11 Yaş Kaç Saat Uyumalı

Ailenize yeni katılan bebeğinizi hayata hazırlarken sizin de ayakta kalabilmeniz için bazı konularda düzen oluşturmanız gerekiyor. Düzen denince ise yeni annelerin aklına ilk gelen ve ne yazık ki onları en çok zorlayan uyku. Anneliğe alışmak bile yeterince zorken bir de uyumayan bir bebeğiniz varsa işiniz çok zor. 

Bebeklerde uyku düzeni oluşturmak konusunda neler yapılması gerektiğini Hisar Intercontinental Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlarından öğrendik.

Bebek uykusu ile yetişkin uykusu arasındaki fark nedir?

Bebeklerin gelişimiyle uyku süreli değişiklik gösterir. Yaşları ilerledikçe uyku süreleri azalar. Bir erişkinin günde ortalama 8 saat uyku ihtiyacı varken yenidoğan bir bebek günde saat kadar uyuyabilir. İleri yaşlarda uyku süresi azalır (ortalama 6 saat) ve derin uykuda geçen süre kısalır. Geceleri uyanıklık reaksiyonlarının sayı ve sürelerinde artmalar olur ve buna bağlı olarak gündüzleri uyuklama şikayeti artar. İleri yaşlarda uyuma-uyanma saatleri gün içerisindeki uyuklamalar nedeniyle belirsizleşir. Bir diğer fark da, yeni doğan bebekler uykuya aldıktan sonra saatte bir beslenmek için uyanırlar. Büyüdükçe uyanma aralıkları uzar. Erişkinler ise gece beslenmek için uyanmazlar.

Gece gündüz farkını ne zaman öğretebiliriz?

Bazı bebekler gece uyumayı pek sevmezler. İlk günlerde pek bir şey yapılamaz; fakat ikinci haftadan sonra ona gece ve gündüzü ayırt etmeyi öğretmeye başlamalısınız. Gündüz olduğunda onunla mümkün olduğu kadar çok oynayıp onu oyalayın. Evi ve odasını aydınlık hale getirin ve günlük olan olağan sesleri (telefon, televizyon veya telefon sesini) azaltmaya çalışmayın. Beslenme sonrası uyuyacaksa onu uyanık tutmaya çalışın. Geceleri ise onu beslemek için yanına gittiğinizde oyun oynamayın, odanın ışık ve seslerini azaltın ve yanında fazla zaman geçirmeyin, mümkünse konuşmayın.

Bebek, çocuk ve ergenlikte uyku saatleri nasıl olmalıdır?

Birçoğumuz sağlığımızı optimal düzeyde devam ettirebilmek için gerekli kadar uyumayız. Bebeklikten yaşlılığa kadar, uyku ihtiyacı değişiklik gösterebilir; fakat yeteri kadar uykunun önemi asla değişmez. Bunun için hayatımızın hangi devresinde ne kadar uyku ihtiyacımızın olduğunu bilmek önemlidir. Niçin uykuya ihtiyacımız vardır? Çalışmalar göstermiştir ki uyku, gün içinde hasara uğramış, hücre, doku ve kaslarımızda oluşan hasarların onarıldığı dönemdir. Gün içinde hem bedensel hem de fiziksel olarak harcadığımız azalan enerjimizin tekrar yerine konduğu zamandır.

