Öksürük Için Günlük Nasıl Yapılır

Öksürüğe İyi Gelen 10 Bitkisel Formül

Öksürük, başladı mı kolay kolay geçmeyen, zaman zaman insanın krize bile girmesine neden olan önemli bir sağlık sorunu. Gece uykulardan uyandıran ya da önemli bir toplantı sırasında sizi zor durumda bırakabilen öksürük krizlerinden kurtulabilmek için özellikle bitkilerden yararlanmak gerekir.

TAZE VEYA KURU AYVA YAPRAĞI

Ayva meyvesi ve yaprakları yıllardan beri öksürük tedavisinde kullanılıyor. İçerisindeki bileşenlerin boğaz yolu enfeksiyonlarında etkili ve boğazı yumuşatıcı etkisi bulunuyor. Bitkilerin çiçek ve yaprak kısımları demleyerek içebilirsiniz. Tedavi amacıyla içiyorsanız şeker ilave etmeyin. Kuru ayva yapraklarını dakika, taze ayva yapraklarıbı ise dakika demleyerek günde fincan kadar içebilirsiniz.

EKİNEZYA ÇAYI

Ekinezya bitkisinin ağırlıklı olarak soğuk algınlığı, nezle, grip gibi rahatsızlıklardan korunmada kullanımı öneriliyor. Yapılan çalışmalar ekinezyanın boğaz ve akciğerlerdeki iltihabın yol açacağı hasarı engellediğini gösteriyor. Demlenerek ve içerisine 1 tatlı kaşığı bal ilavesi ile günde 2 fincan kadar içebilirsiniz.

AYVA, BAL VE IHLAMUR

Bu karışımdan elde edilen çay, öksürüğe karşı oluşturulabilecek en muhteşem karışımlardan biri. Ayva, bal ve ıhlamurdan oluşan çay boğazları yumuşatıyor ve iyileşme sağlıyor. Günlük fincan kadar tüketebilirsiniz.

ZENCEFİL, BAL VE KARANFİL

Karanfilin içerisindeki uçucu bileşenler, ağız ve boğaz yolu iltihaplarında, bakteri ve virüslerin yol açtığı enfeksiyonlarda antiseptik ve ağrı hissini azaltıcı etkiye sahip. Zencefilin içerisindeki bazı bileşenlerin de iltihap giderici etkisi düşünüldüğünde, 1 yemek kaşığı bal, 1 çay kaşığı kadar toz zencefil ve 1 çay kaşığı kadar karanfil ile karıştırılarak kür halinde içilebilirsiniz. Arzu ederseniz bu karışıma limon da ekleyebilir ve günde tatlı kaşığı içebilirsiniz.

TOZ KARABİBER VE BAL

Yürütülen birçok çalışmada bağışıklık sistemini güçlendirici, kanser karşıtı, yangı ve spazmları iyileştirici etkileri ortaya konulan toz karabiberin, öksürüğe karşı meyvesini demleyerek gargara yapabilirsiniz. Ayrıca yine tane karabiberi ılık suda demleyip 1 tatlı kaşığı bal ilavesiyle içebilirsiniz. Fakat reflü, gastrit ve ülser gibi sindirim sistemi rahatsızlıklarınız varsa bu çaydan sınırlı tüketmeniz gerekiyor. Herhangi bir sağlık sorunu olmayan bireyler günde tatlı kaşığı kadar tüketebilir.

YEŞİL ÇAY VE KAKULE

Yeşil çayın yüksek antioksidan özelliği artık herkes tarafından bilinirken kakule ile birleşen yeşil çayın hem bağışıklık sistemi hem de boğaz yolu enfeksiyonlarında etkisi büyük. Yoğun derişimli çayı gargara olarak kullanabilirsiniz ve kakule ilaveli yeşil çayı günde fincan kadar tüketebilirsiniz. Fakat hipertansiyon veya taşikardi probleminiz varsa günde 2 fincanı geçmeyin.

