Tarihteki En Büyük Imparatorluklar
Bir imparatorluk şu şekilde tanımlanır: farklı etnik köken ve milletten insanların oluşturduğu, geniş bir alan üzerinde en üst düzeyde hüküm ve güce sahip olan tek bir varlık, bir devlet biçimidir. Hazırladığımız bu liste genel olarak çeşitli imparatorlukların etkilerine, uzun ömürlülüklerine ve güçlerine dayanmaktadır.
Göreceğiniz üzere listemiz en az bir iki tane tartışmalı imparatorluğa satırlarında yer açtı. Listeyi oluştururken aradığım özelliklerin başında imparatorluğun bir kral ya da imparator tarafından (en azından uzun bir süre) yönetilmiş olması kuralı geliyordu.
Bu da ABD ve Sovyetler Birliği gibi modern olan sözde imparatorlukları listemizden dışlar. Yani listedeki girdiler kabaca güç ve büyüklüğe dayanıyor diyebiliriz.
Osmanlı İmparatorluğu
Osmanlı İmparatorluğu gücünün zirvesindeyken ( &#; yüzyıl) Güneydoğu Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika&#;nın çoğunu kontrol ederek üç kıtaya yayıldı. Bu dönemde 29 il ve çok sayıda vassal devlete sahip oldu.
Bunlardan bazıları zamanla absorbe edilerek imparatorluğa dahil edildi. Bazılarına ise zamanla birçok türde imtiyazlı özerklik hakkı sağlandı. İmparatorluk, altı yüzyıl boyunca Doğu ve Batı dünyaları arasındaki etkileşimin merkezinde yer aldı.
Kanuni Sultan Süleyman döneminde ( arasında hüküm sürdü) Doğu Akdeniz çevresindeki topraklar üzerinde geniş çaplı bir kontrol sağlandı. Başkent olarak Konstantinopolis seçildi. Osmanlı o dönem Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu&#;nun İslami halefiydi.
Emeviler
Emevi Halifeliği, seafoodplus.infoed&#;in vefatından sonra kurulan dört İslami halifeliğin (yönetim sistemi) ikincisiydi. Emevi Hanedanlığının ismi ilk Emevi halifesinin büyük büyük babası olan Ümeyye bin Abdüşems&#;ten gelmektedir.
Hanedanlık, onların kabilesi tarafından yönetilmiştir. Emevi kabilesi aslen Mekke’den gelmiş olsa da, onlar döneminde Şam halifeliğin başkentiydi. Nihayetinde Emevi Hanedanlığı, 10 milyon kilometrekare alanda yer edinerek, dünyanın o zamana kadar gördüğü en büyük imparatorluğu, şimdiye kadar ise var olan en büyük altıncı imparatorluğu yönettiler.
Böylece Emeviler tarihteki en büyük Arap-Müslüman devleti oldular. Hz. Muhammed zamanından &#;e kadar halifelik çeşitli hanedanlar tarafından sürdürüldü. Halifelik Osmanlı Devletinin çöküşü ile sonlandı.
Pers İmparatorluğu / Ahamenişler
Babilliler, Akadlar, Asurlar, Sümerler, Hititler, Toharistanlılar, İskitler, Arşaklılar, Medler, Elamlılar, Mısırlılar, Etiyopyalılar… Romalılardan önce de Persler… Pers İmparatorluğu Mezopotamya&#;dan başlayan yükselişiyle birlikte pek çok farklı kültür, krallık, imparatorluk ve kabileyi içine alarak Orta Asya&#;nın tamamını birleştirdi.
Büyük Kiros, birinci Pers imparatorluğu olan Ahameniş İmparatorluğu&#;nun kurucusudur. Kendi döneminde Asya, Afrika ve Avrupa topraklarını Perslerle tanıştırdı. İmparatorluk gücünün doruklara ulaştığı dönemde Persler, 8 milyon kilometrekareye çoktan yayılmıştı.
