Uçaktan Sonra Kulak Tıkanıklığı Nasıl Geçer

Uçak yolculuğunda iniş veya kalkış sırasında, bazılarında kulakta basit geçici tıkanmalar olurken, bazılarında ise bununla birlikte şiddetli ağrılar, uzun süreli tıkanıklıklar, duyma kayıpları ve hatta baş dönmesi dahi olabilir.

Olağan koşullarda kulağımız, yutkunma sırasında iç ve dış basıncı eşitleyecek yapılara sahiptir. Buradaki işleyişi kavramak açısından kendinizde basit bir test yapabilirsiniz. Burnunuzu kapayarak yutkunduğunuzda kulaklarınızın tıkandığını, burun açıkken tekrar yutkunduğunuzda ise açıldığını hissedebilirsiniz. Yutkunma sırasında duyduğumuz çıtırtı, genizden orta kulağa havanın ulaşmasını sağlayan östaki borusunun, saniyenin yarısı kadar bir sürede açılıp kapanmasına bağlıdır. Bu basınç dengeleyen sistem eğer düzgün çalışmıyorsa uçakta, hatta aynı şekilde dalış sırasında sorunlar yaşanması beklenebilir. Diğer yandan test sırasında çıtırtı veya tıkanma-açılma olayını hissetmediyseniz, hali hazırda bir sorununuzu teşhis etmiş olabileceğinizi de üzülerek bilmenizi isterim.

Kulakta basınç dengelenmesine bağlı gelişen bu tip olaylara “barotravma” adını veriyoruz. Yaşanan gerilimin şiddetine bağlı kulak zarında kanamalar, orta kulakta sıvı toplanmaları, nadiren delinmeler ve kalıcı işitme kayıpları dahi olabiliyor.

En çok basit nezle-grip gibi bir üst solunum yolu infeksiyonu sırasında, kişi burun tıkanıklığı olduğu halde uçağa bindiğinde bu durumla karşılaşıyoruz. Kronik burun tıkanıklığı, tıkayıcı şiddette deviasyonu ve burun eti şişmesi olanlar, sinüzitli hastalar, alerjik nezlesi olanlar ve geniz eti olan çocuklar kulak barotravmasını tekrar tekrar yaşayabilirler.

Bu durumun önlenmesine yardımcı olabilecek ve irtifa değişimi sırasında uygulanabilecek bazı yöntemler vardır:

•Eğer olanaklı ise uçuşu ertelemek veya alternatif başka bir yöntemle ulaşımı sağlamak.

•Uçuştan bir gün önce başlanabilecek ve bir gün daha sürdürülebilecek “dekonjestan” grubu haplar kullanılabilir. Bu tip ilaçların kullanımı mutlaka doktor kontrol ve önerisiyle olmalı, ayrıca tansiyon ve kalp hastaları asla bunları kullanmamalıdır.

•Kalkış ve özellikle iniş sırasında uyumuyor olmak. Bu durum yöntemleri uygulayabilmenin ilk şartıdır.

•Burunun açık tutulması. Burun açıcı (yani konkaları büzüştüren) spreylerin kalkıştan ve 4 saatten uzun süren uçuşlarda inişe geçmeden yarım saat önce buruna sıkılması faydalı olur. Diğer yandan bu tip spreylerin alışkanlık haline getirilmemesi gerektiğini burada vurgulamak doğru olur.

•Yutkunma hareketi. Bu amaçla yine irtifa değişimi sırasında sakız çiğnemek ve/veya su içmek etkili olabilir. Bebek ve çocuklara ise bu durumda emzik emdirmek huzursuzluklarını azaltabilir. Uçuş öncesi bol sıvı alınması da östaki borusunun işleyişi için önemlidir.

•Esneme hareketi yapmak. Böylelikle yutkunmadakine benzer şekilde basınç dengelenebilir.

•Buraya kadar olan önlemlerle açılmayan kulaklarda, kalkış sırasında burunu kapatarak yutkunmak orta kulaktaki basıncı düşürebilir.

