Mardinde Gezilecek Yerler
En İyi 25 Yeri Keşfet!
Türkiye’nin ilahi yapıları ile ünlü şehri Mardin gezilecek yerleri, Manastırlar, Türbeler, Kiliseler ve Tarihi Antik Kenti gibi herkesi kendine hayran bırakan eşsiz yapıları ile gezmeye ve görmeye doyamayacağınız bu şehri gelin yakından tanıyalım.
Mardin, Mezopotamya Ovası’nı yüksek dağlardan selamlayan tarihin kültürle harmanlandığı şehir! Taşın şiire dönüştüğü, kültürlerin ve dinlerin kardeşçe yaşadığı Mardin gezilecek bir ortam olmaktan çok daha ötesidir.
Mardin’de Gezilecek Yerler Listesi
Dar sokaklarında aşk hikayelerinin yaşandığı, evlerden zılgıtların yükseldiği farklılığın adeta sıradanlaştığı Mardin’de gezmeye doyamayacağınız yerleri sizler için derledik.
Asırlardır medeniyetin başkenti olmuş Mardin’de mutlaka görmeniz gereken 15 yeri daha yakından bir inceleyelim!
1. Deyrul Zafaran Manastırı
Deyrul Zafaran Manastırı, Mardin dendiğinde akla gelmesi gereken en önemli mekanlardan bir tanesi. Mardin’e yaklaşık 4 km uzaklıkta dağlar arasında kalan bir vadide bulunan manastır, Süryaniler için oldukça değerli. MS 5. yüzyılda inşa edildiği bilinen bu yapı halen Süryaniler için bir ibadet merkezi olarak kullanılıyor. 1932 yılına kadar Süryani dünyasının merkezi olan manastır günümüzde de önemini korumayı başarıyor.
Süryanilerin aktif bir şekilde mabet olarak kullandığı manastırda 52 patriğin mezarı bulunuyor. Bu isimler arasında en öne çıkanı ise Süryaniler için çok özel bir isim olan Hanna Dolabani (Dolapönü)’dir. Kadim bir inanışın bütün izlerini gözlemleyebileceğiniz bu manastırda Süryani inanışı öncesindeki dönemlere ait izleri de gözlemleme imkânınız olacak!
Deyrul Zafaran Manastırı adını çevresinde yetişen Safran çiçeğinden alıyor. Nitekim manastırı gezintiye çıktıktan hemen sonra bir mola vermek istediğinizde manastır içerisinde bulunan kafede safran aromalı çay ve Süryani çöreği eşliğinde harika bir lezzet şöleni yaşayabilirsiniz.
2. Ulu Camii
Mardin çarşısının içerisinde bulunan Ulu Camii, ülkemiz toprakları içerisinde bulunan en eski camilerden bir tanesi olarak kabul edilmektedir. Bölgede hâkim bir güç olmayı başaran Artuklular döneminde inşa edilmiş olan Ulu Camii bölge halkı tarafından Cami-i Kebir olarak da bilinmektedir.
1199 yılında inşa edilen ve çeşitli dönemlerde restorasyona uğrayan caminin halen ayakta duran 1 minaresi bulunmaktadır. Yapı planına bakıldığında 2 minaresi olduğu bilinen Ulu Cami’nin diğer minaresinin neden ve ne zaman yıkıldığı bilinmemektedir.
Ayakta duran minaresi üzerinde hem 4 büyük mezhem hem de Aşere-i Mübeşşere’nin isimleri yer almaktadır. Bölgenin çok kültürlü yapısı nedeniyle Şafii ve Hanefi mezhepleri için ayrı namaz kılma alanlarına sahip olan caminin dış duvarlarında Kufi yazıları bulunmaktadır.
3. Mardin Kalesi
Adına şarkılar yazılmış Mardin Kalesi, şehrin en hâkim noktasında bulunan oldukça önemli bir yapıdır. 1600 yıllık bir geçmişe sahip olduğu düşünülen Mardin Kalesi’nin bugünkü görünümüne Hamdaniler döneminde kavuştuğu kabul edilmektedir.
Konumu ve görkemli yapısı sayesinde Kartal Kalesi olarak da adlandırılan bu yapının savunma amacıyla kullanıldığı kabul edilmektedir.
Mardin Kalesi’nin içerisinde cami, sığınaklar ve su kuyuları bulunmaktadır. Bu da olası bir kuşatma anında kalede yaşayanların ihtiyacını karşılamak amacıyla oluşturulmuş yapıya işaret eder. Kaleden Mezopotamya Ovası’nın tamamını hatta Suriye’yi dahi görmek mümkündür.
Günümüzde TSK tarafından Hava Radar Komutanlığı olarak kullanılan Mardin Kalesi, özel izin ile gezilebilecek oldukça kıymetli alanlardan bir tanesi olarak kabul edilmektedir.
4. Kasımiye Medresesi
Mardin’de gezilecek yerler dendiğinde akla gelen en önemli mekanlardan bir tanesi de Kasımiye Medresesi olarak kabul edilmektedir. Mardin’de hüküm sürmüş Artuklular döneminde inşa edilmeye başlanmıştır. İnşası Moğol İstilası nedeniyle yarım kalan bu yapının 15. yüzyılda Kasın İbn-i Cihangir tarafından tamamlandığını ifade etmek gerekir. Kendi döneminde önemli bir eğitim merkezi olarak kabul edilmiştir.
Medrese içerisinde kapıların küçük olarak inşa edilmesi, yaşam ve ölüm arasındaki macerayı anlatan havuzun bulunması ve Kasım Paşa’nın kanının bulunduğu duvarlar yapıyla alakalı en ilgi çekici noktalar. Mezopotamya Ovası’na karşı inşa edilen bu görkemli yapı günümüzde farklı amaçlarla kullanılmaya devam etmektedir.
5. Dara Antik Kenti
Dara Harabeleri olarak da bilinen Dara Antik Kenti, Mardin – Nusaybin yolu üzerinde bulunmaktadır. Adını Pers Kralı 3. Dara’dan alan şehrin MÖ 530 ile 750 arasında Roma döneminde inşa edildiği düşünülmektedir.
Su sarnıcı, mezarlar, tapınak, su deposu ve zindan gibi çok özel yapıların bulunduğu Dara Antik Kenti’nin askeri bir garnizon olarak kullanıldığı ifade edilmektedir. İnsanlara ait kemiklerin ve kafataslarının açıkça görülebileceği bir alanın da bulunduğu Dara’da en ilgi çekici nokta yerin metrelerce altında inşa edilen zindandır.
Kazı çalışmalarının hala devam ettiği ve her bir karşında tarihin gizli olduğu bu antik kenti görmeden Mardin’i gezdim dememelisiniz.
Girişlerin ücretsiz olması ve bölgenin en önemli cazibe merkezlerinden bir tanesi olarak kabul edilmesi Dara Antik Kenti’nin daima kalabalık olmasına neden olur. Siz de bu harika antik kenti gezerek unutulmaz anlar yaşayabilirsiniz.
6. Mor Gabriel Manastırı – Deyrulumur
Mardin’in Midyat sınırları içerisindeki Güngören Köyü’nde bulunan Deyrulumur manastırı Tur Abdin Yaylası olarak bilinen alandadır. Yapımı MS 397 yılında Mor Şmuel ve öğrencisi olan Mor Şemun tarafından gerçekleştirilmiştir. Süryaniler için oldukça önemli bir yapı olarak kabul edilen Mor Gabriel Manastırı, Mardin’e uzak olsa da yoğun bir ziyaretçi akınına uğrar.
Manastırı özel kılan Süryaniler için değerinin yanı sıra halen bir dini eğitim merkezi olması da önemlidir. Nitekim manastıra ulaştığınızda bazı kısımların gezilemeyecek olduğunu görürsünüz. Bunun tek nedeni manastır içerisinde yaşamın ve dini eğitimin halen devam ediyor olmasıdır. Süryaniler tarafından İkinci Kudüs olarak da kabul edilen Deyrulumur, mutlaka görülmesi gereken yerlerdendir.
7. Zinciriye Medresesi
Mardin çarşısının içerisinde bulunan Zinciriye Medresesi, Sultan İsa adıyla da bilinmektedir. Sultan İsa adının kullanılmasındaki neden Moğol İstilası esnasında burada hapsedilen Sultan İsa’dan gelir. 1385 yılında inşa edilen bu yapının giriş kısmındaki görkemli işlemeler oldukça ilgi çekicidir.
Hâkim bir noktada olması nedeniyle geçmişte rasathane olarak da kullanılmış olan Zinciriye Medresesi günümüzde turistik bir merkez olarak kullanılmaktadır. İçerisinde bulunan Sultan İsa türbesi nedeniyle uhrevi bir havası da olan medresenin konumu itibarıyla çok yoğun olduğundan söz etmek mümkündür.
8. Mardin Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Mardin’in tarihi ve kültürel zenginlikleri ile alakalı en özel ipuçlarını bir arada görebileceğiniz yerlerden bir tanesi de Mardin Müzesi (Mardin Arkeoloji ve Etnografya Müzesi) olacaktır. Asurlular dönemi ile bir şehir merkezi olan ve Osmanlılara kadar uzanan varlığıyla Mardin; kültürel bir mozaiğin en özel örneklerinden bir tanesi olmayı başarmaktadır.
1942 yılında kurulan ve bugünkü binasına 1995’te taşınan Mardin Müzesi’nin mevcut binası da oldukça özel bir merkezdir. 1895 yılında Antakya Patriği Ignatios Behram Banni tarafından inşa edilmiştir. Binanın inşa edilme amacı ise Süryani Kadim İnanışı için bir Patrikhane oluşturma fikridir.
Birbirinden özel eserleri içerisinde barındıran müzede adeta tarih yolculuğuna çıkmayı başarabileceksiniz. Mardin gezinizin en özel lokasyonlarından biri olacak Mardin Müzesi’ne uğramadan Mardin’i gezdim dememelisiniz!
9. Kırklar – Mor Behnam Kilisesi
Süryaniler için çok özel mabetlerden bir tanesi olan Mor Behnam Kırklar Kilisesi, şehrin en merkezi noktalarından bir tanesidir. Cumhuriyet Meydanı’nda bulunan Mardin Müzesi’ne yaklaşık 5 dakikalık yürüme mesafesinde olan Kırklar Kilisesi halen bir mabet olarak kullanılmaktadır.
Süryaniler tarafından Mor Behnam ve kardeşi Saro anısına inşa ettikleri kilisenin 569 yılına tarihlendiği bilinmektedir. Ancak zamanla Müslümanlar tarafından ele geçirilen ve camiye dönüştürülen kilisenin daha sonra Kırklar adıyla anıldığı kabul edilmektedir. Bu ismin tercih edilmesinde ise Roma İmparatoru Dokios’a isyan eden 40 askerin Sivas’a sürülmesi ve burada donarak şehit olmaları önem arz eder.
40 şehidin kemiklerinin 1170 yılında kiliseye getirilmesi ile çok özel bir yere dönüşen Mor Behnam Kilisesi 1500 yıllık mirasın izlerini gözlemeyebileceğiniz bir yerdir.
10. Şehidiye Camii
Mardin’in simge camilerinden bir tanesi de Mezopotamya Ovası’na karşı Elif gibi dimdik duran minaresiyle Şehidiye Camii’dir. 1214 yılında inşa edildiği bilinen caminin banisi Artuklular için önemli bir isim olan Melik Mansur Nasreddin Aslan’dır. Konumu ve mimari özellikleri ile Mardin’i çok iyi anlatan bu cami 1916 yılında Mimarbaşı Lole Sarkisyan tarafından restore edilmiştir.
