Iyi Huylu Deri Tümörü

Köken aldıkları hücrelere göre melanom ve non melanom deri kanserleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadırlar. Non melanom deri kanserlerinden en sık görüleni bazal hücreli karsinomdur. Tüm deri kanserlerinin %80’inden sorumludur. Diğer sık rastlanan non melanom deri kanseri skuamöz hücreli karsinomdur. Tüm deri kanserlerinin %16’sından sorumludur. Melanom ise tüm deri kanserlerinin %4’lük bir kısmından sorumludur.

SKUAMÖZ HÜCRELİ KARSİNOM
 

Tanımı

Deri kanserleri melanom ve melanom dışı deri kanserleri olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Skuamöz hücreli karsinom (SHK) da bir non-melanom deri kanseri türüdür. Deride kırmızı zeminli, soyulan, kabuklanan bir alan şeklinde belirti gösterir. Vücudun herhangi bir bölgesinde ortaya çıkabilir ancak en sık baş, boyun ve el sırtı gibi güneş ışınlarının kronik olarak ulaştığı alanlarda görülür.

Risk faktörleri nelerdir?

Belirtileri nelerdir?

Kanayan, büyüyen, görünümü değişen lezyonlar ve tam iyileşmeyen yaralar şeklinde belirti gösterebilir. Yüz ve dudak tutulumu oldukça fazladır ve ten renkli bir kabarıklıkla başlar. Sert kabarıklık veya bazen siğil görünümünde olabilir. Bu kabarıklık genişleyerek ilerlemiş evrede krater görünümlü bir kabarıklık haline dönüşebilir. Bu durum ihmal edilirse, kabarıklık kanayan açık bir yara haline geliyor. SHK’nin biraz daha fazla önemsenmesi gerekiyor. Burun, dudak ve kulak gibi kanlanma alanlarına çok sık yerleşebiliyor ve hızlı yayılım yapıyor. Ayrıca bölgesel lenf düğümlerinin de hastalık açısından kontrol edilmesi gerekiyor. Bir de nadiren rastlanan, vejetan denilen karnabahar görünümündeki bir form ayak tabanında görülebiliyor.

Nasıl tedavi edilir?

İlk tedavi seçeneği cerrahidir. Lokal anestezi altında lezyon tam olarak çıkarılır. Bunun dışında uygulanabilecek diğer tedavi seçenekleri:

Radyoterapi, cerrahi uygulamanın güç olduğu bölgeler ile çok geniş lezyonlar için tercih edilir. Tek başına ya da cerrahiye ek olarak uygulanabilir. Cilt dışında diğer organlara dağılım varsa ağrıyı giderme amaçlı da kullanılabilir.
 

Kemoterapi sadece vücudun diğer kısımlarına yayılım olduğunda uygulanır.

Skuamöz hücreli karsinomdan korunmak mümkün mü?

BAZAL HÜCRELİ KARSİNOM

Tanımı

Bazal hücreli karsinom (BHK), en sık gözlenen deri tümörüdür, hatta insanlarda en sık gözlenen tümör olarak da değerlendirilebilir. Açık tenlilerde (deri fototipi I ve II) daha yaygındır. Yaş ilerledikçe, olma olasılığı artmaktadır. En sık yaş arasında gözlenir. Gençlerde, nadiren bazı sendromların (Bazal Hücreli Nevus Sendromu, Rombo sendromu vb.) unsuru olarak gözlenebilir.

Risk faktörleri nelerdir?

Neden olan faktörler (etiyoloji); genetik (soyaçekim) ve çevresel olarak iki grupta değerlendirilmektedir. Çevresel faktörler içinde aşağıdaki maddeler önemlidir:

Belirtiler nelerdir?

Bazal hücreli karsinom (BHK) yüz bölgesinde %80 ve burunda %30 oranında gözlenir. Yüz bölgesinde, kulak altından ve üst dudaktan geçen bir çizginin üst alanı sık yerleşim yeridir. Çoğunlukla ten rengi, incimsi mm’lik bir kabarıklık (başlangıç evresinde BHK), zaman içinde morumsu kırmızı bir renk haline gelme izlenir. Büyüme evresi çok uzun olabilir, yıllar içinde yavaş büyüme beklenir; bu büyüme ve renk değişimi hasta için uyarıcı olmalı ve bir hekim ile paylaşılmalıdır.

BHK, tek kabarıklık (nodüler form) dışında; kistik, ülsere , pigmente, sklerozan, keloidal, yüzeyel yayılım gösteren, polipoid gözlenebilir. Farklı formlarda tümörden alınacak bir parça (biyopsi) tanı ve tedaviyi yönlendirmede yararlı olur.

Erken tanı koymak mümkün müdür?