Bizans İmparatorluğu
Bizans İmparatorluğu ya da Doğu Roma İmparatorluğu (Orta Çağ&#;da Roma İmparatorluğuydu) Antik Roma’dan beri süregelen hilafetle Konstantinopolis merkezli olarak kuruldu. İmparatorluğa zamanında Roma İmparatorluğu ya da Romanya denirdi.
Bin yıldan fazla bir süredir varlığını sürdüren İmparatorluk, özellikle Roma-Pers ve Bizans-Arap Savaşları sırasındaki başarısızlıklara ve bölgesel kayıplara rağmen, Avrupa&#;nın en güçlü ekonomik, kültürel ve askeri güçlerinden biri olarak kaldı.İmparatorluk, yılında Dördüncü Haçlı Seferiyle birlikte ölümcül bir darbe aldı.
Bizans Rumları ile Katolik diyarı arasındaki tartışmalarla birlikte çözülmeler başladı. İmparatorluğu ’de yeniden kurmak ve Konstantinopolis’in toparlanmasını sağlamak için Paleologos Hanedanı tarafından yüzyılda çıkarılan iş savaşlar İmparatorluğun gücünü daha da düşürdü.
Han Hanedanı
Muharip Devletler Dönemi, Çin’de var olan gruplar, üstün krallık arayışı içerisindeydi. Çin o dönem yedi krallığın birbirleriyle savaştıkları bir iç savaşa gömülmüştü. Savaşların sonunda Qin Devleti, kontrolü altındaki 40 milyon insanla Çin&#;in tamamını silip süpürdü.
Ancak Qin Hanedanlığı’nın bu hükmü pek uzun sürmedi. Çin’i yıla yakın bir süre kontrol edecek olan Han Hanedanlığı kontrolü ele geçirerek egemenliğini ilan etti.
Han Hanedanlığı dönemi, Çin tarihinde bilimsel başarı, teknolojik ilerleme, ekonomik, kültürel ve politik istikrar açısından altın bir çağ olarak kabul edilir.
Günümüzde bile çoğu Çinli insan kendisini “Han” olarak nitelendiriyor. Bugün bile “Han halkı” dünyadaki en büyük tek etnik grup olarak kabul edilir.
Britanya İmparatorluğu
Dünya’nın sahip olduğu toprak alanının dörtte birini ele geçirip (13 milyon kilometrekare), milyondan fazla insana hükmeden (o dönemdeki toplam dünya nüfusunun çeyreği) İngiliz Krallığı tarihteki en büyük imparatorluk olarak bilinmektedir.
İngilizler fethedilen topraklara kendi kültürlerini, siyasi reformlarını ve yaşam biçimlerini miras bıraktı. İngiliz İmparatorluğu kesinlikle insanlık tarihinde var olmuş en etkili imparatorluklardan biridir. İmparatorluğun yaydığı İngilizce, bugün dünyada en çok konuşulan ikinci dildir.
Hala birçok dilbilimci, İngilizcenin dünya için standart dil olmadığı konusunda hemfikirdir. Ancak İngilizce hala dünya dili olarak lanse edilmektedir.
Kutsal Roma İmparatorluğu
Orta Çağ zamanlarında Kutsal Roma İmparatorluğu, döneminin “süper gücü” olarak kabul edilirdi. Kutsal Roma İmparatorluğu en görkemli döneminde Almanya’nın tamamından, Doğu Fransa’dan, Kuzey İtalya’dan ve Batı Polonya’nın bazı bölümlerinden oluşuyordu.
İmparatorluklar açısından nispeten biraz küçük olmasına rağmen, Orta Avrupa tarihi üzerindeki etkisi bugün bile hissedilmektedir. Bu inanılmaz imparatorluk, Orta Çağ’ın başlarından yüzyıla kadar varlığını sürdürmüştür.
6 Ağustos &#;da, son Kutsal Roma İmparatoru olan II. Francis’in, Napolyon himayesindeki Fransız ordusuna yenilmesi sonrası imparatorluk çözülmeye başladı ve yıkılma sürecine girildi.
