Sensorimotor Polinöropati Ne Demek

POLİNÖROPATİ NEDİR?

Periferik sinir sisteminin bir bölümünü oluşturan sinirlerin birkaçında aynı zaman diliminde oluşan hasara polinöropati denmektedir.

Vücuttaki sinirlerin işlevlerini kaybetmesine neden olan bir hastalık olan polinöropatide, nörolojik kayıplar ortaya çıkmaktadır. Sinir sistemi merkezi, sinir sistemi ile periferik sinir sisteminden oluşmaktadır.

Periferik sinir sistemi, omurilikten çıkan sinir kökleri, sinir yumaklarını (pleksuslar) ve periferik sinirlerle uzuvlara ve organlara uyarıları taşıyan sinir ağıdır. Bu sorunun neden olduğu sinirlerdeki bozulma genelde beyne en uzak uçtan başlar.

Ayak ve el parmaklarında başlayıp, yukarı doğru uzayan his kaybı ile ayak ve el kaslarında hareket azalması nedeniyle tablo daha da kötüleşir. Poli, çokluğu ifade ederken, nöro sinirler, pati de hasar anlamına gelmektedir. Yaş ilerledikçe polinöropatinin görülme sıklığı da artmaktadır.

POLİNÖROPATİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Polinöropati belirtileri, hangi sinirlerin zarara uğradığına bağlı şekilde değişiklik göstermektedir.

Hastalığın belirtileri fibromiyalji veya multipl skleroz gibi rahatsızlıklar ile benzer olabilmektedir. Bu yüzden bazı zamanlarda bu hastalıklar ile karıştırılmaktadır. Polinöropati belirtileri şu şekildedir;

Karıncalanma hissi

İğne batması hissi

Ağrı yüzünden oluşan uyku sorunları

Acıda hissizleşme ve uyuşma

Kaslarda kuvvetsizlik

Ayak, kol, el ve bacakları kullanırken zorlanma

Dokunmada hassasiyet

Tırnak ve ciltte görülen enfeksiyonlar

Sıcaklık değişimlerini anlamama

Koordinasyon eksikliği

Baş dönmesi

Yoğun terleme

Soluk alıp vermede güçlük çekme

Sindirim sisteminde oluşan sorunlar

Kan basıncının anormalleşmesi

Yemek yeme problemleri.

POLİNÖROPATİ NEDEN OLUR?

Polinöropatinin oluşumunda altta yatan birçok neden vardır. En yaygın sebeplerinden biri şeker hastalığıdır. Bunun dışında diğer metabolik, enfeksiyoz ve genetik hastalıklarda da polinöropati görülebilmektedir.

Ayrıca aşırı alkol tüketimi, kanser hastalarının tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları, kanser, enfeksiyon, böbrek ve karaciğer yetmezliği ile ağır metal zehirlenmesi gibi çeşitli nedenler polinöropatiye neden olabilir.  

POLİNÖROPATİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Polinöropatinin tedavisi altta oluşan nedenlere göre gerçekleştirilmektedir. En yaygın görülen polinöropati türü şeker hastalığıdır. Bundan dolayı öncelikle kan şekerinin kontrol altında olması oldukça önem taşır.

Diyabet söz konusu ise hasta kişinin yakınmaları doğrultusunda gerekli görülürse ağrı kesici özelliği olan ilaçlar ve sinir zedelenmesini onarabilen ilaçların alınması tercih edilir. Buna benzer biçimde, kronik böbrek yetmezliği hastalığında da polinöropati metabolik nedenlere ve vücutta birikmekte olan toksik maddeler ile bağlantılıdır.

Bu maddelerin bedenden uzaklaştırılması amacıyla önerilen ilaçlar ve gerekli görülürse diyaliz işlemi, polinöropatinin iyi olmasına olanak sağlar.

Kalıtımsal polinöropatilerde etkin bir tedavi yöntemi yoktur ve tedavilerin hepsi hala deneysel aşamalardadır. Burada hasta kişiye uygun fizik tedavi ve yakınmalarını minimum seviyeye düşürmek için semptomatik tedavi uygulanabilir.

