Iffet Roman Özeti

Damga - Reşat Nuri Güntekin

Aşık olan bir delikanlının sevdiği kız uğruna hayatı boyunca hırsız damgasına vurulması ve bundan dolayı gelişen olayları anlatır.

İffet hep abisinden farklı olmak ister. Bunu ilk anlayan Mahmut Efendi İffet'I hep Muzaffer'den ayrı sever. İffet, Kamiyap Kalfa sayesinde haftada iki gün Paşa babasından habersiz mahalle okuluna gider, oradaki çocuklarla arkadaşlık eder. Yazları ise Karamürsel'de Damlacık Çiftliğinde oturan Hatice halasında geçirir. Burada geçirdiği iki ay onun için çok farklıdır.

Özellikle halasının anlattığı hayaletli değirmen öyküsünden çok etkilenir. Bu hikayede; "birbirini çok seven Fatma ve İsmail, İsmail'inaskere gitmesiyle ayrılırlar. Fatma İsmail'I iki yıl bekler ama çevresi ndekiler İ smail'in Yemen'e gittiğini ve oraya gidenin yaşama ihtimalinin çok az olduğunu söyleyerek Fatma'yı Gaffar Ağa'ya verirler.

Aradan zaman geçtikten sonra İsmail Yemen 'de n döner ve Fatma 'nın evlendiğini öğrenir. Yalnız ikisi de hala birbirlerini çok sever. Bunun üzerine geceleri değirmende buluşmaya başlarlar. Birgün basılmak üzereyken İsmail, Fatma'nın namusunu kurtarmak için değirmenden kendisini soğuk sulara atar ve ceseti bile bulunamaz. " İffet bu masaldan çok etkilenir ve bu masal ona seevilen kadın için kendini feda etmeği öğretir.

İffet büyür, abisi hünkar yaveri olur ve sırma kordonlar takar. İffet' babası idadi mektebe verir. İffet'in mektepte hürriyetçi ve meşrutiyetçi bir Celal Abisi vardır. Celal'I çok seviyor ve duygularını saklamayıp açıklıkla savunduğu için saygı duyar. Yalnız okulda ki bir öğretmeninin ihtilal ve meşrutiyetten söz etmesi üzerine tevkif edilmesi İffet'i' okuldan ayrılmasına neden olur.

Kısa bir zaman sonra Meşrutiyet ilan edilir ve İffet'in abbası Halis Paşa görevden atılır. Midilli'ye sürgün edilir. İffet'te babasıyla iki buçuk yıl Midilli'de yaşar. Babasının vefatından sonra İstanbul'a dönerve muallim olarak bir evde çalışır. Evin sessiz ve güzel hanımı olan Vedia Hanım ile arasında bir ilişki doğar. Geceleri deniz kenarında buluşurlar.

İffet her gece kayıkhane harabesinde Vedia'yı bekler. Vedia onbeş yaşında ki kız çocukları gibi ihtiyatsız davranırve bir gün yakalanma ihtimali bile akıllarına gelmez. İffet Vedia'a "Damlacık"taki su değirmeninin masalını anlatır. Bir köy delikanlısının sevdiğini ele vermemek için yaptığı fedakarlığınıbir gün kendisinin de yapabileceğini söylerdi.

Bir gün yine ihtiyatsızca davranırken basılırlar ve İffet aynen değirmende ki masalda ki gibi sevdiği kadının namusunu kurtarmak için hırsız damgası yapar.

Değirmendeki nasal en sonunda İffet'in başına gelir. Sevdiği kadın uğruna kendisi hayatı boyuncahırsız damgasına vurulur. Zorla haneye tecavüz ve hırsızlık suçlarından dolayı altı ay hapse mahkum olur. Celal'in sayesinde iyi bir koğuşa verilir.

Bir mayıs günü Vasif Efendi ile hapisten çıkar. İffet dışarıda kendini iyi hissetmez. Ne yapacağını şaşırır. Bir kaç gün tanıdıklarında kaldıktan sonra ucuz bir oda kiralar. Hapisten çıktıktan sonra Celal, İffet için yalnız bir arkadaş değil, adeta bir baba olmuştur. İffet'in Hatice Halası kadar çok sevdiği bir Fahriye Yengesi vardır.

Bir gün Muzaffer'den yengesinin durumunun iyi olmadığını haber alır ve zorunlu olarak Fahriye Yengesi'ni görmeye gider, Fahriye Yenge onu çok iyi karşılar ve bir istekte bulunur:" bin lirasını bankaya yatırmasını ister"İffet çok şaşırır. Çünkü, kendi abisinin bile kendisine güveni kalmamıştır. İffet bu parayı çaldırma korkusuyla bankaya yatırır.