Bu yıkılmanın ardından ortaya çıkan ülkeler: İsviçre, Hollanda, Avusturya İmparatorluğu, Belçika, Prusya İmparatorluğu, Lihtenştayn Prensliği, Ren Konfederasyonu ve ilk Fransız İmparatorluğu.
Rus İmparatorluğu
Rus İmparatorluğu, &#;den Rus Devrimi&#;ne kadar var olan en etkili imparatorluklardan biriydi. İmparatorluk, Rusya Çarlığı&#;nın halefi, Sovyetler Birliği&#;nin ise selefi oldu.
Rus İmparatorluğu dünyadaki en büyük ikinci bitişik imparatorluktu (birincisi Moğol İmparatorluğu) ve İngiliz İmparatorluğu ile Moğol İmparatorluğu&#;nun ardından dünyadaki en büyük üçüncü imparatorluktu.
yılında topraklar Doğu Avrupa’dan Asya’ya, oradan da Kuzey Amerika’ya kadar uzandı. Bu toprak bütünlüğünü koruyup, bir arada tutmak zor olsa gerek. Buradan da imparatorluğun gücünü az çok anlayabiliyoruz.
Moğol İmparatorluğu
Her şey Timuçin’in (daha sonralarda Cengiz Han olarak tanıyacağız), gençliğinde dünyayı dize getirmeye yemin etmesiyle başladı. Bu arada neredeyse bunu başardığını söyleyebiliriz. Cengiz Han verdiği sözü yerine getirmek için ilk olarak dağınık Moğol kabilelerini birleştirdi. Sonrasında ise Çin’e göz koydu. Gerisi malumunuzdur.
Vietnam&#;dan Macaristan&#;a kadar uzanan Moğol İmparatorluğu, insanlık tarihindeki en büyük bitişik imparatorluktur. Ne yazık ki Moğollar için imparatorluk kontrol edilemeyecek kadar büyümüştü ve farklı kültürler arasında bir birlik sağlanamamıştı.
Moğollar korkusuz ve acımasız savaşçılardı. Ancak yönetim konusunda çok az deneyimleri vardı. Bu da büyük toprakların kontrolünde zorlanılmasının temel sebebiydi. Moğolların acımasız ve vahşi insanlar olarak görülmesi tarihleriyle ünlenmiştir.
Roma İmparatorluğu (Antik Roma)
İlk başlarda ilahi krallar tarafından yönetilen Roma, ilerleyen dönemlerde bir imparatorluk haline gelmeden önce (belki de en güçlü dönemlerinde) Cumhuriyet rejimine geçti. Roma İmparatorluğu, bir grup çiftçinin hayvanlarını korumak için birleşerek bölgedeki kurtları uzaklaştırmalarından, tarihin gördüğü en büyük imparatorluk haline gelmeleri efsanesidir.
Mükemmel bir askeri ve idari sistem ile oluşturulan yapı, uzun ömürlü bir devlet sistemini de beraberinde getirmiştir. Kuruluşundan Bizans İmparatorluğunun çöküşüne kadar var olduğu sayılan Antik Roma, egemenliğini yıl sürdürdü!
Antik Roma, Batı dünyasında hukukun, savaşın, sanatın, edebiyatın, mimarlığın, teknolojinin, dinin ve dilin gelişimine büyük katkıda bulundu. Aslında, pek çok tarihçi Roma İmparatorluğunu kusursuz bir imparatorluk olarak görüyor (etkili, adil, uzun ömürlü, büyük, iyi savunulan ve ekonomik olarak gelişmiş). Roma İmparatorluğu’nun etkisi günümüzde hala hissedilmektedir. Yönetimsel fikirler (Cumhuriyet) ve tören sistemleri Roma İmparatorluğu’nun günümüze kadar ulaşan hediyelerinden bazılarıdır.
Editör / Yazar: O. Can CANİKLİ
Dünyanın En Büyük İmparatorluğu Hangisiydi?