NTV’yi sosyal medyadan takip edin

Ellerinizde ve ayaklarınızda özellikle geceleri ortaya çıkan yanma, üşüme, uyuşma ve hatta kramp gibi şikayetleriniz varsa, sinir liflerindeki bir soruna bağlı olarak oluşan polinöropati sendromundan şüphelenebilirsiniz. Polinöropati, çok sayıda periferik sinirin çeşitli nedenlerle hasarlanması sonucu ortaya çıkan ve yaş ilerledikçe görülme sıklığı artan bir tablo. 

Periferik sinir sistemi, beyin ve omurilik gibi merkezi sinir sistemi haricinde, uzuvlarımıza ve organlarımıza uyarıları taşıyan sinir ağının adı. Bu sistem; her birinin kendine ait fonksiyonu olan üç çeşit sinir lifinden oluşuyor. Duyusal lifler dokunma ve ağrı gibi duyuların merkezi sinir sistemine iletimini sağlarken, motor lifler merkezden gelen uyarıları kaslarımıza ileterek hareketimizi sağlıyor. Otonom lifler ise kan basıncı, bağırsak hareketleri gibi doku ve organların fonksiyonlarını düzenliyor. Polinöropatinin periferik sinirleri etkileyen durumlardan en sık rastlanılanı olduğunu ve ilk olarak en uzun sinirleri etkilediğini söylüyor. Bu nedenle de belirtiler başlangıçta ayaklarda görülüyor.

Polinöropatide etkilenen sinir lifine göre belirtiler farklılaşıyor. En sık görülen belirtiler; el ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma, yanma veya üşüme ile saplanıcı, keskin ağrılar, denge ve koordinasyon kaybı, özellikle ayaklarda güçsüzlük oluyor. Kramplar da yaşanabiliyor. Otonom liflerde etkilenme olduğunda da kabızlık, ishal atakları, idrar kesesinin kontrolünde zorluk, empotans (sertleşme sorunu), kalp ritminde değişiklikler, ortostatik hipotansiyon (ayağa kalkıncı oluşan düşük tansiyon), terlemede azalma ve ısı değişikliklerini algılamada zorluk görülebiliyor.

Diyabet hastaları ilk sırada
Belirtiler ilk olarak ayaklarda, özellikle ayak tabanı ve parmak uçlarında başlıyor. Polinöropati ilerledikçe ellere ve bacağa doğru yayılıyor. Belirtiler genellikle sürekli oluyor fakat dalgalanma gösterebiliyor, özellikle akşam saatlerinde artış gösteriyor. Akut polinöropatiler enfeksiyöz ve toksik nedenlerle ortaya çıkarken, kronik polinöropatiler daha sık görülüyor.Görülme sıklığı 1000’de 24 ila 80 arasında değişiyor ve yaş ilerledikçe görülme sıklığı artıyor. Elli beş yaş ve üzerinde her 10 kişiden birinde farklı düzeyde polinöropati olduğu düşünülüyor. Uzun süredir şeker hastası olanların yaklaşık yarısında da polinöropati görülebiliyor.

İlerlemesi önlenebilir
Polinöropatinin tanısı erken konulursa sinir hasarına sebep olan etken saptanıp kontrol altına alınabiliyor ve böylece sinir hasarının ilerlemesi önlenip, oluşabilecek diğer belirtilerden korunmuş olunuyor. Polinöropatinin varlığı EMG (elektromiyografi) tetkiki ile saptanıyor. EMG bize hangi periferik sinirlerin ve hangi liflerinin etkilendiğini, sinirin gövdesinde mi yoksa etrafını saran ve sinirin hızlı iletmesini sağlayan kılıfta mı hasar olduğunun bilgisini veriyor. EMG bulgularına göre akut bir süreç mi yoksa kronik bir polinöropati mi anlaşılmaya çalışılıyor. Yine EMG ve klinik bulgular eşliğinde genetik geçişli olup olmadığı tespit edilmeye çalışılıyor. Polinöropati tanısı konulduktan sonra ise buna sebep olabilecek hastalıklar araştırılıyor. Bunun için öncelikle kan tetkikleri yapılıyor. Eğer gerek görülürse elektroforez, akciğer grafisi, batın ultrasonu, tümör belirteçleri gibi daha ileri tetkikler isteniliyor.

