Ergenlerde Kalp Çarpıntısı

Çarpıntı, normalde hissedilmeyen kalp atımlarımızın, kalbimizin hızlanması, atımlarının daha güçlü olması veya düzensizleşmesi nedeniyle hissedilir hale gelmesi olarak tanımlanabilir. Her çarpıntı bir ritim bozukluğu göstergesi değildir. Ateş, egzersiz, heyecanlanma, öfkelenme ve stres durumlarında kalbimizin normalden hızlı atması ve bizim bu atışları hissetmemiz normaldir. Normal kalp hızı yaşa göre değişir ve çocuklarda erişkinlere göre daha hızlıdır. Kalbin hızlı attığına bu durum dikkate alınarak karar verilmelidir.

Çarpıntı Nedenleri Nelerdir?

Çarpıntı kalp hastalıklarıyla ilişkili olabileceği gibi kalp dışı nedenlerden de kaynaklanabilir. Ateş, egzersiz, heyecanlanma, öfkelenme ve stres dışında kafeinli içecekler (çay, kahve, kola, enerji içecekleri), bazı ilaçlar, uyuşturucu maddeler, kansızlık, tiroid bezimizin fazla çalışması ve kan şekeri düşüklüğü çarpıntıya neden olabilen kalp dışı nedenlerdir.

Kalbin kasılma ve gevşemesini düzenleyen ileti yollarının veya kalp kasının uyarılabilirliğinin artması, ileti yollarının hasar görmesi, anormal ileti yollarının varlığı, kalbin repolarizasyonunun gecikmesi ritim bozukluğu ve çarpıntıya yol açar. Kalpteki delik ve darlıklar kalp boşlularını genişleterek, kalp kasını kalınlaştırarak, kalp kası hücrelerinde hasara yol açarak kalbin uyarılabilirliğini dolayısıyla ritim bozukluğuna eğilimi artırabilirler. Kalp yetersizliği de kalbin hızlı atmasına neden olan bir durumdur. Kalp kası hastalıklarıyla kalp hücrelerindeki elektrolit kanallarının genetik bozuklukları önemli ritim bozukluğu sebeplerindendir. Kan elektrolitlerindeki anormallikler de ritim bozukluğuna yol açabilir.

Çarpıntıyı Ne Zaman Önemsemeliyim?

Bazı ritim bozuklukları önemsiz iken bazıları yaşamı tehdit edebilmektedir. Aniden başlayıp aniden sonlanan; beraberinde göğüs ağrısı, baş dönmesi, göz kararması ve bayılma şikâyetleri ile kalp yetersizliği bulguları (halsizlik, çabuk yorulma, hızlı nefes alma, solunum sıkıntısı, ödem) eşlik eden çarpıntıların önemli bir bozukluktan kaynaklanması daha olasıdır. Bazı seslerle tetiklenen, egzersiz yaparken veya yüzerken ortaya çıkan çarpıntı ve bayılmalar her zaman önemsenmelidir. Ailesinde erken yaşta ani ölüm öyküsü olanlarda görülen çarpıntı ve bayılmalar ayrıntılı inceleme gerektirirler. Bayılmayla sonlanan çarpıntıların ani ölüme yol açma olasılığı olduğu unutulmamalıdır. Ritim bozuklukları bazen önemsiz nedenlerden kaynaklansa da ciddi bir nedenin gözden kaçmaması için çarpıntısı olan bütün çocuklar çocuk kardiyolojisi uzmanları tarafından değerlendirilmelidir.

Çarpıntısı Olanlarda Hangi Tetkikler Yapılır?

Çarpıntısı olan çocuğun değerlendirilmesinde en önemli tetkik özellikle hastanın yakınması sırasında çekilen elektrokardiyografi (EKG)’dir. Çarpıntı durduktan sonra çekilen EKG’ler bazen ritim bozukluğuna yatkınlıkla ilgili ipuçları verebilseler de genellikle normal bulunurlar. Çarpıntı sırasında çekilen EKG bize çarpıntının kalbin normal atımının hızlanmasından mı yoksa anormal atımlardan mı kaynaklandığını gösterir. Ekokardiyografi, Holter EKG, olay kaydedici, efor testi ve çarpıntı yapabilecek nedenlerle ilgili kan tahlilleri bu hastalarda yapılabilecek diğer tetkiklerdir. EKG çekme imkanı yok ise ebeveynlerin çarpıntı sırasında çocuklarının kalp hızını saymaları ve ritmin düzenli olup olmadığına dikkat etmeleri değerlendiren doktora yardımcı olabilir. Çocuğun kalbinin sayılamayacak kadar hızlı atması ritim bozukluğu açısından daha anlamlıdır.

