Gece Işığa Gelen Böcekler

Yaz geliyor ve yaz demek akşamları bahçede, balkonda yenen yemekler, edilen sohbetler de demek. Pek çoğumuzun zihnine unutulmaz hatıralar kazıyan bu akşamların bir başka unutulmaz ve nahoş detayı da elbette ışıkların etrafına üşüşen böcekler, sinekler, güveler Yapay ışıkların etrafında uçuşmak aslında güveler ve sinekler gibi canlılar için ölümcül sonuçlar doğurabiliyor.

Yırtıcılara hedef olabilen bu canlılar, bazen de bir daha çıkamamak üzere lambaların içine düşebiliyor. Harvard Üniversitesi'nden Avalon Owens'a göre bu “aptallaşma hali” böcekleri yemek yeme ve üreme gibi temel hedeflerinden bile uzaklaştırabiliyor. Aynı zamanda yapay ışıkların dünya çapında azalan böcek popülasyonunda pay sahibi olduğu da öne sürülüyor.

Peki böcekler neden yapay ışıktan etkileniyor?

Bu konuda ortada bolca teori olduğunu söylemek mümkün. Belki de güveler yönlerini bulmak için Ay'ı takip ediyor ve Ay gibi gördükleri ışıklar onları yanıltıyor. Belki de böcekler ışığa doğru kaçmaya çalışıyorlar ya da karanlığı bulmaya çalışıyorlar. “Karanlığı bulmak” ifadesini açmak gerek zira burada “Mach band etkisi” denen göz yanılgısı devreye giriyor.

Owens, “Aydınlık bir alanın sınırı karanlığın geri kalanından daha karanlık görünecektir” ifadelerini kullanmakta.

Böcekler ve davranışları üzerine yaptığı çalışmalarla bilinen Philip S. Callahan'ın 'te yaptığı bir araştırma, ışıkların bir şekilde çiftleşme feromonlarını taklit edebileceğini ve bu dürtüyü tetikleyebileceğini öne sürdü. Florida Üniversitesi'nde güveler ve duyu sistemleri üzerine çalışan araştırmacı Yash Sondhi “Bu çılgınca bir teoriydi!” diyor ve “Fakat o noktada, hiçbir teorinin kanıtı yoktu" diye ekliyor.

Owens aynı zamanda eski evrimsel tepkilerin gözardı edildiğini ve bu nedenle böceklerin yapay ışıklara uçuyor gibi göründüğünü vurguluyor. Owens şöyle diyor:

Evrim tarihinin büyük çoğunluğunda gece neredeyse tamamen karanlıktı.

Spesifik hipotezleri test etmek zor zira uçuş halindeki böcekleri gözlemlemek hiç kolay değil. Yeni teknolojiler nihayetinde bu soruya daha iyi yanıtlar getirebilir. Yasin Sondhi, Londra Imperial College'dan Samuel Fabian ve diğer araştırmacılarla birlikte, bioRxiv'de ön baskısı yayınlanan ancak henüz hakem denetiminden geçmemiş makaleleri için güveleri, yusufçukları ve diğer böcekleri yüksek hızlı bir kamerayla kayda aldı. Araştırmada beklenmedik bir şey fark ettiler: Güveler ve yusufçuklar sırtlarını mümkün olduğunca ışığa tutuyorlardı.

Bu gözlemlere dayanan en yeni teori ise bazı böceklerin kendilerini yönlendirmenin bir yolu olarak ışığa doğru uçtuğu: Genellikle, ışık yukarı, karanlık aşağı anlamına gelir. Owens söz konusu yeni araştırmanın bir parçası değil ancak şu yorumda bulunuyor:

Vücutlarının nerede olduğunu söyleyebilmeleri için yerçekimini kullanmaları zor, çünkü adeta havada yüzüyorlar. Ve yapay ışıklarla birdenbire, evrenin aydınlık yarısı olmasını beklediği yerde değil.

Sondhi ve meslektaşlarının gerçekleştirdiği deney böceklerin ışık kaynağına vardıklarında oradan neden ayrılmadığını açıklıyor olabilir ancak bazı böceklerin uzun mesafelerde nasıl ışık bulduğunu veya neden bazılarının bu ışık kaynaklarına takılıp bazılarının takılmadığını açıklayamıyor.