Nedenleri
Polinöropatide en sık görülen neden diyabet yani şeker hastalığı. Ayrıca hipotiroidi, alkol kullanımı, kemoterapi ilaçları, kanser, enfeksiyonlar, karaciğer veya böbrek yetmezliği,vitamin B1 veya B12 eksikliği, ağır metal zehirlenmeleri gibi çok çeşitli sebepler görülebiliyor.

Nedene bağlı tedavi
Polinöropatinin tedavisi, temel olarak altta yatan hastalığın veya sinir hasarına neden olan sebebin tedavisi şeklinde oluyor. Kortizon gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar da duruma göre kullanılabiliyor. Eğer tablo, şeker hastalığına bağlı geliştiyse kan şekerini kontrol altına almak en önemli adım. Tedavide diğer bir nokta da hastanın şikayetlerinin ortadan kaldırılması. Eğer ağrı, uyuşma, yanma gibi şikayetler varsa uygun ilaç tedavisi düzenlenerek hastanın rahatlaması sağlanıyor. Güçsüzlük ve denge bozukluğu için ise fizyoterapi uygulanabiliyor.

Uzun soluklu ilaç tedavisi
Altta yatan sebebe bağlı olarak bazılarında tam düzelme sağlanırken, bazı polinöropatilerde uzun süre boyunca ilaç tedavisi ile iyilik hali korunabiliyor. Diğer bir grup polinöropatide ise zamanla ilerlemenin devam edebilir, ağır duyu bozukluğu olanlarda ayaklarda yaralar açılabilir, bazı genetik geçişli polinöropatilerde özellikle ayaklarda zamanla deformiteler ve omurgada eğrilik gelişebilir.

Doğru adres nöroloji uzmanı
El ve ayaklarda özellikle geceleri olan üşüme, yanma, uyuşma gibi şikayetleriniz varsa tüm bunlar bir polinöropati sendromunun belirtisi olabilir. Mutlaka bir nöroloji uzmanı ile görüşülerek EMG tetkiki yapılmalı, sinir hasarının olup olmadığı tespit edilmeli ve ona göre bir yol çizilmeli. Bazı akut polinöropatilerin hayati risk oluşturabileceğini; ani veya yeni başlayan bu tür şikayetlerde vakit kaybetmeden bir nöroloji uzmanına başvurmak çok önemli. 

11.03.2016

Polinöropati, kişideki periferik sinirlerin zarar görmesi nedeniyle normal sinyallerin beyne geri gönderilememesi ile oluşan bir hastalıktır. Ciltteki, kaslardaki, organlardaki kısacası vücudun farklı yerlerindeki birden çok sinir etkilenebilir. Sinir hasarı, duyusal ya da motor sinirlerde olabileceği gibi her ikisinde birden görülebilir. Bu durum, sensorimotor nöropati olarak adlandırılır. Belirtiler, hangi sinirlerin hasar gördüğüne göre değişiklik gösterir. Sinir hasarı sonucu kaslarda güçsüzlük, yürümede zorluk, koordinasyon bozukluğu, el, kol ve bacaklarda ağrı ve uyuşma gibi farklı belirtiler görülebilir. Tedavisinde ilaç, rehabilitasyon ya da alternatif yöntemler tercih edilebilir. Tedavide amaç öncelikle sinir hasarının altında yatan hastalığı tedavi etmek, ardından da semptomları gidermektir.

Polinöropati nedir?

Polinöropati, çoklu periferik (çevre) sinirlerin hasar görmesi durumudur, periferik nöropati olarak da bilinir. Bu sinirler, merkezi sinir sistemi ile vücudun diğer bölümleri arasında bilgi aktarırlar. Beyin ve omurilik dışındaki sinirler, periferik sinirler olarak sınıflandırılır. Polinöropatide birden fazla periferik sinir aynı anda etkilenir. Duygularımızdan ve hareket kabiliyetimizden sorumlu olan sinirlerin yanı sıra otonom sinirler de hasar görebilir. Polinöropati çoğunlukla diyabet, kanser ve otoimmün rahatsızlıklar sonucu gelişir.