Ritim Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Çarpıntı kansızlık, kan şekeri düşüklüğü, elektrolit anormalliği, tiroid bezinin fazla çalışması gibi kalp dışı nedenlerden kaynaklanıyorsa altta yatan bozukluk düzeltilir. Çarpıntıya eğilim oluşturan ilaçlar (astım, soğuk algınlığı, depresyon, hipertansiyon ilaçları vb.) gerekmedikçe kullanılmaz; kullanılmak zorundaysa mümkün olan en düşük dozda ve en kısa süreli olarak kullanılır. Çay, kahve, kola gibi kafeinli içecekler hem kalbin normal atımlarını hızlandırabildiklerinden hem ritim bozukluğuna eğilim oluşturabildiklerinden mümkün olduğunca az tüketilmelidirler.

Çarpıntı şikayetiyle başvurmuş ve kalp kaynaklı bir ritim bozukluğu saptanmış hastaların tedavisi de saptanan nedene göre değişkenlik gösterir. Ritim bozuklukları özellikle küçük çocuklarda bazen geçici olabilirse de genellikle kalıcıdır. Kalıcı ritim bozukluklarının bir kısmı önemli değildir.

Ritim bozukluğunun türüne, eşlik eden yakınmalara ve hastanın yaşına bağlı olarak ritim bozukluğu saptanan hastaların bir kısmı ilaç tedavisi verilmeksizin izlenirken, bazı hastalara ritim bozukluğunu baskılayan ilaçlar başlanır. Beş yaşın üzerindeki uygun hastaların ritim bozukluğu, elektrofizyolojik çalışma ve ablasyon adı verilen girişimle %95 başarı oranıyla kalıcı olarak tedavi edilebilmektedir.

Aksesuar yola bağlı supraventriküler taşikardi tanısı alan ve takip edilen hastaların atakları tekrarlarsa çocuk ailesi tarafından sakinleştirilmeli, derin nefes alması ve ıkınması sağlanmalıdır. Yüze buz uygulanabilir veya büyük çocuklarda boyundaki atar damara tek taraflı masaj yapılabilir. Bu uygulamalarla atak sonlanmazsa hastaneye başvurulmalıdır.

Genetik ritim bozukluğu tanısı alan hastaların ömür boyu ritim bozukluğunu önleyici ilaç almaları gerekir. Ayrıca bazılarına ritim bozukluğu sırasında elektroşok vererek ritmi düzelten ve hayati riski azaltan defibrilatör cihazı takılması gerekebilir. Genetik ritim bozukluğu saptanan hastaların birinci derece yakınlarının da ritim bozukluğuna yatkınlık açısından değerlendirilmeleri önem arz etmektedir.

Çocuklarda Çarpıntı Ne Anlama Gelir?

İlk akla gelen Bebek / Çocuk Kalp Hastalığı Belirtileri‘nden biri olan Çocuklarda Çarpıntı çocuğun kendi kalp atımlarını hızlı, düzensiz veya güçlü kalp atımları şeklinde hissetmesidir. Çocuğun çarpıntı hissettiği andaki kalp hızı yaşına göre olması gereken normal aralıklarda değilse bu şikâyeti anlamlı kabul edilerek değerlendirilmelidir.

Çocuklarda Çarpıntı Her Zaman Bir Hastalık İşareti Midir?

Heyecanlanma, üzülme, öfkelenme ve stres anlarında, ateşli durumlarda ve egzersiz sırasında kalp atışlarımızı daha fazla hissedebiliriz. Fizyolojik veya normal kabul edilen bu gibi durumlarda çarpıntı hissedilmesinin nedeni genellikle kalbin normalden daha hızlı ve güçlü pompalama yapmasıdır.