AYVA ÇAYI

Ayva çayının öksürükte yumuşatıcı ve yatıştırıcı etkisi bulunuyor. 1 çay kaşığı parçalanmamış ayva tohumunu 1 fincan su içerisinde dakika kadar demledikten sonra içebilirsiniz. Genellikle bitki çayları hafif etkili olduğundan yemeklerden 30 dakika önce veya saat sonra mide boşken içmeniz çayın olumlu etkisini artırıyor.

ZENCEFİL, KARABİBER, BAL, LİMON, TARÇIN

1 yemek kaşığı bal, 1 çay kaşığı toz zencefil, 1 çay kaşığı toz karabiber, 1 çay kaşığı toz tarçın ve yarım limonu karıştırarak gün içerisinde öğün aralarında mide boşken günde tatlı kaşığı tüketerek öksürüğün tahriş edici etkisini azaltabilirsiniz.

MEYAN KÖKÜ, ŞAHTERE, ZENCEFİL

1 tatlı kaşığı öğütülmüş meyan kökü, 1 tatlı kaşığı şahtere ve 1 tatlı kaşığı toz zencefili 1 bardak kaynatılmış suyun içerisine ilave ederek dakika demleyin. Bu çayı gün içerisinde fincan kadar tüketilebilirsiniz.

IHLAMUR ÇAYI

Öksürük denilince ilk akla gelen çay ıhlamur. İçerisindeki bileşenlerden flavonoidler; iltihap giderici ve ağrı kesici etki gösterirken, musilajların; tahrişi önlediği ve boğazı yumuşattığı yönünde birçok veri mevcut. Bu nedenle öksürüğe karşı günde bardak çay içebilirsiniz. Tedaviye yönelik kullanılan ıhlamur çayına şeker ilave etmeyin. Şeker, çaydaki etkili bileşenlerle reaksiyona girebiliyor. Bal ilavesini ise 40 derecenin altındaki sıcaklıklarda yapmak gerekiyor.

BİTKİSEL KARIŞIM VE BİTKİ ÇAYLARININ PÜF NOKTALARI

• Bitki çaylarının bir kısmı demlenerek içilebildiği gibi bir kısmı da kaynatılarak içilmeli. Bu iki yöntem birbirinden çok farklı. Bitkilerin odun, kabuk, kök gibi kısımları kaynatılarak hazırlanmalı ve ortalama süre 30 dakika olmalı.
• Bitkilerin yaprak, çiçek gibi kısımları ise demlenerek hazırlanmalı ve demleme süresi dakika civarında olmalı.
• Her bitkinin çayı olmuyor. Bitki bileşenlerinin sıcak suya dayanıklı olması gerekiyor.
• Bitki çayları tedavi amaçlı kullanılıyorsa şeker ilave edilmemelidir.
• Bitki çaylarının etkisini gösterebilmeleri için açken tüketmelisiniz, yemekten 30 dakika önce veya saat sonra içmeye özen gösterin.
• Çay hazırlanması aşamasında taze su kullanın. Aksi takdirde suyun içerisindeki mineraller değiştiği için çayın kalitesi olumsuz etkileniyor.
• Uçucu bileşenlere sahip çaylar için ağzı kapaklı fincanlar kullanın. Bitki kısımları çay yapılmak üzere ufalandığında oksijen ile temasa açık hale gelip değişime uğrayabiliyor. Kapalı kaplarda saklayın.

Vücut, yabancı maddelerin akciğerlere ulaşmasını engellemek için öksürük refleksini devreye sokar. Bu yüzden öksürük vücutta gerekli bir tepkidir. Ancak bazı öksürükler uzun süre devam ettiğinde hem boğaza zarar verir hem de günlük hayatı olumsuz yönde etkiler. Solunum yolu enfeksiyonu, nezle ve grip gibi özellikle mevsim geçişlerinde ortaya çıkan öksürük bazen de hastalıkların önemli belirtilerinden biri olabilir. Çocuklarda ve yetişkinliklerde sıkça görülen öksürüğü hafifletmek için evde uygulanabilecek bazı basit yöntemler bulunmaktadır. Tüm bu yöntemleri ve daha fazlasını öksürük hakkında hazırlamış olduğumuz detaylı makalede inceleyebilir ve öksürüğe neden olan riskleri öğrenebilirsiniz.