Anevrizma nedir? Neden olur? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Polinöropati Çeşitleri

Akut Polinöropati

Nadir görülen akut polinöropatinin belirtileri şiddetli ve hızlı bir şekilde gelişir. Daha çok otoimmün bir bozukluk ya da enfeksiyon kaynaklı sinir hasarı sonrasında ortaya çıkar. Akut polinöropati vakaları, genelde kısa bir süre içerisinde tedavi edilebilir. En çok, ölümcül bir otoimmün hastalık olan Gullian Barre sendromuna sahip kişilerde görülür.

Kronik Polinöropati

Genelde diyabet ya da böbrek rahatsızlığı gibi sinir hasarına neden olabilen bir rahatsızlıktan kaynaklanır. Semptomlar, zaman içerisinde ve yavaş yavaş gelişir. Kronik polinöropatinin birden fazla nedeni olabilir. Nedenlerin tespiti bazen zorlayıcıdır. Bazı vakaların ardında ise herhangi bir neden yer almayabilir.

Polinöropati sinir hasarı nedeniyle oluşur

Çoklu mononöropati

Bu durumda en az iki farklı periferik sinir bölgesi hasar görür. Kan damarlarının iltihaplanması (vaskülit), bazı kanserler ve sarkoidoz gibi farklı nedenlerden kaynaklanır.

Polinöropati belirtileri

• Karıncalanma ve iğnelenme hissi
• Uyuşma, acı hissedememe
• Kol, bacak, el ya da ayakları kullanırken zorlanma
• Gece ağrılarına bağlı olan uyku problemleri
• Dokunmaya karşı aşırı hassasiyet
• Yanma, bıçaklanma ve donma vb. ağrı hissetme
• Sıcaklık değişimlerini algılamada yetersizlik
• Cilt, saç ve tırnakta görülebilen değişiklikler
• Kas güçsüzlüğü ve kaslarda seyirme
• Düşme atakları ve  koordinasyon eksikliği
• Cilt ve tırnak enfeksiyonları
• Bacak ve ayak ülserleri
• Aşırı terleme, ısıyı tolere edememe
• Sindirim sistemi ve mesane sorunları,
• Kan basıncı ve nabızda anormallikler,
• Nefes almada zorluk çekme,
• Yemek yeme ve yutma güçlüğü,
• Baş dönmesi ve yürümede güçlük çekme,

Fibromiyoloji ve polinöropati belirtileri birbirine benzerlik gösterebilir. Aynı şekilde multipl skleroz ve polinöropati semptomları da birbirine benzer. Kesin teşhis, ancak alanında uzman bir doktor tarafından koyulabilir.

Vertigo nedir? Neden olur? Vertigonun belirtileri ve tedavisi

Polinöropati neden olur?

Polinöropatinin temel nedeni vücudumuzdaki bazı periferik sinirlerin hasar görmesidir. Bu hasara yol açan en önemli etkenleri ise aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:

• Diyabet: Kan glukoz seviyelerinin insülin hormonu tarafından kontrol edilememesi, polinöropatiye neden olabilir. Özellikle Tip2 diyabet hastalarında görülür. Yapılan bir araştırmada her beş tip2 diyabet hastasından birinde polinöropatiye rastlanmıştır.
• Aşırı alkol tüketimi: Aşırı alkol tüketiminin eşlik ettiği dengesiz ve düzensiz beslenme, periferik sinir dokusuna hasar verebilir.
• Otoimmün hastalıklar: Bağışıklık sisteminin yanlışlıkla kendi sağlıklı dokularına saldırdığı romatoid artrit, çölyak hastalığı, lupus, Guillain Bare sendromu, Sjogren sendromu vb. otoimmün rahatsızlıklar, sinirlere zarar verebilir.
• Birtakım bakteriyel ve viral enfeksiyonlar: Zona, hepatit B, hepatit C, HIV, Lyme hastalığı gibi birtakım viral ve bakteriyel enfeksiyonlar, nöropati ile yakından ilişkilidir.
• Kemik iliği bozuklukları: Lenfoma, birtakım kemik kanseri çeşitleri, kandaki anormal proteinler, nöropatiye neden olabilir.