Restorasyonlar ve zaman içerisinde gerçekleşen eklemeler ile birlikte çok özel bir yapıya dönüşen Şehidiye Cami, ışıklandırması ile yaz gecelerinin en görkemli mekanlarından bir tanesidir. Mardin’de harika bir gezi serüveni hayali kuruyorsanız Şehidiye Camii’ne uğramayı ihmale etmemelisiniz.
11. Eski PTT Binası – Şatana Konağı
Şehidiye Camii’nin tam karşısında yer alan Eski PTT Binası, Mardin’in tanınmış ailelerinden olan Şatanalar tarafından 1890 yılında inşa edilmiş bir konaktır. Dönemin en ünlü mimarlarından olan Ermeni Mimarbaşı Lole Sarkisyan’a yaptırılmış olan konağın sivil mimari bağlamında çok özel olduğunu ifade etmek gerekir.
Taş işçiliği konusunda çok özel olan Eski PTT Binası’nın bu isimle anılmasında 1950 yılından itibaren PTT tarafından kullanılması yatar. Günümüzde Artuklu Üniversitesi’nin Uygulama Oteli olarak kullanılan bu yapıyı ücretsiz bir şekilde gezebilirsiniz.
12. Revaklı – Tellallar – Sipahiler Çarşısı
Mardin’de gezilecek yerler dendiğinde akla gelecek en özel mekanlardan bir tanesi de Sipahiler – Tellallar Çarşısı ya da Revaklı Çarşı’dır. Bu çarşının birden fazla adının olmasında etkili olan detayları daha yakından değerlendirmek gerekir. Çarşının Revaklı olarak anılmasında mimari olarak revakların kullanılması önem taşır.
Dükkanların ön kısmında bulunan ve yerel halkın ‘Abbara’ adı verdiği yapılar adeta çarşının temel özelliğidir. Öte yandan çarşıda geçmişte ‘Tellal’ adı verilen kimselerin çok yoğun bulunması da Tellallar Çarşısı unvanını anlamlı kılar. Tellallar genellikle yaşlı kişiler olup önemli bir haberi herkese duyurmak adına çarşı Pazar dolaşan kimselerdir. Bu çarşının da geçmişte en merkezi yerlerden bir tanesi olması tellalların burada bulunmasının en önemli yanıdır.
13. Midyat Devlet Konukevi
Mardin’i merak eden hemen herkesin izlediği dizlerde gördüğü görkemli konakların en önemlisi Midyat Devlet Konukevi’dir. Sıla başta olmak üzere bölgede çekilen pek çok dizinin platosu haline gelen bu yapı butik bir otel niteliği taşımaktadır. Ancak dizi furyasının çok fazla olması nedeniyle insanların gezip görmek adına tercih ettikleri bir merkeze dönüşmüştür. Girişlerin ücretli olduğu konukevinde taş işlemeleri ve kusursuz mimari özellikleri yakından inceleyebilirsiniz.
14. Kayseriye Çarşısı
Mardin’de kültürel ve tarihi gezinizi alışverişle süslemek istediğinizde tarihi niteliği de bulunan Kayseriye Pasajı’na gitmeniz gerekir. Artuklular Dönemi’nde 1487 ile 1502 yılları arasında inşa edilen bu çarşının içerisinde pek çok hediyelik eşya satan dükkân bulunmaktadır.
Toplamda 4 giriş kapısı bulunan çarşının Kapalı Çarşı’nın küçük bir replikası olarak değerlendirilebileceğini ifade etmek gerekir.
15. Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi
Mardin’e gelen turistlerin ilgi odağı olmayı başaran Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi, içerisinde bulunan eserlerle bölgenin tarihi ile alakalı pek çok kalıntıya göz atmanızı sağlar.
1. Abdülhamid döneminde görev yapan Diyarbakır Valisi Hacı Hasan Paşa’nın 1889 yılında inşa ettiği bu yapı Süvari Kışlası olarak tasarlanmıştır.
16. Beyazsu Ava Spi
Mardin’de kültürel ve tarihi geziyi küçük bir mola ile sürdürmek isteyenler için Beyazsu harika bir yerdir. Mesire alanı olması ile dikkat çeken bu yer Ilısu Barajı’ndan akan suların geçip gittiği bir bölgedir.
Restoranların taht adı verilen sedirler kurduğu ve suyun oturduğunuz yerin altından geçtiği Beyazsu yerel halk tarafından Ava Spi olarak adlandırılmaktadır.
Mardin – Nusaybin yolu üzerinde bulunan ve suya ayaklarınızı uzatarak yemek yeme keyfine ulaşabileceğiniz Beyazsu’da zaman geçirmek sizin için oldukça özel olacak!
17. Mor Mihail Kilisesi (Burç Manastırı)
Mor Mihail Kilisesi ve kiliseyi sınırları içerisinde bulunduran Burç Manastırı, Mardin’in Mezopotamya tarafına bakan yakasında bulunmaktadır. Süryani Ortodoks Kilisesi’ne bağlı olan bu mabet 4. yüzyılda inşa edilmiştir.
Günümüzde kilise olarak faaliyetini sürdüren Mor Mihail Kilisesi’nin çevresi kiliseye ait olan ağaçlarla çevrili bir alandır. Süryani Kadim İnanışı tarafından inşa edilen ve şehrin içerisinde olmayan hemen her yapıda benzer özellikleri gözlemlemek mümkündür.
18. Sıti Radviyye – Hatuniye Medresesi
Mardin’in tarihi ve kültürel zenginliklerinden bir tanesi olarak kabul gören Hatuniye Medresesi halk arasında Sıti Radviyye olarak anılmaktadır.
Eski Mardin olarak anılan bölgede Savurkapı Mahallesi’nde bulunan medrese Artuklu Dönemi mimarisini yansıtmaktadır.
Taş işçiliğinin oldukça kaliteli bir şekilde yansıtıldığı medrese Kubettin İlgazi’nin annesi Sitti Raziye adına yaptırılmıştır.
Tarihi anlamda şehrin önemli yapılarından bir tanesi olurken mescit olarak kullanılan kısımda Hz. Muhammed’in ayak izinin bulunması dini yönden medreseyi çok özel kılar.
19. Gurs Vadisi (Şelalesi)
Gurs Vadisi ya da bölge halkı tarafından yaygın bilinen adıyla Ğurs, Mardin’in Kızıltepe ilçesi sınırlarında yer almaktadır.
Dağlarla çevrili bir vadide yeşillikler arasında çağlayan suların ortaya çıkardığı canlılık pek çok insanın kavurucu sıcaklardan kaçıp kurtulmak adına bölgeyi ziyaret etmesini sağlar.
İnsanların piknik yapmak ve şelalenin gölgesinde serinlemek için tercih ettiği vadi, doğal bir zenginlik olarak Mardin’i ziyaret eden hemen herkesin görmesi gereken alanlardan biri.
20. Mardin Yaşayan Müze
Mardin Yaşayan Müze, 2021 yılında çeşitli girişimler sonucunda müzeye çevrilen bir yapıda kültürel mirası korumak adına atölyelerin açılması ile faaliyetlerini sürdürür. Mardin’in zengin kültürel mirasını her anlamda misafirlere hissettiren Mardin Yaşayan Müze’de birbirinden değerli atölyeler var.
Her atölye, bir dönem Mardin’in kültür kodlarını oluşturmuş etkinlik ve faaliyetleri kapsıyor. Bakırcılıktan kurşun dökmeye ve telkâriden badem şekeri atölyesine kadar Mardin’i her anlamda yaşamak için bu müzeyi ziyaret etmek şart.
21. Mardin Protestan Kilisesi
Mardin Protestan Kilisesi, yakın zamanda gün yüzüne çıkarılmış bir ibadet merkezidir. Eski Mardin’in en işlek yeri olan 1. Cadde’de yer alan Kilise, Protestan olarak tanımlansa da kendini herhangi bir mezhep ya da merkeze bağlı hissetmez.
Mardin’in kendine haslığını yansıtan Kilise çoğu zaman kapalıdır. Bu nedenle de mimari anlamda güzellikleri keşfetmek isteyenler dışarıdan bakınmakla yetiniyor. Şanslıysanız kilisenin içini keşfetme imkânı yakalayabilirsiniz.
22. Şahkulubey Konağı
Şahkulubey Konağı, Mardin’de Ermeni nüfusunun fazla olduğu dönemlerde inşa edilmiş oldukça özel bir konaktır. Şehrin önde gelen Ermeni ailelerinden birine mensup Çerme Kardeşler tarafından inşa ettirilen konak Mimarbaşı Lole Sarkisyan tarafından planlanmıştır.
Zamanla ailenin büyümesi ile ev de büyütülmüş ve 2040 m2 üzerine kurulu 3 katlı bir konak ortaya çıkmıştır. Eve son halini veren aile üyelerinden olan Rafi Tomas Çerme olmuştur. 1943 yılında Mardin’den İstanbul’a göç eden Çerme ailesi evi bugünkü sahipleri Şahkulubeyler’e devreder. Dışarıdan bakıldığında oldukça görkemli olan bu konak Mardin Protestan Kilisesi’ne 1 dakikalık yürüme mesafesindedir.
23. Tarihi Emir Hamamı
Emir Hamamı, Mardin’in geleneksel anlamda en eski hamamlarından bir tanesidir. Erkek ve kadınlara hizmet veren hamam, uzun yıllardır şehrin kültürel mirasını yansıtan ve hamam anlayışının devamlılığını sağlayan bir seçenek olmuştur.
1. Cadde’de yer alan ve aktif olarak kullanılan Emir Hamamı iç yapısıyla çok ciddi işlemelere sahip olmasa da uzun yıllardır kullanılması nedeniyle görülmeye değer tarihi bir noktadır.
24. Mardin Evleri
Mardin, kendine has dokusu ve zengin kültürel mirası sayesinde uzun yıllardır turistlerin ilgi odağı olmayı başarmıştır. Bu çerçevede Mardin’i Mardin yapan insan yaşamının devam ettiği evler, sokaklar ve caddeler olmuştur.
Yakın döneme kadar bölge halkının ‘Ev işte’ olarak normalleştirdiği Mardin Evleri aslında sarı kesme taştan inşa edilmiş birer şaheser aslında. Kimi mimarbaşıları tarafından kimisi de adı meçhul ustalarda inşa edilmiş olan Mardin Evleri sadece görüntüleriyle büyülemiyor. Kalın duvarları sayesinde yazları serin kışları sıcacık olan Mardin Evleri görülmeye değer yerlerden!
25. Cumhuriyet Meydanı
Şehrin merkezi konumunda bulunan Cumhuriyet Meydanı, I. Dünya Savaşı esnasında Almanlar tarafından geniş bir manevra alanı olarak kullanılmıştır. Bölgede bulunan Patriye Kilisesi’nin tahrip edilmesi sonrasında meydan olarak kullanılmıştır.
1939 yılında Cumhuriyet Meydanı’na dönüşen bölgeyle özdeşleşmiş olan en önemli husus uzun yıllardır Mardin’e gelen herkesin selamladığı Atatürk heykelidir.
