Hz. Hâcer, imanı ve teslimiyeti ile ulvi bir şahsiyettir. Kendisi Hz. İbrâhim için itaatkâr bir eş ve Hz. İsmâil için fedakâr bir anne olmuştur. Hz. Hâcer’in hayatı bizlere aslında ibret değil bir örnek teşkil etmektedir. Hz. Hâcer kendine ait özel adıyla hiç bilinmeyen, attığı adımlarıyla, davranışlarıyla, güçlü karakteri ile anılan, iradeli ve iffetli bir kadın örneğidir.
TEVEKKÜL VE TESLİMİYETİN BEREKETİ
Hz. İbrâhim (a.s.), eşi Hâcer’i ve evladı İsmâil’i Allah’ın emri üzerine tamamen ıssız olan Safa ile Merve dağı arasında bırakıp giderken, rivayete göre Hz. Hâcer eşine sordu:
“Ey İbrâhim! Bizi buraya bırakıp gitmeni sana Allah mı emretti?” Hz. İbrâhim (a.s.) ise “Evet! Allah, emretti” dedi. İşte o anda Hâcer’in dudaklarından muhteşem bir cevap döküldü: “Öyleyse git, Allah bize yeter. O bizi himayesiz bırakmaz!”
Hz. Hâcer’in bu sözünü teslimiyetinin ilk basamağı olarak tanımlayabiliriz. Nitekim, Allah’a teslim olmak demek, olayları sorgulamadan, yargılamadan, cümleleri uzatmadan kadere rıza göstermek demektir. Hz. Hâcer, Allah’a güvenerek ıssız bir çölün ortasında kalmaya razı oldu. Kendisi korunmaya muhtaç iken bir de yanında yavrusu vardı. Allah’a iman ve güveni o kadar kuvvetliydi ki, hiçbir şeyden korkmadı; ne düşman, ne açlık, ne susuzluk, ne de yırtıcı hayvan.
‘‘RABBİMİZ BİZİ ZAYİ ETMEZ”
Hz. Hâcer’in birkaç günlük erzağı ve suyu bitince susuzluktan helâk olacakları kaygısıyla Safa ve Merve arasında bilinen o koşuşturması başladı. Bir yandan evladı İsmâil’e, diğer yandan ümitlerine koşuyordu. Hayata tutunma mücadelesi ile yılmadan, yorulmadan ve yıkılmadan koşuyordu. Adımlarının takati tükeninceye kadar evladına olan annelik görevini yerine getirebilmek için tüm gücünü sarf ediyordu. Güçsüz kaldığı anda fiili duadan sözlü duaya yöneldi. Ümit ile yüzünü Rabbine dönerek tüm samimiyetiyle ve teslimiyetle “Rabbim bizi zayi etmez.” dedi.
Sıcak tepelerde bir tarafta bir annenin dua ile akan gözyaşları ve koşmaktan çatlayan ayakları, diğer tarafta ise aç ve susuzluktan minik topuklarını toprağa vuran bir bebek, Hz. İsmâil vardı. Ümit ve korku arasında olunduğu vakit tam bir teslimiyetle Rabbe yönelmenin bir iksir misali olduğunu biliyordu Hz. Hâcer. Yaşadığı bu olay ile günümüz insanına büyük lütufların âdeta büyük imtihanlardan sonra geldiğini de gösterecekti.
ALLAH KULUNU ÇARESİZ BIRAKMAZ
Allah Teâlâ kulunu çaresiz bırakmaz. Bazen imtihan için sıkıntı verir ama sonunda en güzel şekilde imdadına yetişir. Nitekim Hz. Hâcer’in de imdadına yetişmişti İlahî yardım. Sıcak sineleri serinleten, içenlerin açlığını gideren hayat suyu zemzem ile karşılık verdi Allah, ümidini yitirmeyen annenin dualarına.
SABRIN GAYRETİN MÜKAFATI ZEMZEM
Hz. Hâcer, Safa ile Merve tepeleri arasında yedi defa koşmuştu ki, o esnada oğlunun bulunduğu yerden zemzem suyunun çıktığını gördü ve kurak vadide kendisine su ihsan eden Allah&#;a sonsuz şükretti. Suyun fışkırdığı yerde heyecanla elleriyle etrafını çevirerek “Dur, dagılma” anlamında “Zem Zem” demişti.
Efendimiz (s.a.v) bir hadîs-i şerifte şöyle buyuruyor: “Allah, İsmâîl’in annesi Hâcer’e rahmet eylesin! Eğer o zemzemi kendi hâline bırakıp etrafını çevirmeseydi o şimdi bir akarsu olurdu.” (Müsned, Buhârî, Enbiyâ) Onun bu koşusu, daha sonra, sa’y diye bilinen hac ibadetinin bir parçası hâline gelmiştir.