Kemik kanseri neden olur? Belirtileri, evreleri ve tedavi yöntemleri

• Bazı kalıtsal bozukluklar: Charcot-Marie-Tooth hastalığı gibi birtakım kalıtsal bozukluğa sahip kişilerde nöropati gelişebilir.
• Böbrek ya da karaciğer hastalığı: Periferik Nöropati Merkezi’ne göre böbrek hastalarının %20-50 gibi büyük bir bölümünde nöropati görülür. Araştırmalara göre karaciğer sirozu olan hastalarda da nöropati yaygındır.
• Birtakım ilaçlar: HIV/AIDS ve kemoterapi tedavisinde kullanılan bazı ilaçların kullanımı nöropatiyi beraberinde getirir.
• Yetersiz beslenme: B1, B6, B12 ve E vitamini açısından yetersiz beslenen kişilerde sinir sağlığı ciddi anlamda hasar görebilir.
• Yaralanma ve fiziksel travmalar: Yazı yazma gibi sürekli tekrarlanan hareketler ve kaza sonrası yaralanmalar, preferik sinir hasarına yol açabilir.
• Toksinlere maruz kalma: İlaç ve kimyasal maddelerin kötüye kullanımı, arsenik, kurşun ve cıva gibi kimyasallara maruz kalma; zehirli nöropati gelişimine neden olabilir.
• Hipotriodizm: Tiroid bezlerinin az çalışması, nadir de olsa periferik sinir hasarına yol açabilen bir etkendir.

Polinöropati komplikasyonları

• Sinir hasarına bağlı kas zayıflığı, denge ve koordinasyon eksikliği, hastanın dengesini kaybetmesi sonucu düşme ve yaralanma oluşabilir
• Uyuşukluk, ağrı ve hasta tarafından sıcaklık değişimlerinin fark edilememesi, kesik ve yanık gibi pek çok cilt hasarını beraberinde getirebilir.
• Bacak ve ayaklardaki yaralanmalar, ciltteki yaralar nedeniyle kişi enfeksiyon kapabilir

Diyabete bağlı polinöropati

Tip2 diyabet, sinirleri tek tek tutabileceği gibi karnın içindeki ve koltuk altında bulunan sinir yumaklarını da tutabilir. Genelde gövdeye uzak sinirler tutulsa da bazen de gövdeye yakın sinirler de tutulabilir. Diyabete bağlı nöropatinin tedavisinde kan şekerini dengeleyen insülin ilaçları ve oral ilaçlar reçete edilir. Tip1 diyabetin neden olduğu durumlarda vücudun insülin hormonu salgılaması adına ameliyat zorunlu olabilir. Ameliyat, ilaçla tedavinin başarılı olmadığı durumlarda başvurulan bir çaredir.

Sarkopeni nedir? Kas erimesi neden olur? Belirtileri ve tedavisi

Kanser hastalarında polinöropati

Kanserin tedavisi esnasında kullanılan kanser ilaçlarının polinöropati geliştirme riski bulunur. Bu durumda toksik özellik gösteren ilaçlar, duyusal lifleri tutarak, aksonal harabiyete neden olabilir. Yapılan birçok araştırmaya göre kemoterapinin polinöropatiye yol açma oranı %50-70 arasında değişiklik gösterir. Kemoterapi sonrasında hastada parastezi, ağrı, uyuşukluk gibi yakınmalar ortaya çıkabilir. Kanserin kendisinden çok tedavide kullanılan ilaçlar, polinöropatiye neden olmaktadır. Kanser hücrelerine bağlı polinöropatinin tedavisinde tümör ve kanser hücreleri ameliyat ile alınır.

Polinöropati teşhisi

Polinöropati teşhisi, sağlık geçmişinize yönelik sorular, fiziksel muayene ve nörolojik değerlendirmeden oluşur. Boyunuz, kilonuz, kan basıncınız, nabzınız ve sıcaklığınız kontrol edilir. Diyabet, tiroid fonksiyonu, yetersiz beslenme gibi olası polinöropati nedenlerini değerlendirmek için kan testi istenebilir. Reflekslerinizi, kas gücünüzü, postür ve koordinasyonunuzu kontrol etmek adına sizden bazı testler talep edilebilir.