•Yine alçalma sırasında ise ağzın ve burnun kapatılarak, nefes vermeye çalışarak kulağa hava göndermek. Buna “Valsalva Manevrası” diyoruz ve bu sadece alçalma sırasında basıncı dengeleyebilir. Bu manevra iltihaplı bir akut üst solunum yolu infeksiyonu sırasında yapılmamalıdır.

Kulakta tüp varsa bu yöntemler gereksizdir. Ancak her şeye rağmen basınç hasarı gelişmesinin önlenemeyebileceği bilinmelidir. Bu tip durumları sık sık yaşayanların, olası nedenlerin belirlenmesi ve tedavi edilebilmeleri için bir KBB Uzmanına başvurmaları gerekir. Günümüzde rutin endoskopik muayenemizde, tüm burun içi oluşumları, anatomik bozuklukları, burun işleyişini, sinüs kanallarını ve geniz bölgesini doğrudan görebiliyoruz. Bu sayede östaki borusunun işleyişine engel olabilecek durumların tedavisini planlayabiliyoruz. Böylelikle uçak yolculukları bu tip hastalarda bir kabus olmaktan çıkıyor.

Op. Dr. Atilla Şeng&#;r

Kulak Tıkanması-Kulak Kanaması Nedir?

Kulak tıkanması, basınç değişikliklerine göre ortaya çıkan bir tür kulak rahatsızlığıdır. Kulak tıkanmasının şiddetine göre kulak kanaması görülebilir veya kulak tıkanması sonrasında şiddetli kulak ağrıları yaşanabilir. Kulaktaki basıncın değişmesi ile ortaya çıkan bu durum, özellikle uçak yolculukları sırasında meydana gelir. Birçok insan, uçağın inişi sırasında bu rahatsızlığı yaşamaktadır.

Uçakta Kulak Tıkanması Neden Olur?

Uçakta kulak tıkanması, kabin basıncındaki değişimlere bağlı olarak gelişir. Özellikle uçağın inişi sırasında basıncın kulak zarının üzerine baskı yapması ile ortaya çıkan bu durum, şiddetli kulak ağrısı oluşturabilir. Kulaktaki basınç uzun sürerse bu durum işitme kaybı gibi ciddi problemlere neden olabilir. Kabin basıncındaki değişimler, kulak burun boğaz problemlerine neden olabildiği için bu konuyu ciddiye almak gerekir.

Uçakta Kulak Tıkanması Nasıl Önlenir?

Uçakta kulak tıkanmasına karşı alınabilecek en etkili önlem, sakız çiğnemek ve bol sıvı tüketmektir. Kulak tıkanmasına bağlı olarak burun da tıkanıyorsa (tersi de olabilir), burun açıcı spreyler kullanılabilir. Kulaktaki basıncın azaltıması için uygulanan bir yöntem de valsalva manevrasıdır. Valsalva manevrası, östaki borusuna hava göndermek için yapılır, böylece kulaktaki basınç azaltılır. Sadece deneyimli kişilerin uygulaması gereken bu yöntem, solunum yolları kapalıyken orta kuvvette nefes verme eylemine denir. Basitçe ağzınızı ve burnunuzu kapatarak nefes vermeye çalışırsınız.

Uçakta Kulak Kanaması Neden Olur?

Uçakta kulak kanamasının pek çok nedeni olabilir ve kesinlikle bir uzmandan yardım alınması gereken bir konudur. Mesela uçakta kulak kanamasının nedenlerinden biri, basınç travmasıdır. Bunların dışında üst solunum yolu ya da kulak enfeksiyonları gibi durumlar da uçakta kulak kanamasına yol açabilir. Uçuş ve dalış gibi ani basınç değişiklikleri sonucunda kulağınız kanıyorsa ve baş dönmesi yaşıyorsanız bir uzmandan destek almanız tavsiye edilir.

Uçakta Kulak Kanaması Nasıl Önlenir?

Basınç travmasına bağlı kulak kanamasına maruz kalmamak için özellikle iniş sırasında yutkunma hareketleri ile orta kulak üzerindeki basıncın etkisini azaltabilirsiniz. Bol su içmek ve sakız çiğnemek de kulaktaki basıncın azalmasına yardımcı olur.