Öksürük Nedir?

Öksürük, yabancı maddelerin alt solunum yollarına erişmesini ve bronşlarda sekresyon birikmesini önleyen bir savunma mekanizmasıdır. Soluk borusu ve bronşların yabancı maddelere karşı hassas olması sebebiyle yabancı bir maddenin girmesi durumunda vagus siniri aracılığı ile beyne uyarı gitmektedir. Bu uyarı ile de öksürük ile ilgili tüm olaylar vücutta başlatılmış olmaktadır. Aile hekimlerine ve doktorlara en sık şikâyet edilen rahatsızlıklardan biri olan öksürük kimi zaman geçici hastalıklarda görülse de kimi zaman ciddi hastalıkların habercisi olabilir.

Öksürük Nedenleri

Öksürük nedenleri öksürüğün çeşidine göre değişiklik göstermektedir. Bu yüzden de öncelikle öksüren kişinin hangi öksürük tipine dahil olduğunu tespit etmek gerekmektedir. Öksürüğün üç çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan ilki akut öksürüktür. 3 haftadan kısa süren akut öksürük, en sık soğuk algınlığında görülmektedir. Alt solunum yolu enfeksiyonları, astım, boğmaca, KOAH, bronşektazi (hava yollarının kalıcı genişlemesi) ve pulmoner embolisi (akciğer pıhtısı) rahatsızlıklarında görülen öksürük de akut öksürük olarak tanımlanmaktadır. hafta arasında devam eden subakut öksürük tanımı akut ve kronik arasında görülen öksürükler için kullanılmaktadır. Bu öksürük ise genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarında, akciğer tümöründe, perikardit (kalp zarı iltihaplanması) durumlarında ortaya çıkmaktadır. 8 haftadan uzun süren kronik öksürük durumu ise astım, reflü, tüberküloz, solunum yolu enfeksiyonları gibi rahatsızlıklarda görülmektedir.

Virüslerin neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarında bazen öksürük ile ateş de görülebilir. Bu gibi durumlarda tedavi genellikle antibiyotik ilaçlar ile olmaktadır. Şehirlerdeki hava kirliliği, havasız ortamlar ve sigara kullanımı da öksürüğü tetikleyen faktörlerdir. Özellikle sigara için kişilerde öksürük kronik hale gelebileceği gibi bronşlarda kalıcı iltihaba da yol açmaktadır. Sadece sigara içen değil sigaraya maruz kalan pasif içicilerde de öksürük oluşabilmektedir.

Alerjisi bulunan kişiler de öksürükle sıklıkla baş etmek zorunda kalan kişiler arasında bulunmaktadır. Bu durumu yaşayanların alerjisi olan polen vb. maddelerden uzak durması gerekir. Geçici rahatsızlıkların yanı sıra öksürük; zatürre, akciğer mantar enfeksiyonu, kalp ve mide hastalıklarının da belirtilerinden biri olabilir. Hayati önem taşıyan rahatsızlıkların erken teşhisi için öksürük dikkate alınmalıdır.

Öksürük Nasıl Geçer?

Öksürüğe neden olan teşhisin doğru olarak konulması için ise öksürük süresi, öksürüğün karakteri (kuru, yaş), gün içerisindeki seyri, ilaç öyküsü ve tetikleyici faktörleri göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Tüm bunlara verilen doğru cevaplar ve tetkikler ile öksürüğün asıl sebebini bulmak ve buna göre tedavi yöntemi belirlemek mümkündür.

Soğuk algınlığı ve grip gibi hemen hemen herkesin karşılaştığı hastalıklarda yaşanan öksürüğü geçirmek için evde basit yöntemler uygulanabilir. Bunun yanı sıra öksürüğün kesilmesi için öksürük şurupları kullanılabilir. Göğüs ağrısına neden olacak şekilde olan öksürüklerde etkili olan şurupların yanı sıra balgamlı öksürükler için balgam sökücü ilaçlar da alınabilir. Ancak bu ilaçların doktor kontrolünde ve reçeteli olarak kullanılması oldukça önemlidir. Astım, KOAH gibi kronik rahatsızlıkları bulunan hastalarda meydana gelen öksürük için ise bu hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar aksatılmadan kullanılmalıdır.

