Protrombin Ne Demek

Protrombin Zamanı Testi Nedir? Nasıl Yapılır ?

Testin diğer adları: Protrombin Zamanı, PT, PTZ, Pro Time, Protime

Test optimal konsantrasyonlarda doku tromboplastini varlığında plazmanın pıhtılaşma süresini ölçer.

Bu test, sitratlı plazmaya tekrar kalsiyum eklenerek ve ortama tromboplastin (doku faktörü) ilavesi ile yapılır. Genelde, ektrensek ve ana yoldaki bozuklukları taramada kullanılan bir testtir. Bunlar arasında faktör VII, X, V, II (protrombin) ve fibrinojeni (I) sayabiliriz.
Protrombin zamanın yardımcı olduğu durumlar aşağıdaki gibi özetlenebilir;
•     K vitamini eksikliği
•     Karaciğer hastalıkları
•     Yaygın damar içi pıhtılaşması (YDP)
•     Varfarin izleminde

PZ, mutlaka hasta ve normal kan örneklerinde çalışılmalıdır. Bu, laboratuvarlar arasındaki görülen farklı okuma değerlerini ortadan kaldıracağı gibi aşağıda görüldüğü üzere protrombin zamanının değişik şekillerdeki incelenmesine de fırsat verecektir. Normalde; PZ 10-13 saniye arasında değişir. Diğer bazı kaynaklarda ise 10,5 - 14,5 sn olarak verilmektedir. Eğer PZ normalden 3 saniye uzun ve İNR 1.5’ tan daha fazla ise nedeni mutlaka araştırılmalıdır.

Değişik kaynaklı tromboplastinlerin aktivitelerinin farklılığından kaynaklanan farklı sonuçları ve değişik değerlendirme sistemlerinin yarattığı karışıklıkları ortadan kaldırmak, özellikle antikoagülan tedavide belirli standardı yakalamak için INR (uluslar arası normalleştirme oranı) kullanılmaktadır.

PT ekstrinsik koagülasyon yolunun taranmasında kullanılır. Temel olarak faktör VIIa ve doku faktöründen faktör Xa oluşturabilme kapasitesini ölçmektedir. Genellikle oral antikoagülan tedavisinin izlenmesinde kullanılır. Uzamış PT değerlerine yol açan faktörler: Faktör II,V,VII ve X eksikliği, K vitamini antagonistleri ile tedavi, yenidoğanda hemorajik hastalık, intestinal reabsorbsiyon bozuklukları, karaciğer hastalığı, fibrinoliz, disfibrinojenemi, DIC, dolaşımdaki  inhibitörler. Uzamış PT: oral antikoagülan kullanımı, faktör eksikliği, dolaşımdaki inhibitörler nedeniyle olabilir. Eğer PT uzaması vitamin K eksikliğine bağlı ise vitamin K yüklenmesinden 12- 24 saat sonra PT normal veya daha düşük seviyelere iner.
PT uzamasının kazanılmış nedenleri kalıtsal nedenlerden daha yaygındır. Karaciğer disfonksiyonu, vitamin K eksikliği, varfarin kullanımı, DİC, heparin, hüridin, spesifik faktör inhibitörleri ve lupus antikoagülanları kazanılmış neden iken FVII,II,V,X, veya fibrinojen eksikliği herediter nedenler arasında yer alır.

Kanama zamanının uzadığı durumlar ise aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Trombositopeniler
• Kalitatif trombosit bozuklukları
• von Willebrand hastalığı
• Glanzman trombastenisi
• Bernard Soulier sendromu
• Birincil damar duvarı bozuklukları
• Asipirin, NSAİİ gibi ilaçların kullanımı

NUMUNE KABI: Sitratlı mavi kapaklı tüp
NUMUNE TÜRÜ: Sitratlı plazma
NUMUNE MİKTARI : 4.5 ml
TRANSPORT SICAKLIĞI: Oda ısısı
NUMUNE RED SEBEBİ: Oda ısısında 2 saatten fazla beklemiş, hemolizli pıhtılı heparinli numuneler, uygun olmayan kan antikoagülan  oranları.
METOD: Koagülometrik
SAKLAMA ŞARTLARI: Komadin türevi kullanan hastalarda tedavi 2 hafta önce, heparin kullanımında ise 2 gün önceden kesilmelidir.

