Uluslararası hukuk açısından bakıldığında olağanüstü hâl durumunda özgürlükler ve haklar kısıtlanabilir. Örneğin bir hükûmet bir kişiyi yargılama olmaksızın alıkoyabilir. Kanunlarla belirlenmiş olan, temel özgürlükleri içeren "sınırlanamayan haklar" kapsam dışıdır.[1]
Olağanüstü hâl örnekleri[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Türkiye'de olağanüstü hâl
anayasasının maddelerine göre Türkiye'de dört farklı türde sıra dışı yönetim vardır. Bunlar sıkıyönetim, olağanüstü hâl, seferberlik ve savaş hâlidir. maddeye göre: "Anayasanın ve nci maddeleri uyarınca olağanüstü hâl ilânına karar verilmesi durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur ve kabulü doğrultusunda bu karar Resmî Gazetede yayımlanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü hâl süresini değiştirebilir, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir veya olağanüstü hâli kaldırabilir."[12] Türkiye tarihinde üç kez genel olağanüstü hâl ilân edilmiştir. ila arasında sıkıyönetim olağanüstü hâl ile değiştirildi ve Kasım 'ye kadar yürürlükte kaldı. 20 Temmuz 'da Türkiye askerî darbe girişimi sonrasında Türkiye genelinde 3 ay süreyle olağanüstü hâl ilân edildi. 21 Temmuz saat itibarıyla olağanüstü hâlin geçerli olması mecliste 'e karşı oyla kabul edildi.[13][14] 20 Temmuz 'da ilan edilip, 7 kez uzatılan olağanüstü hâl uygulaması iki yılın ardından 18 Temmuz 'de tamamen kaldırıldı.
En son yılı Şubat ayında Güneydoğu Anadolu civarlarında meydana gelen depremin çok ciddi hasarlara sebep olması sebebiyle bölgedeki on ilde (Sonradan Elazığ da eklenerek on bire çıkarıldı) OHAL ilan edilmiş, depremzedelere gelen yardımlara zarar vermeye kalkışanlar OHAL kapsamında tutuklanmıştır.
Ayrıca bakınız[değiştir
Haberler Depremde OHAL nedir, ne demek? OHAL se&#;imi etkiler mi, olağan&#;st&#; hal ilan edilirse ne olur?
Kahramanmaraş’ta yaşanan şiddetli depremler sonrasında bölgede OHAL ilan edilmesi kararı alındı. Kararı Cumhurbaşkanı Erdoğan canlı yayında yaptığı açıklama ile duyurdu. Peki, OHAL ilan edilmesi ne anlama geliyor?
OHAL NEDİR, OLAĞANÜSTÜ HAL NE DEMEK?
Olağanüstü hâl ya da kısa adıyla OHAL, olağanüstü bir yönetim düzeninin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık, ekonomik bunalım, kamu düzeni tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan uygulamadır.
OHAL İLAN EDİLİRSE NE OLUR?
CNN TÜRK Ankara Temsilcisi Dicle Canova’nın aktardığı bilgiler şöyle; Bu 20 Temmuz’da ilan edilen gibi bir OHAL kararı değil onun altını çizelim. Bu afet tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomik bunalım hallerinde ilan edilen OHAL. sayılı OHAL kanununda farklı farklı OHAL durumları var. Anayasanın da maddesinde yer alıyor. 6 ayı geçmemek üzere Cumhurbaşkanı tarafından ilan ediliyor. Resmi Gazete’de yayımlanacak ve Meclis’e gidecek, Cumhurbaşkanı isterse uzatabiliyor ama 4 ayı geçmemek suretiyle uzatabilecek. Her şeyden önce Cumhurbaşkanı’nın kararname çıkarma yetkisi daha da genişleyecek. Anayasa’nın Maddesinde bazı kısıtları vardı mesela kanunla düzenlenen bir konu için kararname çıkaramıyor Cumhurbaşkanı ama OHAL süresince Cumhurbaşkanı Anayasa’nın Maddesindeki kısıtlamalara bakmaksızın kararname çıkarabilecek. Ayrıca felaket bölgesindeki zararların telafisi için de her türlü maddi imkanı zorlayabiliyor. Harcamalar öncelikli kamu kaynaklarıyla yapılacak ama acil ve hayati ihtiyaç maddeleri için harcamaya yeterli para kamu kaynaklarından zamanında sağlanamazsa bölgedeki kredi kuruluşlarının olanaklarından yararlanılacak. Kamunun dışında özel sektörden de yardım ve destek talep edilebilecek. OHAL süresince bu taleplerin yerine getirilmesi yükümlülüğü olacak. Onun dışında yiyecek, giyecek, araç gereç, tıbbi malzemeler, zaruri maddeler bölge sınırları içerisinde sağlanamadığı zaman yakın bölgelerden yükümlülük yoluyla sağlanacak. yaşları arasındaki bütün vatandaşlar OHAL sebebiyle kendilerine verilecek işleri yapmakla yükümlü olacaklar. Bölgenin girişi çıkışı sınırlandırılabilecek, belirli yerleşim yerleri boşaltılabilecek. Gazino, lokanta, sinema, bar, tiyatro ve benzeri yerlerin açılması kapanması, açılış kapanış saatleri ve denetlenmesi tüm bunlar da çok hızlı bir şekilde yapılabilecek. Eğitim öğretim konularındaki kararlar hızlı bir şekilde alınabilecek. Yerleşim yerlerindeki araç gereçlerden yararlanmak, istenildiği zaman bunlara el koymak OHAL süresince tanınan yetkilerden olacak. Tehlike arz eden binaların yıkılması, zaruri ihtiyaç maddelerinin dağıtımı ve bunların elde edilmesi, herkesin bu konuda hükümete yardımcı olması gerekecek. Ulaştırma araçlarının bölgeye giriş ve çıkışlarını kayıtlamak ve yasaklamak da yine hükümetin kontrolünde olacak.
OHAL SEÇİM TARİHİNİ ETKİLER Mİ?
CNN TÜRK canlı yayınına katılan hukukçu Mehmet Sarı OHAL'in ilanının 3 ay olduğu seçimlerin de 14 Mayıs'ta yapılması planlanması nedeniyle OHAL'in seçimlere bir etkisinin olmayacağını ifade etti. Sarı aynı zamanda OHAL'in doğrudan seçime etki eden bir durum olmadığını altını çizdi.
DÜNYADAKİ OHAL ÖRNEKLERİ NELER?
Fransa Paris saldırıları sonrasında olağanüstü hâl ilân etti.
ABD 11 Eylül saldırıları sonrasında hâlen geçerli olan olağanüstü hâli ilân etti.
12 Haziran 'da Orlando gece kulübü saldırısı sonucunda Florida eyaleti Orange County'de olağanüstü hâl ilân etti.
Wood Buffalo belediyesi Fort McMurray Yangını sonucunda Alberta, Kanada'da olağanüstü hâl ilân etti.
Filipinler tropik fırtına felaketi sonucunda olağanüstü hâl ilân etti.
Myanmar mezheplerle ilgili şiddet sonucunda Meiktila'da olağanüstü hâl ilân etti.
Kırım, Ukrayna'daki enerji sıkıntısı nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti.
Kaliforniya valisi Jerry Brown 6 Ocak 'da gerçekleşen gaz sızıntısı nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti.