Kan Şekerinin Düştüğünü Nasıl Anlarız

Kan şekeri düşüklüğü (hipoglisemi), kan şekeri seviyesinin 50 mg/dL seviyesinin altında olmasıdır. Normal koşullarda vücut üç dört gün boyunca aç kalsa bile şeker seviyesinin aşağıya inmesine engel olur ve 60’ın sınırlarında kalır. Buna rağmen seviye giderek düşüyorsa bu hayati bir durum olduğunu işaret eder. Kalp ve beyin gibi organların doğru şekilde çalışması için şeker büyük öneme sahiptir. Şekerde yaşanan ani düşmeler bu organların zarar görmesine sebep olabilir.

Eğer şeker hastası bir kişi şeker düşürücü haplarla ya da insülin ile tedavi ediliyorsa bunlarda şeker seviyesinin 70’in altına inmesi de hipoglisemi olarak isimlendirilecektir. Bu durumda belirtiler daha rahat fark edilebilir. Yaşanan belirtiler kendi içerisinde hafif ve ağır olarak ikiye ayrılmakta olup şeker hastalarında ilk etapta genellikle hafif belirtiler görülmektedir.

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) Belirtileri Nelerdir?

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) belirtileri hafif, orta ve ağır dereceli olarak incelenebilir. Hafif belirtiler soğuk terleme, halsizlik ve göz kararmasıdır. Bu şikayetleri olan kişiler şeker tüketerek hipoglisemi durumunu normale çevirebilir. Orta dereceli hipoglisemi belirtileri hareketlerde yavaşlama, yoğun şekilde soğuk soğuk terleme, bilinç bulanıklığı, göz kararması, konuşma bozukluğu ve ileri derecede halsizliktir.

Eğer görülen belirtiler aşırı ve soğuk soğuk terleme, ileri derecede halsizlik, göz kararması, şuur bulanıklığı, konuşma bozukluğu, kişide koma ve hareketlerde yavaşlama şeklindeyse bu durumda hipoglisemi ağır seviye olarak tabir edilir. Ağır hallerde kişinin kendi kendine müdahalesi uygun olmayacaktır. Mutlaka hekim tarafından tıbbi bir müdahale yapılmalıdır.

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) Sebepleri Nelerdir?

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) sebepleri oldukça geniştir. Buna göre;

• Soğuk ya da ılık ortamdan bir anda çok sıcak ortama geçmek
• Olması gerekenden fazla şekilde oral antidiyabetik ya da insülin kullanımı
• Mide boşalmasının gecikmesi ve sindirimde zorluk
• Ara ve ana öğünleri düzensiz saatlerde yemek
• İnsülin enjeksiyonlarının yerini değiştirmek
• Yemeklerde ihtiyaçtan az karbonhidrat tüketmek
• Kadınlarda regl başlaması
• İlaçları doğru zamanda kullanmamak
• Alkol tüketmek
• Normal düzenden fazla egzersiz yapmak

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) Tanısı Nasıl Koyulur?

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) tanısı koyabilmek için şikayeti olan kişilere oral glikoz tolerans testi ile açlık kan şekeri ölçümü yapılır. Açlık kan şekeri ölçümünde hastadan bir damla kan alınır ve bu özel teknolojik şeker ölçüm cihazında kullanılarak değer otomatik olarak hesaplanır. Eğer ölçülen değer mg/dL seviyesinin üstündeyse bu durumda diğer testler incelenir. Açıklık kan şekeri seviyesi mg/dL ise hipoglisemi, mg/dl ise normal, mg/dl ise gizli şeker ve mg/dl ise diyabet olarak ifade edilir. Tokluk kan şekeri seviyesine bakıldığında ise mg/dl normal, mg/dl gizli şeker, mg/dl ise diyabet şeklinde yorumlanır. Oral glikoz tolerans testi için ise gözetim altında olan hastalara glikoz verilir ve daha sonra kan şekeri seviyelerinde meydana gelen değişmeler kontrol edilir.

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) Nasıl Tedavi Edilir?

Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi) tedavisi hastalığın seviyesine göre yapılır. Hafif dereceli hipoglisemi durumunda şeker seviyesi düşmesinin öğünlerden önce mi yoksa sonra mı olmasına bakılır. Eğer ana ya da ara öğünlerden 15 ile 30 dakika öncesinde meydana gelmişse hemen yemek yenilmelidir. Öğün sonrası hipoglisemi halinde ise bir çay bardağı limonata ya da meyve suyu içilebilir. Orta dereceli hipoglisemi tedavisinde ılık suda eritilmiş bir ya da iki tatlı kaşığı şeker, iki ya da üç glikoz tableti, dört ya da beş tane kesme şeker alınabilir. Ayrıca bir büyük çay bardağı meyve suyu, şeker, bir bardak süt, bir büyük çay bardağı şekerli kola da işe yarayacaktır.

Ağır derecede kan şekeri düşüklüğü tedavisi için ise eğer ağızdan alınamayacak şekilde bilinç kaybı varsa glikoz, paranteral, glukan enjeksiyonu uygulanmaktadır. Bu enjeksiyon adeleye, cilt altına ya da damar içine verilmelidir. Tedaviler mutlaka hekim tarafından yapılmalıdır. Aksi takdirde daha ciddi problemler meydana gelebilir. Ayrıca hipoglisemi hastaları mutlaka yanında glikoz tableti ya da bulundurmasıdır. Böylece yaşanabilecek ani kan şekeri düşüklüğü kısa süre içerisinde normale dönebilecektir. Alkol tüketimi hipoglisemiyi yoğun şekilde tetiklediğinden bundan da uzak durulmalıdır.

