metabolizması ve iç organları gelişir.
• Etrafında olanlara karşı daha ilgili hale gelir. Yüzünü size döner, ilk sosyal gülücüğünü atar.
  
• Bebeğin duyuları doğumdan sonraki en hassas haline ulaşır.
  

8. Harika Hafta: Oluşumlar Dünyası

• 8. hafta civarında bebeğiniz dünyayı farklı bir şekilde algılamaya başlar.
  
• Yatak odasının duvarındaki ışık oyunlarıyla adeta büyülenir.
• El ve ayaklarını keşfeder. Kol veya bacaklarını getirdiği belli bir duruşu uzun süre tekrarlar.
• Daha önceden gördüğü insanlara, tanıdığı nesnelere aşina hale gelir.
• Bebeğin gaz sancısına bağlı sıkıntıları artar. Ancak sonraki haftalarda beyin gelişimi arttığı için gaz çıkarma konusunu daha rahat halleder.

12. Harika Hafta: Yumuşak Geçişler Dünyası

• Yaklaşık 11. haftanın sonları ila 12. haftada yaşanan gelişimi ifade eder.
• Bebek iyice hareketlenmştir.
• Bakışlarıyla birşeyleri takip eder.
• Daha aktiftir.
• Bedenini farklı yönlere çevirir.
• Seslere daha çok tepki verir.
• Çıngıraklı oyuncakları sallayabilir.
• Çığlık atabilir.

19. Harika Hafta: Olaylar Dünyası

• 18. ve 20. haftalar arası bir yerde yaşanır.
• İsmiyle seslendiğinizde bebek dönüp size bakar.
• Ses, hareket, ışık, tad, koku ve dokudaki yumuşak geçişleri daha iyi algılayabilir.
  
• Parmak kasları gelişmiş olur. Eline aldığı eşyayı daha sıkı kavrar.
• Memeyi iterek doyduğunu gösterir.

26. Harika Hafta: İlişkiler Dünyası

• 22.-26. haftalar arasında bir yerde yaşanır.
  
• Bebeğin beden koordinasyonu artar. Buna bağlı olarak emekleme başlayabilir. Emeklemese bile bebek artık çok daha fazla hareket halindedir.
• Bir önceki aşamada olayları deneyimleyen bebek, artık kendi dünyasını oluşturan öğeler arasındaki ilişkileri çözmeye başlar.
• En büyük keşfi mesafelerdir. Örneğin iki nesne arasındaki mesafeyi artık kavramaya başlar.
• Dünya kocaman bir yerdir ve bebek onun içinde küçücük bir zerredir. İstediği oyuncak duvardaki rafta duruyordur. Ama o, karyolasından tek başına çıkamıyordur.
• Anne ve babasını göremeyince ağlamaya başlar.
• İlgisini çeken herşeyi kendisine ister.

37. Harika Hafta: Kategoriler Dünyası

• 36.-40. haftalar arasında bir yerde olur.
• Keşifleri herşeyi kategorilendirmek üzerinedir. Özellikleri inceler ve örneğin insanlar ve hayvanların ayrı kategorilerde olduğunu ayırt eder.
• Ruh hali değişkendir. Gülmesi bitince tekrar ağlamaya başlayabilir ya da tam tersi olabilir.
• Çevresindeki yetişkinleri oyuna davet eder.

46. Harika Hafta: Zincirleme Olaylar Dünyası

• 41-47. haftalar arasında bir yerde olur.
• Bebek çok büyük bir gelişim atağı yaşar.
• İstediği bir sonuca ulaşabilmek için sırayla yapması gerekenlerin ayırdındadır. Yani hareketlerini bir amaca yönelik olarak gerçekleştirir.
• Kaşığı kendisi ağzına sokmak isteyebilir.
• Oyuncak küplerini doğru yere yerleştiremese de üst üste koyabilir.

55. Harika Hafta: Programlar Dünyası

• 50-55. haftalar arasında bir yerde olur.
• 1 yaşına gelen bebek artık pek çok hareketi kendi başına yapmaya başlayabilir. Örneğin emeklemekten yürümeye geçebilir.
• Yemekleri kendi başına yemeyi deneyebilir.
• 46. harika haftada olayların belli bir sırada geliştiğini fark eden bebek, 55. harika haftada bu olayların bir sonucu olduğunu anlar. Örneğin kapıyı açmak için deliğe anahtarı sokmak gerektiğini bilir.
• Bebek gözlem gücünü öğrenmede önemli bir araç olarak kullanmaya başlar.
• Günlük basit ritüelleri anlar.
  

64. Harika Hafta: İlkeler Dünyası

• 60-64. hafta arasında bir yerde olur.
  
• Bebek artık yürümeye başlamıştır.
• Pek çok fiziksel beceriye sahiptir.
• Çevresindeki kişilerin davranışlarını taklit edebilir.
• Dil gelişimi hızlıdır.
• Tercihlerini daha belirgin bir şekilde ifade edebilir.
• Benim ve senin kavramlarını ayırt edebilir.
• Kurallar konusunda pazarlık edebilir.
• İstediği şeyleri kabul ettirmek konusunda ne yapması gerektiğini bilebilir.
• Birlikte birşeyler yapmayı öğrenmeye başlar.
• Zaman zaman sinirlenebilir.
• İstemediği birşey olduğunda karşı çıkmaya başlar.
• Dışarıya daha çok çıkmak isteyebilir.

75. Harika Hafta: Sistemler Dünyası

• 70.-76. haftalar arasında bir yerde olur.
• Artık bu, son gelişim atağıdır.
• Değişen koşullara göre davranışlarını belirleyebilir.
• Ben ve sen algısı iyice yerleşir.
• Davranışlarını seçebileceğinin farkına varır.
• Empati yeteneği gelişmeye başlar.
• Kendi değerlerini oluşturmaya başlar.

Harika Haftalar Boyunca Ne Yapmalıyım?

• Kendinize iyi bakın. Harika haftalar ebeveynler için çok yorucu olabilir. Kendinizi ihmal etmemeniz çok önemli.

• Bebeğin bu haftalarda yaşadığı huzursuzluğun geçici olduğuna emin olun. Size yapışması güven ihtiyacından. Ona sarılın, ten tene temas kurun ve onu rahatlatın. Unutmayın bu aşamaları şefkat ve güven içinde geçen bebek, bağımsızlığını sağlıklı bir şekilde ilan edecek.

• Değişim yetişkinler için olabildiği gibi bebekler ve küçük çocuklar için de korkutucu. Bu korku, huzursuzluk ve ebeveynin peşini bırakmama olarak ortaya çıkabilir.

• Bebeğin günlük rutinlerinin değişmesinden endişe etmeyin. Gelişimsel sıçramanın yaşandığı harika haftalarda bebeğin uyku ve beslenme düzeninin değişmesi normal. Siz bu sürecin ardından bebeğin işaretlerini de takip ederek yeni bir düzen oluşturabilir ya da eski düzeninize dönebilirsiniz.
• Bu dönemde bebeğinize bol bol sarılın. Ve ona dikkatinizi cömertçe verin.
• Bebeğinize, güvende olduğunu ve sizin de hep onun yanında olduğunuzu hissettirin.

Umarım size fayda sağlayan bir içerik okuduğunuzu düşünüyorsunuzdur ve yorumlarınızla katkıda bulunursunuz. Deneyimlerinizden faydalanmak bizi mutlu edecek ve kendimizi geliştirmemizi sağlayacaktır. Teşekkürler.

Kaynaklar: healthline.com, verwellfamily.com, the bump.com, whattoexpect.com, kidspot.com.au, thewonderweeks.com