Bebeklerin Sağlıklı Uyku Süreleri

• Yenidoğan döneminde bebekler günde toplam yaklaşık saat uyurlar. 3 veya 4 kez gündüz uyumaları da vardır.
• aylık dönemde saat aralıksız uyur ve beslenmek için uyanır. Aktif uyku %43’e düşer.
• 3 aylık olduklarında bebeklerin %71’i tüm gece boyunca uyurlar.
• 4 aylık dönemde, geceleri daha uzun; gündüzleri daha kısa uyurlar.
• 6 aylık periyotta saatlik uyku döngüsünde kez uyanırlar. Uyandıktan sonra bebeklerin 1//2’si kendi kendine yeniden dalarlar. Günde toplam yaklaşık saat uyurlar ve bu bebeklerin %84’ü tüm gece boyunca uyuyabilir.
• 10 aylık bebeklerin 90%&#;ı tüm gece boyunca ve günde ortalama saat uyurlar.
• 12 aylık bebekler günde toplam yaklaşık saat uyurlar.
• ay arası gündüz uykusu teke düşer.
• ay arası çocukların büyük kısmı günde 1 kez yarım saat ile 3 saat arası öğlen uykusuna ihtiyaç duyarlar.
• 2 yaşında günde saat uyurlar.
• Oyun çağı çocukları ise gün içinde saat uyur. kez gündüzleri uyurlar; ancak bunun akşam uykusuna yakın bir dönemde olmamasına özen gösterilmelidir.
• Okul öncesi dönemde ise geceleri saat arası uyurlar, genellikle gündüz uyumazlar.
• yaş arası çocuklar geceleri 11 saat uyurlar.
• Son yapılan çalışmalar ergenlerde gecede 10 saatlik bir uykuya ihtiyaç olduğunu göstermiştir. Ortalama ,5 saattir.
• Erişkinlerde ise optimal uyku süresi 8 saattir. Yaş ilerledikçe uyku, uykuya dalma ve uykuda kalma süreleri değişiklik gösterir.

Bebek ve çocuklarda gece uykusunun önemi nedir?

Mükemmel bir gece uykusu, bebeğinizin gün boyu öğrendiklerini düzenlemesini, enerji depolarını yenilemesini ve yeni güne mutlu, zinde ve en önemlisi öğrenmeye açık olarak başlamasını sağlayarak zihinsel gelişimini hızlandırır. Bebeklerin uyku problemleri yaşaması beyin gelişiminde geriliğe neden olacak ve sağlıklı büyümesine engel olacaktır. Çünkü yaş dönemi zihinsel gelişim ve sağlıklı büyüme için çok kritik bir dönemdir. Çünkü bu döneminde bebekler çok hızlı büyür ve gelişirler. Sonraki dönemlerde büyüme ve gelişme hızı düşer. Özellikle beyin gelişimi için yaş dönemi hayati önem taşır. Çünkü beyin gelişiminin % 80’ni bu dönemde tamamlanır ve beyin ölçüsü neredeyse yetişkinlikteki büyüklüğe ulaşır. Ayrıca bu dönemdeki hataların ve ihmallerin telafisi mümkün değildir. Eğer yaş döneminde çocuk ihmal edildiyse; kesintisiz ve kaliteli uyumadıysa, sağlıklı beslenmediyse ve iyi bakılmadıysa bunlar beyin gelişimde geriliğe sebep olacak ve ileriki yaşlarda bunu telafi etmek pek mümkün olmayacaktır. Bu nedenle kesintisiz gece uykuları özellikle REM uykuları bebeğin potansiyel beyin gelişimini gerçekleştirmesi için çok önemli role sahiptir.