Elimizden geldiğince, dilimiz döndüğünce Mardin’de gezilecek yerler için kısa bir liste oluşturmaya çalıştık. Bir nebze de olsa bir faydamız olduysa ne mutlu bizlere. Sizlerin de eklenmesini yerler varsa mutlaka bize yorum olarak yazın. :)
Mardin’de Gezilecek Yerler
Mardin, ülkemizin tarihi ve mimari turizme olan katkısı bakımından, önemli şehirlerinden biridir. Mardin Ovası’nı tepeden gören şehir manzarası ve şehrin sembollerinden biri olan Mardin Kalesi’nin eteklerinde uzanan silüeti ile büyüleyici bir güzelliğe sahiptir. Yüzlerce yıldır farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmasının yanı sıra, onlardan kalan kültür miraslarını da günümüze ulaştırmaktadır. Farklı din ve ırktan insanların bir arada huzur ve barış ortamında yaşadığı bu eşsiz şehirde; manastır, kilise, cami ve medreselerin en güzel örneklerini bulabilirsiniz.Mardin’de gezilecek yerler listemiz ile şehrin tarihi ve mimari en güzel yerleri ile yapılarını sizler için listeledik.
Mardin’de Gezilecek Yerler Listesi
İşte, Güneydoğunun en güzel illerinden biri olan; taş yapıları ve mimarisi ile dikkat çeken Mardin’de gezilecek yerler;
Mardin Ulu Cami
Artuklular Dönemi’ne ait, Mardin’in sembollerinden biri olan Mardin Ulu Cami 1176 yılında yapılmıştır. Artuklu mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan taş yapıda geniş bir avlu bulunuyor ve avlunun içerisinde de havuzlar yer alıyor. Mardin Ulu Cami’nin damla taşlarla bezenmiş minaresi ise eşsiz.
Deyrulzafaran Manastırı
M.S. 5. yüzyılda inşa edilen Deyrulzafaran Manastırı, Mardin Ovası’na hakim bir noktada ve 3 kattan oluşmaktadır. Kubbeleri, ahşap el işlemeleri, iç ve dış mekanlardaki taş nakışları ve kemerli sütunları ile dikkat çekici bir güzelliğe sahip olan Manastır; Süryani Kilise’si için önemli merkezlerden biridir.
Mardin Müzesi
Mardin Müzesi, hem binasının eşsiz mimarisi hem de Kuzey Mezopotamya ve Güneydoğu Anadolu kültürlerine dair sergilenen tarihi eserler dolayısı ile muhakkak görülmesi gereken yerlerden biridir.
Mor Gabriel Manastırı
Mardin Midyat İlçesi’ne 23 km uzaklıkta bulunan Manastır; meşe ağaçlarının çevrelediği yüksek bir tepede bulunmaktadır. 397 yılında inşa edilen manastır Mardin kesme taşlarından yapılmıştır. Bizans dönemi mozaikleri, kubbeleri, taş işlemeleri ve kapılarıyla göz dolduran yapının en güzel yerlerinden birisi Theodora Kubbesi’dir.
Kasımiye Medresesi
Mardin yapılarının en büyüklerinden biri olan medrese, iki katlı ve avlusu bulunan bir yapıdır.
Şehidiye Medresesi
Artuklu Sultanı Melik Nasreddin Artuk Aslan tarafından 13. yüzyılda yaptırılmıştır.
Süslü taşlara ve farklı bir görsele sahip minaresiyle dikkat çekici bir yerdir.
Dara Mezopotamya Harabeleri
Tarih ve kültür turizmi açısından önemli yerlerden biri olan antik kentte; Pers ve Babil kral mezarları, saray, kilise, çarşı ve su bendine dair kalıntılar bulunmaktadır.
Midyat Mağaraları
Kefilsannur, Tınat, Linveyri Şifa, Midyat Şenköy Kefilmelep, Hapisnas, Kefilmardin ve Savur Kıllıt mağaraları, yel altı güzelliklerinin keşfedilmesi için ziyaret edilmesi gereken yerlerdendir.
Zinciriye Medresesi
Artuklu Sultanı, Melik Necmettin İsa bin Muzaffer Davud bin El Melik Salih tarafından 1385 yılından yaptırılan medrese Sultan İsa Medresesi olarak da bilinmektedir. Mardin’in tarihi ve mimari yapılarını yansıtan estetik detayları ile görenleri kendisine hayran bırakan bir yapıdır.
Midyat Eski Kent
Eski medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir yerleşim olan Midyat Eski Kent sokaklarında dolaşırken; Mardin taş evlerinin en güzel mimarisine sahip örneklerini görebilir, zamanda yolculuk yaparmış gibi farklı bir atmosferi yakalayabilirsiniz.
Eski Çarşılar
Mardin bir ucundan öbür ucuna kadar, tarihi ve mimarisi ile dikkat çeken öne çıkan şehirlerden birisi. Adeta açık hava müzesi gibi hissedeceğiniz Mardin Eski Çarşı’da gezerken, sevdiklerinize telkari gümüş hediyeler, bakır objeler, renkli sabun ve enfes kahveler alabilirsiniz.
Beyazsu
Beyazsu, Mardin’in Midyat ile Nusaybin İlçeleri arasında yer almaktadır. Midyat’ın güneyinde kalan tepelerden gelen kaynak suyu burada bir dereye dönüşmektedir. Güneydoğuya özgü ağaçlar ve bitkilerin sardığı Beyazsu Deresi, ziyaretçilerine ferah, keyifli, doğal güzelliklere sahip bir alan sunmaktadır. Dere boyunca balık yiyebileceğiniz yeme – içme yerleri bulunmaktadır.
Firdevs Köşkü
Mardin mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Firdevs Köşkü, Artuklu Melik Salih döneminde 1300’lü yıllarda yapılmıştır. O yıllardan günümüze kadar taşınmış tarihi bir eserdir.
Zerzevan Kalesi
Diyarbakır Mardin karayolu arasında bulunan Zerzevan Kalesi; Doğu Roma İmparatorluğu’ndan kalan, günümüze kadar kalıntıları ulaşan önemli bir eserdir.
Kırklar Kilisesi
6. yüzyılda Mor Behnam ve kız Saro adına yapılan kilise, sade ve estetik bir yapıya sahiptir.
Surur Han
Mardin’de gezilecek yerler listemizin sonuna geliyoruz.Tarihi kervansaray ve taş han örneklerinden biri olan Surur Han 17. yüzyıldan kalmadır. İçerisinde halen, hediyelik eşyaların satıldığı ve kahve içip dinlenebileceğiniz dükkanlar bulunmaktadır.
Sizlerde Mardin’de gezilecek yerler listemizde bulunan yerler ve bulunması gereken yerler hakkında gezi ve tecrübelerinizi yazımıza yorumda bulunarak bizlerle paylaşabilirsiniz.
İçindekiler
*Hap Niteliğinde Bilgiler
Şehir hakkında; Türkiye’nin en kalabalık 26. şehri Mardin, Suriye ile sınır komşusu olup on ilçesi bulunmaktadır. Yaklaşık 790 bin nüfusuyla Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Mardin ili, gerçek bir Açık Hava Müzesi’dir. Çevresini; Diyarbakır, Urfa, Batman, Siirt ve Şırnak ile komşu olan Fırat ve Dicle Nehirleri sarmış olup Mezopotamya Bölgesi’nin önemli bir stratejik konumudur. Farklı inanç gruplarının hoşgörü ve medeniyet içinde yaşadıkları büyülü atmosfer Mardin; M.Ö 4500 yıllarına dayanan köklü tarihi ile yıllar içerisinde pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır.
Sokaklar da gezerken her biri farklı medeniyete ait olan yapılara rastlayacaksınız. Camileri, kiliseleri, kaleleri ve muazzam görüntüdeki evleriyle, hayatta bir kere olsun gitmeniz gereken yerlerin başında geliyor. Sizler için hazırlamış olduğum Mardin gezilecek yerler listesi için okumaya devam edin…
Kaç günde gezilir; Mardin geziniz için minimum 3-4 gününüzü ayırmanız gerekiyor.
Ziyaret Edilecek En İyi Zaman; Karasal iklime sahip olan Mardin’de kışları soğuk geçerken yazları çöl iklimi görülmektedir. Yaz sıcaklarına denk gelmemek için nisan, mayıs ve eylül, ekim aylarında ziyaret edebilirsiniz.
Havalimanı/Merkez Ulaşım; Mardin Havalimanı’ndan şehir merkezine ulaşım alternatiflerinizi detaylı şekilde öğrenmek adına Ulaşım Rehberi yazımıza göz atabilirsiniz.
Müze Kartları; Türkiye’nin çoğu ilinde geçerli olan ücretsiz giriş yapabilmenizi sağlayan Müzekart ile Mardin’de yer alan müzeleri ve turistik yerleri ziyaret edebilirsiniz.
Ne Yenir; Medeniyetler şehrinin; kiliçe, incasiye, firkiye, kaburga dolması, accin, kibe gibi çok geniş yelpazeye sahip yemek çeşitleri yer alıyor. Daha fazlası için buyurun Mardin’in yöresel yemekler yazımıza.
- Kişi başı ortalama yemek fiyatı: 80-140 TL
- Kişi başı ortama kahve fiyatı: 30-40 TL
*Mardin Gezilecek Yerler Videosu
*En Popüler Yerler
-Sembolik Yerler / Yapılar
1- Mardin Kalesi
Burası Neresi? Diğer bilinen ismiyle Kartal Yuvası olan Mardin Kalesi, şehrin çok büyük bir kısmının sırtını dayadığı bir yerdir. Kale; Subari, Sümer, Babil, Mitaniler, Asur, Hamdaniler, Selçuklular, Artuklu, Karakoyunlu, Pers, Roma, Bizans, Emevi, Abbasi, Akkoyunlu, Safeviler, Osmanlılar dönemlerinin zafer kazanıp zaferler kaybettiği önemli bir kaledir.
M.S. 330 yılında ateşe ibadet edip güneşe tapan Şad Buhari adındaki bir kral buraya gelerek Mardin Kalesi’nde kalmıştır. Hastalıklarla boğuşan kral burada kaldığı süreç içerisinde iyileşme gösterince, buraya bir kasır yaptırarak yıl boyunca burada yaşamıştır. Daha sonra memleketi Pers ve Babil’den pek çok asker ve sivil getirterek Mardin’e yerleştirmiştir. Halkın gelmesiyle birlikte M.S. 442 yılına dek çok fazla ilerlemelerin kaydedildiği görülmüştür. Bu yıldan itibaren sonra veba salgını olmasıyla birlikte hiç kimse sağ kalmamıştır, böylelikle kale boş kalmıştır.
M.S. 975-976’da Hamdanilerden Hamdan Bin El Hasan Nasır El Devle Bin Abdullah Bin Ham kaleye eklemeler yaparak daha korunaklı bir hale getirmiştir. Ovadan bin metre yükseklikte yer alıyor olup, bir bölümü de sarp kayaların üzerindedir. Eğimin fazla olduğu yerlerde insanların rahatlıkla inip çıkma ihtimaline karşı surlar inşa edilmiştir. Güney kısmında bir gözetleme kulesi halen ayaktadır.
Evliya Çelebi’nin anlatmasında kale ambarlarının fazlaca erzak ve cephane ile dolu olduğundan bahsetmiştir. 19. yüzyılın yarısına kadar var olan surların günümüzde yalnızca bazı noktalarında temellerine rastlanmaktadır. Tarihte pek çok kez kuşatılan Mardin Kalesi, komutan Timur’u dahi delirten bir direnişi göstermiştir.
