Yol Geçiş Üstünlüğü

Pek çok sürücü tarafından karıştırıldığı görülen konular arasında "Trafikte geçiş üstünlüğü kimdedir, sıralaması nasıldır?" sorusuna yanıt olan bilgiler yer alır. Bu nedenle trafikte geçiş üstünlüğü olan araçlar sıralı bir şekilde belirtilmelidir. Böylelikle "Geçiş üstünlüğü hangi durumlarda kullanılır?" sorusuna yanıt olan hususlardan da söz edilebilir. Ayrıca geçiş üstünlüğü konusunda kavşaklardaki geçiş sırasına yönelik kuralları araştıranlar için "Hangi araç hangi araca yol verir?" sorusu da yanıtlanmalıdır.

Trafikte Geçiş Üstünlüğü Kimdedir?

Her bir sürücü, temel trafik kuralları kapsamında trafikte geçiş üstünlüğüne yönelik bilgiler edinir. Trafikte geçiş üstünlüğü, bir taşıtın trafik kurallarına bağlı kalmadan hareket etme imkanına sahip olması ile ilişkilidir. Dolayısıyla trafikte geçiş üstünlüğünün her bir taşıt için geçerli olmadığı belirtilmelidir. Bu bağlamda trafikte geçiş üstünlüğü olan araçların örneklendirilmesinde fayda vardır.

Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlar arasında ağır yaralı ve acil hastaları taşıdığı bilinen ilk yardım taşıtları yer alır. Bununla birlikte cankurtaran ve itfaiye araçları da geçiş üstünlüğünden faydalanabilen taşıtlar kapsamındadır. Gerekli olan durumlarda trafikte yol verilmesi beklenen taşıtlara kolluk güçlerinin araçları da dahildir. Ancak trafikte geçiş üstünlüğü kuralı, bu taşıtların yol almalarına yönelik aciliyetlerine göre belirlenir. Dolayısıyla yaşanan ani bir olaya müdahale etmesi gerekmeyen ya da rutin olarak devriye gezen polis araçları gibi taşıtların geçiş üstünlüğüne sahip olmadığı hatırlatılmalıdır.

Trafik Geçiş Üstünlüğü Sıralaması Nasıldır?

Trafikte geçiş üstünlüğüne sahip olan taşıtların, genelde ilk yardım araçları olduğu görülür. Bununla birlikte kolluk güçleri ve suçlu takibinin yapılması için kullanılan güvenlik güçleri araçlarının da geçiş üstünlüğüne sahip olduğu bilinir. Dolayısıyla bu gibi taşıtlar, gerekli olduğu takdirde trafikte özel araçlara karşı geçiş üstünlüğü hakkını kullanabilir. Ancak Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan trafik geçiş üstünlüğü kuralının kendi kapsamında da bazı detayları vardır. Yani trafikte geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlar, öncelik durumuna göre aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Yaralı ve acil hasta taşıdığı için trafikte hızlı bir şekilde yol alması gereken ambulans ve özel taşıtlar
• Organ ve doku naklinin sağlanması amacıyla trafikte yol alan taşıtlar
• İtfaiye gibi afet müdahalesinin yapılması için yola çıkan araçlar
• Herhangi bir olay yerine giden ya da suçluları takip ettiği görülen polis ve zabıta gibi güvenlik güçleri taşıtları
• Trafikte kullanılan yolların buzlanması ve karla kaplanması durumunda yol yapımında görev alan özel hizmet taşıtları
• Acil durumlarda ve afetlerde topluma hizmet etmek için yola çıkan taşıtlar
• Koruma hizmeti sunan ve bu hizmeti alan kişilerin bulunduğu araçlar

Geçiş Üstünlüğü Hangi Durumlarda Kullanılır?

Trafikte geçiş üstünlüğü kavramı, acil durumlara müdahale eden güvenlik ya da sağlık hizmeti taşıtlarıyla ilişkilidir. Dolayısıyla geçiş üstünlüğünü kullanabilen araçlar da bu kapsamda yer alan ambulans, itfaiye, cankurtaran gibi taşıtlardır. Bu araçların sürücüleri, gerekli olduğu zaman geçiş üstünlüğünü kullanma hakkına sahiptir. Yani acil hasta taşıyan, afetle mücadele için yola çıkan ya da güvenlik tehditlerini çözmesi gereken birimlerin araçları; geçiş üstünlüğü hakkını kullanabilir. Bununla beraber trafikte geçiş üstünlüğü ile kavşaklarda geçiş sırası kurallarının yaygın olarak birbiriyle karıştırıldığı görülür. Dolayısıyla geçiş üstünlüğü konusunu araştıran bir kişinin temel amacı, "Hangi araç hangi araca yol verir?" sorusuna yanıt almak da olabilir. Bu bağlamda kavşaklarda geçiş üstünlüğü olan araçlara yönelik bilgiler aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Temel geçiş üstünlüğü hakkına sahip olan ambulans ve itfaiye gibi taşıtlar
• Direkt olarak geçen ve tramvay güzergahında ilerlediği görülen tramvaylar ve diğer taşıtlar
• Bölünmüş yoldan geldiği görülen herhangi bir araç
• Tali yolda ilerleyen araçlar için anayolda hareket eden taşıtlar
• Döner kavşakta ilerleyen araçlar
• Motorsuz araç kullananlar için motorlu taşıtlar
• Traktör ya da büyük iş makineleri için diğer motorlu taşıtlar
• Sol taraftan ilerleyen taşıtlar için sağdan gelen araçlar