Bebekler doğduklarında neredeyse tüm zamanlarını uykuda geçirirken aylar ilerledikçe uykuda geçirdikleri zaman azalır ve buna paralel olarak gündüz uykuları azalırken gece uyku saatleri artar ve gece uykuları düzene girer. Bebeklerin kesintisiz ve kaliteli bir şekilde REM uykusunu alabilecekleri tek zaman ise “gece” olur. Bebeklerin gece uykularının büyük bir bölümü ise beyin gelişimi için hayati önem taşıyan REM (Rapid Eyes Movement) uykusunda geçer. Buna aktif uyku da denilir. Eğer uykuda bebeğin gözleri sık kıpırdanıyorsa, hızlı nefes alıp veriyorsa ve ağız hareketleri yapıyor veya gülümsüyorsa, bu bebeğin REM uykusunda olduğunu göstermektedir. REM uykusu, Uykuyla uyanıklık arası bir durumdur ve bebek dış etkenlerle uyanmaya hazırdır. Beyindeki nöronlar arası bağlantılarının güçlenebilmesi ve uyanıkken öğrenilenlerin şekillenebilmesi için ise REM uykusu gereklidir. Eğer çeşitli nedenlerle bebeğin gece uykusu devamlı bölünürse ve uykusunu yeterince alamazsa, bu bebeğin gelişiminde problemlere neden olabilir. Çünkü uykusunu yeterince alamayan bebek huzursuz uyanır, oyun oynamaz, etrafına karşı ilgisizdir, bir şeye yoğunlaşmakta zorluk çeker, çevresindekilere karşısı uyumsuz ve hırçındır. Bu durum oyun oynayarak öğrenmelerine ve gelişimlerine engel olacaktır.

Bebeklerinin mutlu uyanarak, uzun süreli oyunlar oynayarak, yeni şeyler öğrenebilmeleri ve bu öğrendiklerini REM uykusunda beyine işleyebilmeleri için anneler bebeklerinin gece uykularını kesintisiz ve kaliteli geçirmelerini sağlamalılar.

Anneler Uykunun Çocuk Gelişimindeki Önemini Bilmiyor!

Maalesef annelerin çoğu bebeklerinin beslenmesine aşırı dikkat ederken, bebeklerin büyümesi için uykunun genel olarak gerekli olduğu dışında, kaliteli ve kesintisiz gece uykusunun bebeklerin büyümelerinde ve beyin gelişiminde ne kadar önemli role sahip olduğunun farkında değiller. Türkiye’de yapılan bir araştırmada, annelerin % 80’nin uykunun önemi hakkında bilgi sahibi olmadığını ortaya çıkmış.

Bebeklerin Gece Uykusu En Az Beslenme Kadar Önemlidir!

Bebeklerin sağlıklı gelişimleri için kesintisiz gece uykusu en az beslenme kadar önemli. Çünkü bebekler gerçekten de uyuyarak büyürler. Uyku sırasında özellikle karanlıkta melatonin hormonu salgılanır. Bu hormonun salgılanması bağışıklık sisteminin güçlenmesinde önemli bir role sahiptir ve aynı zamanda hipofiz bezinin daha fazla büyüme hormonu salgılamasını sağlar. Uyku sırasında bebeğin çalışmayan kasları da çalışarak enerji depoları yenilenir. Bebekler uyurken beyinleri çalışır ve gelişir. Bebek, uyanıkken oyunda öğrendiği bilgileri uyku sırasında organize ederek beynine kaydeder. Böylece beyinde nöronlar arası bağlar oluşur ve güçlenir. Uyku süresi ve kalitesi bütün bu gelişmelerin olabilmesi için çok önem kazanır. İyi uyumuş ve dinlenmiş bir bebek, uyku öncesi depoladığı bilgileri hafızasına düzenli bir şekilde kaydetmiş olarak güne daha enerjik başlar. Böylece uyanıkken yeni şeyler öğrenmeye de istekli olur ve kaliteli oyunlar oynayabilir.