Başlangıç evresinde gözden kaçabilse de, bir uzman hekim ve dermoskopi, erken tanı ve basit yöntemlerle tedavi mümkündür.

Tanı nasıl konur?

Uzman muayenesi, dermoskopi, gerektiğinde biyopsi tanı koydurucudur.

Nasıl tedavi edilir?

İlaç tedavileri; İmikimod, tümör içi (intralezyonel) interferon ve retinoik asit türevleri, farklı tedavi protokolleri ile uygulanabilir.

Cerrahi yöntemler; Elektrokoterizasyon, lazer, krioterapi (dondurma), fotodinamik tedavi (ilaç+özel ışık), radyoterapi ve cerrahi eksizyon yöntemlerinden biri, tümörün büyüklüğü, tutulum alanı, çevre dokuyu koruma gereksinimine göre uygulanabilir

Bazal hücreli karsinomdan korunmak mümkün müdür?

BHK’den korunma skuamöz hücreli karsinomda olduğu gibi öncelikle güneşten korunmaya dayanmaktadır.

MELANOM

Tanımı

Melanom, derinin üst ve alt tabaklarında bulunan melanosit veya nevüs hücrelerinden kaynaklanan en kötü huylu deri tümörüdür.

Deriye sınırlı (kutanöz) melanom tüm deri kanserlerinin %3’ünü oluşturur. Tüm kanserler içinde erkeklerde beşinci, kadınlarda altıncı sırada yer alır. %2 oranında 20 yaştan küçüklerde; %0,,4 oranında da puberte öncesi ortaya çıkmaktadır. En sık yaş aralığında görülmektedir. Erkeklerde en sık tutulan yer sırt, kadında ise alt bacaktır.

Günümüzde halkın melanom konusunda bilinçlendirilmesi, hekime başvurma oranının yükseltilmesi ve dermoskopi gibi görüntüleme olanakları sayesinde görülme sıklığının göreceli olarak sıklaştığı düşünülmektedir.

Risk faktörleri nelerdir?

Güneş ışığı (ultraviyole): Beyaz ırkta melanom gelişimi, güneş ışığıyla (özellikle nm dalga boyu) doğrudan ilişkilidir. Yapay ultraviyole kaynakları (solaryum vb) da tehlikelidir. Çocukluk çağında maruz kalınan yoğun güneş ışığı nedeniyle oluşan ciddi güneş yanıkları risk faktörüdür. Kronik birikici şekilde güneş hasarı lentigo malign melanom gelişiminde etkilidir.

Fenotipik özellikler: Açık renk gözlü (mavi/yeşil), açık renk derili, açık renk saçlı (sarı/kızıl), çillenmeye yatkın, kolay güneş yanığı gelişen ancak bronzlaşmayan (foto deri tipi I-II) kişilerde melanom riski iki kat artar.

Cinsiyet ve hormonal faktörler: Östrojen ve östrojen-progesteron içeren preparatlar, melanosit sayısına ve pigment hücrelerinin melanin içeriğine etki ederler. Menopoz döneminde görülme sıklığının azalması, kadınlarda prognozun erkeklerden daha iyi olması, meme kanseri olan kadınlarda daha sık gözlenmesi ve puberte öncesi sık gözlenmemesi hormonal faktörlerin risk oluşturduğunu düşündürmektedir. Erken yaşta oral kontraseptif kullanmaya başlayanlar ve çok uzun süre ( yıldan uzun) kullananlarda arttığı da yapılan çalışmalar ile gösterilmiştir.

Aile öyküsü: Aile öyküsü en önemli risk faktörlerinden biridir. Birinci derece yakınında melanom olması riski üç kat, üçten fazla sayıda birinci derece yakında melanom öyküsü ise riski kat artırmaktadır. Etiyolojide en önemli ya da tek faktör genetik yatkınlık değildir. Ailevi olgularda nevüs sayısı, fenotipik özellikler ve ortak çevre gibi faktörlerde etkilidir.

İmmünsupresyon: Organ nakli yapılmış hastalarda, hematolojik malignitelerde (lenfoma vb), immün yetmezliği olan hastalarda melanom riski artar.

Diğer risk faktörleri: Geniş yüzey alanı ve daha çok güneşe maruz kalınması nedeniyle obezlerde, göreceli olarak melanom riski daha fazladır. Yüksek sosyoekonomik düzey, tatil alışkanlıkları nedeniyle melanom açısından riski artırmaktadır.

Belirtiler nelerdir?

Melanomda belirtiler klinik tiplere göre değişiklik gösterir. Kütanöz melanomlarının başlıca dört klinik tipindeki belirtiler aşağıda özetlenmiştir:

Yüzeyel yayılan melanom: Daha çok melanositik nevüsler üzerinde gelişir. Nevüslerde renk, mavi-gri renk alacası ve şekil asimetrisi erken dönem tanıda dikkatli olunması gereken bir durumdur.