Sağlamlığını koruduğu zamanlarda altı tane kapısı bulunuyor olup bunlar; batıda Diyarbakır Kapı, doğuda Savur Kapısı, Kuzeyde Bab-ı Şavt, güneybatıda Bab-ı Zeytun, güneyde Bab-ı Cedid (Yeni kapı), kuzeybatısında ise Bab-ı Hamara’dır. Bu kapıların sağlam yapıda olmasını yüz yıllar boyu her kuşatmada alınamaması ile ispatlanmıştır. Pek çok şaire ilham olan Mardin Kalesi, şehrin en güzel manzarasına sahiptir. Bir rehber eşliğinde gezinizi yapmanızı tavsiye ederim.
- Konum: Şar, Çağatay Cd. No:25, 47100 Mardin Merkez/Mardin
- Giriş Ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
2- Midyat Saat Kulesi
Burası Neresi? Midyat’ta meydan, kavşak, cadde ve sokaklar oluşturma çalışmaları kapsamında Mutlu ve Ekin Mahalleleri meydanına Mardin Midyat taşından saat kulesi inşa edilmiştir. Saat kulesinin uzunluğu 8 metreyken genişliği ise 9 metrekaredir. Antik görüntü oluşturan Midyat’ın ünlü taşıyla yapılan bir süs havuzu ve ışıklandırmalar ile ihtişamlı görünüme kavuşan kule Midyat ilçesine ayrı bir hava katmıştır. Şehrin simgesi haline gelen kule 2015 yılında meydana gelen terör olaylarında zarar görmüş olup bir sonraki sene onarım çalışmaları yaparak restore edilmiştir. Gelen tüm ziyaretçilerin önünde mutlaka hatıra fotoğrafı çektirdikleri bir yerdir.
Saat kulesini ziyaret ettikten sonra etrafındaki Midyat dükkanlarını gezebilirsiniz. İçerisinde her türlü ihtiyacınıza uygun tüm her şeyi bulabileceğiniz dükkanlarda, şarap ve baharat çok daha fazla dikkat çekmektedir. Meşhur şarapların tadına bakmak isterseniz Süryanilerin bizzat kendi elleriyle yaptıkları Sür alabilirsiniz. yani Şarabı tadımını yapabilirsiniz. Dilerseniz kendiniz ve sevdiğiniz insanlara bir şişe satın alabilirsiniz.
3- Mardin Sokakları
Burası Neresi? Mardin’in tarihi evleriyle meydana gelen Arnavut kaldırımlı dar sokaklarını şehrin her yerinden görebiliyorsunuz. 1. Cadde olarak bilinen cadde de hepsini görme şansına sahipsiniz. Bu caddedeki tüm evler yenilenmiştir. Farklı tek bir renk bulunmuyor olup, oluşturdukları renk uyumu ile gözde yalın bir görüntü bırakıyor. Caddeye çıkan herhangi bir sokağa çevirin rotanızı ve gizemli sokakları keşfetmenin tadını çıkartın. Neredeyse iki kişinin yan yana yürüyemeyeceğiniz sokaklarda yürürken tarihi atmosferle etkileneceksiniz.
4- Bab-ı Sor (Ayn’Ceviz) Çeşmesi
Burası neresi? Gene 1. cadde üzerindeki tarihi eserlerden birine değineceğiz. Ceviz Çeşmesi, Mardin’de görebileceğiniz en güzel ve tarihi çeşmelerden biridir. Çeşmeden akan su ise Mardin Kalesi’ndeki kayalıklar içindeki tünellerden damlama ile elde edilmesi nedeniyle ayrı bir öneme sahiptir. Çeşmenin inşasının 800 yıl öncesine kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Çeşmenin suyunun döküldüğü yalak tek parça taşın oyulmasıyla yapılmıştır. İki musluğa sahip olan çeşme günümüzde aktif olarak kullanılmaya devam etmektedir.
Neden gitmeliyim? Günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşmayı başarmış olan çeşme, taş işçiliği ile göz doldururken lezzetli kaynak suyu ile susuzluğunuzu gidermeye yardımcı oluyor. Özellikle kemer üzerindeki taşa işlenmiş üzüm desenleri görülmeye değer güzelliktedir.
- Adres: Savurkapı, Cumhuriyet Cd., 47100 Mardin Merkez/Mardin
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Yol tarifi al >
5- Mardin Evleri
Burası Neresi? Bölgeye ait sarı kalker taşlarından yapılan şehirde Orta Çağ görüntüsüne bürünen Tarihi Mardin Evleri, adeta bir sanat eseridir. Yapımda kullanılan bu taşların özelliği, dışarının sıcaklığı, evin içerisine yansıtmayışıdır. Mazı Dağı’nın eteklerinde konumlandırılmış bu açık hava müzesini andıran evlerin oluşturduğu görüntü büyüleyici dersem yeri. Evlerin arasında yürürken bir labirentin içine girmiş hissine kapılacaksınız. Uzaktan birbiri üzerine sıralanmış şekilde görünen evler, gerek doğal konumu olsun gerekse yer yer ağaçlar ile iç içe geçmiş doğal bir görüntü yaratmaktadır. Kültürel ev motiflerinin ve kalker taşlarının bir araya gelerek tarihin aynasını yansıtıyor adeta.
Neden Gitmeliyim? Tarihi bir tablo gibi görünen bu evler, Mardin’in sosyolojik ve iklim yapısına uygun olarak yapılmış toprak rengindeki büyüleyici evler bölgenin en değerli yeridir. Mardin Kalesi’nin altında kalan bu yere uzaktan baktığınızda tepeden bir basamak gibi aşağı doğru indiğini gördüğünüz muazzamlığa tanık olacaksınız. Evler genel olarak iki katlı ve kalabalık ailelerin yaşadığı bilinmektedir. Bunaltıcı sıcak yaz günlerinde terasa çıkarak burada uyuyorlar. Bu durum şehrin en güzel kültürel yaşantısını yansıtıyor. Evlerin kimisi butik otel ve müze olarak kullanılırken kimisi de halen şahsi konut olarak kullanılmaktadır. Mardin’i gerçek anlamda yaşamak istiyorsanız burayı ziyaret ederek başlamanız gerekiyor.
6- Eski PTT Binası – Şatana Konağı
Burası neresi? 1890 yılında Mardin’in bilinen ailelerinden Şatanalar tarafından yaptırılan konak, bu nedenle ailenin adıyla anılmaktadır. Geçmişte PTT binası olarak kullanılan bu 130 yıllık bina, Mardin’deki en güzel sivil mimari örneklerinden biridir. 1950 yılından itibaren PTT tarafından değerlendirilen bina, günümüzde Mardin Artuklu Üniversitesi tarafından uygulama oteli olarak değerlendiriliyor.
Neden gitmeliyim? Şatana Konağı, Mardin’in sivil mimarisini incelemek için mutlaka görülmesi gereken duraklar arasında bulunuyor. Ziyaret için gelenlerden ücret alınmamaktadır. Bunun yanı sıra dileyen misafirler Mardin konaklama seçeneklerinden biri olarak bu tarihi konağı konaklamak amacıyla da ziyaret edebilirler. Hizmet fiyat endeksinde çok yüksek bir beklentiye girmemenizi önerdiğimiz bina, tarihi bir yapıda gecelemek isteyenler için tercih edilebilecek bir yerdir.
- Adres: Medrese, Cumhuriyet Cd. No:240, 47100 Mardin Merkez/Mardin
- Telefon:(0482) 212 99 90
- Ziyaret saatleri: Gün boyu
- Yol tarifi al >
7- Şahkulubey Konağı
Burası neresi? Mardin Protestan Kilisesi’ne komşu Şahkulubey Konağı, Mardin’de Ermeni nüfusunun yoğun olduğu yıllarda dönemin bilinen Ermeni ailelerinden olan Çermeler tarafından yaptırılmıştır. Mimar Lole Sarkisyan tarafından 3 katlı formda inşa edilen konak, 2040 m²’lik bir alana sahiptir. Konak, ailenin zamanla büyümesine mütevellit 3 farklı dönemde genişletme çalışmasına tabi tutulmuştur. Ev son olarak Rafi Tomas Çerme tarafından genişletilmiştir. Çermelerin 1943 senesinde İstanbul’a göçünün ardından konak Şahkulubey ailesine satılmıştır.
Neden gitmeliyim? Bu etkileyici konak Artuklu ilçesinde bulunmaktadır. Mardin’deki Ermeni mimari unsurlarını yakından incelemek isteyenler için Şahkulubey Konağı, Mardin’de kesinlikle görülmesi gereken yerler arasında bulunmaktadır.
- Adres: Cumhuriyet Meydanı 1.cad. 228 Sk. No:119, Artuklu/, 47100 Mardin Merkez/Mardin
- Yol tarifi al >
-Müzeler
8- Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi
Burası Neresi? 2007 yılında onarım çalışmasına başlanan Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi, 2009 yılında hizmete açılmıştır. Cumhuriyet Meydanı’nda yer alan müze, Sabancı Vakfı tarafından yapılmıştır. Esas olarak II. Abdülhamid Dönemi’nde yaptırılmış olup, 1889 yılında Süvari Kışlası olarak uzun seneler kullanılmıştır. Günümüzde ise; Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Dilek Sabancı Sanat Galerisi olarak kullanılmaktadır. Bazı kaynaklarda mimar olarak Lole olarak geçerken bazısında ise Ermeni Mimarbaşı Cebrail Hekimyan geçmektedir. Müzenin üst katında, Mardin kültürünü ve tarihini yansıtan eşyalar sergilenirken, alt katında ise Dilek Sabancı Sanat Galerisi içerisinde fotoğraf, resim, ebru ve güncel sanata ait eserler bulunuyor.
- Adres: Şehidiye, Hükümet Cd. No:10, 47100 Mardin Merkez/Mardin
- Ziyaret saatleri: 08:30-17:00
- Telefon: (0482) 212 93 96
- Web sitesi
- Yol tarifi al >
9- Mardin Müzesi
Burası Neresi? 1895 yılında Antakya Patriği İgnatios Behnam Banni tarafından, patrikhane olarak kullanılması amacıyla yapılmıştır. 1988 yılında Kültür Bakanlığı tarafından onarım çalışmaları kapsamında yenilenmiş ve 1995 yılında ise müze olarak faaliyet göstermeye başlamıştır. Müze içindeki üç ayrı sergi odasının yanı sıra, çocuk ve yetişkinler için öğretici ve eğlenceli etkinlikler düzenlenmektedir. Eğlenirken öğreneceğiniz müzede, kütüphane ve sanat galerisini mutlaka ziyaret etmelisiniz.
Neden Gitmeliyim? Müzenin her bir katında 2000 yılından bu yana dek tarihin çeşitli dönemlerine ait eserler yer alıyor. Bunlar arasında; Asur ve Roma, Bizans, Zengi ve Eyyübi dönemlerine ait eserler bulunurken, etnografik parçalar, mozaikler, mezar taşları, sütun başlıkları sergilenenler arasında. Tüm bunların yanı sıra; Güneydoğu Anadolu, Girnevaz Höyük ve Kuzey Mezopotamya kültürlerinden Eski Tunç, Selçuklu, Urartu, Asur,Grek, Helenistik, Bizans, Pers, Roma, Artuklu ve Osmanlı dönemlerine ait zengin bir koleksiyon yer alıyor. Mardin’in köklü tarihine ayna tutan müzeyi ziyaret ederek detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
- Adres: Şar, Cumhuriyet Meydanı üstü, 47100 Artuklu
- Ziyaret saatleri: 08:00-17:00
- Telefon: (0482) 212 16 64
- Yol tarifi al >
10- Mardin Midyat Kent Müzesi
Burası Neresi? Mardin’in Midyat ilçesinde yer alan Mardin Midyat Kent Müzesi, Midyat Belediyesi tarafından açılmış olup eski işlevinin han olduğu bilinmektedir. Burası mağaranın içinde kurulmuştur. Eski bir han olduğu içinde çok sayıda dükkan yer alıyor. Onarım çalışmaları sırasında bu özelliğine dokunulmamıştır. İçerisinde; Sümer, Akad, Mittani, Hitit, Asur, İskit, Babil, Pers, Roma, Bizans, Arap, Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı Dönemine ait parçalar sergilenirken ve antika severler için merak uyandırıcı bir hal almıştır. Önceden dükkan olarak kullanılan odalarda ise; yöreye özgü tekniklerle işlenmiş kilim ve takı gibi eşyaların satışlarının yapılması için esnaflara verilmiştir.