Owens, deneyde yusufçukların sırtlarını ışığa verdiklerini ancak ekseriyetle ışık alanının etrafında dönmediklerini dile getiriyor. Ancak güveler dönüyor. Owens güvelere ilişkin “İlk etapta neden orada olduklarına dair daha büyük bir soru var” diyor. Teorisinin yakın mesafeden geçerli olmadığını söylemesine rağmen güvelerin Ay'ı bir pusula olarak kullandıkları tezini manzara ölçeğinde test etmek istiyor. Daha hassas kameralar ve analiz teknikleriyle yakında bu mümkün olabilir.

Peki böcekler için biz ne yapabiliriz?

Bu arada Sondhi'nin bulguları, “aydınlatmaların” böceklere zarar verdiği ve bundan kaçınılması gerektiği fikrini destekliyor. Owens, “Işığı yukarı bakacak şekilde yere koyarsanız, baş aşağı dönüp çarpıyorlar. Aslında bunu daha önce hiç fark etmemiştik” ifadelerini kullanıyor.

Peki ne yapmak lazım? Sondhi, “Işıkları azaltın ve yukarı doğrultmayın” diyor. Ayrıca böceklerin nasıl gördüğü göz önüne alındığında maviye değil kırmızıya daha yakın ışıkların kullanılmasını ve mümkün olduğunda dış mekan ışıklarının kapatılmasını tavsiye ediyor. Sondhi ayrıca karanlıktayken ışıkları kapattığınızda böceklerin çoğunun iyileşerek uçup gideceğini aktarıyor.

Bir başka tavsiye ise yaz yemeklerinin karanlıkta bitirilmesi yönünde. Owens, “Günbatımını izleyin çünkü güneş, gözlerinizin ayarladığı hızda batıyor. Gerçekten çok iyi gördüğünüzü fark edeceksiniz” diyor ve ekliyor: “Ve karanlıksa muhtemelen daha az sivrisinek bahçenizin yolunu bulacak.”

Kaynak: Live Science / Metin Aktaşoğlu yerelleştirdi

Işığa gelen böcekler nasıl yok edilir?

Ancak, ışığa gelen böcekler nedeniyle bu rüya bir kabusa dönüşebilir. Böcek gelmemesi için karanlıkta oturmak ya da balkon keyfinden vazgeçmek elbette en istenmeyen seçeneklerdir&#;.Işığa Gelen Böceklerden Kurtulma Yolları

1. Fesleğen,
2. Kedi nanesi,
3. Defne yaprağı,
4. Narenciye,
5. Kırmızı biber,
6. Sarımsak,
7. Salatalık,
8. Adaçayı,

Sinekler hangi ışığı sever?

Yeni çalışma gündüz ısıran sivrisineklerin, özellikle de döllenmiş yumurtaları için kan emmesi gereken dişilerin, gün boyu dalga boyu ne olursa olsun ışıktan hoşlandığını gösterdi. Bunun aksine gece ısıran türler gün boyu UV ışığından ve mavi ışıktan uzak duruyor.

Böcekler hangi rengi sevmez?

Ayrıca mavi rengin böcekleri,sinekleri özellikle sivrisinekleri uzak tutma etkisi varmış.Hayvanların renkleri algılamalarıyla ilgili bu bilimsel bilgiler yüzyıllar önce halk tarafından tecrübelerle ne güzel de belirlenip kullanılmış.Mesela anadolu2da kapılara, pencerelere zufa otu demetleri asarlar çünkü zufa ötü &#;

Sarı ışık sinek çeker mi?

Araştırmanın sonuçlarına göre; böcekleri en çok akkor çekiyor, daha sonra sırasıyla floresan lamba, halojen lamba, soğuk renk sıcaklığında LED lamba ve sarı lamba geliyor. Böcekleri en az çeken lambalar ise, ilginç bir şekilde böcekleri az çektiği iddia edilen lambalar değil.

Sirke böcekleri kaçırır mı?

Hepimizin mutfağında bulunan bir tüketim malzemesi olan sirke, içerdiği doğal asitler sayesinde böceklerden korumak için mükemmel bir yapıya sahiptir. Spreyleyerek kullanım yapabileceğiniz bir şişeye sirke koyun ve mutfak tezgahlarınıza uygulama yapın. Küçük böcekleri uzak tutmanıza yardımcı olacaktır.