Nodüler melanom: Esas olarak baş-boyun gibi güneş gören alanlarda oluşur. Çoğunluk sağlam deri üzerinde gelişir. Fakat çocuklarda doğumsal nevüslerin üzerinde de gelişebilir. Klinik olarak hızlı büyüyen sıklıkla mavi-siyah renkli, bazen renksiz kubbe şekilli ülsere, sert kabartılar olarak ortaya çıkarlar.

Akral lentijinöz melanom: En sık yerleşim yeri sırasıyla ayak altı (özellikle topuk), avuç içi ve tırnak yatağıdır. Tırnak altında genellikle siyahımsı-kahverengi lekelenme olarak başlar. Lekelenmenin tırnağa komşu deride de olması (hutchinson işareti) önemli bir klinik işarettir.

Lentigo malign melanom: En sık yanak, burun, alın, kulak ve boyun gibi güneş gören bölgelerde görülür. Klinik olarak keskin sınırlı olmayan, kahverengi ve siyah başta olmak üzere değişik renkler içeren, birkaç cm ile cm’ye kadar değişen büyüklükte olabilen lezyonlardır. Oluşmasında birikmiş güneş ışınlarının etkisi rol oynar.

Erken tanı koymak mümkün müdür?

Melanom klinik tanısında ABCDE kriterleri (asimetri, kenar düzensizliği, alacalı veya çok koyu pigmentasyon, çapın 5 mm’den büyük olması ve atipik olarak renk, büyüklük veya topografide ani, hızlı değişim (evolüsyon) dikkate alınmalıdır. Melanomların erken tanısında dermoskopi (yüzey mikroskobisi) en yararlı inceleme yöntemidir.

Tanı nasıl konur?

Melanomda kesin tanı histopatolojik inceleme ile konur. Kuşkulu lezyonun tümüyle çıkarılması tercih edilir. Fakat bazı anatomik yerleşim yerlerinde lezyonun tümüyle çıkarılması mümkün değilse, lezyonun deri düzeyinden en yüksek yerinden mm’lik derin biyopsi alınması uygundur.

Melanomda evreleme:

Melanomda diğer tümörler gibi lenf düğümlerine, iç organlara, kemik, beyin ve deriye yayılabilir. İlk yayılımlar 2/3 oranında lenf bezleri ile sınırlıdır. Lenf düğümü tutulumu, sentinal lenf düğümü biyopsisi ile saptanabilir. Sentinal lenf düğümü, melanom alanından lenf sıvısı uzaklaştırılırken içinden ilk geçilen lenf düğümleridir.

Melanomda evreleme Amerikan Kanser Komitesi Birliği (AJCC) tarafından belirlenen sisteme göre yapılır.

Evre 0: Erken insitu. 5 yıllık sağkalım %9,3

Evre 1: Ülserasyonlu veya ülserasyonsuz 1 mm’ye eşit veya daha küçük kalınlıkta tümör veya ülserasyonsuz mm kalınlıkta tümör. 5 yıllık sağkalım %90

Evre 2: Lenf nodu tutulumu olmadan ülserasyonlu mm kalınlıkta tümör veya ülserasyonlu veya ülserasyonsuz 2 mm’den kalın tümör. 5 yıllık sağkalım %78,7

Evre 3: Bölgesel lenf bezi tutulumu ile birlikte olan ve/veya intransit (tümöre 2 cm’den uzak lenf bezi tutulumu) metastazı bulunan herhangi bir kalınlıktaki tümör. 5 yıllık sağkalım %63,3

Evre 4: Uzak metastaz varlığı. 5 yıllık sağkalım %6,,8

Melanom derinin en habis tümörü olup, prognoz kötüdür. Genellikle tümörün dikey hatta yayılım derinliği ve evresiyle paralel giden bir yaşam süresi söz konusudur.

Nasıl tedavi edilir?

Etkin tedavide anahtar erken tanıdır. Evre 1 ve 2 hastalar (yani bölgesel ya da uzak yayılım olmamış) cerrahinin iyi sonuç verebileceği hasta grubudur.

Cerrahi tedavi:

Ne kadar doku çıkartılmalı?
 

Melanom tipi

Melanom in situ

Tümörden 0,5 cm uzaklıktaki sağlam dokuyu içerecek şekilde

Melanom 2 mm’den küçükse

Tümörden 1 cm uzaklıktaki sağlam dokuyu içerecek şekilde

Melanom 2 mm veya daha büyükse

Tümörden 2 cm uzaklıktaki sağlam dokuyu içerecek şekilde derin olarak (yaş dokusunu içerecek şekilde)

İlaçla Tedavi:

Daha ileri evre hastalarda cerrahiye ek olarak;

Melanomdan korunmak mümkün müdür?

