Milletvekili Yaşı Kaç
Milletvekili seçilme yaşı 18’e düştü
TBMM Genel Kurulu’nda, anayasa değişikliği teklifinin milletvekili seçilme yaşını 25’ten 18’e indiren 3. maddesi 341 ‘evet’ oyuyla kabul edildi. Oylamayı engellemek isteyen CHP’li vekiller terör estirdi
Cumhurbaşkanlığı sistemini de içeren anayasa değişiklik paketinde seçilme yaşını 25'ten 18'e düşüren 3. madde ve seçimlerin süresini belirleyen 4. madde kabul edildi. 3. maddeye ilişkin oylamaya 485 milletvekili katılırken, 341 evet, 139 ret, 3 boş, 2 geçersiz oy çıktı. Zaman zaman tansiyonun yükseldiği görüşmelerde yumruklu kavga nedeniyle oylama yenilendi. 3. Madde'nin oylamasında AK Parti milletvekilleri, CHP'lilerin görüntü çekmemesi için kabinlerin ön tarafında durunca, CHP milletvekilleri buna tepki gösterdi. Bunun üzerine başlayan tartışma, yumruklaşmaya vardı. TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, kavganın yatışmaması üzerine oy zarflarının atıldığı kupaların güvenceye alınmasını isteyerek, birleşime ara verdi.
OYLAMA TEKRARLANDI
Verilen aranın ardından TBMM Başkanvekili Aydın'ın uyarısı üzerine milletvekilleri kabinlerin önünde beklemek yerine isimleri okununca yerlerinden kalkarak oylarını kulandı. Teklifin 4'üncü maddesinde yer alan Cumhurbaşkanlığı seçimleri ile milletvekilli seçimlerinin aynı anda ve 5 yılda bir yapılması ile Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk turda sonuç çıkmaması durumunda ikinci tura geçilmesini düzenlemesi de kabul edildi. Oylamaya 486 milletvekili katılırken, 343 'evet', 139 'ret', 2 boş, 2 geçersiz oy kullanıldı. MHP lideri Devlet Bahçeli ise gazetecilere önemli açıklamalarda bulundu: Oylamada iniş çıkış beklemiyorum. Düşüş de beklemiyorum. İleride belki artış olabilir. (Fire MHP'de deniyor) Fireyi mercekle aramak lazım. Teklif Meclis'ten geçmezse parlamento yenilenmeli.
ARKADAŞINA GÖNDER
Milletvekili seçilme yaşı 18’e düştü
18 Yaşında Milletvekili; İki Sene Sonra Emekli mi?
Genel seçimlerin ardından milletvekili mazbataları dağıtıldıktan sonra basın yayın organlarında çok sayıda grafikle karşılaşırız.
Meclisin yüzde şu kadarı hukukçu, yüzde şu kadarı doktor, öğretmen, çiftçi diye devam eder. Hemen yanda eğitim düzeyi ve cinsiyete göre yapılmış grafik göze çarpar. En çok dikkat çekense yaş dağılımı grafiğidir. Yaş grafiğinin ardından çaydan bir yudum alınır ve iki sene sonra(?) alacakları emekli maaşı hesaplanır.
Milletvekillerinin emekliliğinde de daire başkanı, müfettiş, uzman ve genel müdür gibi bürokratlarda olduğu gibi iki yıllık süre şartı aranıyor. Fakat bu iki yıllık süre emekli olmak için değil emekli olunduğunda aylığa esas statünün belirlenmesi anlamını taşıyor. Diğer bir ifadeyle bir daire başkanının makam ve görev tazminatı alabilmesi için iki yıl görevde kalması gerekiyor. Aksi halde bu haklardan faydalanamıyor. Milletvekili emekli aylığı bağlanabilmesi için de aynı şart geçerli, iki yıl vekillik. Hatta emekli iken milletvekili seçilenler de bu kurala tabi. Yani önceki aylıkları kesiliyor ve iki yıl primlerini ödüyorlar.
Genç vekillere bakacak olursak onların durumu daha zor. Zira emeklilik şartları bu yazıyı okuyan çoğu okuyucuyla aynı. Yani prim, kanunda öngörülen yaş, 25 yıllık sigortalılık şartları tamamen aynı. Fark var tabi ki polis ve askerlerde olduğu gibi milletvekilleri de 4 yıl hizmete bir yıl yıpranma ve 1 yaş düşümü alırlar.
2018 genel seçimlerinde milletvekili olan 18 yaşında bir vekili ele alırsak bir dönem milletvekilliği yapması halinde (5 yıl) emeklilik tarihi 63 yaş 9. ayın dolumu olacaktır. Çünkü beş yıl için 65 yaştan 1 yıl üç ay düşecektir. Yani 2000 Nisan doğumlu milletvekili 2064 yılının Ocak ayında emekli olabiliyor. Tabi bir de yeterli prim günü olması gerekiyor.