Hamam böceği neden ışıktan kaçar?

Karanlık ortamları daha çok severler. Işığı sevmemesi mekanlarınızda gündüz veya ışığı yaktığınızda hamam böceği olmayacağı anlamına gelmez. Hamam böcekleri ses, titreşim, hava akımı hissettiklerinde kaçmaya başlarlar. Evinizde hamamböceği görüp ışığı sabaha kadar açık bırakmak yetersiz bir önlemdir.

Sinekler neden ışığa doğru gider?

Fotoreseptör hücreler sayesinde kızılötesinden morötesine farklı dalga boylarındaki ışığı algılayabilen böcekler ışığı yiyecek bulma, yön belirleme, tehlikelerden korunma gibi amaçlarla kullanır.

Böcekler neye gelmez?

İlginç bir gerçek: Karıncalar ve örümcekler dahil çoğu böcek, naneden hiç hoşlanmaz. Tek yapmanız gereken nane yağı ve suyu karıştırarak sprey sıkma şeklinde bu karışımı dilediğiniz köşelere uygulamak. Evinizin mis gibi nane kokması ve taze bir hava ise bir diğer artı.

Sinekler hangi renge gider?

Dr. Salih Türkoğlu, “Sivrisinekler kan ile besleniyor ve O kan grubu insanlar A grubu olanlarla karşılaştırıldığında sinekler için anlamlı derecede daha çekiciler. Ayrıca kırmızı ve koyu renk giysiler de sinekleri çeker” açıklamasında bulundu.

Sirke çiçek böcekleri öldürür mü?

Böceklerden uzak tutar Evet, yanlış duymadınız! Bahçedeki bitkilere ya da evinizde saksıda bulunan çiçeklerin topraklarına sirke dökebilirsiniz. Sirke yabani otların büyümesini engeller. Sirke ile suyu karıştırıp kullandığınızda bitkileriniz böceklerden ve kemirgenlerden korunacaktır.

Bu sesli yayına Bilim Genç Spotify, Google Podcasts, Apple Podcasts ve YouTube kanalları üzerinden de ulaşabilirsiniz.

Uçabilen birçok böcek türünün, örneğin güvelerin (gece kelebeği) sokak lambalarının etrafında durmaksızın dönüp durduğuna tanık olmuşuzdur. Farklı kuramlar ortaya atılmış olsa da bu durumun tam olarak açıklandığını söylemek yanlış olur.

Fotoreseptör hücreler sayesinde kızılötesinden morötesine farklı dalga boylarındaki ışığı algılayabilen böcekler ışığı yiyecek bulma, yön belirleme, tehlikelerden korunma gibi amaçlarla kullanır.

Böcekler insanlardan farklı olarak morötesi dalga boyundaki ışığı da algılayabilir. Bazı böcek türlerinin özellikle geceleri yönlerini morötesi dalga boyundaki ışığa göre belirlediği ve aydınlatma amacıyla kullanılan, görünür dalga boyunda ışık yayan yapay ışık kaynaklarının bu hayvanların morötesi ışığı algılama ve karanlıkta yön bulma yeteneklerini olumsuz etkilediği düşünülüyor. Diğer bir görüş ise böceklerin güneş ışığı ve ay ışığı gibi doğal ışık kaynaklarını kullanarak yön belirlediğini öngörüyor. Bu kurama göre, güneş ışığı ve ay ışığından farklı olarak, yapay ışık kaynakları söz konusu olduğunda böceğin hareketi sırasında ışık kaynağı ile arasındaki uzaklık ve ışığın gelme açısı belirgin olarak değiştiği için böcekler bu yeteneklerini kaybediyor. Sonuçta bu etkiler canlının yönünü şaşırmasına yol açıyor.

Ayrıca canlıların ışığa göre hareketi olarak tanımlanan fototaksinin bazı canlı türlerinin neden ışık kaynakları etrafında hareket ettiği sorusunun cevabı olabileceği düşünülüyor. Pozitif fototaksiye sahip canlılar ışığa maruz kaldıklarında ışık kaynağına doğru hareket eder, negatif fototaksiye sahip olanlar ise ışık kaynağından uzaklaşır. Işığın etrafında hareket eden böcekler pozitif fototaksiye sahiptir.