Brokolinin gramında 26 kalori bulunmaktadır. Brokolinin 1 porsiyonu ( gr) 39 kaloridir. Brokolinin gramı gram karbonhidrat, gram protein, gram yağ, 3 gram lif içermektedir.
Karnabahar benzeri küçük yeşil tomurcuklardan ve saptan oluşan, besin değeri açısından oldukça zengin bir bitki olan brokoli karnabahar, lahana, Brüksel lahanası gibi turpgiller familyasından geliyor. Gövdesi cm arası, boyu ise cm civarında olan brokolinin rengine göre değişen ve beyaz başlı, mor başlı ve yeşil başlı olarak adlandırılan üç farklı çeşidi bulunuyor. Karnabahara benzeyen beyaz renk olanları baş brokoli, çiçek kısımları yanlardan çıkanlar ise sürgün brokoli olarak adlandırılıyor.
Reklamsız Kullan
Sağlık açısından oldukça yararlı olan brokoli kanser, diyabet, kalp ve sindirim sistemine ilişkin ciddi hastalıkların önüne geçilmesinde, bağışıklık sistemini güçlendirmede ve yaşlanmayı geciktirmede etkili olan antioksidanlar bakımından çok zengin olan bu sebze, vücudun toksinlerden arınmasına yardımcı oluyor. Aynı zamanda içerdiği beta-karotenler sayesinde de mide, yemek borusu ve bağırsak kanserlerinin önlenmesine destek oluyor. Düzenli tüketildiğinde vücutta demir ve mineral eksikliğini gideriyor, vücudun pH seviyesini dengeleyerek cildin canlı ve sağlıklı kalmasına yardımcı oluyor. K ve C vitamini, kalsiyum, magnezyum, çinko ve fosfor açısından da oldukça zengin olan brokolinin bir tutamı günlük kalsiyum ihtiyacının yarısından fazlasını karşılamaya yetiyor. Bu yönüyle kemik ve diş sağlığının gelişmesinde de etki gösteriyor. İçerisinde bulunan krom sayesinde kan şekerini düzenliyor, sağlıklı insülin salınımına katkı sağlıyor. Tüm bunların yanı sıra folik asit içeriğinden ötürü özellikle hamilelik ve emziklilik dönemlerinde tüketilmesi tavsiye ediliyor.
İtalya’da lahana filizi anlamına gelen “broccolo” adıyla geçen brokoli, yılında Avrupa’da yetiştirilmeye ve ardından Sicilya doğumlu olup ABD’de yaşayan İtalyan kardeşler D'Arrigo’lar tarafından üretilip tüm dünyaya satılmaya başladı. Kökeninin Roma İmparatorluğu’na kadar uzandığı söylense de bu bilginin doğruluğuna dair kesin bir kanıt bulunmuyor. yüzyılın başlarında kullanımı yaygınlaşmaya başlayan sebze, dünyada en çok Güney Avrupa ve ABD’de yetiştiriliyor. Günümüzde en çok yetiştirildiği yer ise ABD’nin Kaliforniya eyaleti. İlk keşfedildiğinde egzotik bir bitki olarak anıldığı bilinen brokolinin faydaları keşfedildikçe üretiminin giderek arttığı söylenebilir. Son zamanlarda ülkemizde de yaygın olarak yetiştirilen brokolinin en popüler türü ise calabrese.
Reklamsız Kullan
Brokoli yetiştiriciliği lahana ve karnabahar yetiştiriciliğine benziyor. Tohumluk bitkiler tıpkı karnabaharda olduğu gibi çiçekleniyor ve yaz ayları ile ortalama sıcaklığın 20 dereceyi aştığı iklimlerde yetiştirmek zor oluyor. Organik bakımdan zengin ve gevşek toprak ise brokoli yetiştirmek için oldukça elverişli. Elverişli olmayan toprakları ise gübre ve vitaminlerle desteklemek gerekiyor. Temmuz ve ağustos aylarında tarlalara ekilen brokoli tohumları fide haline geldikten sonra esas yetiştirilme yerlerine taşınıyor ve fideler 30 cm aralıklarla eşit mesafelere dikiliyor. Hasat olgunlaşmamış çiçek başları üzerinde bulunan küçük gözler açılmadan önce yapılıyor. Ana çiçek başları toplandıktan sonra gelişen yan çiçek başları toplanıyor.