Oyun ile gece uykusu arasındaki ilişkiyi şu şekilde özetleyebiliriz. Bebeğin zihinsel gelişiminin hızlanması için, uyanıkken uyarıcı bir çevrede oyun oynamaya; oyunda öğrendiği bilgileri pekiştirmek ve böylece beyindeki nöronlar arasında yeni bağlar kurabilmek, var olan bağları güçlendirebilmek için ise; kaliteli ve kesintisiz gece REM uykusuna ihtiyaçları vardır. Oyun ve gece uykusu birbirlerini karşılıklı etkiler ve etkilenirler. Eğer bebeğin gece uykusu sık sık kesildiyse ve uykusunu alamadıysa, bebek huzursuz uyanacak, dikkati çabuk dağılacak ve uzun süre oynayarak yeni şeyler öğrenme fırsatı bulamayacaktır. Aynı şekilde bebek uyanıkken uyarıcı bir çevrede oyun oynayarak yeni şeyler öğrense bile, o gece uyku sık sık bölünürse oyunda öğrendikleri bilgileri beyine işleyeme fırsatı bulamayacak ve öğrenmesi kalıcı olmayacak, bir sonraki gün yine öğrenmeye hazır olmadan uyanacaktır. Hem oyun, hem de kesintisiz uyku bebeğinizin zihinsel gelişimi için gereklidir. Kesintisiz gece uykuları çocukların mutlu ve sağlıklı şekilde oyun oynayarak yeni şeyler öğrenmeleri ve beyin gelişimleri için ön koşuldur. Kısaca mükemmel bir gece uykusu bebeğinizi öğrendiklerini pekiştirir ve öğrenmeye hazırlar.

Uyku çocuk sağlığı ve büyümesi için gerekli hayati bir ihtiyaçtır. Uyku, uyanıklık ve hafıza performanslarını desteklemektedir. Çocukların yeterli bir şekilde uykularını alması, çocukların işlevlerinin artmasına, davranış sorunlarının azalmasına ve huysuzluk yapmasını önlemeye yardımcı olur. Erken yaşta çocuğunuza uyku alışkanlığını öğretmek ve geliştirmesine yardımcı olmak bu yüzden çok önemlidir.

Çocuklar için uyku alışkanlığını iyi bir şekilde öğrenip uygulamak, ilerleyen yaşlarında ortaya çıkabilecek olan uyku sorunlarını çözmek için atılan ilk adım olabilir, bu yüzden iyi bir uyku alışkanlığı edinmek çok önemli bir tutumdur.

"Çocuğum ne kadar uyumalıdır?" sorusunun yanıtı çocuğun yaşına göre değişir. İşte aylara ve yaşlara göre çocuğun uyku ihtiyacı

• Eğer çocuğunuz aylık ise günde ortalama – 18 saat uykuya ihtiyacı vardır.

• Eğer çocuğunuz 2- 12 aylık ise günde ortalama saat uykuya ihtiyacı vardır.

• Eğer çocuğunuz 1–3 yaşında ise günde ortalama 12–14 saat uykuya ihtiyacı vardır.

• Eğer çocuğunuz 3–6 yaşında ise günde yaklaşık 10–12 saat uykuya ihtiyacı vardır.

• Eğer çocuğunuz 7–12 yaşında ise günde yaklaşık 10–11 saat uykuya ihtiyacı vardır.

• Eğer çocuğunuz 13–18 yaşında ise, günde yaklaşık 8–9 saat uykuya ihtiyacı vardır.

Bu uyku saatleri 24 saatlik süre içinde periyodik halde de olmalıdır, arka arkaya olması için kendinizi ve çocuğunuzu zorlamayın. Ayrıca çocuğunuzun ne kadar uyuduğunu takip etmeliniz en az uyku saati kadar önemlidir, uyku düzeni için bir tutarlılık geliştirme konusunda yardımcı olacak bir öneridir. Eğer çocuğunuz haftanın 3 gününde 4 saat uyuyorsa ve sonra da 4 gün boyunca 14 saat uyuyorsa, çocuğunuzda uyku bozukluğu olabilir.

Çcuğunuzun uyku alışkanlığını geliştirmek için çocuğunuzu rutin bir şekilde her gece takip etmelisiniz. Uyuma vakti geldiğinde, bir uyku zamanı ritüeli bulup uygulamak çocuğunuzun rahatlaması ve gece boyunca dinlenip kolay bir şekilde uyumasına yardımcı olacaktır.

• Banyo yaptırın,
• Pijama giydirin,
• Dişlerini fırçalayın,
• Bir hikaye okuyun,
• Odanın rahat ve sessiz olduğundan ve sıcaklığın yeterli olduğundan emin olun,
• Çocuğunuzu yatağına koyun,
• İyi geceler deyin ve bırakın.