Özetle; vekil olmak da zor bu memlekette, vekil de olsan yaşa takılıyorsun.
Seçilme yaşı: Partiler ne demişti, dünyadaki örnekler neler?
Kaynak, Reuters
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda anayasa değişikliği teklifinin ikinci tur görüşmeleri bugün başlıyor.
İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), teklifin tümünün hafta sonuna dek kanunlaşmasını hedefliyor.
Anayasa değişikliğine ilişkin kanun, TBMM Genel Kurulu'nda ikinci turda en az 330 oy alması halinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayına sunulacak.
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ise Pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Mümkün olan en kısa süre içerisinde muhtemelen Nisan ayının hemen başında referanduma gidilecektir" demişti.
Seçilme yaşı düzenlemesi tartışma konusu
Anayasa değişikliği teklifinin ikinci turda bugün oylanması muhtemel 3. maddesi, milletvekili seçilme yaşının 25'ten 18'e indirilmesini öngörüyor.
Bu madde, Cumhurbaşkanlığı ve TBMM seçimlerinin 5 yılda bir birlikte yapılmasını öngören 4. maddeyle birlikte, ilk tur oylamalarda en fazla ret oyunu alan madde olmuştu.
139 milletvekili, iki madde için yapılan oylamalarda "Hayır" oyu vermişti.
Değişiklik teklifinin 3. maddesi Meclis'e gelmeden önce AKP'li TBMM Başkanvekili Ahmet Aydın, "Türkiye genç nüfusu ile övündüğümüz bir ülke, gençliğimize güvenmeliyiz, gençlerimizin siyasette daha aktif rol almasını istiyoruz" diyerek değişikliği savunmuştu.
Parti programları: AKP 25, HDP 18 yaşı savunuyor
Seçilme yaşını 18'e düşürme teklifinin altında imzası olan AKP'nin parti programında ise seçilme yaşı olarak 25 yer alıyor.
Bazı milletvekillerinin tutuklu olmasını protesto ederek oylamalara katılmayan Halkların Demokratik Partisi (HDP) ise programında seçilme yaşının 18'e inmesi gerektiğini belirtmişti.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) parti programlarında ise seçilme yaşına dair herhangi bir vaat yer almıyor.
Dünyadaki örnekler
Peki dünyada üzerinde uzlaşılan bir seçilme yaşı var mı?
Bu sorunun cevabını bulmak için Parlamentolar Arası Birlik'in (Inter-Parliamentary Union-IPU) verilerini inceledik.
1889'da kurulan ve 171 ülkenin parlamentosunun üye olduğu IPU'nun Ekim 2016 verilerine göre seçilme için en yaygın yaş sınırları 21 ve 25.
Türkiye seçilme yaşını 25'ten 18'e indirirse dünyadaki en yaygın seçilme yaşı da 21 olacak. Çünkü seçilme yaşını 21 ve 25 olan ülkelerin sayısı eşit: 58.
51 ülke ise seçilme yaşını 18 olarak belirlemiş durumda.
En genç seçilme yaşı 17 ile Kuzey Kore ve Doğu Timor'da.
En yaşlı seçilme yaşı ise 35 ile Angola'da.
Seçim yaşının 18 olduğu ülkelerde insanların reşit olduktan sonra herkesle eşit hakka sahip olması gerektiği ve gençlerin de mecliste yer almasının doğru olacağı argümanları kabul görürken diğer ülkelerde ise milletvekilliğinin tecrübe gerektirdiği, bu nedenle 18 yaşını doldurmuş birinin vekil olmasının doğru olmayacağı düşüncesi hakim.
Avrupa'da en yaygını 18 yaş
Avrupa ülkeleri arasında ise en yaygın olan sınır 18 yaş.
Özellikle Batı ve Orta Avrupa ülkeleri arasında yaygın olan bu yaş sınırını kullanan 28 ülke var.
On ülke 25 yaşı tercih ederken dokuz ülke de 21 yaş sınırlarını kullanıyor.
Avrupa'da 18, 21 ve 25 yaş dışında bir yaş sınırı kullanan tek ülke ise Romanya.
Romanya'daki gençlerin seçimde adaylıklarını koyabilmeleri için en az 23 yaşında olmaları gerekiyor.
Tavan yaş sınırı da var
Ancak milletvekili seçimine yönelik yaş sınırları yalnızca taban yaşta bulunmuyor.
Üç ülkelerde vekiller için bir tavan yaş sınırı da bulunuyor.
Bu sınır Bhutan'da 65, İran ve Somali'de ise 75.
Bu yaşı geçen insanların seçimlere girmesine izin verilmiyor.