Dünya üzerinde kurulan en büyük imparatorluk hangisiydi? Sorusuna verilecek cevap aşağı yukarı bellidir. Kimisi Büyük Roma İmparatorluğu diyecek, kimi Cengiz Han&#;ın kurduğu Moğol İmparatorluğu, kimi de Osmanlı İmparatorluğu&#; Ama akıllara ikinci bir soru takılıyor. Peki, bu büyüklük neye göre belirleniyor. Toprağa mı, nüfusa mı, elinde bulunan askeri güce göre mi, ya da hüküm sürdüğü zamana göre mi?
Live Science dergisinde yayınlanan bir makale, dünyanın en büyük imparatorluğunu değişik kanallardan ele alarak bu akıllara takılan soruya yanıt arandığını gösteriyor.
Benjamin Plackett imzalı makale de, &#;dünyanın en büyük imparatorluğu, Guinness Dünya Rekorları&#;na göre , cevap MÖ &#;deki Achaemenid İmparatorluğu&#;dur. Ayrıca Pers İmparatorluğu olarak da bilinen, dünya nüfusunun% 44&#;ünün şu anda Akhaemenid tahtından yönetildiği tahmin edilmektedir. Günümüz İran&#;ı, bu önlemle onu tarihin en büyük imparatorluğu yapıyor&#; bilgisi sunuluyor.
&#;Ancak, belki de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, herkes aynı fikirde değil. Bunun nedeni, küresel nüfusun payının bir imparatorluğun genişliğini ölçmenin yalnızca bir yolu olması ve bazılarının, farklı dönemlerdeki imparatorlukları karşılaştırırken bu ölçüyü kullanmanın gerçekten adil olup olmadığını sorgulamasıdır&#; diyen makalenin yazarı Plackett, makalesine şu argümanlarla devam ediyor.
Örneğin, Ahameniş İmparatorluğu zirvesindeyken, sadece ,4 milyon insan hayatta kalmıştı. İngilizler, &#;de dünya nüfusunun nispeten yetersiz bir çeyreğine hükmetti, ancak o zamana kadar küresel nüfus 1,6 milyara yükseldi. İngiliz ve Ahameniş imparatorluklarını bu ölçü ile karşılaştırmak mantıklı mı? Yoksa elmaları portakallarla mı karşılaştırıyoruz?
Bu, boyutu ölçmenin diğer yollarının artılarını ve eksilerini incelemeden; en büyük kara kütlesi; en büyük bitişik kara kütlesi; en büyük ordu; en büyük gayri safi yurtiçi hasıla; ve bunun gibi&#; Karar vermek zor.
Bunun yerine, uzun vadeli etki ve istikrarı ölçmek için bir metrik kullanmalıyız, diyor bir Mısır bilimci ve Avustralya, Sidney&#;deki Macquarie Üniversitesi Tarih Müzesi&#;nin yöneticisi Martin Bommas, &#;çünkü toprağı biriktirmek için savaşan kampanyalara girişmek bir şey, ama bu bu bölgeleri korumak ve yönetmek için farklı bir dizi lojistik beceri ve altyapı gerektirmesi başka birşey&#; ifade ediyor.
Bommas Live Science&#;a &#;Benim için metrik yıllar olarak sayılacak,&#; dedi. &#;Hitler&#;in Üçüncü Reich&#;ına bakın; Romalılar, çok fazla toprak aldı, ama kimse ona imparatorluk demezdi çünkü sadece altı yıl sürdü ve topyekün bir savaş döneminde kaldı.&#;
Bommas, &#;Bir imparatorluk olarak sınıflandırılmak için, refah getirmek için bir barış dönemine sahip olmanız gerektiğini düşünüyorum. Kaynakların ve servetin anavatana geri gönderilebilmesi için bu refahtan yararlanılabileceğini&#; söyledi.