Şekerin yağın vücuttan doğru bir şekilde atılmamasının suçlusu yemekteki fazla şeker olduğunu ve yapılması gereken tek şeyin şekerin hayatımızdan çıkarılması olduğunu belirten Dr.Gönül Ateşsaçan, “Şeker olan gıdaları sıralayacak olursak; Tüm şekerli tatlılar, Çikolata, Beyaz un ile yapılmış tüm hamur işlerinde , kek, çörek, börek, Pirinç pilavı, Muz , Mısır, Patates, Havuç, Çok şekerli meyveler( incir, üzüm, kavun gibi)

Burada sözünü ettiğimiz şeker, bilmediğimiz şekerleri de içeriyor. Tatlı yersek , kan şekeri yükselir ve vücut insülin üretir. Kan şekeri ne kadar yükselirse, o kadar insülin üretilmiş olur ve bir o kadar da karbonhidratlar yağa dönüşür.” Dedi.

Şeker yerine hangi doğru karbonhidratları tüketmeliyiz?

Dr.Gönül Ateşsaçan daha sonra şunları söyledi; “Pirinç pilavı yerine , bulgur pilavı(az yağlı) Makarna yerine , kepekli makarna veya tam integral makarna, Şeker yerine , 2 kuru kayısı veya 1 adet hurma, Fındık yerine, leblebi, Beyaz ekmek yerine , çavdar, yulaf veya tam buğday ekmeği, Beyaz un yerine , tam buğday unu, Çok tatlı bir incir yerine, şeftali veya nektari, Kırmızı elma yerine , yeşil elma tercih etmeliyiz, Bir bardak portakal suyunun yerine, bir adet greyfurt

ŞEKERİMİZİN DÜŞTÜĞÜNÜ NASIL ANLARIZ?

Yemekten hemen sonra Canımız tatlı isterse, yemekten hemen sonra uykunuz mu geliyor, gün içinde başınız ağrıyorsa dikkat. Lütfen kan şekerinizi ölçtürün ve işlenmemiş karbonhidratları tüketiniz.”

Hipoglisemi (kan şekerinin düşmesi)

• Bebeğin aç kalacağı, hipoglisemi olacağı endişesi ile riski olmayan, belirtisiz, sağlıklı zamanında doğmuş bebekte kan şekeri bakmaya gerek yoktur.

• Annede şeker hastalığı varsa, bebek erken doğmuş ise zaten hekimler bebeği kan şekeri düşmesi riski yönünden takip edeceklerdir.

• Tek başına anne sütü sağlıklı zamanında doğmuş bebeğin tüm besin gereksinimini karşılar.

• Sağlıklı zamanında doğmuş bebeklerde beslenememeye bağlı, belirtisiz kan şekeri düşme riski yoktur.

Kilo kaybı-hazır mama-biberon kullanımı

• Sağlıklı term bebeklerin ilk haftada % kilo kaybı normaldir.

• Bebeğin ilk gün midesi bir bilye, 3.gün bir pinpon topu (~ 20ml), gün bir yumurta (~50ml) büyüklüğündedir.

• İlk günler kolostrum (ağız sütü)miktarı da bu hacimler kadardır.

• Kilo kaybının olduğu durumlarda bebek hekim tarafından muayene edilmeli ve mama başlamak gerekiyorsa buna hekim karar vermelidir.

• Biberon kullanılmamalı, alternatif beslenme teknikleri kullanılmalıdır (kaşık, memeden destek yöntemi ile emzirme v.b).

• Emzirme geç başlarsa bebeğin aşırı kilo kaybı riskinin 7 kat fazla olduğu gösterilmiştir.

• Emzirme danışmanlığı desteği ve kilo takibi ile ilerleyen dönemlerde mama bırakılıp, tek başına anne sütüne eçilmelidir.

• 6 ay üzerinde ki bebeklerde ek gıda başlanması, anne sütü süresi, sıklığı ve tüm anne sütü alma süresini etkilemez.

• Ancak 6 aydan küçük bebeğe formül mama verilirse anne sütünün hem sıklığı hem süresi hızla ve belirgin şekilde azalır.

Sarılık-emzirme

• Sadece anne sütü alıyor olmak sarılık için risk faktörü kabul edilmektedir.

• Doğum sonrası ilk hafta, emzirme sorunları, kilo kaybı ve sarılık içiçe geçmiş bir sorun olarak değerlendirilmelidir. 

• Sarılık tedavisi ve izlemi ile emzirme sorunlarının saptanması ve çözülmesi paralel yürütülmelidir.

• İkinci haftadan sonra görülen, iyi kilo alan, emzirme sorunu eşlik etmeyen “uzamış” sarılık grubunda ise altta yatan nedenler dışlandıktan sonra tanı “anne sütü sarılığı” olsa da emzirmenin kesilerek test yapılması gerekmez. Emzirme devam etmelidir.

Emzik

• Emzik bebeğin anne memesi ile bocalamasına ve hatta memeyi reddetmesine neden olabileceğinden özellikle ilk haftalarda kullanılmamalıdır.