Böylelikle İffet'in kendine güveni gelmeye başlar. Celal, İffet'e iş bulur. Görüşmek iççin giden İffet ilk iş görüşmesinde büyük bir ümitsizliğe kapılır. Kendisinden istenen gümrükten, eşya çıkarmasıydı. "Yarın gelirim "diye mağazadan ayrılır. Ama bu olayın tesiri günlerce üstünden atamaz, namuslu bir iş bulmakta ki ümidi giderek azalır.

Yaz bitiyorduve İffet hala iş bulamaz. Elinde ne varsa satar, bazı geceler aç yatardı. Ev kirasını ödemek için en son babasının yadigarı olan altın saati bile satar. En sonunda Celal, İffet'e Hukuk-I Milliye gazetesinde iş bulur. İffet bundan çok mutlu olur ve yorulmadan çalışmaya başlar.

Çevresindekiler artık rahatsız olmaz çok kısa zaman sonra gazete bütün İffet ve arkadaşlarıTelgraf Gazetesi 'nde çalışmaya başlar. Fakat kısa zaman sonra Telgraf gazetesinden de ayrılır, yine aç ve açıktadır. Celal geçinemeyip Konya'ya gider. İffet ayda bir Muzaffer abisinin gönderdiği parayla ev kirasını öder.

Birgün sokakta yürürken Celal'e rastlar. Celal Konya'da avukatlık görevinden ayrılıp, ticarete başlar ve İffet'e de kendi şirketinde bir iş verirBundan sonra İffet'in işi şehirler arası yolculuklarda mal taşımaktır. İffet yeni yüzler, yeni insanlar tanıdıkça hayata bağlılığı artmakta yaptığı işten memnun kalmaktadır. Yolda gördüğü insanlara yardım etmekte ve ihtiyaçlarını karşılar. Yine kötü hava şartlarında İzmir'den İstanbul'a hareket eder.

Tren Afyon'da hareket edemez duruma gelir. Dışarı çıkar ve kendisinden hasta annesi için yardım isteyen Rana 'ya yardım eder. Rana masum ve çocuksu bir kızdır. İffet Rana'dan çok hoşlanır, yalnıuz yediği damga yüzünden Rana'dan uzaklaşır.

İffet uzun süre sonra Hocası Mahmut Efendi'yi görmeye gider. Mahmut Efendi'nin eşi ölmüş kendisine gelini bakar. Mahmut Efendi ile uzun uzun konuşurlar, eski hatıraları anarlar. Gece Mahmut Efendi'den ayrıldıktan sonra sokakta kavga eden bir kadın ve erkekle karşılaşır.

Adam kadını hırsızlıkla suçlarve polise götürmekle tehdit eder. İffet, bu kadını görünce Rana aklına gelir ve bu kadının masum olduğunu, kendisi gibi damga yediğini düşünerek, onu kendi himayesi altına almayı düşünür. Adama para vererek kızı kurtarır. Yalnız kadın hiç düşündüğü gibi çıkmaz. Bir geceyi beraber geçirdikten sonra kadın ayrılır ve İffet'in duyguları yine incinir.

Muzaffer Ağabeyinden gelen telgraf İffet'in moralini yükseltir. Telgrafta ev ve yatırımlar hakkında ki mahkemeyi kazandıkları yazar. İffet İstanbul'a döner ve eline epeyce para geçer. İstanbulda iyi bir malikane alır. Yanınada Mahmut Efendi öldükten sonra tek başına kalan gelini ve torununu allır. Eline para geçtikten sonra eski akrabaları ile tekrar görüşmeye başlar.

Birgün İffet Beyoğlu'nda dolaşırken Vedia'ya rastlar. Hiçbir şey olmamış gibi iki çift karşılıklı konuşurlar. İffet tekrardan Vedia'ya karşı duygular hisseder. Yalnız Vedia tekrardan İffet'le olmak istemez.

Seven insanın gözünün kör olduğunu, bir anlık düşüncesiz hareketlerle kendi hayatını mahvedeceğini anlatır.

İFFET: O lay kahramanıdır.

MUZAFFER:İffet'in abisidir. uyuşuk, tembel, miskin, kibirli biriydi.

MAHMUT EFENDİ:İffet ve Muzaffer'e haftada iki gün ders verirdi.

HATİCE HALA:İffet'in halasıdır, elinde iki kız çocuğuyla dul kalmış ve Karamürsel'de yaşıyor.