Brokoliyi de tıpkı turpgiller gibi kış aylarında tüketmek gerekiyor. Yazın ekilen tohumlar kışa hazır oluyor ve taze olarak sofralara geliyor. Kasım ayından mart ayına kadar tazesini bulmak mümkün olsa da aslında mevsiminin üç ayla sınırlı olduğunu söylemek doğru değil. İlerleyen seracılık sayesinde diğer mevsimlerde de raflarda bulunmasına rağmen, her sebzenin mevsiminde besin değeri daha yüksek olduğu için taze olarak tüketilmesinde yarar var.
Reklamsız Kullan
Normalde dış rengi koyu yeşil, morumsu ve adaçayı renginde olan brokolinin sararmış, rengi solgun ve canlılığını yitirmiş olanları satın alınmamalı. Her taze sebzenin kendine özel kokusu bulunuyor. Canlılığını yitirmiş ve besin değerini kaybetmiş sebzelerde bu koku kaybolduğu için satın alırken kokusuna dikkat etmelisiniz. Yapraklarındaki erime veya bozulmuş görüntü brokolinin böceklendiğinin işareti olabileceğinden top top olan kısımları erimiş ya da kemirilmiş gibi görünmüyor olmalı. Her zaman çiçek kısımları sıkı, sapları kolayca ayrılabilenler tercih edilmeli.
Brokoli taze olarak alındığında buzdolabında gün arasında tazeliğini koruyabiliyor. Daha uzun süre muhafaza etmek isterseniz sapları içerisinde kalacak şekilde su dolu bir kaba koymalı, çiçek kısımlarını şeffaf bir poşetle örtmelisiniz. Suyu her gün düzenli olarak değiştirmek sebzenin daha uzun süre dayanmasını sağlayacaktır. Bir diğer saklama yöntemi ise kağıt havluya sarmak. Hafif nem verdiğiniz sebzeyi kağıt bir havluya sararak saklayabilirsiniz. Eğer mevsimi dışında tüketmek isterseniz de derin dondurucuya atabilirsiniz. Ancak diğer sebzelerde yapıldığı gibi sadece poşetleyip kaldırmak brokolinin tazeliğini yitirmesine sebep olduğundan dondurucuya kaldırmadan önce kaynamış suya atarak 3 dakika kadar haşlamanız gerekiyor. İyice soğuyan sebzeyi 3 dakika da buz dolu soğuk suda tutarak şoklayabilir, daha sonra poşetleyerek 6 aya kadar derin dondurucuda muhafaza edebilirsiniz.
Reklamsız Kullan
Pek çok farklı şekilde pişirilebildiği gibi çiğ olarak da yenebilen bu faydalı sebzeden çorba, salata ve pek çok yemek yapılabiliyor. Haşlama yöntemi besin değeri kayıplarını en aza indirmek açısından önemli. Bu yöntemde brokoliler sıcak suda sadece renk değiştirecek kadar, yani yaklaşık 10 dakika kadar bekletilmeli. Bu sebze çeşidi için en çok tercih edilen bir diğer yöntem ise buharda pişirme. Bu yöntemle brokolileri iki bardak suyun buharında 5 dakika kadar tutarak yemeye hazır hale getirebilirsiniz. Brokoliyi bu yöntemlerin yanı sıra fırında veya ızgarada pişirebileceğiniz gibi çiğ de tüketebilirsiniz. Çiğ yemek için yapraklarını elinizle ayırmalı, metal kesici kullanmamalısınız. Daha sonra sirkeli suda bir süre bekletip bol suda yıkamalısınız.