Normal Değer: 10,5 - 14,5 sn   70-130 % 0,8- 1,2  INR

UYARI

Testleriniz için referans aralıklar size verilen laboratuvar raporunda bulunabilir. Bu değerler genellikle test sonuçlarının sağında bulunur. Laboratuvar raporunuz yoksa, referans aralığını almak için sağlık uzmanınıza veya test (ler) i gerçekleştiren laboratuvara danışın.

Laboratuvar test sonuçları kendi başına anlamlı değildir. Referans aralıklar, sağlıklı bir insan için beklenen değerlerdir. Bazen "normal" değerler olarak da adlandırılırlar. Test sonuçlarınızı referans değerler ile karşılaştırarak, siz ve sağlık uzmanınız, test sonuçlarınızdan herhangi birinin beklenen değerler aralığının dışında olup olmadığını görebilir. Beklenen aralıklar dışındaki değerler, olası koşulları veya hastalıkları tanımlamaya yardımcı olacak ipuçlarını sağlayabilir.

Laboratuvar testleri, test ekipmanı, kimyasal reaktifler ve tekniklerdeki farklılıklardan dolayı laboratuvardan laboratuvara değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle bu sitede çok az referans aralığı verilmiştir. Sonuçlarınızın "normal sınırlar içinde" olup olmadığını değerlendirmek için testinizi gerçekleştiren laboratuvar tarafından verilen aralık değerlerini kullanmanız ve doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar:

1.https://neu.edu.tr/wp-content/uploads/2015/11/temel-lab-uyg-2-ders-2-2.pdf
2.Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Laboratuvar Test Rehberi www.tyih.gov.tr
3.http://www.thd.org.tr/thdData/Books/520/koagulasyon-testlerinin-klinikte-kullanimi.pdf

© Biyologlar.com

Protrombin Süresi (PT) ve INR (PT / INR) Testi Nedir?

Protrombin zamanı (PT) testi, bir kan örneğinde bir pıhtı oluşmasının ne kadar sürdüğünü ölçer. INR (uluslararası normalleştirilmiş oran), PT test sonuçlarına dayalı bir hesaplama türüdür.

Protrombin, karaciğer tarafından yapılan bir proteindir. Pıhtılaşma faktörleri olarak bilinen birkaç maddeden biridir. Kanamaya neden olan bir kesik veya başka bir yaralanma olduğunda, pıhtılaşma faktörleriniz bir kan pıhtısı oluşturmak için birlikte çalışır. Çok düşük pıhtılaşma faktörü seviyeleri, bir yaralanmadan sonra çok fazla kanamanıza neden olabilir . Çok yüksek seviyeler, arterlerinizde veya damarlarınızda tehlikeli pıhtıların oluşmasına neden olabilir .

PT / INR testi, kanınızın normal şekilde pıhtılaşıp pıhtılaşmadığını öğrenmenize yardımcı olur. Ayrıca, kan pıhtılaşmasını önleyen bir ilacın olması gerektiği gibi çalışıp çalışmadığını kontrol eder.

Diğer isimler: protrombin zamanı / uluslararası normalleştirilmiş oran, PT protime

Protrombin Süresi / INR Testi Ne İçin Yapılır?