HALİS PAŞA :İffet'in babasıdır.

CEMAL KERİM BEY:İffet'in çocuklarına ders verdiği mebustur.

VEDİA HANIM:Cemal Kerim Bey'in ikinci hanımıdır.

Reşat Nuri GÜNTEKİN ( 25 Kasım - 7 Aralık )

Yazı hayatına Birinci Dünya Savaşı sonlarında () başlayan, ilk eseri de Eski Ahbap (uzun hikaye) ' de basılan Reşat Nuri, ' de tiyatro eleştiri ve araştırmaları yayımlarken bir yandan da hikayeler (Şair Dergisi, /19; Nedim Dergisi, ; Büyük Mecmua, ) yazıyordu.

Çalıkuşu' nun Vakit gazetesinde tefrikasıyla () geniş bir ün kazandı. Çok hareketli bir eser olan Çalışkuşu' nda Anadolu, ilk idealist ve aydın kızı Feride' ye kavuştu, geniş ölçüde romana girdi. Bu roman az okumuş ve aydın, iki sınıfı da, doğal ve canlı diliyle kendine bağladı.

Reşat Nuri' nin hemen bütün romanlarında dekor olarak taşra kasaba ve şehirleri çevre, tip, çeşitli problem ve görüşleriyle Anadolu atmosferi görülür. Romanlarında sosyal ve hissi konuları işleyen yazar, küçük hikayelerinde bunların yanına mizahı da eklediYazdığı, çevirdiği, kitap biçimine girmiş veya dergi, gazete sayfalarında, tiyatro repertuarlarında kalmış tüm eserlerinin toplamı yüzü bulur; bunlardan 19 tanesi telif romandır, 7 tanesi hikaye kitabı.

Yazdığı, çevirdiği, uyarladığı, oynanmış, basılmadan kalmış oyunlarının sayısı roman ve hikaye kitaplarının sayısını da aşar. Eserlerinin tam listesi için şu broşüre bakınız: Türkan Poyraz - Muazzez Albek, Reşat Nuri Güntekin (Ankara, )

Hikaye kitapları: Tanrı Misafiri (), Sönmüş Yıldızlar (), Leyla ile Mecnun (), Olağan İşler (), vb.

Gezi yazıları: Anadolu Notları (ilk cildi ; ikinci cildi ).

Oyunları içinde en ünlüleri Balıkesir Muhasebecisi () ve Tanrıdağı Ziyafeti ()' dir. Bütün eserleri ölümünden sonra, eşi tarafından, bir külliyat halinde yeniden bastırıldı.

Hayatı, sanatı ve eserleri üzerine bir tanıtma kitabı, Muzaffer Uyguner'indir. (Varlık yay;). İbrahim Zeki Burdurlu' nun Romanıyla Reşat Nuri Güntekin (İzmir Eğitim Ens. Yay., ) kitabını Birol Emil' in Reşat Nuri Güntekin' in Romanlarında Şahıslar Dünyası () adlı doçentlik tezi izledi.

Gulyabani

(Hüseyin Rahmi Gürpınar)

KİTABIN ADI : Gulyabani
KİTABIN YAZARI : Hüseyin Rahmi Gürpınar
YAYINEVİ VE ADRESİ : Ankara Cad. 31/2 Çağaloğlu-İstanbul
BASIM YILI : Ocak

KİTABIN KONUSU

Yazar cin,peri ve gulyabani gibi boş inancların nasıl kötüye kullanılarak saf ve namuslu insanların kandırıldığını anlatmıştır.

KİTABIN ÖZETİ

Hoppaca bir kız olan Munise çok güzel bir kızdır. Annesi ve babası o daha gençken ölüseafoodplus.infoşuları Munise'yi geyindirip,geçindirir ve çehiz vererek onu birisiyle evlendirirler. Fakat Munise kocasıyla pek anlaşamaz ve bir gün kocası evde yokken kaçar. Daha sonra ana dostu olan Ayşe Hanım adlı bir kadın onu bulur ve ona onun hizmetçilik yapabileceği iyi ve namuslu bir yere götüreceğini söyler. Ama Ayşe Hanımın Munise'ye bir tafsiyesi vardır. O da şudur ki; Eğer oradakalıp iyi para kazanmak ve daha sonra kendine iyi yuva kurmak istiyorsa orada olup bitenleri kimseye söylemeyecek ve bunlara tepki vermeyecekti. Munise bu fikre evet seafoodplus.infoşe Hanım Munise'yi bir dağın tepesindeki köşke götürür.