Polinöropati testleri

• MRG ve BT Taraması: Bu görüntüleme teknikleri ile tümör, fıtık diskleri vb. sinir hasarına neden olabilecek etmenler tespit edilir.
• Elektro-tanısal testler: Kas ve sinirlerdeki elektriksel aktiviteler ölçülür. Elektromiyografi ile sinir iletim hızı ölçülür. Sinirdeki hasarın tespitine yardımcı olabilir.
• Biyopsiler: Sinir ve sinir uçlarındaki anormalliklerin tespiti amacıyla sinirin bir bölümü ya da deri örneği çıkarılır.

Emar (MR) nedir, nasıl çekilir? Manyetik rezonans ne işe yarar?

Polinöropati tedavisi

İlaçla tedavi

Nöropati tedavisinde kulllanılan ilaçlar hastalığın sebebine göre farklılık gösterebilir. Örneğin, nöropatiye diyabetin neden olması durumunda insülin içeren diyabet ilaçları kullanılması gerekir

Polinöropati ilaçları

• Hafif ve orta şiddetli ağrıların tedavisi amacıyla ağrı kesici ilaçlar reçete edilir.
• Hipotroidizm kaynaklı nöropati tedavisinde insülin içerikli ilaçlardan yararlanılır.
• TCA olarak isimlendirilen birtakım antidepresanlar, duloksetin vb. SNRI ilaçlar, tedavide kullanılan diğer ilaçlardır.
• Gabapentin ve pregabalin gibi bazı nöbet ilaçları kullanmanız da gerekebilir.

Neurontin nedir? Ne işe yarar? Kullanımı ve yan etkileri

Tıbbi tedaviler

Transkutanöz Elektriksel Sinir Uyarımı

Cildin içine yumuşak bir elektrik akımının gönderildiği bu yöntem, acı ve ağrının hafiflemesine yardımcı olur.

Plazma değişimi

Kanın vücuttan çıkarıldığı bu yöntemde kan tekrar vücuda döndürülmeden önce antikorlardan ve proteinlerden arındırılır. İnflamatuar ya da otoimmün rahatsızlıkların yol açtığı polinöropati tedavisinde genelde bu yöntemden yararlanılır.

İmmün globin tedavisi

İmmün ya da inflamatuar rahatsızlığı bulunan kişilerde kandaki antikor ve yüksek proteinlerin seviyesi kontrol altına alınarak, bağışıklık sistemi düzenlenir.

Polinöropati fizik tedavi

Kas zayıflığı ve koordinasyon bozukluğu bulunan hastalarda fizik tedavi ile semptomlar hafifletilebilir.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon nedir? Fizyoterapist ne iş yapar?

Ortez ve cihazlarla tedavi

Diş telleri, el bilek atelleri, tekerlekli sandalyeler gibi birtakım cihazlar ile el, ayak, kol ve bacaklarda rahatlama sağlanabilir. Nöropatinin sinir baskısından kaynaklandığı durumlarda ise cerrahi müdahale gerekli olabilir.

Tamamlayıcı tedaviler

Akupunktur, meditasyon, masaj gibi tamamlayıcı tedaviler ile semptomların şiddeti hafifletilebilir.

Polinöropati egzersizleri

Kol, bacak, el hareketlerini içeren egzersizlerle de hastanın kol, el ve bacaklarını kullanırken çektiği zorluklar giderilebilir. Ağrı ve acının hafiflemesini sağlayan bu egzersizler, fizik tedavi uzmanları tarafından hastalara önerilir. Hareketlerin gün içerisinde düzenli bir şekilde tekrar edilmesi ile oluşabilecek komplikasyonlar da önlenebilir.

Polinöropati hastalarının rehabilitasyonu

Nörolojik rehabilitasyon kapsamında kas güçlendirme, eklem germe, felç geçiren hastalarda beyin iyileşmesini güçlendiren egzersizlerden yararlanılır. Aynı zamanda hastaya ortez ve yardımcı cihazları nasıl kullanacağı da fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı tarafından öğretilir. Ağrıyı ve kas sertliğini azaltan ilaçların hastaya enjekte edilmesi, rehabilitasyon tedavisinin bir diğer parçasıdır.

Polinöropati bitkisel tedavisi

Sarı kantaron yağı neye iyi gelir? Faydaları nelerdir? Nasıl kullanılır?

