Adet Ağrısını En Hızlı Ne Keser

liv sağlık köşesi

Adet Sancısı

Adet sancısı oldukça sık karşılaşılan rahatsızlıklardan biridir. Adet sancısına ne iyi gelir?, en hızlı ne geçirir?, evde çözümü var mı?, iyi gelen yiyecekler nelerdir?, gibi sorular kadınlar tarafından çok merak edilmektedir.

Kadınların %50-90’ı hayatlarının bir döneminde en az bir kez adet sancısı yaşamıştır. Bu kadınların %10-15’inde ise adet sancıları oldukça şiddetli olur. Bu sebepten dolayı acil servise gidenler dahi olmaktadır.

Adet Sancısı Neden Olur?

Adet sancılarının sebebine bakılacak olursa %95’i fizyolojiktir. Yani altta yatan bir sağlık sorunu bulunmaz. Buna fizyolojik dismenore denir. %5 oranında ise altta yatan bazı hastalıklara bağlı bu ağrılar görülür. Rahim içine baskı yapan bir miyomun olması, yumurtalık kistleri ve endometriozis hastalığı gibi durumlarda da adet sancısı olabilir.

Adet sancısı tedavisinde öncelikle hasta değerlendirilerek ağrının fizyolojik mi yoksa bir hastalığa bağlı mı olduğu saptanır. Altta yatan bir hastalık varsa öncelikle o tedavi edilir. Eğer ağrılar fizyolojik ise öncelikli olarak mutlaka hastanın diyetinde ve günlük yaşamında bazı değişiklikler yapılır.

Adet Sancısına Ne İyi Gelir?

Beslenme tarzı değişiklikleri ve egzersizler adet sancılarının şiddetini azaltmaktadır. Adet sancısına iyi gelen yiyecekler ve öneriler şunlardır;

• Düşük yağ oranlı, proteinden zengin yiyeceklerle beslenmenin adet ağrılarını azatlığı gösterilmiştir. Bunun nedeni prostaglandin metabolizmasındaki değişim olarak düşünülmüştür.
• Adet öncesi az tuzlu beslenmek
• Adet döneminde bol sıvı tüketmek (günde en az 2 lt su içmek)
• Düzenli egzersiz: Egzersizin pelvik bölgedeki kan akımını artırarak vücutta bulunan endorfin gibi doğal ağrı kesicilerin miktarını artırdığı gösterilmiş.

Genelde kadınlar adet ağrısını bekleyip çok şiddetli hale gelince ağrı kesici alırlar. Bu dönemde alınan ağrı kesiciler çokta işe yaramaz. Eğer her adet döneminde düzenli olarak ağrılarınız oluyorsa önerilen, doktorunuzun verdiği bu ağrı kesicileri ağrı henüz başlamadan ya da daha hafif düzeyde iken almanız ve sonrasında devam etmenizdir. Bu şekilde alındığında adet ağrıları belirgin düzeyde azalır.

Doğum kontrol haplarıda adet ağrısı tedavisinde kullanılabilir. Bunlarda adet ağrılarını azaltabilir. Ama doğum kontrol hapını en az 3 ay kullanmak gerekir. Doğum kontrol haplarının adet sancıları üzerine etkisini 3 aydan sonra daha belirgin olarak ortaya çıkar. Adet ağrıları için hormonlu spiral kullanılabilir. Ya da bu yöntemlerin birkaçı bir arada kullanılabilir.

Bazı vitamin ve mineral desteklerinin de adet ağrısını azalttığı gösterilmiştir. Özellikle B1, B6 vitamini ve magnezyumun adet sancılarını belirgin düzeyde azalttığı gösterilmiştir. Omega 3 gibi balık yağlarının da adet sancılarına iyi geldiği gösterilmiştir.

Bu tedavilerle geçmeyen daha ileri düzeyde olan adet ağrılarında bazı hormon içeren ilaçlar ve kalsiyum kanal blokörleri de tercih edilebilir. Fakat bu ilaçların bazı yan etkileri olduğundan doktorunuz zorunlu olmadıkça kullanmayacaktır.

