Üre Kaç Olursa Tehlikelidir
Son Güncelleme:
Son Güncelleme:
Üre besinlerle insan vücuduna giren proteinin son şeklidir. Karaciğerde yer alır ve buradan kana bırakılır. Az zararlı hale gelen protein atıkları kanda birçok noktada gereklilik taşımaktadır.
Üre nedir?
Protein ilk etapta besinlerden ağız yoluyla alınmaktadır. Mideye gönderildikten ve burada gerekli işlemden geçtikten sonra ince bağırsaklar yoluyla sindirme işleminin son basamağı gerçekleşir. Son aşamada kan yoluyla proteinin son hali karaciğere ulaşmaktadır. Karaciğer proteinlerin parçalanarak amonyak maddeye dönüştürüldüğü alandır.
Burada amonyak adı verilen atık maddelere dönüştürülen protein üre olarak adlandırılmıştır. Yani üre bu durumda proteinin son şeklidir. Bu hali ise daha az zararlıdır. Bu haliyle kana tekrar bırakılmaktadır. Kandan böbreklere ulaşan üre buradan da idrar yoluyla tekrar dışarı atılmaktadır. Üre döngüsü insan organizmasında bu şekilde devam etmektedir.
Genel bir değerlendirme yapıldığında kandaki üre miktarında fazlalık böbreklerin işlevini tam anlamıyla yapamadığına işaret etmektedir. Üre miktarının azlığı da fazla olması kadar risklidir. Çünkü bu durumda da vücut yeterli protein almayabilir ya da protein yeterli anlamda sindirim döngüsünden geçmiyor olabilir.
Üre kan değeri kaç olmalıdır?
Kandaki üre değeri miktarı için belli bir aralık araştırmacılar tarafından belirlenmiştir. Normal bir insan vücudunda üre miktarı alınan ml kanda 50 mg değerini geçmemelidir. Belirlenen normal değer aralığı ise 40 mg/ dl olarak bilinmektedir. Bu değer aralığının altı ya da üstü risklidir.
Kanda 50 mg değerinden fazla üre bulunuyorsa böbrekler görevini yapmamakta ve vücutta toksit oluşturan üreler birikmektedir. Kanda üre birikimi belli bir miktar olmalıdır. Ancak kan testlerinde üre görülüyorsa atık madde vücutta fazlasıyla birikmektedir. Bu durum ise birçok farklı hastalığın belirtisi olabilir. Sağlık kuruluşlarında böbrekler ve karaciğerle ilgili semptomları gözlemek adına üre testi yapılmaktadır. Bu testin TIP biliminde adı BUM testi olarak bilinmektedir.
Üre düşüklüğü nedenleri nelerdir?
Üre miktarı kanda 10 mg değerine kadar bulunmalıdır. Bu değer vücutta döngüyü sağlamaktadır. Ancak bazı durumlarda kandaki üre miktarı bu sınırın altına düşmektedir. Bu durum da bazı problemlerin habercisi olabilir.
- Yetersiz bezlenme
- Protein eksikliği
- Aşırı karbonhidrat içeren gıdalarla beslenme
- Aşırı su tüketimi ile ürenin büyük kısmının dışarı atılması
- Steroid ilaçlar
- Aşırı radyasyon
- Karaciğer hastalıkları
- Böbrek hastalıkları
- Pankreas kanseri
- Diyabet
- Tüberküloz
- Pankreasın tamamının ya da bir miktarının alınması
Üre yüksekliği nedenleri nelerdir?
Vücuda gıdalar yoluyla alınan protein, karaciğerde atık maddeye dönüştürüldükten sonra kana gönderilir. Buradan ise bir kısmı ter yoluyla dışarı atılır. Diğer kısmı hatta büyük bir kısmı böbrekler yoluyla dışarı atılmaktadır. Bu atılımın yeterli miktarda olması gerekmektedir. Kanda üre birikimi gerçekleşirse atılım yeterli olmamış demektir. Bu durum bazı hastalıklar ve risklere işaret edebilir.
- Böbrek hastalıkları
- Proteinin yeterli parçalanma yaşamaması
- Kalp ve kan hastalıkları
- Tiroid hormonu sorunları
- Sindirim sisteminde sorunlar
- Yetersiz beslenme
- İhtiyaçtan fazla egzersiz
- Kaslarda zayıflık
- Uzun süre susuz kalmak
- Stres hormonunun yükselmesi
Üre düşüklüğü belirtileri nelerdir?
Üre düşüklüğü çok sık rastlanmayan bir problemdir. Ancak olası sebeplere bağlı olarak düşük olması halinde bazı belirtilerle kendini göstermektedir. Üre düşüklüğü belirtileri bağlı olduğu hastalıkla ilintilidir. Ancak doğrudan böbrekler ve idrar yollarıyla ilgili olduğu için bu yönde dikkat edilmesi gereken iki belirti vardır:
- Sık sık tuvalete çıkmak
- İdrarın köpüklü olarak gelmesi
Üre yüksekliği belirtileri nelerdir?
- Kaslarda zayıflık
- Yorgunluk
- Baş dönmesi
- İştah kaybı
- Mide bulantısı
- Nefeste koku
- Nefes alıp vermede düzensizlik
- Sıklıkla rahatsız eden hıçkırık nöbetleri
- Anemi
Kan tahlilinde üre nedir, Blood Urea Nitrogen kan ve idrar tahlillerinde BUN kısaltması ile ifade edilir. Protein metabolizmasının son atık ürünü, BUN karaciğerde üretilir ve böbreklerden atılır.