Cengiz Han&#;ın Moğol İmparatorluğu, dünyanın en büyük imparatorluğunun başarısız olduğu yer burasıdır . Kuruluşundan sadece 88 yıl sonra, imparatorluk dört ayrı hanlığa bölündü çünkü Cengiz Han&#;ın soyundan gelenler ard arda kavga ettiler ve Moğol İmparatorluğu&#;nun nispeten kısa birliğinin çoğu, dışarıdan gelenlerle savaşa girerek sınırlarını kanıtladığında agresif bir şekilde genişletti. Bu durum da sürdürülemez bir durum olarak ortaya çıktı.
Britanya İmparatorluğu bitişik olmayabilir (tek bir anakara üzerinde olmayabilir), ancak kontrolü altındaki kara kütlesi açısından Moğolları yener. Bommas &#;O kadar büyüktü ki bugün onu anlamak için neredeyse mücadele ediyoruz&#; dedi. &#;Güneş İngiliz İmparatorluğu üzerinde tam anlamıyla batmadı ve kontrol ettiği sadece kara değildi; denizlere İngilizler hakimdi.&#;
İngiliz İmparatorluğu, o zamanlar ayrı olan İngiltere ve İskoçya krallıklarının Amerika ve Karayipler&#;de ilk denizaşırı kolonilerini kurmasıyla &#;lerin sonunda ortaya çıktı. Teknik düzeyde, Cebelitarık ve Falkland Adaları dahil 14 nispeten küçük denizaşırı bölgeye sahip olmaya devam ederek Britanya İmparatorluğunun &#; önemli ölçüde azalmış bir anlamda da olsa &#; hala var olduğunu iddia edebilirsiniz. Ayrıca Avustralya, Belize, Kanada, Yeni Zelanda, Papua Yeni Gine ve birkaç Karayip ülkesi dahil olmak üzere Kraliçe II. Elizabeth&#;in hala devlet başkanı olduğu İngiliz Milletler Topluluğu Krallığı olarak da bilinen 16 bağımsız ülke vardır. Bommas, çoğu kişinin İngiltere&#;nin Hong Kong&#;u Çin&#;e geri verdiği &#;de bittiğini kabul ettiğini söyledi.
Bommas, &#;Prens Charles, Hong Kong&#;un sonu belirlediğini söyledi,&#; dedi. &#;İmparatorluktaki son büyük koloniydi, bu yüzden onunla birlikte gitmekten mutluyum.&#;
Prens Charles ile de aynı fikirdeysek, Britanya İmparatorluğu kabaca yıl sürdü, yani İngilizler dünyanın diğerlerinden daha fazla bölümünü fethetmiş olsa da, uzun ömürlülükle ölçüldüğünde hala en büyük imparatorluk olarak adlandırılamazlar. Osmanlı İmparatorluğu ise, yıl hüküm sürdü. Bu yıllık süreç, İngiliz İmparatorluğu saf dışı bırakıyor. Ancak Roma İmparatorluğu&#;nun ikiye bölünerek Batı Roma İmparatorluğu ve Doğu Roma İmparatorluğu&#;nu yaratmak için ikiye bölündüğünde devam ettiğini kabul ettiğinizi varsayarsak &#; ikincisi en uzun olanı yaklaşık yıl sürdü.
Bommas, &#;Yıllar boyunca bakarsanız, Romalılar bu yarışmayı kesin olarak kazandı&#; dedi.
Editör Notu: Habere konu olan bu makale de bize göre Avrupa Hun İmparatorluğu&#;nun da değerlendirmeye alınması gerekiyor. Atilla&#;nın büyük bir askeri güçle Avrupa&#;yı sosyal, kültürel, demografik yapısını değiştirmesi ve Kavimler Göçü&#;nün başlamasında ve Batı Roma İmparatorluğu&#;nun yıkılmasında önemli bir etken olması gözden kaçırılmaması gereken bir imparatorluktur.
Dünyanın Gelmiş Geçmiş En Geniş Topraklara Sahip 25 İmparatorluğu
Genel Kültür
Tarih, Sanat
Dünyanın Gelmiş Geçmiş En Geniş Topraklara Sahip 25 İmparatorluğu