Hemen her yemeğin yanında tüketilebilen brokoli ana yemeklerde et, tavuk ya da balığın yanında haşlanmış olarak sunulduğunda iyi bir garnitür görevi görüyor. Karnabahar gibi tek başına da yemeği yapılan sebzenin salataları da oldukça lezzetli. Yoğurt ve sarımsakla birlikte meze olarak da tercih edilen brokoli sebze çorbalarına da çok yakışıyor. Mercimek, ezogelin gibi bakliyatlardan hazırlanan çorbaların içerisinde de brokoli kullanabilir ya da yoğurt, yumurta ve un ile karıştırarak fırında nefis bir graten yapabilirsiniz. Detoks içecekleri hazırlarken de brokoli kesinlikle iyi bir alternatif. Son olarak buharda haşlanmış ya da çiğ brokolinin üzerine zeytinyağı, limon ve sarımsak üçlüsünden hazırladığınız sosu dökerek, tercihinize göre çeşitli yeşillikler de ekleyerek şahane bir salata hazırlayabilirsiniz.
Turpgiller familyasından gelen karnabahar, lahana, turp, mor lahana gibi sebzeleri brokolinin yerine tercih edebilirsiniz. İçeriğinde bulunan vitaminler ve lif bakımından pazı, brokoliye yakın bir sebze. Ispanak, pırasa, kereviz ve yer elması gibi kış sebzeleri de benzer vitaminler içerdiğinden brokolinin yerini tutacaktır.
Ayrıca, bir avuç pişmiş brokoli, bir tane portakaldaki kadar C vitamini sunar. İyi bir beta-karoten kaynağıdır. Brokoli de B1, B2, B3, B6 vitaminleri, demir, magnezyum, potasyum ve çinko içerir.
Brokoli, iyi bir folik asit kaynağı olan bir K ve C vitamini kaynağıdır. Ayrıca potasyum ve lifler bakımından zengindir;
Brokoli Besin Değerleri | |
---|---|
İçindekiler | Değerleri |
Porsiyon Miktarı | gr |
Kalori | 34 kcal |
Toplam Yağ | gr. |
Sodyum | 33 mg |
Potasyum | mg |
Karbonhidrat | gr. |
Protein | gr. |
Brokoli, birçok farklı şekilde yenebilen besleyici ve lezzetli bir sebzedir. Sağlıklı ve lezzetli bir garnitür veya atıştırmalık için buharda pişirilebilir, tavada kızartabilir veya makarna, çorba gibi yemeklere ekleyerek tüketebilirsiniz. Gerçekten brokoli yemenin sıkıntı yaratacak tek bir yolu yoktur. Bu yüzden her türlü yemeğe, lezzet katmak için eklenebilir.
Öncelikle brokolinizi seçerken, parlak yeşil-mor ve sık dallara sahip olanları almaya dikkat ediniz. Eğer buharda pişirmeyi tercih edecekseniz 5 dakikadan fazla pişirmemeye özen gösteriniz. Çünkü her sebzede olduğu gibi fazla pişirmek, sebzelerin besin değerlerini kaybetmelerine sebep olur. Brokolinin tüm faydalarından yararlanmak için çiğ tüketilmesi önerilir. Eğer pişirilmiş veya kızartılmış şekilde tüketmeyi tercih ediyorsanız yaptığınız yemeklerin pişmelerine çok az bir süre kaldığı zaman brokoli eklemeye özen gösterin.
Brokoliyi kullanabileceğiniz tarifler şöyledir:
Brokoli suyu, içerdiği yüksek miktarda vitamin ve liflerle diyet yapanlara mükemmel bir destek sağlar. Brokoli suyu, şişkinlik ve hazımsızlık gibi birçok mide probleminin giderilmesinde yardımcı olur. Sindirim sisteminizi temizler ve atıkların daha hızlı ortadan kaldırılmasına yardımcı olduğundan kilo verme sürecinize yardımcı olur. Birçok çalışma, artan lif alımının yağla mücadelede yardımcı olabileceğini göstermiştir. Yüksek lifli sebzeler vücudumuzdaki suyu emer ve sindirimi rahatlatıcı bir etki yapar. Bu, süreci yavaşlatır ve kendinizi daha uzun süre tok hissetmenize yardımcı olur ve ekstra gereksiz gıdaları tüketmenizi önler. Brokoliyi bir elma ve limon gibi ekşi meyvelerle veya havuç ve pancar gibi tatlı sebzelerle karıştırarak lezzetli bir brokoli suyu hazırlayabilirsiniz. Brokoli suyunun kalorisi düşüktür ve kemiklerinizi güçlü tutmak için gerekli olan K vitamini gibi çok sayıda vitamin ve mineral içerir.