Kuru Öksürük

Kuru öksürük balgam içermeyen bir öksürük türüdür. Boğazda tahribat oluşturan kuru öksürük aynı zamanda gıcık da yapabilmektedir. Bu öksürük türü nezle ve grip gibi durumlarda görülebileceği gibi astım, reflü, üst hava yolu öksürük sendromu bulunan kişilerde daha yaygındır. Reflü, sinüzit gibi hastalıkları bulunan kişilerde kuru öksürüğü geceleri görmek mümkündür. Kuru öksürük, kişinin sadece boğazını tahrip etmekle kalmayıp aynı zamanda kalitesiz bir uyku uyumasına neden olabilir. Kuru öksürük aynı zamanda baş dönmesi, kusma ve idrar kaçırmaya; öksürük krizi ile de göğüste ağrıya sebep olabilmektedir.

Sadece sigara içen değil sigara dumanına maruz kalan kişilerde de görülebilen kuru öksürüğü geçirmek için bulunulan ortamın havalandırılması gereklidir. Özellikle astım hastalarının bulunduğu kötü kokulu ve havasız ortamlar öksürük krizini tetikleyebilmektedir.

Eğer uzun süre devam eden ve yaşam kalitesini gittikçe bozan kuru öksürük mevcutsa doktora başvurulmalı ve sebebi araştırılarak tedavi edilmelidir. Çünkü kuru öksürük diğer öksürük türlerinde olduğu gibi bazen basit bir rahatsızlığın semptomu olabileceği gibi bazen de akciğer kanseri gibi ciddi hastalıkların da belirtisi olabilir.

Hamilelikte öksürük sebebi ise solunum yolu enfeksiyonlarına daha yatkın olunmasıdır. Hormon dengesinin değişmesi ile balgam üretiminde bazı değişiklikler olmaktadır. Daha az üretilen balgam ile kuru öksürük yaygın olarak görülürken balgam üretiminin fazla olması da söz konusu olabilir. Öksürüğü bulunan hamilelerin tedavi için ise dikkatli olması; önce doktorlarına danışmaları ve tedavilerini buna göre ilerletmeleri gereklidir.

Bebeklerde Öksürük

Bebeklerde öksürük anne ve babaları oldukça tedirgin eden bir durumdur. Sıkça solunum yolu enfeksiyonu ve hava değişimine bağlı olarak nezle ve grip gibi hastalıklarda görülse de bebeklerdeki öksürük kimi zaman ağır bir rahatsızlık sebebi de olabilir. Özellikle yeni doğan bebeklerde hırıltılı öksürük, zatürre ve bronşit hastalıklarının belirtisi olabilir. Öksürüğün yanı sıra yüksek ateş, morarma, gece uykudan uyanma ve nefes darlığı da görülüyorsa bebeğin tedavi altına alınması gerekir. Çünkü bebekler bu hastalıkları daha ağır bir şekilde geçirebilir. Kalıcı bir hasar kalmaması ve bebeğin sağlığına kavuşması için belirtilerin başlangıcında durumu çocuk doktoruna bildirmek önemlidir.

Geçmeyen Öksürük İçin Ne Yapmalı?

Geçmeyen öksürük için doktora başvurulmalıdır. Akuttan kronik öksürüğe geçiş dönemindeki öksürük için gerekli testler yapılmalı ve altında yatan sebep bulunmalıdır. Önlemi alınmayan öksürükler ciddi sonuçlara yol açabileceği için aşağıda yer alan durumlarda geç kalmadan doktora başvurmak gerekmektedir.