Burada onları Çeşmifelek Kalfa ve Ruşen adlı iki hizmetçi karşılar. Daha sonra Ayşe Hanım Munise'yi burada bırakıp gider. Munise bu köşkün garipliklerine şaşıp kalır. Çünki gelirken onları buraya getiren arabacını konuştuğu cin,per ve gulyabani muhabbetine inanamayan Munise, bunlara inanmaya başlar. Munise Ayşe Hanımın onu buraya büyük bir bahşiş karşılığında getirdiğini bu zaman anlar ve kafasına vurur. Gitmeye çalışır fakat ona buraya gelen insanların bir daha geri dönemeyeceğini söylerler. Munisenni getirildiği köşkün her tarafında her gece cinler,periler dolaşıseafoodplus.infodan en korkuncu ise Gulyabani'dir. Cinler ve Periler her gece bu köşkün etrafına gelip odalara girerek abuk subuk sesler çıkarır ve Muniseye saldırırlar. Muniseyse ona verilen tafsiyeler göre hareket ederek sesini çıkarmaz bu da benim kaderimdir der. Bir gün gece bir erkek peri Munise Hanımın odasına gelir. Munise bu durum karşısında şaşkın kalmıştır. Yüz Temel Eser Özetleri, Kitap Özetleri, Roman Özetleri, Yüz Temel Eser, Özet

Bu erkek perinin adı Hasan'mış. Hasan çok güzel yüzlü peridir. Hasan kendisinin peri olmadığını ve onu bu köşkten kurtarmak istediğini söyler. Fakat Munise bu olaylarla sürekli karşılaştığından onun sözüne inanmaz. Hasan ise ona aşık olduğunu ve onu sevdiğini, onun için her şey yapabieceğini söyler. Daha sonra Hasan'ın insan olduğu ve Şehirden bu köye geldiği anlaşılır. Hasan sonunda bu cin,peri saçmalıklarının bir iç yüzünün olduğunu anlar ve bunu ortaya çıkarır. Demek ki, cin,per, ve gulyabani muhabbeti saçmalıktan ibaretmiş. Bunların hepsi cin,peri ve gulyabani kılığına girmiş birer insanlarmış.Bu insanlar cahil köy halkını kandırır ve namussuzca işler yaparlarmış. Hasan onların hepsini yakalar ve halkın önünde hepsini tanıtarak cezalandırır. Sonra Munise Hasan'la evlenir, köşkte hizmetçilik yapan Çeşmifelek Kalfa ve Ruşen'e de birer kaca bulurlar. Onlar da mutlulukla hayatını devam ettirir. Köşkün sahibi, Hanımefendi de Munise ve Hasan'la birlikte bir müddet yaşar ve sonra hayatını değiştirerek bütün malını ve mülkünü onlara bırakır. Hasan'la Munise hayatlarına mutlulukla devam ederler.

KİTABIN ANA FİKRİ

Cahil olmamak,batil düşüncelerden kaçınmak,bilimsel düşünceye önem vermek gerekir, aksi durumda istenilen yöne çevrilebilirsin.

KİTAPTAKİ OLAYLAR VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Kitapta sık geçen isimler şunlardır; Munise, Ayşe Hanım, Çeşmifelek Kalfa ve Ruşen. Munise eserin baş kahramanı ve ve olayların odak noktasıdır. Ayşe Hanım Munise Hanımın annesinin eski dostudur. Hasan ise Munise'nin sevgilisidir. Çeşmifelek ve Ruşen ise köşkün sahibinin hizmetçileridir.

KİTAP HAKKINDAKİ ŞAHSİ GÖRÜŞLER

Eserde masalcı yanın çok olması kitabı zevkli hale getirmiştir. İnsanlarınher zaman bilimsel düşünceye yer vermesi gerektiğini savunması bakımından,her söylenene inanmamak gerektiğini vurgulaması bakımından gençlerin okumasını tavsiye ederim.

KİTABIN YAZARI HAKKINDA KISA BİLGİ

Eserin yazarı Hüseyin Rahmi Gürpınar'dır Ağustos 'te İstanbu'un Ayaspaşa semtinde doğdu ve 8 Mart 'te yaşama gözlerini yumdu. Eserlerinde gerçekçiliği ve doğalcılığı savunan yazar, dil estetiğine önem vermez. En başarılı türü romanlarıdır. Romanlarından bazıları şunlardır; Şık, İffet, Can Pazarı, Namuslu Kokotlar ve Gulyabani'dir.