Polinöropati hastalarına öneriler

• Bazı hareketleri sürekli olarak tekrar etmeniz gereken bir meslekle ilgileniyorsanız, çalışma saatlerinizi azaltmayı deneyin!
• Çevrenizde polinöropatiye neden olabilecek herhangi bir toksin ya da kimyasal madde bulunuyorsa, bu maddelerden uzak durun.
• Doktorunuz sizin için fizik tedaviyi uygun gördüyse fizik tedavi seanslarına eksiksiz bir şekilde katılın. Egzersizleri her gün düzenli olarak evinizde tekrar edin.
• Alkol ve sigarayı bırakın.
• Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için düzenli ve dengeli beslenin.
• Vitamin ve mineraller açısından zengin besinler tüketin.
• Vegan ya da vejetaryen beslenme şeklini benimsediyseniz mutlaka B12 vitamin takviyeleri kullanın.
• Bol miktarda magnezyum, folik asit, kalsiyum, demir gibi kemik ve kaslarınızı güçlendiren gıdalar tüketin.
• Depresyon ya da anksiyete gibi sorununuz varsa ilaçlarınızı düzenli olarak kullanın
• Stresli bir yaşam sürmekten kaçının. Bu noktada günde 30 dakikalık yürüyüşlere çıkmak, egzersiz yapmak, yoga ve meditasyon gibi aktivitelere katılmak iyi olabilir.
• Kafein alımını mümkün olduğunca sınırlandırın.

Polinöropati nedir?

Polinöropati vücuttaki sinirlerin işlevlerini kaybetmesine neden olan bir hastalıktır. Vücudumuzdaki her organ (kalp, deri, göz, bağırsaklar, kaslar, mesane vs) beyin ve omurilikten uyarılar olarak normal işlevlerini sürdürür. Bu uyarılar beyin ve omurilikten çıkan sinirler tarafından sağlanmaktadır. Sinirlerin görevi gelen elektriksel uyarıları hedefine ulaştıracak kimyasal ve elektriksel değişimleri sağlamaktır. Sinirler işlevini oldukça karmaşık biyokimyasal reaksiyonlar sayesinde yerine getirmektedir. Bu karmaşık reaksiyonları engelleyebilecek kimyasal veya yapısal değişiklikler uyarıların hedefine ulaşmasını engellemektedir. Bu durumda hastada kas sinirinde hasar oluşması durumunda güç kaybı, deri duyusunu alan sinirlerde hasar oluşması durumunda uyuşma, duyu kusuru ve dengesizlik, göz sinirinde bir sorun oluşması durumunda çift görmeler, yüz sinirinde bir sorun oluşması durumunda yüz felçleri oluşur. Kısaca polinöropatide tutulan sinirin işlevini kaybetmesine bağlı değişik nörolojik kayıplar oluşmaktadır. Polinöropati tek bir hastalık değildir. Bir çok polinöropati tipi vardır ve başka hastalıkların seyrinde de polinöropati oluşabilir.

Polinöropatinin belirtileri nedir?

Polinöropatilerde kollarda ya da bacaklarda güç kaybı, uyuşma, yanma ve ağrı izlenmekle birlikte kabızlık, idrar başlatamama veya tutamama, çift görme gibi yakınmalar da olabilmektedir.

Polinöropatiler neden oluşur?