İlaç tedavileri; İmikimod, intralezyonel interferon ve retinoik asit türevleri, farklı tedavi protokolleri ile uygulanabilir.

Cerrahi yöntemler; Elektrokoterizasyon, lazer, krioterapi (dondurma), fotodinamik tedavi (ilaç+özel ışık), radyoterapi (ışın tedavisi) ve cerrahi eksizyon yöntemlerinden biri, tümörün büyüklüğü, tutulum alanı, çevre dokuyu koruma gereksinimine göre uygulanabilir.

 

Deri tümörü nedir?
Deri (cilt) tümörleri, cilt dokusunun anormal olarak büyümesi sonucu oluşan malign (kötü huylu) ya da zararsız (iyi huylu) tümörlerdir. Benler, yağ kistleri, siğiller iyi huylu tümörlerdir. İyi huylu tümörler genellikle yaşam boyu zararsız olsalar da hacim, renk ve şekil değişiklikleri, kanamaları dikkatle izlenmeli ve böyle bir değişiklikte hemen bir dermatoloji ya da plastik cerrahi uzmanı hekime başvurulmalıdır. 

Deri kanserleri ise kötü huylu cilt tümörlerinin hastalığıdır. Deri kanserleri üç farklı tipte görülür. Bazal hücreli cilt kanseri, squamöz hücreli cilt kanseri ve en tehlikeli türü olan malign melanoma. 

Bazal hücreli cilt kanseri

• En sık görülen cilt kanseri türüdür. 
• Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar. 
• Uzun süre geçmeyen kabartı ve lekeler şeklinde ortaya çıkar. 
• Baş ve boyun bölgesinde görülür. 
• Güneşe çok sık maruz kalma sonucu oluşur. 

Squamöz hücreli cilt kanseri

• İkinci en sık görülen cilt kanseri türüdür. 
• Baş bölgesinde ve kollarda kabarıklık ve kabuklu yaralar olarak görülür. 
• Erken önlem alınmazsa hızlı ilerleyerek diğer organlara sıçrayabilir. 
• Güneşe çok sık maruz kalma, sık sık solaryumla bronzlaşma sonucu oluşur. 

Melanoma
Diğer cilt kanseri türlerine göre daha az rastlanır ancak çok hızlı yayıldığından en tehlikeli cilt kanseri türüdür. Deriye rengini veren melanosit adı verilen hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan bir kanser türüdür. Son yıllarda görülme sıklığı ülkemizde hızla artan melanoma vücudun herhangi bir yerinde çıkabilir. Var olan bir ben üzerinde ya da normal deri hücresinde oluşabilir. 

Melanomun erken fark edilmesi hayat kurtarır. Bu nedenle şu belirtileri gördüğünüzde mutlaka bir doktora danışmalısınız: 

• Leke ya da lezyon bir anda ortaya çıktıysa ve düzensiz bir şekli varsa
• Siyah ya da koyu renkli bir leke ya da kabartı şeklinde ortaya çıkarsa
• Lekede farklı renk tonları varsa
• Büyüklüğü 5 mm’den fazlaysa 
• Rengi ve şeklinde değişiklik meydana geliyorsa
• Pürüzlü bir yapısı varsa veya sınırları düzensiz ise
• Kanama ve kaşıntı görülüyorsa

Melonoma erken dönemde tedavi edilmezse hızlıca lenf bezleri ve uzak organlara yayılır. Bu nedenle kişinin kendini muayene etmesi çok önemlidir. Kendi vücudunuzu tanımanız, benlerinizin yerini ve şeklini bilmeniz, oluşabilecek şekil farklılıklarını fark edebilmeniz ve erken tanı alabilmeniz açısından mühimdir. Ayda en az bir kez ayna karşısına geçerek vücudunuzu gözlemlemeniz tavsiye edilir. 

Kimler melanom riski altında?

• Birinci derece akrabalarında melanom cilt kanseri görülen kişilerde risk, görülmeyenlere göre daha yüksektir. 
• Açık tenli, çilli, renkli gözlü kişilerde görülme sıklığı daha fazladır. 
• Fazla ve korunmasız güneşlenen ve erken yaşta sık sık solaryuma maruz kalan kişilerde risk yükselir. 

Cilt kanseri tedavisi nasıldır? 
Cilt kanserlerinin tedavisinde, kanserin türü ve hangi evrede olduğuna bakılarak hasta için en uygun tedavi yöntemi belirlenir. Erken evrede yakalanan cilt kanseri için en uygun tedavi yöntemi, tümörlü bölgenin çıkarılmasını içeren cerrahi yöntemdir. Bununla birlikte kemoterapi, radyoterapi ve immunoterapi yöntemleri de gerektiğinde tedaviye eklenebilir.