PT / INR testi genellikle şu amaçlarla kullanılır:

• Warfarin’in ne kadar iyi çalıştığını görmek. Warfarin, tehlikeli kan pıhtılarını tedavi etmek ve önlemek için kullanılan kan inceltici bir ilaçtır . (Coumadin, warfarin için yaygın bir marka adıdır.)
• Anormal kan pıhtılarının nedenini öğrenmek
• Olağandışı kanamanın nedenini bulmak
• Ameliyattan önce pıhtılaşma fonksiyonunu kontrol etmek
• Karaciğer problemlerini kontrol etmek

PT / INR testi genellikle kısmi tromboplastin zamanı (PTT) testi ile birlikte yapılır . Bir PTT testi ayrıca pıhtılaşma problemlerini de kontrol eder.

Neden Protrombin Süresi / INR Testine İhtiyacınız Olabilir?

Düzenli olarak warfarin alıyorsanız bu teste ihtiyacınız olabilir. Test, doğru dozu aldığınızdan emin olmanıza yardımcı olur.

Warfarin almıyorsanız, kanama veya pıhtılaşma bozukluğu semptomlarınız varsa bu teste ihtiyacınız olabilir.

Kanama bozukluğunun belirtileri şunları içerir:

• Açıklanamayan ağır kanama
• Kolayca morarma
• Alışılmadık derecede ağır burun kanaması
• Kadınlarda alışılmadık derecede ağır adet dönemleri

Bir pıhtılaşma bozukluğunun belirtileri şunları içerir:

• Bacak ağrısı veya hassasiyeti
• Bacak şişmesi
• Bacaklarda kızarıklık veya kırmızı çizgiler
• Nefes almada güçlük
• Öksürük
• Göğüs ağrısı
• Hızlı kalp atımı

Ek olarak, ameliyat planınız varsa bir PT / INR testine ihtiyacınız olabilir. Kanınızın normal şekilde pıhtılaşmasını sağlamaya yardımcı olur, böylece işlem sırasında çok fazla kan kaybetmezsiniz.

Protrombin Süresi / INR Testi Sırasında Ne Olur?

Test, bir damardan veya parmak ucundan alınan bir kan örneği üzerinde yapılabilir.

Damardan kan örneği için:

Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne kullanarak kolunuzdaki bir damardan kan örneği alacaktır. İğne takıldıktan sonra az miktarda kan bir test tüpüne veya şişesine alınacaktır. İğne girip çıktığında biraz batma hissedebilirsiniz. Bu genellikle beş dakikadan az sürer.

Parmak ucundan kan örneği almak için:

Bir doktorun ofisinde veya evinizde parmak ucu testi yapılabilir. Warfarin alıyorsanız, sağlayıcınız evde bir PT / INR test kiti kullanarak kanınızı düzenli olarak test etmenizi önerebilir. Bu test sırasında siz veya sağlayıcınız:

• Parmak ucunuzu delmek için küçük bir iğne kullanır
• Bir damla kan alır ve bir test şeridi veya başka bir özel alete koyar.
• Cihazı veya test bandını sonuçları hesaplayan bir cihaza yerleştirir. Evdeki cihazlar küçük ve hafiftir.

Evde bir test kiti kullanıyorsanız, sonuçlarınızı sağlayıcınızla gözden geçirmeniz gerekecektir. Sağlayıcınız sonuçları nasıl almak istediğini size bildirecektir.

Protrombin Süresi / INR Testi Öncesi Herhangi Bir Şey Yapmanız Gerekiyor Mu?

Varfarin alıyorsanız, günlük dozunuzu test sonrasına kadar ertelemeniz gerekebilir. Sağlık uzmanınız, uymanız gereken başka özel talimatlar olup olmadığını size bildirecektir.

Protrombin Süresi/ INR Testi İçin Herhangi Bir Risk Var Mı?

Kan testi yaptırmanın çok az riski vardır. İğnenin takıldığı yerde hafif ağrı veya morarma olabilir, ancak çoğu semptom hızla geçer.

Sonuçlar Ne Anlama Gelir?