Uyku meselesi, hamileliğinizin başından itibaren artık hayatınızda bambaşka bir şeye dönüşüyor. Bu süreçte unutmamanız gereken en önemli şey, kendi sağlığınızı ihmal etmemeniz gerektiği… İyi beslenmeli, uykunuza dikkat etmeli ve sağlıklı olmalısınız ki, hayatının ilk yıllarında daima size ihtiyaç duyan bebeğinizin ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli enerjiniz olsun. Siz iyi olduktan sonra, birkaç püf noktasına dikkat ederek bebeğinizin uykusunu düzenli alması için ona destek olabilirsiniz.

Gittikçe bu düzen değişse de genellikle ilk haftalarda yenidoğanlar 2 saatte bir beslenmeye ihtiyaç duyarlar. 2 saatte bir karınlarını doyurur, susuzluklarını giderir ve aynı zamanda duygusal ihtiyaçlarına da annesinin göğsünde olma hissi ile karşılık bulurlar. Bu süreçte bebeğinizin ihtiyaçlarını karşılayabilmeniz için öncelikle kendinize iyi bakmanız gerektiğini unutmayın. Bebeğiniz uyudukça siz de uyuyun.

Uyuyacağı odada tamamen sessiz ve sakin bir ortam yaratın. Yattığı odaya kendisini daha güvende hissetmesi için uyku için özel üretilen oyuncaklardan koyabilirsiniz. Aynı zamanda beşiğine veya yatağına en sevdiği oyuncağı, örtüyü veya yastığını da koymayı unutmayın.

Çocuklar her gece neye alışırlarsa, o düzende gitmekten mutlu olur. Yatmadan önce yaptığınız şeyleri sıraya koyun; pijamaları giymek, dişleri fırçalamak, hikaye okumak gibi… Ve bu düzenden şaşmayın.

Yeterince büyüdüğünde, hangi pijamayı giyeceğine ve hangi hikayeyi dinlemek istediğinin kararını ona bırakın. Böylece kendini bu sürecin bir parçası olarak hissedecek.

Hikâyeler gibi, bebeğinizin uykuya rahat geçişinde şarkılar da iyi bir seçenektir. Masallar ve bebeklere uygun şarkılar neredeyse hipnoz etkisi yaratacak güçte olabilirler ve unutmayın, bu süreci kendiniz için de bir terapiye dönüştürmeniz mümkün!

Öğle uykularını iyi ayarlamanız, gece uykusuna yatıracağınız bebeğiniz için çok önemlidir. Bu saatleri iyi ayarlamak geceleri uykusuz kalmanızı engelleyecektir.

Çocuğunuz çok yorulduğunda, onu düzenli uyku saatlerine döndürmeniz çok zordur. Uyku saatini öyle bir zamanda ayarlayın ki, tam ayılmadan önce siz uyku zamanınıza geçmiş olun.

Yeni bir bilimsel çalışma, 2 yaşın üzerindeki çocukların gün içerisinde uyumalarının, gece uykusunun geç saatlere itilmesi ve uyku kalitesinin düşmesi ile bağlantılı olabileceğini iddia ediyor.

“Gündüz uykusunun sağlık üzerindeki etkileri konusunda anlamamız gereken daha çok şey var. Elde ettiğimiz tek tutarlı bulgu, gündüz uyumayan 2 yaş üzerindeki çocukların, gece boyunca daha kolay ve istikrarlı bir şekilde uyudukları oldu.” diye açıklıyor Northwestern Üniversitesi nöroloji bölümünden yrd. Doç. Kelly Glazer Baron. “İnsanlar, çalışmayı okuyup ‘Yani daha iyi bir gece uykusu için 2 yaş üzeri çocukların gündüz uyumamaları gerekiyor’ sonucuna vardılar. Gün içerisinde uyumalarını engelleyerek, elbette ki gece daha çok uyumalarını sağlarsınız – yorgun olduklarından dolayı. Ancak buradan iyi bir şey olduğunu anlayamayız.”