- Adres: Ulucami, Dr. Alaaettin Aslan Cd. No:108, 47500 Midyat/Mardin
- Giriş Ücreti: Ücretsiz
- Yol tarifi al >
11- Midyat Devlet Konukevi
Burası Neresi? Üç katlı Midyat Konukevi, Midyat Kaymakamlığı tarafından satın alınarak konukevine dönüştürülmüştür. En alt katın ana kayanın oyulmasıyla elde edilmiş bir oda ve hemen yanında eklenen bir bölümden meydana gelmektedir. İkinci kat, büyükçe bir teras ile birlikte üç odası bulunuyor. Üçüncü ve son katta ise, yine geniş bir teras ve iki oda yer alıyor. Buradan dama bir kapı açılıyor ve en güzel yeri burası sanırım. Midyat’ın güzel manzarasını ayaklarınızın altına seriyor. Ayrıca pek çok dizi de kullanıldığı bilinenler arasında.
- Adres: Akçakaya, 148. Sk. No:12, 47510 Midyat/Mardin
- Telefon: 0534 080 85 00
- Yol tarifi al >
12- Hacı Şehmus Mete Konağı
Burası Neresi? Mardin Midyat’ta bulunan Hacı Şehmus Mete Konağı, klasik bir Midyat konağıdır. İçerisinde; ünlülerin bulunduğu el dokuması halılardan, pek çok yöresel eşya ve görsel unsur yer alıyor. Konağı özel kılan yerlerden biri de alt katındaki yeraltı mağarasıdır. Düzenleme işlemleri olan mağaranın aslı bozulmadan özenle hazırlanmıştır. Etrafın ışıklandırılması son derece estetik bir görünüm kazandırmış.
13- Mardin Yaşayan Kültür ve Sanat Müzesi
Burası neresi? Mardin’in kültürel zenginliklerini ve sanatsal yönünü tanıtmak amacıyla faaliyetlerini sürdüren müze, 2021 yılında ziyaretçilerini kabul etmeye başlamıştır. Bölgeye gelen ziyaretçiler müzede Mardin’in kültürel dokusunu yakından görmek amacıyla yeni açılan müzeye büyük ilgi göstermektedir.
Neden gitmeliyim? Müzeye gelen ziyaretçiler özellikle Mardin bölgesinde yaygın olarak yapılan bakırcılık, gümüş gibi çeşitli el sanatlarını uygulamalı bir şekilde öğrenebiliyor. Bunun yanı sıra müzede reyhani oyunu ve erbane dinletisi gibi Mardin kültürünün önemli simgeleri de ziyaretçilere tanıtılıyor.
- Adres: Medrese mahallesi 1. Cadde, Nar Sokak 245 14/1, 47100 Artuklu/Mardin
- Telefon:0541 809 95 18
- Ziyaret saatleri: Her gün 10.00-19.00, Pazartesi günleri kapalı
- Yol tarifi al >
-Çarşılar
14- Kayseriye Çarşısı
Burası Neresi? Ulu Cami’nin bulunduğu ikinci cadde üzerindeki alışveriş noktası Mardin’de gitmeniz gereken yerlerin başında yer alıyor. Mardin’in mistik atmosferini içinde barındıran çarşının yapılış tarihi tam olarak bilinmese de, Artuklu Dönemi’nde 1487 – 1502 inşa edildiği sanılmaktadır. Dikdörtgen yapıdaki bina yapısının doğu, kuzey ve güney yönlerinde birer kapı bulunuyor. İç ve dış olarak iki bölümden oluşan bedestende; gümüşçülerden hediyelik eşyalara kadar çok fazla dükkan bulunuyor.
Neden Gitmeliyim? Kayseriye hakkında yazılan bazı kaynaklardan Kasım Padişah Medresesi Vakfına bağlı olduğundan bahsedilmiştir ancak net bir bilgi değildir. O dönemlerde çok fazla yoğun olarak gidilen bir yermiş ki her bir dükkanın kirası için bir altın verilirmiş. Böyle yerlerin her ne kadar pahalı olduğu düşünülse de Kayseriye için bu geçerli değildir. Rahatlıkla alışveriş yapabilirsiniz. Eski sağlam halini günümüze kadar koruyamamış olsa da hala aktif olarak kullanılıyor. Kayseriye Çarşısı, Mardin’in popüler alışveriş noktaları arasında yer almaktadır.
15- Revaklı Çarşı
Burası Neresi? Mardin merkezde bulunan tarihi çarşılardan biri olan Revaklı Çarşısı yada bir diğer ismi ile Tellallar Çarşısı’nın bir kitabesi bulunmadığından kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemekte. Kesme taşlarından yapılan bu çarşı, dikkat çekici kemerleri ve doğrama pencereleriyle mimari açıdan incelenmeye değer bir yapıdır. Reyhaniye Cami’sinin hemen yanında bulunduğundan kolaylıkla ulaşılabilir.
Neden Gitmeliyim? Çarşının tarihi 17. yüzyıla dayanıyor olup, Revaklı ismini üstü kapalı önü açık anlamına gelen revaktan almıştır. Çarşısının her iki yanında sıra sıra dizilmiş dükkanlar yer alıyor. Çok çeşitli zanaatkarların olduğu çarşıda şahmeran ustalarının birbirinden hoş eserlerini görebilirsiniz. Kendiniz ve sevdikleriniz için pek çok hatıralık eşya, gümüş, bakır ve el işi ile yapılmış ürünleri satın alabilirsiniz.
16- Mardin Bakırcılar Çarşısı
Burası Neresi? Bakır ve gümüş işlemeleriyle nam salmış Bakırcılar Çarşısı’nın bir diğer adı da Kazancılar Çarşısı’dır. Eserlerini yapan ustaları yapım aşamasında izleyebilir ve buraya ait etnik kökenli eşya veya takı gibi el işçiliği ile yapılan ürünleri yakından inceleyebilir ve tabi ki satın alabilirsiniz. Mardin gibi kültür ve etnik yönden baskın bir yere geliyorsanız birbirinden muhteşem ürünleri incelemeden dönmemeniz gerektiğini düşünüyorum. Bakır ve gümüş el işlemelerine ilginiz varsa Mardin merkez ilçedeki Bakırcılar Çarşısı size hitap ediyor.
Neden Gitmeliyim? Ulu Cami’yi geçip 100 metre kadar ilerledikten sonra Bakırcılar Çarşısı yani bir diğer adıyla Kazancılar Çarşısı karşınıza çıkacak. Günümüzde bakır kullanımı yaygınlığının azalması sebebiyle sayıca azalmaya başlayan bakır zanaatkarları ve dükkanları Bakırcılar Çarşısı’nda halen ayakta kalmaya çalışıyor. Çarşı pazar günleri kapalı olup, her öğle namazı saatinde de genel olarak kapalı. Diğer tüm çarşılarda olduğu gibi burada da hem kendiniz hem de sevdiğiniz insanlar için yöreye özgü bir hatıra almak isterseniz, bakır çaydanlık ve tepsileri önerebilirim.
17- Mardin Kuyumcular Çarşısı
Burası neresi? Mardin Kuyumcular Çarşısı şehrin diğer gözde ve yöresel alışveriş merkezleri olan Kayseriye, Revaklı ve Bakırcılar gibi önemli noktalarına komşu olan yerlerden biridir. Burası özellikle altın konusunda alışveriş yapmak isteyenler için Mardin’in önemli ziyaret noktaları arasında bulunuyor.
Neden gitmeliyim? Pek çok farklı kuyumcunun dükkanının bulunduğu Kuyumcular Çarşısı’na gelerek altından yapılmış envai çeşit ziynet eşyasını inceleyebilir ve ihtiyacınız olan, hoşunuza giden takıları satın alabilirsiniz.
-Caddeler
18- Cumhuriyet Meydanı
Burası Neresi? Mardin’e geldiğiniz takdirde mutlaka yolunuzun düşeceği bir şekilde önünden geçeceğiniz Cumhuriyet Meydanı’nda yer alan, Mardin Müzesi’nin ve çay bahçesinin otoparkı işlevin görüyor maalesef ki. Mardin Kalesi ve tarihi Mardin evlerinin harikulade görüntüsünü seyre dalabileceğiniz meydandaki Cumhuriyet Meydanı Aile Çay Bahçesi’nde bir şeyler yudumlamalısınız. Eğer denk gelirseniz meydanda düzenlenen konser etkinliklerini izleyebilirsiniz. Çay bahçesinde oturup keyifli bir şekilde içeceğinizden yudum alırken etrafınızdaki güzellikleri sessiz sedasız izleyebilirsiniz.
Şehrin ana buluşma noktası olan Cumhuriyet Meydanı, burada bulunan ve her gelenin saygıyla selamladığı Atatürk heykeli ile biliniyor. Meydan ilk olarak 1. Dünya Savaşı esnasında Almanlar tarafından önemli bir savaş alanı olarak kullanılmıştır. Savaşta ulaşım amacıyla kullanılan meydanda gerçekleştirilen değişiklikler Mardin’in ana caddelerinin oluşmasını da sağlamıştır. 1939 yılında ise kent için önemli bir meydan haline dönüştürülmüştür.
Neden gitmeliyim? Mardin için simge bir nokta haline gelen Cumhuriyet Meydanı, şehre gelen herkes tarafından zaman geçirilmesi gereken noktalardan biridir. Meydanın bir diğer önemli özelliği ise şehrin merkezi bir noktası olması nedeniyle Mardin gezisi planlarken şehrin birçok önemli noktasına ulaşım açısından avantajlı bir konuma da sahip olmaktadır.
Mesire Yerleri, Şelaleler
19- Beyazsu
Burası Neresi? Midyat- Nusaybin yolundan 25 kilometre uzaklıktaki Beyazsu, Mardin için adeta bir nimet. Kurak bitki örtüsünün ortasında yeşil kavak ve söğüt ağaçlarının güzelliğine güzellik kattığı Beyazsu, Mardin’in içme suyu ihtiyacını karşılıyor. Yerden kaynayan temiz su etrafına can vermekle kalmamış, pek çok ilçe içinde su kaynağı haline gelmiştir. Beyazsu içerisinde bulunan alabalık tesisleri ve piknik alanları şehrin kafa dinleyeceğiniz ve bunaltıcı sıcaklardan kaçarak kendinizi doğanın kucağına atabileceğiniz bir ortam.