• Nefes almakta zorluk yaşanıyorsa
• Öksürük ile yüksek ateş görülüyorsa
• Öksürürken morarma oluyorsa
• Hızlı nefes alıp veriliyorsa
• Öksürme sırasında kanlı balgam geliyorsa
• Hırıltılı solunum varsa
• Öksürme sırasında boğulma hissi yaşanıyorsa
• Göğüs ağrısı varsa
• Öksürük azalmak yerine giderek artıyorsa
• Öksürük yemek yemeyi ve içmeyi engelleyici hale geliyorsa
• Günlük aktiviteleri ciddi şekilde etkiliyorsa
• Gece uykudan uyandıracak şekilde şiddetli oluyorsa
• Öksürük ile aşırı halsizlik ve yorgunluk varsa
• Öksürükten sonra kusma hissi geliyorsa

Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Öksürüğü sürekli devam eden kişiler için tedavi yöntemleri doktor tarafından belirlenirken evde yapılacak basit uygulamalar ile öksürüğün şiddetini ve boğazdaki tahriş edici etkisini azaltmak mümkün olabilmektedir.

Vücut direncini arttırmak bazı hastalıklar ile baş etmek için oldukça önemlidir. Bu yüzden de düzenli spor ve egzersizler ile daha sağlıklı hissetmek mümkündür. Özellikle kış aylarında ise beslenmeye dikkat etmek ve C vitamini tüketmek grip ve nezle gibi rahatsızlıklardan dolayı ortaya çıkacak öksürüğe engel olabilir. Günlük hayatta bol sıvı tüketmek, gıcık yapacak içecek ve yiyeceklerden uzak durmak da öksürüğün önüne geçmek için önerilmektedir.

Alerjik öksürük şikâyeti bulunanların özellikle polen seviyesi yüksek ortamlarda bulunmamaya dikkat etmesi gerekmektedir. Bahar aylarında artan alerjik reaksiyonlar için hava durumuna bakmak ve gidilecek yeri buna göre seçmek öksürük krizinin oluşmasını engelleyecektir. Sadece polen değil kirli ve kötü kokulu ortamlarda bulunmak öksürüğün şiddetini arttıracaktır. Sigara ise öksürüğü tetikleyen bir başka etmendir. Sigara içmemek, sigara içilen ortamlardan uzak durmak gerekmektedir.

Bunların yanında, buhar makinelerini kullanmak ya da kaloriferin üzerine bir tasta su koymak ise evin kuru havasını alacaktır. Nemli bir ortamda öksürük şiddetlenmeyeceği gibi boğazda da kuruluk olmayacaktır.

Evde yapılacak içeceklerle de öksürüğü hafifletmek mümkündür. Ilık süte bir miktar konulan bal, boğaz bölgesini kaplayacağı için öksürüğün verdiği tahrişi azaltacaktır. Kekik, zencefil, kuşburnu, adaçayı, nane, ıhlamur gibi bitkilerle yapılan demleme çaylar da yine boğazın rahatlamasına yardımcı olacaktır. Besleyici ve hafif çorbalar, boğazları yormayacağı gibi yumuşamasını da sağlayacaktır. Ayva çayı ise öksürük durumlarında tavsiye edilen bir başka yöntemdir.

Çocuklarda Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Çocuklarda görülen öksürük genellikle virüslerden dolayı ortaya çıkar. Özellikle okula ya da kreşe giden çocuklara geçebilecek virüsler ile çeşitli enfeksiyonlar gelişebilir. Bu durumlarda öksürükler kısa sürede geçebileceği kimi zaman daha da uzun sürebilmektedir. Ateşli, havlar tarzda, kusma ile gelen, boğmaca, gece şiddetlenen, uzayan ve hırıltılı öksürük görülen durumlarda hemen doktora başvurmak gerekir. Aynı zamanda ebeveynlerin çocukların öksürük aralığına ve tarzına dikkat etmesi gerekmektedir. Çocuklarda devam eden öksürük özellikle zatürre, astım, bronşit rahatsızlıklarının belirtileri olabilir.