Günlük protein tüketimi ve beslenmeye bağlı karaciğerde 12 gr üretilir ve 10 gr olarak vücuttan böbrek ve idrar yolu ile atılır. Geri kalan bir miktar (2 gr) üre deri, gut ve akciğerlerde kaybolur.
Kandaki BUN üre seviyesi böbrek fonksiyonları hakkında önemli ipuçları verir. BUN (kandaki üre azotu) testi genelde kreatinin testleri birlikte yapılır. Kanda kreatinin ve BUN yüksekliği akut böbrek yetmezliğine işaret edebilir. Vücutta su kaybı veya yetersiz diyet böbrek yetmezliğine neden olabilir.
Böbreklerde üre yükselmesinin en yaygın nedeni böbreklerin süzme yeteneklerini geçici veya kalıcı şekilde değişikliğe uğramasıdır. Süzülen miktardan daha fazla üretim varsa veya böbrek dışı başka bir nedenden kanda üre miktarını arttırır.
Kanda üre normal değeri 6 – 20 mg/ dL olmalıdır, bazı ilaçların kullanımı kanda üre yüksekliğine neden olur.
Kan tahlilinde üre ve kreatinin değerleri böbreklerin normal çalışıp çalışmadığını anlamak için önemli bir göstergedir.
Böbrek yetmezliği hastalarına uygulanan tedavi cevabı açısından BUN üre sonuçları takip edilir. Üre yüksekliği tedavi veya kontrol edilemez ise diyaliz veya böbrek nakli gerekir.
Bun Üre yüksekliği veya düşüklüğü belirtilerine eşlik eden hastalıklarınız varsa doktorlar kan ve idrar tahlillerinde üre testi isteyebilirler.
ml kanda 50 mg az bulunması gerekir ve aksi durumlarda vücutta biriken üre toksik zehir etkisine neden olur ve bu şekilde yaşamak mümkün olmaz.
Üre yüksekliği başka bir çok etkenlerede bağlı olduğu için hangi düzeyin hayati risk taşıyacağı önceden kestirilemez.
Bilinmesi ve üzerinde durulması gereken üremi yani üre yüksekliğinin tedavi ve kontrol altına alınmasıdır, kan tahlillerinde mg üre görülebilir.
| Üre | |
|---|---|
Diğer adlar Karbamid, karbonil diamid, karbonildiamin, diaminometanal, diaminometanon | |
| Tanımlayıcılar | |
| CAS numarası | |
| PubChem | |
| DrugBank | DB |
| KEGG | D |
| ChEBI | |
| RTECS numarası | YR |
| ATC kodu | B05BC02,Şablon:ATC |
| SMILES | |
| InChI | &#;
|
| ChemSpider | |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | CH4N2O |
| Molekül kütlesi | 60,06 g mol−1 |
| Görünüm | Beyaz katı |
| Yoğunluk | gr/cm3 |
| Erime noktası | – °C |
| Çözünürlük (su içinde) | gr/ ml (20 °C) gr/ml (40 °C) gr/ ml (60 °C) gr/ ml (80 °C) |
| Çözünürlük () | gr/L gliserin,[1] 50 gr/L etanol |
| Baziklik (pKb) | pKBH+ = [2] |
| Tehlikeler | |
| GHS piktogramları | |
| NFPA | 1 1 0 |
| Parlama noktası | Yanıcı değildir |
| LD50 | mg/kg (oral, sıçan) |
| Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen üreler | Tiyoüre Hidroksikarbamid |
Benzeyen bileşikler | Karbamid peroksit Üre fosfat Aseton Karbonik asit Karbonil florür |
| Belirtilmiş yerler dışında verilmiş olan veriler, Standart sıcaklık ve basınçtadır. (25&#;°C, &#;kPa) | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Üre (LatinceUrea Pura), organik bir bileşik. Formülü H2N-CO-NH2'dir. Karbonik asidin diamidi olan üre aynı zamanda karbamik asidin de amidi olduğundan karbamid adı ile de bilinir.
Ürenin ilk defa yılında keşfedildiği bilinir. Ancak şüpheden uzak kesin sentezi 'de Wöhler tarafından başarılmıştır. Keşfinden bu yana 50'den fazla tepkimede üre bir ürün olarak elde edilmiştir.
Amonyum karbonatın &#;°C'ye kadar ısıtılmasından üre elde edilir ki bu teknik bir metoddur. Wöhler sentezi olarak bilinen reaksiyonda ise; önce KCN ile PbO2 karışımı ısıtılarak KCNO elde edilir. KCNO nun amonyum sülfat ile muamelesi sonucu hazırlanan amonyum siyanatın kızdırılmasıyla da üre elde edilir. Üre &#;°C'de eriyen rombik prizmalar veya iğne şeklinde renksiz kristaller verir. Su ve alkolde iyi çözünür. Kloroform, eter veya etil asetatta çözünmez. &#;°C'nin üstünde amonyak, siyanür asidi gibi ürünler vererek bozunur. Nitrik asit, sodyum hipoklorit veya sodyum hipobromit gibi bileşiklerin etkisiyle azot, su ve karbondiokside ayrışır. Seyreltik asit veya alkalilerle ısıtıldığında amonyak ve karbondioksite bozunur.
En çok gübre ve hayvan yemi olarak kullanılan üreden ilaç ve plastik yapımında da faydalanılır. Üre asit ve tuzlarla bir takım katılma bileşikleri, bazı asitlerle de kondensasyon ürünleri veya üreidleri verir. Naftalinin türevleriyle verdiği bileşikleri terapide kullanılır. Boya üretiminde de kullanılan üre aynı zamanda bitkiler için bir besin kaynağıdır. Nitrik asitle gübre ve patlayıcı madde olarak kullanılan üre nitrat adı verilen bir tuz oluşturur.