Avustralya’da bir araştırma ekibi, yaş arasındaki çocuklarda, gündüz uykusunun biliş, obezite, uyku kalitesi ve belirli stres işaretleri gibi sağlıkla ilgili çeşitli faktörler üzerindeki etkisini konu alan, yayınlanmış 26 çalışmayı analiz etti. Ancak bulguların, bir istisna dışında, herhangi bir net sonuca varabilmek için yeterince benzer olmadıklarını gördüler.

“2 yaş üzerindeki çocuklarda, gündüz uykusunun, çocuğun gece uyumak için gereksinim duyduğu süreyi uzattığına dair tutarlı veriler mevcut. Çocuğun davranışları ve gelişimi üzerindeki etkisi ise çok net değil.” diyor Queensland Üniversitesi'nden Prof. Karen Thorpe.

Thorpe ve ekip arkadaşları, yüksek kalitede kanıt yetersizliğini göz önünde bulundurarak, araştırmanın aydınlığa kavuşturduğu noktanın, gündüz uykusunun çocuk gelişimi ve sağlığı üzerindeki etkileri konusunda daha fazla çalışmanın yapılması gerekliliği olduğuna dikkat çekiyor.

Uzmanlar, bir yandan da çocuklarının uyku düzenlerini anlamada ebeveynlere düşen görevlerin üzerinde duruyorlar. “Ebeveynler, genelde çocuklarının gün içerisindeki durumlarından yeterince uyku alıp almadıklarını anlarlar.” diyor ABD Ulusal Uyku Vakfı’ndan Lisa Meltzer. “Davranış ve ruh hali, uyku yetersizliğinden önemli ölçüde etkilenir; ebeveynler, çocuklarındaki belirtileri yakalayabilmeliler.”

Meltzer’e göre, bir çocuğun yeterli uyku almadığının belirtilerinden bazıları; sabah uyanırken zorluk yaşamak, hafta sonları, hafta içine kıyasla en az 2 saat daha fazla uyumak ve gün içerisinde okul ya da kısa araba gezileri gibi uygunsuz anlarda uyuyakalmak. Ebeveynlerin genellikle aksi, aşırı, huysuz ve hassas olarak tanımladıkları davranışlara karşı tetikte olunması gerektiğinden de bahsediyor.

“Uyku, her yaşta kritik öneme sahiptir; yetersizliği, sayısız davranışsal ve sağlıksal sonuçlarla ilişkilendiriliyor. Örneğin, büyüme hormonu, uyku sırasında salgılanır; dolayısıyla çocuklar uyurken gerçekten de büyürler. Ve uykunun, kortikal olgunlaşma ve beceri gelişimi üzerinde önemli bir rolü olduğuna dair kanıtlar var.” diyor Meltzer.

Araştırmacılar, bu verilerin uyku problemleri olan çocuklarla çalışan klinisyenler açısından son derece önemli olabileceklerinden bahsediyorlar. Ancak verilerin hiçbir şekilde gündüz uykusundan tamamen kaçınmak gerektiği anlamına gelmediğini de ekliyorlar. Ve Baron gibi araştırma dışı uzmanlar da böyle bir sonuca varmanın, zamansız ve mantıksız olduğunu tekrarlıyorlar.

“Klinisyenler, gece uykusu sorunları olan çocuklarda gündüz uykularını kesinlikle incelemelidirler. Gün içerisinde geç saatlerde, uzun süreli uyumak gece uykusunu etkileyebilir. Her ebeveyn, bunun farkındadır. Ancak 2 yaşında bir çocuğu olan her ebeveyn, çocuğunun gündüz uykusuna ihtiyacı olduğunu da bilir” diyor Baron.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır.Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda  güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.