Zemzem bu bağlamda muazzam bir itaat, tevekkül, sabır ve gayretin semeresi olarak fışkırmıştı. Bu sebeple kıyamete kadar ümmete şifa olarak devam edecek bir mucize oldu. Zemzem içerken aslolan Hz. Hâcer’in vasıflarını, hayat mücadelesindeki gayretini ve teslimiyetini düşünebilmektir.
ALLAH KULUNA KÂFİDİR
Zemzem toprağın altından aşkla yeryüzüne kavuşup, İsmâil ’in sıcak topuklarına serinlikle dokunurken, Hz. Hâcer de zorluğun ardından feraha kavuşuyordu. Zemzem gayret etmeyi sabırla beklemeyi, beklerken dua etmeyi, dua ederken de şükretmeyi ve insanın hayatına serinlik sunmayı simgeliyordu. Allah (c.c.) kuluna kâfi olduğunu, darlıktan feraha çıkardığını göstermiş ve zemzemi de buna en güzel örnek olarak sunmuştu.
HÂCERİ BİR DURUŞ
Hâcer validemizin teslimiyet basamaklarındaki zirvesi ise, Allah’ın emretmesi üzere evladı İsmâil ’in kurban edilmesine rıza göstermesi olmuştur.
Babası Hz. İbrâhim oğlu İsmâil ’i, kurban etmek isteyince, şeytan kendisini kandırmaya çalıştığı gibi, annesini de kandırmaya, şefkat duygusunu tahrik etmeye çalıştı. Hâcer ise, durumu tevekkül ile karşılayarak, şeytanın oyununa gelmedi. Yine Hâceri bir duruş sergiledi.
“Allah emrediyorsa itaat ederiz” dedi. “Ben bu yavrumu ne çilelerle büyüttüm, çölde yalnız başıma neler çektim!” demedi.
Fuzûlî’nin ifadesiyle: “Can ile bizden eğer hoşnud ola Cananımız, cana minnettir onun kurbanı olsun canımız.” diyen bir anne idi Hâcer ve Allah’a olan muhabbetin âdeta zirvesini temsil ediyordu.
KIYAMETE KADAR TÜM ÜMMETE ÖRNEK BİR KADIN
Hz. Hâcer yaptıklarıyla kıyamete kadar kadın erkek demeden bütün müminlere örnek olacak, korku ve ümit arasında koşarken, yaşam mücadelesi içinde ve sa’y ibadetiyle ümmet tarafından canlandırılan bir şahsiyet hâlinde yaşatılıyor. Teslimiyet abidesi Hz. Hâcer bir cinsiyet değil, bir şahsiyet meselesi olmuştur. Nitekim hepimizin hayatı Hz. Hâcer’in hayatı gibidir. Kimimiz farkına varırız, kimimiz farkına varmadan yol alırız. Aslolan Hz. Hâcer misali yanlışlardan doğrulara hicret etmek ve yalnızlığımızdan tek bir olan Allah’a yönelebilmektir. Her insanın hayatında imtihanları olacaktır. Ne mutlu Hâceri bir duruş ile imtihanlara göğüs gerenlere.
Hacer
İbrahim'in Hacer'i ve İsmaili göndermesi
Hacer (İbranice:&#;הָגָר&#;, romanize:Hāḡār; Arapça:&#;هَاجَرHājar; Grekçe:&#;ἉγάρHagár), Yaratılış Kitabında ismi geçen Mısırlı kadındır. Çocuğu olmayan Sare tarafından İbrahim'e sunulduğunda henüz genç yaştaydı; İsmail'i doğurdu.