Varfarin aldığınız için test edildiyseniz, sonuçlarınız muhtemelen INR seviyeleri şeklinde olacaktır. INR seviyeleri, farklı laboratuvarlardan ve farklı test yöntemlerinden alınan sonuçları karşılaştırmayı kolaylaştırdıkları için sıklıkla kullanılır. Warfarin almıyorsanız, sonuçlarınız INR seviyeleri veya kan örneğinizin pıhtılaşması için geçen saniye sayısı (protrombin zamanı) şeklinde olabilir.

Warfarin alıyorsanız:

• Çok düşük INR seviyeleri, tehlikeli kan pıhtılaşması riski altında olduğunuz anlamına gelebilir.
• Çok yüksek INR seviyeleri, tehlikeli kanama riski altında olduğunuz anlamına gelebilir.

Sağlık uzmanınız, bu riskleri azaltmak için muhtemelen varfarin dozunuzu değiştirecektir.

Varfarin almıyorsanız ve INR veya protrombin zamanı sonuçlarınız normal değilse, aşağıdaki durumlardan biri anlamına gelebilir:

• Kanama bozukluğu, vücudun kanı düzgün bir şekilde pıhtılaştıramadığı ve aşırı kanamaya neden olduğu bir durum
• Vücudun arterlerde veya damarlarda aşırı pıhtılar oluşturduğu bir durum olan pıhtılaşma bozukluğu
• Karaciğer hastalığı
• K vitamini eksikliği. K vitamini kanın pıhtılaşmasında önemli bir rol oynar.

Protrombin Süresi / INR Testi Hakkında Bilmeniz Gereken Başka Bir Şey Var Mı?

Bazen bir PT / INR testi ile birlikte belirli karaciğer testleri istenir. Bunlar şunları içerir:

• Aspartat Aminotransferaz (AST)
• Alanin Aminotransferaz (ALT)

Medlineplus, Prothrombin Time Test and INR (PT/INR), 2020

Referanslar

1. American Society of Hematology [Internet]. Washington D.C.: American Society of Hematology; c2020. Blood Clots; [cited 2020 Jan 30]; [about 3 screens].
2. Kids Health from Nemours [Internet]. Jacksonville (FL): The Nemours Foundation; c1995–2020. Blood Test: Prothrombin Time (PT); [cited 2020 Jan 30]; [about 3 screens].
3. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2020. Excessive Clotting Disorders; [updated 2019 Oct 29; cited 2020 Jan 30]; [about 2 screens].
4. Lab Tests Online [Internet]. Washington D.C.; American Association for Clinical Chemistry; c2001–2020. Prothrombin Time (PT) and International Normalized Ratio (PT/INR); [updated 2019 Nov 2; cited 2020 Jan 30]; [about 2 screens].
5. Mayo Clinic [Internet]. Mayo Foundation for Medical Education and Research; c1998–2020. Prothrombin time test: Overview; 2018 Nov 6 [cited 2020 Jan 30]; [about 3 screens].
6. National Blood Clot Alliance: Stop the Clot [Internet]. Gaithersburg (MD): National Blood Clot Alliance; INR Self-Testing; [cited 2020 Jan 30]; [about 3 screens].
7. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Bleeding Disorders; [updated 2019 Sep 11; cited 2020 Jan 30]; [about 3 screens].
8. National Heart, Lung, and Blood Institute [Internet]. Bethesda (MD): U.S. Department of Health and Human Services; Blood Tests; [cited 2020 Jan 30]; [about 3 screens].
9. UF Health: University of Florida Health [Internet]. Gainesville (FL): University of Florida; c2020. Prothrombin time (PT): Overview; [updated 2020 Jan 30; cited 2020 Jan 20]; [about 2 screens].
10. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2020. Health Encyclopedia: Prothrombin Time; [cited 2020 Jan 30]; [about 2 screens].
11. University of Rochester Medical Center [Internet]. Rochester (NY): University of Rochester Medical Center; c2020. Health Encyclopedia: Vitamin K; [cited 2020 Jan 30]; [about 2 screens].
12. UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2020. Health Information: Prothrombin Time and INR: How It Is Done; [updated 2019 Apr 9; cited 2020 Jan 30]; [about 5 screens].
13. UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2020. Health Information: Prothrombin Time and INR: Results; [updated 2019 Apr 9; cited 2020 Jan 30]; [about 8 screens].
14. UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2020. Health Information: Prothrombin Time and INR: Test Overview; [updated 2019 Apr 9; cited 2020 Jan 30]; [about 2 screens].
15. UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2020. Health Information: Prothrombin Time and INR: What To Think About; [updated 2019 Apr 9; cited 2020 Jan 30]; [about 10 screens].
16. UW Health [Internet]. Madison (WI): University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority; c2020. Health Information: Prothrombin Time and INR: Why It Is Done; [updated 2019 Apr 9; cited 2020 Jan 30]; [about 3 screens].