Hangi Çarpıntılar Daha Önemlidir?

Çocuklarda Çarpıntı aniden başlayıp aniden sonlanıyorsa, beraberinde bulantı hissi, baş dönmesi, göz kararması, göğüs ağrısı, halsizlik ve bayılma şikâyetleri varsa hastada ciddi bir ritim bozukluğu olabileceği unutulmamalıdır. Bu hastalarda uykuda, yüzerken, ani/beklenmedik seslerle veya egzersiz yaparken bayılma dikkat çekicidir. Ailesinde 35 yaşından önce ani ölüm olan hastalarda da hayatı tehdit edebilen ritim bozukluğu olma ihtimali yüksektir.

Çocuklarda Ritim bozukluğu nedir?

Kalpte yapısal bozukluk olsun ya da olmasın kalbin kasılmasını ve gevşemesini düzenleyen elektriksel ileti sistemindeki tüm bozukluklar ritim bozukluğu olarak adlandırılmaktadır. Basit sinüs taşikardisinden, çok ciddi ve hayatı tehdit eden ventriküler taşikardiye (karıncıklardan kaynaklanan taşikardi) kadar birçok ritim bozukluğu tipi vardır.

Çocuklarda Çarpıntı Nedenleri

Yukarıda bahsi geçen ve hastalık olarak kabul edilmeyen çarpıntının fizyolojik nedenleri dışında, kafeinli yiyecek ve içecekler (çay, kahve, çikolata, kola, enerji içecekleri), sigara, alkol, kokain, bazı diyet ilaçları, tiroid bezinin normalden fazla çalışması (hipertiroidi), kansızlık, derin nefes alıp verme, kan şekeri düşüklüğü,  ilaçlar (tiroid hormonları, astım, hipertansiyon, grip, depresyon, ritim düzenleyici ilaçların bazıları), kalp hastalıkları ve kalp ritim bozuklukları çocuklarda görülen başlıca çarpıntı nedenleridir.

Çarpıntısı Olan Çocuklarda Yapılması Gereken Tetkikler

Çarpıntı ile gelen her çocuğa öncelikle elektrokardiyografi (EKG) çekilerek kalp ritmi incelenmelidir. Özellikle hasta doktora ya da hastaneye ulaştığında çarpıntı şikâyeti devam ederken çekilecek EKG’nin tanısal değeri fazladır. Maalesef hastaların çoğunda EKG çekilene kadar çarpıntı geçtiği için EKG çekilse bile çoğunlukla normal bulunur. EKG çekilmesi mümkün değilse olay anında çocuğun bir dakikalık nabız sayısının belirlenmesi ve kan basıncının ölçülmesi de tanıya yardımcı olabilir.

Ayrıca çocuğun şikâyetine göre Çocuklarda Çarpıntı durumunda bazı ileri tetkikler planlanabilir. Bunlar ekokardiyografi (EKO), 24 saatlik Holter ile EKG izlemi, anlık olay kaydediciler, eforlu EKG (egzersiz) testi ve elektrofizyolojik çalışma olarak sayılabilir.

Çarpıntısı Olan Çocuklar İçin Öneriler Ve Tedaviler

Bu hastalar çay, kahve, kola, çikolata, sigara, stres (gerilim) ve uykusuzluktan kaçınmalıdırlar. Tiroid, astım, grip ve depresyon ilaçları gibi çarpıntı ile ilişkisi gösterilmiş ilaçları doktor kontrolünde kullanmalıdırlar.

Çocuklarda Çarpıntı atağı sırasında çocuk sakinleştirilerek uzandırılmalı, derin nefes alması ve ıkınması sağlanmalıdır. Bu hastaların boyundaki atar damarına tek taraflı masaj yapılması (sadece büyük çocuklarda) veya yüzünün buzlu-soğuk suyla yıkanması çarpıntıyı sonlandırabilmektedir. Buna rağmen çarpıntı şikâyeti devam ediyorsa hasta en yakın sağlık kuruluşuna götürülmeli ve oraya ulaşır ulaşmaz da EKG çekilmelidir.