Sinir hasarı siniri tutan dahili hastalıklardan olabileceği gibi herhangi başka bir neden olmaksızın sadece sinirin tutulduğu hastalıklardan da ortaya çıkabilmektedir. Sinirlerin bağışıklık sisteminin yanlış çalışması nedeni ile ortaya çıkan nörolojik hastalıkları da polinöropati yapabilir. Bunlar arasında Guillain-Barre sendromu, kronik inflamatuar demiyelinizan polinöropati (CIDP), MADSAM, DADS gibi hastalıklar vardır. Dahili hastalıklar içinde polinöropatiye sebep olan hastalıkların başında diyabet bulunmaktadır. Diyabette sinirlere giden kılcal damarların tıkanması sonucunda sinir hücrelerinde kayıp izlenmektedir. Bunun dışında romatoid artrit, poliarteritis nodoza (PAN), wegener granülomatozu, sistemik lupus eritematosus (SLE) gibi romatolojik hastalıkların seyrinde de polinöropati izlenebilir. Ayrıca kanser de uzak etki ile polinöropati yapabilmektedir. Bazı hastalarda kanserin belirtilerinden daha önce nörolojik bulgular ortaya çıkabilir. Ayrıca genetik nedenli polinöropatiler de vardır. Bunlarda hastalar sinir hasarına yatkınlık yaratan genlere sahiptir ve bu hastaların ailelerinde de polinöropati bulunmaktadır. Bu grup hastalıklar genetik olmasına rağmen ileri yaşta da ortaya çıkabilir. Nadiren polinöropatiler mikrobik bir nedenle de olabilmektedir. Bunlar içinde lyme hastalığı, HIV ve lepra sayılabilir. Sarkoidoz ve tiroid hastalıkları da polinöropatiye neden olabilmektedir. Bu sayılanlar dışında daha nadir olarak izlenen polinöropati nedenleri de vardır. Herşeye rağmen çok ileri düzeyde araştırmalar yapılsa bile dört hastanın birinde altta yatan bir neden bulunamayabilir.

Diyabete bağlı polinöropatinin belirtileri nedir?

Diyabet oldukça farklı polinöropatilere neden olabilir. En sık olarak izleneni ayakta ve elde uyuşma ve yanmanın izlendiği tipidir. Buna bazen kol ve bacakta güç kayıpları da eşlik edebilmektedir. Bu hastalarda otonom sinirlerin tutulması sonucunda iktidarsızlık, ayağa hızlı kalkma ile oluşan tansiyon düşmeleri, kabızlık gibi bulgular da olabilir. Diyabetik polinöropatiler bazen farklı yerlerdeki sinirleri de tutabilir. Bunlar içinde göz sinirleri önemli bir yer tutar. Göz sinirlerinin tutulumu sıklıkla gözde ağrı ile başlayan çift görmeler şeklinde olmaktadır. Diyabet, sinirleri tek tek tutmanın dışında ayrıca karın içinde veya koltuk altındaki sinir yumaklarını (pleksus) da tutabilmektedir. Buna diyabete bağlı pleksopati ismi verilir. Diyabet sıklıkla gövdeye uzak bölgelerdeki sinirlerin tutulmasına neden olmakla birlikte bazen gövdeye yakın sinirleri de tutabilir.

Sinir biyopsisi niçin yapılır?

Polinöropati yapan nedenin tam olarak belirlenememesi durumunda, özellikle nedeninin damar iltihabı ile giden bir durum olabilmesi durumunda biyopsi yapılması gerekebilir. Biyopsi genellikle bacaktaki duyu sinirinden lokal anestezi altında yapılmaktadır. Biyopsi için bir duyu siniri kesildiği için ayak üzerinde kalıcı his kaybı gelişir ancak bu hastalarda ciddi bir işlevsel kayıp yapmamaktadır. Şüphelenilen hastalığa göre kas biyopsisinin de yapılması gerekebilir.

Polinöropati nasıl tedavi edilir?

Polinöropatide tedavi altta yatan bir neden varsa (romatolojik, iltihabi, mikrobik vs) öncelikle bunun ortadan kaldırılması şeklinde olmalıdır. Eğer sadece sinirin iltihabi bir hastalığının izlendiği bir durum varsa (Guillain-Barre sendromu, CIDP vs) bağışıklık sistemini baskılayıcı ya da düzenleyici tedaviler kullanılmaktadır. bu maksatla en sık kullanılan tedavi kortizon tedavisidir. Kortizon tedavisinin etkisiz olduğu durumlarda intravenöz immünglobulin (IVIG), kan değişim tedavisi (plazmaferez) de kullanılabilir. Seçilen tedavi hastalığın hangi tip polinöropati olduğu, hastanın yaşı, başka bir hastalığının olup olmadığı ve bulguları ile yakından ilintilidir. Uzun dönemde iltihapla giden polinöropatilerde azatioprin, siklofosfamid gibi güçlü bağışıklık baskılayıcı tedavilere de gereksinim duyulabilir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER YAZILAR

Uyuşma ve karıncalanma

Titreme (tremor)

Karpal tünel sendromu

Beyin omurilik sıvısı (BOS, bel suyu) incelemesi