Kanamanız olduğunda, vücudunuz her şeyi yolunda tutmak için harekete geçer. Trombosit denilen hücreler  kanamayı yavaşlatmak için önce oraya giderler. Ardından, pıhtılaşma faktörleri olarak adlandırılan bir grup protein ortaya çıkar. Hepsi sağlam bir kütle oluşturmak için bir araya gelirler-kan pıhtısı- böylelikle kanamayı durdurmak için iyileşmeye başlayabilirsiniz.

Genellikle böyle olur. Ancak kolayca kanamanız oluyorsa veya pıhtılaşmaması gerektiğinde pıhtılaşma yaşıyorsanız pıhtılaşma faktörlerinizle ilgili bir sorun yaşıyor olabilirsiniz.

Kanınızın ne kadar çabuk pıhtılaştığını ölçmek için protrombin zaman testi gerekebilir. Ayrıca PTZ, Pro time veya INR testi de denir.

PTZ(PT) Testi Niye Gerekir?

Vücudunuz birkaç farklı pıhtılaşma faktörüne sahiptir. Herhangi biriyle ilgili bir sorun yani eksikse, kırılmışsa veya yeteri kadar sahip değilseniz  ve eğer oluşuyorsa, pıhtılaşmanın ne kadar sürdüğünü etkileyebilir.

Bir PTZ testi, ne kadar iyi çalıştıklarını görmek için bu faktörlerden birine bakar.

Genellikle başka bir faktöre bakarak, parsiyel tromboplastin zamanı (PTT) testi denilen başka bir testle birlikte yapılır. Birlikte, bir pıhtı oluştuğunda vücudunuzda ne olduğuna dair daha eksiksiz bir resim verirler.

PTZ (PT)Testine Ne Zaman İhtiyacım Olur?

Doktorunuz bu testi bir kanama bozukluğu olup olmadığını kontrol etmek için isteyebilir. Kanama bozukluklarının belirtileri şunlardır:

• Kolayca kanama veya morarma
• Oluşmamaları gerektiği zaman oluşan kan pıhtıları
• Dışkıda veya idrarda kanama
• Kolayca kanayan diş etleri
• Kadınlarda ağır regl dönemleri
• Burun kanaması
• Eklemlerde şişme veya ağrı

Kanınızı seyrelten bir ilaç olan varfarin (Coumadin, Jantoven) kullanıyorsanız bu teste yine ihtiyacınız olacaktır.  PT testi, doğru dozu aldığınızdan emin olmanıza yardımcı olur - tehlikeli pıhtıları önlemek istiyorsanız,  ihtiyaç duyduğunuzda kanın pıhtılaşmasına izin verin.

PTZ Testini Doktorlar Neden İster?

Doktorunuz ayrıca aşağıdaki durumları kontrol etmek için PTZ testini sizden isteyebilir:

• Kemik iliği sorunları
• Lösemi gibi bazı kanserler
• Bağışıklık sistemi sorunları
• Birçok pıhtılaşma faktörünün bir parçası olan K vitamini eksikliği
• Karaciğer problemleri (karaciğeriniz pıhtılaşma faktörlerini ortaya çıkarır)
• Ameliyattan önce normal kan pıhtılaşması

PTZ Testi Nasıl Yapılır?