Adet Sancısı Ağrı Kesici Tedavisi

Çok şiddetli ve tedaviye dirençli adet sancılarında bazı alternatif tedavi yöntemleri de uygulanmaktadır. Bütün bu uygulamalara rağmen hastaların %10 ile 20’sinde tedaviye yanıt alınamayabilir. Dolayısı ile bu hastalar alternatif bazı yöntemlerle tedavi edilir. Bu yöntemler içinden bir tanesi transkutanöz elektrik stimülasyon (TENS)’dur. Bu tedavide cilde elektrik stimülasyonu veriliyor. Bu şekilde sinirlerde ağrı azaltılmaya çalışılıyor.

Akupunkturun da adet sancılarını azaltmada etkili olduğu gösterilmiştir. Isı bantlarının da faydası olabilmektedir. 39 derecelik olan ısı bantlarının kullanımı ve bunların belli aralıklarla değiştirilmesinin de adet ağrılarını azalttığı gösterilmiştir. Eğer elimizde ısı bandı yoksa kendimizde 39-40 derecelik sıcak su torbaları kullanabiliriz. Burada şuna da dikkat etmek gerekir. Çok yüksek ısılı sıcak su torbası kullanılmamalıdır. Fazla ısı da adet sancılarını artırabilir. Ya da torba yırtılıp yanıklar olabilir. Bunlara dikkat ederek kullanımı tavsiye edilmektedir.

Tüm bunların dışında hiçbir şekilde tedaviye yanıt vermeyen hastalarda tanısal amaçlı laparoskopik cerrahi düşünülebilir. Laparoskopi, karından 2 ya da 3 delikle girerek karın içinin görülmesidir. Özellikle endometriozis hastalığı bu şekilde fark edilebilir. Aynı zamanda bu odaklar laparoskopi ile temizlenip tedavi edilebilmektedir. Aynı zamanda laparoskopi yapılmışken uterin sinir blokajı ve presakral nörektomi gibi yöntemlerde ağrıyı azaltmada kullanılabilir.

Adet(regl) sancısı diğer ismi ile adet krampları, kadınların regl döneminde günlük hayata en çok etki eden durumdur. Kadınların hemen hemen hepsi regl sırasında bu ağrılar ile karşılaşmaktadır. Ağrılar bazı zamanlar hafif, bazı zamanlar da şiddetli biçimde hissedilebilmektedir. Adet sancısı tıp dilinde dismenore olarak adlandırılır.

Regl sancısı döneminde meydana gelen tekrar eden, krampla devam eden, alt karın ağrısının var olması olarak belirtilebilir. Primer dismenore kanıtlanabilen bir rahatsızlığın olmadığı anlamına gelmektedir. Sekonder dismenore, endometriozis ya da adenomyozis, kitleler gibi klinik olarak açıklanabilir ya da altta oluşan şüpheli patolojiye cevap olarak aynı belirtilerin meydana gelmesidir.

Adet Sancısı Neden Olur?