Neden Gitmeliyim? Ahşap malzemeler kullanılarak yapılmış çardaklarda oturup, ayaklarınızı serin suların içine daldırabilirsiniz. Bir semaver çay içip sonrasında lezzetli bir alabalık midenizi şenlendirecektir. Daha çok Mardin halkı tarafından biliniyor olup bir yabancının bu tarz yerlerin olduğu konusunda bilgisi yok. Gerekli tanıtımların yapılmaması sebebiyle veya bizimde konuya ilgisiz kalışımızdan ötürü mutlaka ki. Neyse ki sizin için gezmeniz gereken tüm yeri detaylarıyla birlikte aktarıyoruz. 🙂
- Konum: Taşlıburç, 47500 Midyat/Mardin
20- Başdeğirmen Şelaleleri
Burası neresi? Başdeğirmen Şelaleleri, Mardin’de 4 dağ arasında bulunan şehrin önemli doğal güzellikleri arasında bulunuyor. Burası yakın zamanda turistler tarafından keşfedilmeye başlanmış ve Mardin’in tarihi dokusunun yanı sıra doğal güzellikleriyle de ilgi çekmesine olanak sağlamış yerlerden biridir.
Neden gitmeliyim? Doğayı seven, bisiklet sürme ve doğa yürüyüşü yapmaktan hoşlanan ziyaretçiler için Mardin’de es geçilmemesi gereken noktalardan biridir. Burası aynı zamanda çok güzel fotoğraf kareleri çekmek için de gelinmesi gereken doğal güzellikler arasında bulunuyor.
Aklınızda bulunsun! Şelalenin muhteşem güzelliğini keşfetmek istiyorsanız şelalenin mart, nisan ve mayıs aylarında en yoğun su debisine ulaştığını bilmenizde fayda var. Mayıs ayından itibaren yaz aylarının sonuna kadar ise şelale kuraklık nedeniyle neredeyse kuruma noktasına gelmektedir.
-Vadi / Platolar
21- Gurs Vadisi
Burası Neresi? Mardin’in doğal güzelliklerinden bir tanesi de Gurs Vadisi’dir. Vadi Kızıltepe ilçesine 7 kilometre uzaklıkta yer alıyor olup, içerisinde görülmeye değer şelale ve daha nice doğal güzellikleriyle tam bir kaçış noktası durumuna gelmiştir. Mardin merkezde hava 40-45 dereceyken, vadide 30 dereceye kadar düşüyor. Sıcaktan bunalanların rotasını çevirebileceği doğa harikası Gurs Vadisi içinde; şelale, göletler ve piknik alanlarıyla birlikte Mardin’e gelindiğinde mutlaka görülmesi gereken bir yer. Günümüzde bahçe olarak kullanılan vadide tam 12 köy bulunuyor.
22- Turabdin Platosu
Burası Neresi? Yüksek kalker platosunun üstündeki Tutabdin Platosu’nu, yüz yıllar önce keşişler yurt olarak kullanılmıştır. Görülmeye değer nitelikte bir kültür gezisi diyebilirim. Yukarı Mezopotamya’da yer alan bir kalker platosu olup, Hizmetkarları Dağı ismiyle de biliniyor. Hizmetkarları Dağı ismiyle de biliniyor. Tanrı olarak adlandırılan bölge, 4. yüzyılda beri yapılan 80 manastırda keşişler ibadet etmişlerdir.
Neden Gitmeliyiz? Mardin’e 30 kilometre uzaklıkta yer alıyor olup, Süryaniler tarafından kutsal bir yer olarak ilan edilmiştir. Sırtını Anadolu Dağları’na yaslamış, yüzünü ise Mezopotamya Ovası’na dönmüş durumda. Bölgede çok sayıda manastır ve köy yer alıyor. Özellikle Mor Gabriel Manastırı ve köylerden Midyat Zaz bu platoda gezebileceğiniz etkileyici ve otantik bir yer.
-Mağaralar
23- Gümüşova Mağarası (Mazıdağı)
Burası Neresi? Mardin Mazıdağı’na yaklaşık 30 kilometre mesafede yer alan Gümüşova Mağarası, Bizans Dönemi’nde kullanılmıştır. Bu sebeple Bizans Dönemi’nden kalan temel kalıntılarıyla giriş kapısı üzerinde de iki mühür resmi bulunuyor.
24- Deniz Mağarası (Derik)
Burası Neresi? Mardin’in Derik ilçesinde yer alan Hanok’a 8 kilometre uzaklıktaki Deniz Mağarası içerisinde yeraltı gölü bulunuyor. Bu sebeple Deniz ismini almıştır.
25- Linyevri Şifa Mağarası (Midyat)
Burası Neresi? Midyat’taki Gelinkaya Beldesi’nde konumlanan Linyevri Şifa Mağarası üzerinden sular akmaktadır. Yöre halkı tarafından bu akan suların kaşıntıya iyi geldiği varsayılmaktadır.
-Kaplıcalar / Hamamlar
26- Germ-i Ab Kaplıcası (Dargeçit)
Burası Neresi? Mardin’in Dargeçit ilçesine 18 kilometre mesafede yer alan Germ-i Ab Kaplıcası, Dicle Nehri kenarında bulunuyor olmasından dolayı sülfat, kalsiyum, magnezyum ve hidrojen sülfür kimyasal açısından zengindir. Kükürtlü suyu 40 derece olup, cilt hastalıkları ve romatizmaya iyi geldiği bilinmektedir. Kaplıcada; bir tedavi havuzu ve içme çeşmeleri bulunuyor. Kalmak istiyorsunuz 250 yatak kapasiteli bir tesisi bulunuyor.
27- Emir Hamamı
Burası Neresi? Emudin Külliyesi içerisinde yer alan Emir Hamamı, 12. yüzyılın başlarında Emuneddin Ilgazi tarafından inşa ettirilmiş olup, Mardin ilçe merkezinde cadde üzerinde konumlanıyor. Yüz yıllardır hizmet vermekte olan hamam, Mardin‘de rastlayabileceğiniz en otantik mekanlardan birisidir. Görüntüsü ile turistlerin ilgi odağı olmayı başarabilmiş. Bugün hala hamam olarak faaliyet gösteren Emir Hamamı üzerinde fazlaca değişiklik yapılmış olsa da soyunma kabiniyle fenerli kubbe hala aynı durumdadır.
Neden Gitmeliyim? Bu sebepten ötürü de tarihi yapısından çok fazla ödün vermemiştir. Kadın ve erkek bölüm olarak ikiye ayrılmadığı için saatlere ayrılmıştır. Gündüz 12:00 ile 17:00 arasında kadınlar için açık olan hamam, geriye kalan saatlerde erkekler müşterilerine hizmet veriyor. İçerisinde; sauna, masaj, köpük masajı, kese ve aklınıza gelebilecek pek çok hizmetten gayet makul fiyatlara yararlanabiliyorsunuz. İçerisinde bir de kafenin yer aldığı hamamda, soğuk bir şey içerek dinlenebilirsiniz.
- Konum: Teker, Cumhuriyet Cd. No:185, 47100 Mardin Merkez/Mardin
- Giriş Saatleri: Erkeklere 07:00 – 12:00 / Kadınlara 12:00 – 17:30 / Erkeklere 18:00 – 23:00
- Telefon: (0482) 212 94 73
- Web sitesi
- Yol tarifi al >
28- Savurkapı Radviyye Hamamı
Burası Neresi? Mezopotamya’nın göbeğinde gizemli mimari yapıların içerisinde hamam keyfi gerçekten unutulmaz bir deneyim yaşatacak sizlere. Mardin’de sizi etkileyecek hamamlardan biri de kuşkusuz Savurkapı Hamamı’dır. Sitti Radviye Medresesi’nin hemen yanı başında yer alan hamam, dikdörtgen yapıdaki mimariye ve oval kubbesi ile oldukça ilgi çekici bir görüntü sunmaktadır. Yapım tarihine bakıldığından 1176 yılında yapılmış olduğu varsayılıyor. Hala hizmet vermeye devam eden Savurkapı, bir klasik olan Mardin taş mimarisine sahiptir. Mardin’in dar sokaklarından geçerek gidebileceğiniz hamamı hem kadın ve hem de erkekler kullanabiliyor. Tabi herkesin kullanım saatleri farklı.
- Konum: Savurkapı, Şahinler Sk. No:1, 4710 Mardin Merkez/Mardin
- Giriş Saatleri: Kadınlar 12:00-17:00, Erkekler 18:00-22:00
- Yol tarifi al >
29- Emünüddin Hamamı
Burası Neresi? Mardin’in Mesken Mahallesi’nde bulunan Emüniddin Küllüyesi’nin bir kısmında yer alan hamam, 12. yüzyılın ilk yarısına dek uzanmaktadır. Mardin’de yapılan ilk Türk hamamı olma özelliğini taşıyan bu hamamın yalnızca soyunma kabini bölümü günümüze kadar sağlam bir şekilde gelmiştir. Epey bir hasarlı olan hamamın, 1938 yılında Ord. Prof. A. Süheyl Ünver tarafından planı çizilerek yıkılmadan önce haline ilişkin bilgileri aktarabilmiştir.
Hamamın yıkılmadan önce çizilen planın krokisinde haç şeklinde bir sıcaklık olduğu ve çeşme arkasındaki tünelden girilebildiği görülüyor. Hamamın soyunma kabini kısmı tek kubbe şeklinde olup, içerisinde nişler yer alıyor. Kaynaklardan edinilen bilgilere göre buradan alınan sular hasta tedavilerinden kullanılmaktaymış. Bu yönüyle külliye hamamının Anadolu’daki ilk tıp şifahanesi olarak yapıldığı da düşünülmektedir.
30- Yeni Kapı Hamamı
Burası Neresi? Mardin’in Yeni Kapı Mahallesi’nin güney kısmında yer alan Yeni Kapı Hamamı, Melik Muzaffer Kara Arslan Vakıfları arasında bulunuyor. 13. yüzyılda inşa edilmiş olma ihtimali yüksek olup onarım işlemi, Evkaf Memuru Şükrü Efendi tarafından 1915 yılında yapılmıştır. Bugün hamamın rastlanılan kalıntılarından, soyunma bölümünün planının oldukça değişik olduğu anlaşılmıştır. Soyunma kabinin beşik tonozlu olduğu ve buradan ılıklığa geçilmekteymiş.
31- Ulu Cami Hamamı
Burası Neresi? Ulu Cami Hamamı, Salih Mardin Ulu Cami Mahallesi’nde yer alıyor olup 1312-1363 yıllarında hüküm süren Artuklu Sultanı Melik tarafından ismini aldığı Ulu Cami’ye vakıf olarak inşa ettirilmiştir. Herhangi bir kitabesi bulunmadığı için vakıf kayıtlarından ve mimari açıdan incelendiğinde tarihi 14. yüzyıla kadar uzanıyor. Ulu Cami’nin doğu yönündeki beşik tonozlu bir kapıdan girdiğinizde dikdörtgen yapıdaki hamam karşılıyor sizi. Malzemelerinde kesme ve moloz taşları kullanılmış olan hamamın soyunma bölümü yüksek kasnaklı bir kubbe ile örtülmüştür.
-Yakınındaki Gezilecek Yerler
32- Alipaşa Köyü
Burası Neresi? Mardin’in Kızıltepe ilçesine bağlı olan Alipaşa Köyü’nü ziyaret ederek, Mardin gezinizde etkileyici ve güzel bir köy macerası katmış olursunuz. Yaklaşık 200 yıl önce kadar Bağdat ve Mısır‘da gelerek buraya yerleşen ailelerin yaşadığı Alipaşa Köyü, Mardin ve Kızıltepe merkezine de 14 km uzaklıkta bulunuyor. Tüm Mardin’deki çoğu yer olduğu gibi Mardin taşları kullanılarak inşa edilen bu köy evleri, vadinin içindeki görüntüsüyle epey göz dolduruyor. Bölgeyi bilmiyorsanız yanınıza bilen birini yada rehber alarak yola koyulmanızı tavsiye etmek durumundayım. Köy halkı il hoş sohbetler edecek misafirperverliklerinden oldukça memnun kalacaksınız.