Bu test temel olarak bir kan alma işlemiyle gerçekleşir ve sadece birkaç dakika sürer. Bir laboratuvar teknisyeni,

• İğnenin gireceği yeri  temizler
• Üst kolunuzun etrafına bir lastik kayış sarar ve bu damarlarınızın kanla şişmesini sağlamak için basınç yapar
• Damar içine ince bir iğne sokun, genellikle kolunuzun iç kısmını dirseğinizi ya da elinizin arkasını tercih ederler.
• Kanı iğne yardımıyla alır
• Kauçuk kayışı çıkarır ve kolunuza veya elinize bir bandaj koyar

Bazı durumlarda, doktorunuz bunun yerine parmak ucundan kan alma yöntemini uygulayabilir, bu da size daha hızlı sonuçlar verecektir.

Riskler Nelerdir?

Normal olarak, iğne içeri girdiğinde hafif bir acı hissedeceksiniz. Bu genellikle en kötüsüdür, ama kanınız alındığından ötürü, aşağıdakileri yaşamanız düşük bir olasılıktır:

• Kanama veya morarma
• Sersemleme veya baş dönmesi hissi
• Enfeksiyon

PTZ Testine Nasıl Hazırlanırım?

Genellikle, bir şey yapmanız gerekmez. Karaciğer, brokoli, nohut, yeşil çay, lahana, şalgam, yeşillikler ve soyadan yapılan yiyecekler gibi bazı yiyecekler sonuçlarınızı etkileyebilir. Bazı yiyeceklerden veya içeceklerden kaçınmanız gerekiyorsa, doktorunuz size vaktinden önce söyleyecektir.

Doktorunuza aldığınız ilaçlar, vitaminler, otlar veya takviyeler hakkında bilgi verdiğinizden emin olun. Buna reçetesiz, reçeteli veya yasadışı ilaçlar da dahildir. Aspirinden steroidlere kadar birçok ilaç sonuçlarınızı etkileyebilir.

Ayrıca, varfarin alıyorsanız, genellikle o gün ilacı içmeden önce testi yaptırmak isteyebillirsiniz.

PTZ Testi Sonuçları Ne Anlama Geliyor ve Nasıl Yorumlanır?

Test size kanın pıhtılaşmasının kaç saniye sürdüğünü söyler. Normal olan farklı laboratuvarlara göre farklılık gösterir, bu nedenle değerlerinizin ne anlama geldiğini anlamanıza yardımcı olması için doktorunuza danışın.

Sonuçları sadece birkaç saat içinde alabilirsiniz, ancak bazı laboratuvarların sonuç vermesi birkaç gün sürebilir. Doktorunuz parmak ucunuzdan kan alma tekniğini kullanıyorsa, sadece birkaç dakika içinde sonuç alabilirsiniz.

PTZ Testi Normal Değerleri Nedir?

Tipik bir PTZ sonucu 10 ila 14 saniyedir. Bundan daha yüksek olması, kanınızın pıhtılaşmasının normalden daha uzun sürdüğü ve aşağıdakiler dahil birçok durumun işareti olabileceği anlamına gelir.

PTZ Testi Yüksekliği Hangi Durumlarda Olur?

• Kanama veya pıhtılaşma bozukluğu
• K vitamini eksikliği
• Pıhtılaşma faktörlerinin eksikliği
• Karaciğer hastalığı

Daha düşük bir değeriniz varsa, kanınız normalden daha hızlı pıhtılaşıyor demektir. Bu takviyellerinizden veya K vitamini yüksek gıdalar tüketmenizden kaynaklanıyor olabilir.

 Kaynak: https://www.webmd.com/a-to-z-guides/prothrombin-time-test#1

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.

Popüler Blog Yazıları