Ayrıca brokoli suyu, içinde birçok antioksidan barındırdığı için iyi bir detoks yapmanıza da yardımcı olur. Brokoli suyu karaciğerinizin ilaçlardan, yiyeceklerden, içeceklerden ve sigaradan (nikotin ve katran gibi) almış toksinlerden kurtulmasına yardımcı olur.
Brokoli suyu içmek, bu besleyici gıdanın sağlığa faydalarından yararlanmanın başka bir yoludur. Sade brokoli suyunun tadı çoğu kişiye acı gelebilmektedir. Daha kolay ve lezzetli bir içim sağlamak için elma, portakal veya havuç gibi daha tatlı meyve suları ile karıştırmayı deneyin.
Brokoli, birçok farklı türde tüketilebilen lezzetli ve besleyici özelliği olan bir sebzedir. En fazla besin maddesini almak için çiğ olarak, sosla veya salatada tüketin. Lezzetli ve faydalı bir garnitür veya atıştırmalık hazırlamak için brokoliyi kızartarak tüketebilirsiniz. Daha hafif olmasını isterseniz brokoliyi buharda pişirebilirsiniz. Yiyemeyenler için bir öneri olarak; tavada kızartın ya da makarna, çorba ve tavada kızartma gibi tariflere ekleyin.
Genel olarak brokoli yemek güvenlidir ve herhangi bir yan etkisi yok denecek kadar azdır. En sık rastlanılan yan etki, brokolinin içinde barınan yüksek miktarda lifinin neden olduğu gaz veya bağırsak tahrişidir. Brokolide aynı zamanda tiyosiyanatlar vardır. Bu bileşik çok tehlikeli çünkü hipertiroidizme yol açıyor ve bu nedenle kilo alma, yorgunluk, saç dökülmesi ve şişkin bir yüz gibi sorunlara neden olabilmektedir.
Brokoli suyu ciddi oranda bir K vitamini kaynağıdır. Her bir bardak brokoli suyu, kadınlar ve erkekler için günlük önerilen toplam alım miktarı olan mikrogram K vitamini ihtiyacını karşılamaktadır. K vitamini hücre gelişmesinde önemli bir yere sahip olan proteinleri aktive eder ve mide, akciğer ve böbreklerin korunmasına katkıda bulunur.
Brokoli besinlerle dolu bir sebzedir. Ancak potansiyel olarak tiroid fonksiyonunuzu da etkileyebilirler. Hipotiroidiniz varsa (az aktif tiroid), lahana, karnabahar, brokoli, lahana ve Brüksel lahanası gibi turpgillerden uzak durmanız.
Brokoli iyi bir karbonhidrat sağlayıcıdır. Ayrıca lif bakımından zengin olduğu için sindirime yardımcı olur, düşük kan şekerini korur, kabızlığı önler ve aşırı yemeyi önler. Bununla birlikte brokoli, lif açısından zengin olduğu için kilo vermek için de ideal bir seçimdir. gr brokoli yaklaşık 30 kaloridir. Ayrıca gr protein ve 34 kalori içerir.
Herhangi bir şeyin fazlasını tüketmek kilo alımına neden olacaktır. Veya mevut kilo kaybına engel olacaktır. Brokolinin su ve lif oranı yüksektir ve diğer gıdalara göre kilo aldırma ihtimali daha azdır.
Uzm. Diyetisyen Tuğba Yaprak
BESİN DEĞERLERİ
KULLANICILARIN MERAK ETTİĞİ DİĞER SORULAR
BESÄ°N DEÄERLERÄ°
KULLANICILARIN MERAK ETTÄ°ÄÄ° DÄ°ÄER SORULAR