*Mardin ile Alipaşa Köyü arasında 14 kilometre vardır.
33- Midyat
Burası Neresi? Mardin denildi mi akılara ilk gelen yerlerden biridir Midyat şüphesiz. Gezilecek yerlere başlarken ilk rotanız burası olmalı kesinlikle. Kendi has demografik yapısı ve mimari yapılarıyla dikkatleri her daim üzerine çekmeyi başarıyor. Yukarıda da bahsetmiş olduğum Turabdin Platosu üzerinde bulunan Midyat, Mardin’in en büyük ilçelerinden bir tanesidir.
Mardin’in doğu kısmında Hasankeyf’in ise güney kısmında yer alıyor. Mardin merkez ilçeye olan mesafesi yaklaşık olarak 65 kilometredir. Eğer aracınız yoksa şehirlerarası otobüs terminalinden kalkan Midyat minibüslerini kullanarak buraya ulaşabilirsiniz. Önceleri Estel ve Midyat olmak üzere iki farklı ilçeden oluşan kent, zamanla birleşmiş ve oluşan bu bütün bölgeye de Midyat adı verilmiştir.
Midyat’ı Midyat yapan en birincil özelliği adeta bir kültür şenliği olmasıdır. Hristiyan ve Müslümanı hepsi içe içe barış ve huzur içerisinde yaşıyor olup, Arap, Kürt ve Türk kökenleri birlik şekilde hayatlarını devam ettirmektedirler. Öyle ki tüm diller; Süryanice, Arapça, Kürtçe ve Türkçe hepsinin bir arada kullanıldığı bir yerdir burası. Estel bölgesinde Arap kökenli vatandaşların yoğunluktayken, Midyat ise Süryani ve Kürt kökenli vatandaşların çoğunluk olarak yaşadığı yerlerdir. Yerli Türk vatandaşlarımız ise kent içerisinde dağınık bir halde yaşamaktadırlar.
Tüm evlerin yapımında sarı kalker taşlar kullanılmış olup, Midyat merkezde bulunan ihtişamlı saat kulesi de şehre geldiğinizde hatıra fotoğrafı çekileceğiniz bir nokta haline gelmiştir. Saat kulesinin çevresinde konuşlanan dükkanları ziyaret ederek burada satılan telkari sanatının en güzel işlenmiş altın ve gümüş ürünlerini inceleyip satın alabilirsiniz. 2000’li yıllarda popülerliğine popülerlik katan doğu dizilerinin hemen hemen hepsi Midyat’ta çekilmiştir. Dışarıya açılan Televizyon dizileri yerli turistlerin yanı sıra yabancı turistleri de kendine çekmeyi başarıyor.
Neden Gitmeliyim? Midyat’taki en eski Süryani Ortodoks manastırı olan Midyat Mor Gabriel Manastırı, burada ziyaret edebileceğiniz en önemli tarihi yapıdır diyebilirim.Mor Gabriel Manastırı, M.S. 397’de Mor Samuel ve onun öğrencisi olan Simon tarafından inşa edilmiştir. Bir diğer tarihi yapı ise Anıtlı Köyü’nde bulunan Meryem Ana Kilisesi, mimari özellikleri ile göz dolduruyor ve adeta kendine hayran bırakıyor diyebilirim.
Buraya geldiğiniz takdirde Belediye Kültür Evi’ni muhakkak ki ziyaret edin. Oldukça makul bir ücret ödeyerek, yaşlı bir Süryani vatandaşın ölmeden önce devlete bağışladığı bu yapıya giriş yapabilirsiniz. Onarım çalışmalarının ardından Kültür Evi haline getirilmiş olup, hediyelik eya dükkanlarından kendinize mutlaka hatıralıklar almalısınız. Küçük birde kafesi bulunuyor. Günün yorgunluğunu burada oturup bir şeyler yudumlayarak atabilir terasına çıkarak ayaklarınızın altına serilen manzaranın tadını çıkarabilirsiniz. Ayrıca fotoğraf çekmek için oldukça ideal bir nokta.
Estel’e baktığımızda Estel Han Halk Evi’ne mutlaka gidin. İçerisinde; bölgede yaşayan yerel halkın yaşam tarzlarını yansıtan sergileri ve labirent şeklindeki mağaraları görme şansını yakalayabilirsiniz. Yüzyıllar boyu bu topraklarda hüküm sürmüş devletlerin; Sümer, Akad, Mittani, Hitit, Asur, İskit, Babil, Pers, Roma, Bizans, Arap, Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı’ya ait pek çok eseri Midyat Kent Müzesi’nde bulacaksınız. Eğer tarihi keşfetmeyi seviyorsanız buraları es geçmeyin derim! Ve geldik meşhur lezzet Süryani şarabına. Eğer tatmak isterseniz, Süryani Şarap Evi’nin yolunu tutun. Almadan önce tadım yaparak damak zevkinize uygun olanı seçebilir hem kendiniz hem de sevdiğiniz insanlara birer şişe satın alabilirsiniz.
*Midyat ile Mardin arasındaki mesafe 65 kilometredir.
34- Kafro Köyü
Burası Neresi? Kafro yani bir diğer adı ile Elbeğendi Köyü, Midyat merkez ilçeye 15 kilometre uzaklıkta konumlanıyor olup, bir Süryani köyüdür. Yurt dışında yaşayan Süryani vatandaşlarımız yaz aylarında bu köye gelerek zamanlarını burada geçirmektedirler. Kafro Köyü’nün en bilindik yönü odun ateşinde pizza yapılıyor olmasıdır. Daha önceleri İsviçre‘de pizzacı olarak çalışmış ve İtalya‘da pizza eğitimi almış Süryani bir kişi, köye gelerek açık havada lezzetli mi lezzetleri pizzalar yapıyor. Tadına doyum olmayan pizzanın gerçekten oldukça lezzetli bir tadı var, belki de hayatınızda yiyebileceğiniz en iyi pizzalardan biri.
Odun ateşinde olması, içine koyduğu bir malzeme veya bu işi severek yapması işin sırlarından biri kuşkusuz. Hem doyurucu hem de ince hamuru ile benim diyen ustalara taş çıkartan bu pizzalardan yemeden Midyat’ı terk etmeyin! Sadece nisan ve ekim aylarından hizmet veren pizzacıyı kışın burada görmeniz mümkün değil. Fakat kışın ziyaret edecekler üzülmesin ki, şehir merkezinde yine bir Süryani vatandaşın pizzacı dükkanı var.
*Mardin ile Kafro Köyü arası 85 kilometredir.
35- Kıllıt Köyü
Burası Neresi? Mardin Savur’un 7 kilometre doğusunda yer alan Kıllıt bir diğer ismi ile Dereiçi Köyü, büyükçe bir Süryani köyüdür. 1970 yıllarında başlayan göç ile birlikte etkilenen köyde yalnızca üç hane bulunuyor. Göç edenlerin büyük çoğunluğu evlerini restore ederek, yaz aylarında vakitlerini geçirmek için burada kalmaya geliyorlar. Bu terk edilen eyvanlı, taştan ve ihtişamlı Mardin konakları yalnız kalmış, üstelik çarşısı da kapalı. Kıllıt’ın en belirgin özelliği orta çağ kentlerini çağrıştırıyor oluşu. Mimari dokusu ile göz dolduran köy yapılarından bazısı yan yana sıralanmış olan üç farklı kilise. Bunlar; 370 yılında inşa edilen Kadim Süryani Ortodoks Kilisesi (Mor Yuhanon Dilimoyo), Katolik Kilisesi ve Protestan Kilisesi’dir. Ayrıca köyde günümüzde faaliyet göstermeyen bir de şarap fabrikası bulunuyor.
*Mardin ile Kıllıt Köyü arası 180 metredir.
36- Hasankeyf
Burası Neresi? Mezopotamya ile Anadolu’nun arasındaki geçiş yolunda konumlanan Hasankeyf, Dicle Nehri’nin kenarındadır. Konumu itibariyle oldukça önemli bir stratejik öneme sahip olup, kurulduğu tarih hakkında herhangi bir bilgiye rastlanılamamaktadır. Araştırmalarda edinilen bulgulara göre 3 bin 500 yıldan 12 bin yıllarına dek uzanan bir geçmişi olduğunu varsayılmakta. Hasankeyf’in ismi bu topraklarda yaşamış olan medeniyetlerden geliyor. Süryaniler tarafından “Hesna Kepha”, Araplar tarafından “Hisn Kayfa” ve en son olarak Osmanlı egemenliği altında “Hasankeyf” olarak adlandırılmasıyla birlikte son halini almıştır.
Bölgede sırasıyla; Sümerler, Akadlar, Asurlar,Selçuklular, Babiller, Medler, Bizanslılar, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Artuklular, Marvaniler, Eyyubiler, Persler, Moğollar, Osmanlılar ve son olarak Türkler’e ev sahipliği yapmış olan Hasankeyf binlerce yıllık kültür ve etnik yapının birleşiminden oluşmuştur. Gerek doğal yapısı gerekse tarihi yapısıyla önemli olan bölge 1981 senesinde sit alanı olarak ilan edilmiştir.
*Mardin ile Hasankeyf arası 109 kilometredir.
37- Diyarbakır
Burası Neresi? Türkiye’nin en kalabalık on ikinci şehri olan peygamberler şehri Diyarbakır, Güneydoğu anadolu Bölgesi’nde bulunuyor. Şehri Muş, Batman, Adıyaman ve Malatya şehirleri çevrelemektedir. Köklü bir tarihe sahip olan Diyarbakır, oldukça kozmopolit bir ilimiz olup tarihi yerleri hayli fazladır. Müzeleri ile ön plana çıkan şehri ziyaret edenlerin sayısı epey fazla. Yüzyıllar boyu farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan ilimiz, Türkiye’deki en eski şehirlerden biridir. Vatandaşların başlıca geçim kaynağı; turizm, esnaflık, ticaret ve sebze meyve üreticiliğidir.
Uzak mesafede oluşundan dolayı yerli turist çok fazla gitmese de yabancı turistlerin sayısı azımsanmayacak miktarlardadır. Onlarca tarihi yapıya sahip olup, başınızı çevirdiğiniz taş toprak bile tarihi eser niteliğini taşıyor. Surlarından, bahçelerine, köprülerinden, konaklarına kadar tarihin ve doğanın iç içe olduğunu söyleyebilirim. Özellikle de sur içi denilen bölüm tarihi ile ön plana çıkıyor. Tabi ki yalnızca tarihi ile değil, içerisinde barındırdığı doğal güzellikleriyle de her zaman kendinden bahsettirmeyi başarmaktadır.
Yapılan araştırmalar sonucunda; M.Ö. 7500’lü yıllara dayanan tarihi ile önemli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Dokuz bin yıllık tarihini buram buram yansıtan kent, hoş sohbetli, misafirperver yerli halkıyla yerel tatları olan kebap ve karpuza doymak isterseniz mutlaka buraya uğramalısınız. Doğunun en gelişmiş şehirlerinden olan Diyarbakır, zengin kültürü ve köklü geçmişiyle kuşkusuz ülkemizde görülmesi gereken nadide bir parça.