İslam kaynaklarına göre, Mısır firavunlarından Senan bin Ulvan'ın İbrahim'in karısı Sare'ya hediye ettiği Etiyopyalı bir köledir. İbrahim, çocuğu olmayan Sare'nin izniyle Hacer'le evlenir ve bu evlilikten Muhammed'in nurunu taşıyan İsmail doğar. Bu yüzden Sare, ilerlemiş yaşına karşın Hacer'i kıskanır. Bunun ardından İbrahim ilahi emir üzerine Hacer ve İsmail'i o dönemde kimsenin yaşamadığı Mekke vadisine getirip bırakır.[1] Hacer Allah'nın yardımıyla güçlüklere göğüs gererek oğlunu yetiştirir. Kitabı Mukaddes'te ise Hacer'in daha gebeyken Sare'nin eziyetinden kaçtığı, ama Tanrı'nın bir meleğinin uyarısıyla geri döndüğü anlatılır.[2] Tekvin'e göre Hacer'in daha sonra yerleştiği yer ise Beerşeba Çölü'dür.[3]
Köle kökenli olmasına karşın Hacer, güçlü imanı dolayısıyla daha İslam öncesinde soyluluk simgesi durumuna gelmiştir. Hacer'in, yiyecek ve içeceklerinin tükenmesi üzerine ağlayan İsmail'e su bulmak için yakındaki iki tepe (Safa ve Merve) arasındaki koşuşmasının müminlerce de tekrar edilmesi İslam'da hac ibadetinin gerekleri arasında yer alır. Zemzem suyu da Hacer ile İsmail'e bağışlanan ve o günden beri hiç tükenmeyen bir armağan olarak görülür. Zemzemin bulunması üzerine Mekke bir yerleşim yeri olmaya başlar.[1] İslam inanışına göre daha sonra Mekke'ye dönen İbrahim burada İsmail ile birlikte Kabe'yi inşa eder. Evlilik çağına giren İsmail, komşuları Cürhum kabilesinden önce Mudad'ın kızı Seyyide, sonra da Amr'ın kızı Ra'le ile evlenir. Bu evliliklerden doğan 12 oğlunun, Mekke çevresini dolduran Arapların ataları olduğuna ve (Yahudiler de İsmail'in Filistin'in güneyindeki Bedevi halklarının atası olduğuna inanırlar.) Hacer bu nedenle arab-ı müstaribe adı verilen bu Arapların büyük annesi sayılır. Muhammed'in Hacer için Araplara "İşte bu kadın sizin annenizdir." dediği söylenir. Hacer'in Kabe içinde Hıcr, Hatim ya da Hazire denilen bölümde gömülü olduğuna inanılır. Uzun etek modasının da Hacer ile başladığı rivayet edilir.
Soyağaçları[değiştir
HÂCER
Hz. İbrahim'in eşi ve Hz. İsmail'in annesi.
Hâcer, Sâre'nin cariyesidir. Sâre kendisinin çocuğa olmadığı için çocukları olur ümidi ile onu Hz. İbrahim'e hediye etti. İşte bundan sonra Hz. İbrahim'in Hâcer'den ilk oğlu Hz. İsmail doğmuştur.
İsmail'in doğumu üzerine Sâre, hem çocuğu, hem de annesi Hâcer'i kıskanmaya başlayınca Hz. İbrahim, Cenâb-ı Hak'tan aldığı bir emirle Hâcer'i ve oğlunu alıp Mekke vadisine bıraktı. Onları bıraktığı yerde ne ekili bir şey, ne de bir su vardı. Hâcer, oğlu. İsmail'e su bulmak üzere Safâ ile Merve tepeleri arasında sa'y ederken İsmail'in ayakları dibinden Zemzem kaynamaya başladı.
Çevrede yaşayan Cürhüm kabîlesi, orada bir su kaynağının mevcûdiyetini hissedince gelip Hâcer'in izniyle oraya kondular. Böylece Hâcer ve Hz. İsmail, Cürhüm'lüler arasında yaşamaya devam ettiler. Hz. İsmail Cürhümlülerden bir kızla evlendi ve nesli çoğaldı. Hâcer, Mekke'de vefât edince Kâbe'nin ön kısmındaki Hıcr (diğer adıyla Hatîm) adı verilen bölüme defnedilmişti (İbnü'l-Esîr, el-Kâmil fi't-Târîh, Beyrut , I, , ).
Ahmet ÖNKAL
Zemzem suyunun tarihi ve hikayesi: Hz. Hacer, Hz. İbrahim, Hz. İsmail ve Zemzem suyu
Anasayfa
Galeri
İslam
Zemzem suyunun tarihi ve hikayesi: Hz. Hacer, Hz. İbrahim, Hz. İsmail ve Zemzem suyu
Hz. İbrahim, Allah'tan aldığı emir doğrultusunda Hz. Hacer ve oğlu Hz. İsmail'i o dönemde çorak bir belde olan Mekke'ye götürüp bırakmıştır. Hz. İbrahim'in bıraktığı su ve erzak bitmiş; Hz. Hacer ıssız Mekke vadisinde oğlu Hz. İsmail'in susuzluktan ölmesinden korkmuş ve telaşa kapılmıştır. Endişeyle Safa ve Merve tepeleri arasında su aramaya başlamış ve bu gidiş gelişlerin sayısı yediye ulaştığında bir ses işitmiştir. Baktığında, Cebrail tarafından kazılan topraktan su kaynadığını görmüş; bu suyu bir yandan su kabına doldurmaya bir yandan da etrafını çevrelemeye çalışmıştır. Peygamberimiz ona rahmet okumuş ve "eğer suyun önünü kapatmasaydı zemzem şarıl şarıl akıp giden bir ırmak olurdu" buyurmuştur.