Çocukların öksürüklerinde dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan birisi de ilaç kullanımıdır. Reçetesiz hiçbir ilaç çocuklara verilmemelidir. Bazı ilaçlar öksürük ve balgam şiddetini arttırabileceği gibi yan etki de gösterebilmektedir. Doktor kontrolünden geçen çocukların daha rahat etmesini sağlamak ve öksürüğü azaltmak için ise yine ev ortamındaki nem dengesini sağlamak gerekmektedir. Çocukların yanında sigara içmemek, sigara dumanı bulunan ortamlara çocukları sokmamak sadece öksürük için değil diğer hastalıklar için de önemlidir. Çocukların burunlarını su ile sürekli temizlemek ise özellikle tıkalı burunlardan kaynaklı öksürükler için yapılacak bir diğer metottur.

Gece Öksürük Krizi

Gece gelen öksürük krizlerinin farklı nedenleri olabilmektedir. Bunlardan ilki reflüdür. Mide asidinin ve içeriğinin yatarken yemek borusundan geçişi kolaylaştığı için öksürük krizi oluşur. Bu yüzden de reflüsü olan kişiler yastıklarını biraz yüksek tutarak gece daha rahat uyuyabilirler. Aynı zamanda gece yatmadan önce yemek yememek ve akşam erken saatte yenilecek yemeklerde yağlı ve baharatlı yiyecekler tüketmemek gerekir. Yatmadan önce mide asidini azaltacak içecekler içilerek gece öksürüğünün önüne geçilebilir.

Geniz akıntısı, akciğer rahatsızlıkları, kalp yetmezliği ve psikolojik nedenler de gece öksürük krizine yol açmaktadır. Geceleri bu durumu yaşayan kişilerin de yatış pozisyonlarına dikkat etmesi önerilir.

Balgamlı Öksürük Nasıl Kesilir?

Koyu kıvamlı ve sarımsı renkte olan balgam, akciğer ve solunum yollarında kendiliğinden oluşan bir sıvıdır. Mukus olarak da bilinen balgam, genellikle öksürük sırasında ağza gelir. Balgamlı öksürük (yaş öksürük), kuru öksürük gibi birçok hastalığın belirtisi olabileceği gibi sigara içen kişilerde sıkça rastlanan bir durumdur. Eğer balgamlı öksürük sebebi soğuk algınlığı ise istirahat ve ilaç tedavisi ile kısa sürede geçebilmektedir.

Akciğer apsesi, verem, tüberküloz, zatürre gibi rahatsızlıklarda da balgamlı öksürük oluşmaktadır. Uzun süren ve atılamayan balgam durumunda geç kalmadan muayene olmakta fayda vardır.

Evde uygulanacak bazı yöntemlerle balgamlı öksürüğün de etkisini azaltmak mümkündür. Diğer yöntemlere ek olarak kaynamış sıcak suyun buharı üzerine eğilip buharı birkaç dakika solumak balgam sökümüne yardımcı olacaktır. Ayrıca tuzlu su ile gargara yapmak balgamı sökeceği gibi boğazın da rahatlamasında etkili olabilir.

Öksürük İçin Hastanede Hangi Bölüme Gidilir?

Öksürük için öncelikle göğüs hastalıkları uzmanına başvurmak gerekir. Fiziki muayene ve hastanın öksürük geçmişinin alınması sonrasında, istenilecek akciğer filmi ve solunum fonksiyon testi sonuçlarında görülen göğüs hastalıklarına bağlı bir öksürük varsa uzman doktor tarafından tedavi başlatılmaktadır. Akciğer kanseri, zatürre, tüberküloz, verem, akciğer apsesi gibi rahatsızlıklarda uzman olan birim göğüs hastalıklarıdır.

Grip gibi rahatsızlıklardan kaynaklanan öksürük ise enfeksiyon hastalıkları biriminde tedavi edilir. Burun ve geniz akıntısı, sinüzit gibi rahatsızlıkları bulunan kişiler öncelikle kulak burun boğaz doktoruna muayene olmalıdır. Gastrit, ülser ve reflü gibi mide rahatsızlıklarından kaynaklanan ve devam eden öksürüklerde ise dahiliye (iç hastalıkları) doktorları gerekli tedavi yöntemlerini uygulamakta ve öksürüğün kesilmesine yardımcı olmaktadır.