Neden Gitmeliyim? Bu denli uzun bir tarihe pek çok görülecek değer bırakılıyor illaki. Bunlardan bazıları; Diyarbakır dünyadaki en eski ve en sağlam surları bünyesinde barındırıyor. İlk olarak görmeniz gereken yerlerin başında kuşkusuz burası geliyor. Çin Seddi’nden sonra dünyadaki en uzun sur olduğunu da belirteyim.
Asur Kalesi; Eğil ilçesinde yer alan ve adından da anlaşılacağı üzere Asurlular tarafından yapılan Asur Kalesi, şehrin en önemli tarihi ve turistik yapıları arasında önemli noktalarda yer alıyor şüphesiz. Diyarbakır’ın tarihine adeta bir ayna tutan Diyarbakır Müzesi, Ziya Gökalp Müzesi, Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi, Ahmed Arif Müzesi geçmişi en iyi kavrayabileceğiniz yerler arasında olup kesinlikle es geçilmemeli!
Cami ve medreselere gelirsek; görülecek tarihi yerlerin çoğunu zaten camiler oluşturuyor. En ünlüleri Diyarbakır Ulu Cami, Nebi Cami ve Parlı Safa Cami Diyarbakır camileridir. Bunların yanında; Hz. Süleyman Cami, Şeyh Mutahhar Cami, Mesudiye Medresesi, Behram Paşa Cami, Melik Ahmet Paşa Cami, Nasuh Paşa Cami, Latifiye Medresesi de gezebileceğiniz yerler arasında. Elbette ki ihtişamlı görüntüleriyle kiliselerde yerini almış vaziyette siz ziyaretçilerini bekliyor. Mar Petyun Keldani Kilisesi, Surp Giragos Ermeni Kilisesi ve Meryem Ana Süryani Kadim Kilisesi Diyarbakır’da ziyaret etmenizi önerebileceğim yerler arasında.
Tarih boyu önemli ticaret güzergahı konumunda olan şehrin hanları olmasında neyi olsun? Binlerce yıllık geçmişi ile Sülüklü Han, Hasan Paşa Hanı, Deliller Hanı, Yeni Han karşımızda sapa sağlam görebileceğimiz han ve kervansaraylardır. Meşhur Hevsel Bahçeleri; değil Diyarbakır’ın tüm Türkiye’nin önemli varlıkları arasında olup, tam sekiz bin yıllık geçmişe sahiptir. Dicle Nehri kıyısında, kale ile nehir arasında bereketli topraklarda kentin kuruluşundan bu güne dek besin kaynağı sunan önemli bir yer.
38- Şanlıurfa
Burası Neresi?Şanlıurfa tarihi boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapmış açık hava müzesini andıran Anadolu’nun eşsiz şehirlerinden biridir. insanlık tarihinin en eski bölgelerinden olan kent, Fırat ve Dicle nehirleri arasına konuşlanmıştır. Gerek kültürel mirasıyla gerekse arkeolojik kalıntılarda elde edilen bulgularıyla gezip görecek çok sayıda yeri barındırıyor. Farklı dil ve dinlerin hoşgörü içerisinde yaşadığı kültürlerin harmanlandığı bir merkez haline gelmiş.
İnanç turizmi açısından dünyada eşi benzeri bulunmayan bir zenginliğe sahip olan kent, çok tanrılı dinlerin en eski merkezi olma unvanını taşıyor. Kutsal kitaplarda Hz. İbrahim Peygamber’in doğup ateşe atıldığı yer olarak kayıtlara geçen şehir, Hz. İsa tarafından kutsal edilmesi sebebiyle apayrı bir önem taşıyor.
Neden Gitmeliyim? Suriye sınırında bulunan Urfa, gözünüzün alabildiğince geniş düzlüklerden oluşuyor olup bereketli topraklara sahiptir. Göbeklitepe’nin keşfedilmesiyle beraber bu günden tam tamına 12 bin yıl öncesine dek uzanan tarihi ile inanç ve kültür yönünden büyük bir potansiyeldir.
Meşhur Balıklıgöl; Şanlıurfa’nın merkez ilçesinde bulunan ve Hz. İbrahim Peygamberin ateşe atıldığından düştüğü yer olduğu düşünülen bu göl, kutsal balıklarıyla en fazla ziyaretçi çeken yerlerin başında geliyor. Eski Şehir; Merkezde Ortadoğu’ya benzer canlı mı canlı bir Çarşı çevresinde gelişmiştir. Kültürel mimarisinin kaybolmasıyla beraber, yine de sokaklarda dikkatinizi çekecek güzellikte eski yapılara rastlayabilirsiniz. Buna örnek olarak, Şurkav (Şanlı Urfa Kültür ve Araştırma Vakfı) tarafından onarılan Şurkav Kültür Evi’dir.
Ulucami; 1175 senesinde Musul hükümdarı Nureddin Zengi’nin kiliseden camiye çevirmesiyle daha önceden çan kulesi olan minaresi sekizgen şeklindedir. Bir diğer önemli cami ise Selahaddin Eyyubi Cami’sidir. Vali Fuat Bey Caddesi’nde yer alan caminin bulunduğu noktada Piskopos Nona tarafından 457 yılında yaptırılan Aziz Yuhannes Kilisesi bulunuyormuş. Daha sonra adalet sarayı olarak da hizmet veren yapı, Selahattin Eyyubi döneminde bu kilisenin üzerine 900–1250 yıllarında Selahattin Eyyubi Camisi inşa edilmiştir.
*Mardin ile Şanlıurfa arasında 189 kilometre vardır.
39- Batman
Burası Neresi? Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan Batman ili, Dicle’nin aktığı topraklarda zengin tarihi geçmişini halen koruyor olup, Hasankeyf ve binlerce mağarası ile tam bir doğa harikasıdır. Tarihine bakıldığı zaman yeni bir şehir olmasına rağmen yerleşim alanındaki eski şehirlerin Sümerlilere kadar uzandığı görülmektedir.
İluh Tepesi’nin yer aldığı alan Sümer şehri yerleşim alanı olduğu ancak bataklık bir arazinin üzerine olduğu için zamanla suya gömüldüğü düşünülüyor. Hatta Batman ismini batmak kelimesinden almış olduğu varsayılmaktadır. Araştırmalar sonucunda İluh Tepesi doğal değil yapay bir tepe olduğu anlaşılmıştır.
Neden Gitmeliyim? Eski zamanlarda insanlar korunmak ve barınmak için Hasankeyf Mağaralarını kullanmaktalarmış. Yaklaşık olarak sayıları 4 bin civarı olan bu mağaralar, Sümerler, Babilliler ve Asurlular tarafından da kullanılmıştır. Yol Geçen Hanı; doğal bir oluşumla meydana gelen mağara, Hasankeyf Kalesi’nin arkasında yer alıyor olup eski zamanlarda insanlar tarafından ulaşım amacıyla kullanıldığı bilinenler arasındadır. Hatta atasözü buradan gelmektedir.
Mor Aho Manastırı; kim tarafından ne zaman yaptırıldığı bilinmemekte olup, Batman’ın tarihinde önemli bir yere sahiptir. Mimarisinde moloz taş ve kesme taş ve sönmüş kireç taşı kullanılmıştır. Her biri farklı dönemlerde inşa edilmiş olan Malabadi Köprüsü, Memikan Köprüsü, On Kemerli DDY Köprüsü görülmeye değer önemli yerler arasındadır.
* Batman ile Mardin arası 141 kilometredir.
40- Siirt
Burası Neresi? Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mağaraları, kaplıcaları ve yaylaları ile dikkat çeken Siirt, bunların yanında kültürel ve tarihi eserleri ile de ön plana çıkıyor. Ülkemizde görülmeye değer önemli bir yer olan şehrimizin büyük bir kısmı dağlarla kaplıdır. Neolitik Dönemden bu tana yaşamın var olduğu bilinen Siirt; Sert, Tigra, Mosert, Seerd, Sört ve Sairt gibi farklı isimler ile anılmıştır. Yeşil Altın olarak anılan kentin başlıca geçim kaynağı Siirt fıstığıdır.
Neden Gitmeliyim? İnşa edildiği tarih bilinmeyen Siirt Ulu Cami; ede olan verilere Selçuklu Sultanı Mugizüddin Mahmut tarafından Hicri 523, Miladi 1129 yılında restorasyonu yapılmıştır. Minaresi Çinili Minare olarak adlandırılmış olup, tipik bir Selçuklu eseridir. Veysel Karani Hz. Türbesi ve İbrahim Hakkı Hz. Türbesi inanç turizmi açısından önemli yerler arasında yer alıyor. Tarih boyunca konut olarak kullanılmış olan Siirt mağaraları genellikle vadi boylarında yoğunluktadır. Bunlardan en popüleri ise Botan Mağaralarıdır. Yaz kış bolca yağış alan Siirt’in Çemikari, Cema ve Herekol yaylaları ile Baçova yaylası bol çayırlık alanla kaplı olup oldukça yoğun ilgi gösterilmektedir.
*Siirt ile Mardin arasında 225 kilometre vardır.
*Yapılacak Şeyler
-Yapmadan Dönme
-Günübirlik & Tur Paketleri
Telkari Turu
Reyhan Tur
Dicle-Fırat Turu
Şahmeran Tur
*Tarihi Yerler
Dağın eteklerinde konumlanan Mardin, Anadolu’dan geçen neredeyse tüm uygarlıklara kapılarını açmış. Binlerce yıllık tarihi geçmişine; Asurlular, Araplar, Selçuklu hanedanları, Kürtler, Farslılar, Moğollar ve Osmanlıları sığdırmıştır. Dünyadaki belki de en gizemli ve etkileyici atmosferine sahip labirenti andıran taş evleri ve daha pek çok yapı gelen ziyaretçilerini kendine hayran bırakıyor. Mardin’in tarihi yerleri yazısında devamını okuyabilirsiniz.
*Gece Hayatı
Gece hayatının çok fazla gelişmemiş olduğunu yalnızca müzikli kafeleri, türkü barları ve yalnızca tek disko bulunuyor. Sıra geceleri için Antik Sur Kent Restoran’da cuma ve cumartesi günleri gidebilirken diğer mekanlar; Abbara Türkü Bar, Club&Disco, Pasha Cafe&Bar, Bağdadi Restoran, Mezopotamya Otantik Cafe’yi tercih edebilirsiniz.
*Alışveriş
Mardin’in en ünlü tatlarından mavi badem şekeri, cilt ve saç bakımı için bıttım sabunu, peksimet ekmeği, leblebisi, cevizli sucuk, pestil, bakırcıları gümüşçüler, otantik hediye ürünleri ve Mardin’e el sanatı olan telkari ile yapılmış aksesuarları çok meşhur olup buraya gelmişken hem kendinize hem de sevdiğiniz insanlara alabileceğiniz hatıralıklar arasındadır.
*Şehir İçi Ulaşım
Mardin şehir içi ulaşımı özel halk otobüsleri ve minibüsleri ile sağlanmaktadır. Yenişehir ve Eski Mardin arasında M1, M2, M3 numaralı otobüsleri kullanarak gidebilirsiniz. Eski Mardin’de sokaklar oldukça dar olduğu için araçla ile dolaşmak için elverişli değildir.
Mardin gezilecek yerler listemizde sizin için şehrin görülmesi gereken en önemli durakları hakkında bilgilere yer verdik. Yazımıza katkıda bulunmak isterseniz düşüncelerinizi bizimle yorum kısmından paylaşabilir ve takipçilerimize Mardin gezisi ile ilgili yol gösterebilirsiniz.
Not: Yazımız son olarak 29 Ocak 2023 tarihinde editörlerimiz tarafından güncellenmiştir.