Bayılmaya neden olan ritim bozukluklarının ani ölümle sonuçlanabileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle çarpıntı şikâyeti olan çocuklar Çocuk Kalp Hastalıkları (Pediatrik Kardiyoloji) Uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Çarpıntının tipine göre bu hastaların bir kısmı ilaç tedavisi verilmeksizin izlenirken, bir kısım hastaya ise tekli veya çoklu ritim düzenleyici ilaç başlamak gerekebilir. Ayrıca çocuklarda çarpıntı yapan bazı ritim bozukluklarının kalp kateterizasyonu ve elektrofizyolojik çalışma sırasında sıcak veya soğuk yakma metotları gibi Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri ile kesin olarak tedavisi de mümkündür.

İletişim Bilgileri:

Çocuk Çarpıntı ve Diğer Tüm Kalp Rahatsızlıkları İle İlgili Her Türlü Soru İçin bize Ulaşın:

https://drosmanozdemir.com/bize-ulasin/

Doç Dr Osman Özdemir, Çocuk Kardiyoloji Uzmanı

Tel: +90 (312) 287 89 98

Adres: Kızılırmak Mahallesi 1450. Sokak, Ankara Ticaret Merkezi (ATM) A Blok Ofis No: 8 (2.kat) Çukurambar / ANKARA, 06510 Çankaya/Ankara

İlgili Linkler:

Çocuk Kalp Hastalıkları İle İlgili Daha Geniş Bilgi İçin:

https://drosmanozdemir.com/konu/cocuk-kardiyoloji/

Çarpıntı, genellikle kalbin hızlı hızlı çarpması, kanat çırpar gibi olması gibi anormal kalp ritmi hissidir.
.
Neyse ki çocuklarda çarpıntı hissi sıklıkla ciddi bir nedene bağlı değildir. Ama bundan şikayet eden özellikle 8 yaş altı çocuklarda, önemli ritim bozukluklarının bir belirtisi de olabileceği için, incelenmesi gereklidir.
.
Peki bu çarpıntıların nedenleri neler olabilir dersek;
.
Aslında kalbin dört odacığının hareketini organize eden kendi elektriksel sistemi vardır. Sinüs nodu kalbin doğal uyaranıdır ve genellikle ileti sisteminin geri kalan kısımlarına düzenli aralıklarla sinyal gönderir. Kimi zaman sinüs nodu dışında kalbin başka alanlarından elektriksel sistemi etkileyen sinyaller çıkabilir. Bunlar da kalp ritminde anormal beklenmedik hızlanmalar yaratır.
.
İşte bu kalp ritmindeki anormallikler, örneğin erken atımlar (VES, SVE), Aritmi (düzensiz atımlar) veya Taşikardi (kalbin normalden hızlı atması) çarpıntıya neden olur.
.
Özellikle anne babada, SVT, Wolf parkinson White, ventriküler taşikardi, uzun QT veya tekrarlayan çarpıntı-bayılma varsa veya bu sebepten anjiyo olduysa, çocuklarında da genetik olarak taşikardi gelişebilir
.
Kullanılan bazı ilaçlar (örneğin; burun tıkanıklığını açmak için kullandığımız ilaçlar, bronş açıcılar, uyarıcı nitelikteki ilaçlar, grip ilaçları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite için kullanılan ilaçlar ve antidepresanlar v.b) da kalbin daha hızlı çalışmasına neden olabilir.
.
Bazı çocuklarda, kahve, çay, çikolata, enerji içeceklerinin tüketilmesi de benzer etkiler yapabilir.
.
Bazı kalp dışı sistemik hastalıklar örneğin kansızlık, enfeksiyon-ateş, tiroid bezinin fazla çalışması, kan şekeri düşüklüğü de çarpıntıya neden olabilir.
.
Fiziksel kondüsyon düşüklüğü, aşırı kilo ve uzun süre hareketsiz kalmak da çarpıntıya yol açabilir.
.
Çocuk veya ergende yaşanan Stres, kaygı ya da diğer psikolojik sorunlar da çarpıntı hissi yaratabilir.
.
Doç. Dr. Abdullah ÖZYURT
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Kardiyolojisi
VM Mersin Medical Park Hastanesi 0538 687 31 72