Adet görme şeklinde bilinen kanama, kadınlarda bebek gelişimi için hazırlanmış rahim duvarında döllenme yaşanmaması durumunda beden tarafından dışarı çıkarılması nedeniyle görülmektedir. Rahim (uterus) bir kas dokusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu kas dokusu iç tarafı saran yumuşak duvarı çıkarmaya yardım etmek için kasılır. Prostaglandin olarak adlandırılan hormon, rahmin kasılmalarını etkiler. Prostoglandin, regl görülmeden kısa bir süre evvel kanda yüksek noktalara gelir ve adet başlangıcının ilk iki gününün ardından azalır. Prostaglandin düzeyi ne kadar fazla olursa, adet ağrıları da o kadar şiddetli olur. Adet kramplarının, ilk başta hissediliyor olmasının başlıca nedeni bu şekilde açıklanabilir. Bunun dışında aşağıda belirtilen tıbbi olaylar sebebiyle hissedilmiş olan adet sancıları ise sekonder dismenore şeklinde isimlendirilmektedir;
Servikal darlık: Birçok kadında, rahmin ağız kısmının açık olması, adet akışına engel olacak derecede küçük olabilir. Bu ufak açık kısım rahim içinde basıncın yükselmesine sebep olarak daha fazla ağrı oluşturabilir.
Endometriozis: Çikolata kistlerinin meydana gelmesine sebep olabilmektedir, sancılı adet olma ile birlikte, cinsellik esnasında da ağrı görülebilir.
Uterin fibroidleri: Rahim duvarında kas ve fibroz yapıdan meydana gelen uterin fibroidleri, kanserli değildir. Ancak sert ve boyut olarak büyük olan tümörlerdir. Rahimde büyümekte olan kanserli olmayan tümörleri taşıyan kişiler, adet sırasında daha fazla ağrı hissederler.
Adenomyozis: Rahim içini örten dokunun rahim duvarlarını oluşturmuş olan kas kütlesine yer edip, ilerleyerek büyümektedir.
Pelvik inflamatuar hastalık: Kadın üreme organlarının bir tür virüsüdür, genel olarak cinsellik yolu ile geçen mikroplar sebep olmaktadır.
Adet sancıları kişinin günlük hayatını olumsuz etkilemektedir. Adet sancısını geçirmek için evde uygulanabilecek bazı yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz;

• Karın bölgesine ve ayaklara sıcak su torbası koyarak ağrınızı hafifletebilirsiniz.
• Karın bölgesine yumuşak hareketlerle masaj yapmak ağrınızı azaltır.
• Ilık su ile duş almak, regli döneminizde oluşan ağrıların daha az olmasını sağlar.
• Bu dönemde bitki çayı tüketmek, bedeninizi rahatları. Ancak fazla tüketimi zararlıdır.
• Regli döneminde sağlıklı beslenmek ağrılarınızın hafiflemesine yardımcı olur.
• Egzersiz yapmak adet sancılarınızı azaltır, ancak fazla egzersiz yapmak ağrıların artmasına neden olur.

Adet Sancısı Belirtileri Nelerdir?

Adet sancıları ve bu sancılarla beraber gözlemlenmekte olan farklı semptomlar şu şekildedir;

• Alt karın kısmında yoğun ağrı 
• Adetten birkaç gün evvel oluşan bu ağrı, adetten 1 gün sonra en şiddetli noktalara gelir ve 2 ila 3 gün sonra giderek azalmaya başlar.
• Bacaklarda ve eklemlerde ağrılar hissedilebilir.
• Bel kısmına doğru uyuşukluk hissi veren ağrı
• Mide bulantısı
• Yoğun tuvalete çıkma isteği
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi

Şiddetli Adet Sancılarında Hangi Testler İstenebilir?

Çok ağır ve adet ilerledikçe yükselen ağrılarda mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir. Bu ağrının nedenleri çok farklı tıbbi sebeplerden olabilmektedir. Bu testleri şu şekilde sıralayabiliriz;
Ultrason: Rahim, rahim ağzı, yumurtalıklar, Fallop tüpleri ile alakalı oluşabilecek rahatsızlıkların araştırılması için istenmektedir.
Diğer görüntüleme testleri: BT incelemesi ya da MR incelemesi ultrasondan fazla detay vermektedir ve uzmanın altta oluşan şartları saptamasına yardım edebilir. BT, bedenimizdeki kemik, organ ve farklı yumuşak yapıların enine doğru kesit görüntülerini göstermek için pek çok yönden alınmış olan X-ışını görüntülerini birleştirmektedir. MR ise, iç dokuların detaylı bir biçimde görüntülerini oluşturmak için radyo dalgalarını kullanmaktadır. Uygulanan testlerin ikisi de ağrılı değildir.
Laparoskopi: Genel olarak günlük düzeyde yapılan işleri etkileyecek ağrıları saptamak için kullanılır. Ayrıca over kitleleri ve dış hamilelik gibi altta oluşan bir durumun ortaya çıkmasına fayda sağlar.

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.