Depremde Ölen Şehittir
Depremde ölenler şehit sayılır mı?
Depremler nedeniyle hayatını kaybeden vatandaşlarımızın sayısı her geçen dakika yükselirken depremde ölenlerin şehit olup olmadığına ilişkin araştırmalar başladı. Depremde ölenler şehit sayılır mı? Ayet ve hadislerde depremde hayatını kaybedenler şehit sayılır mı? Doğal afet şehidi nedir? İşte tüm detaylar!
DEPREMDE ÖLENLER ŞEHİT OLUR MU?
Dün yaşanan depremlerin ardından binlerce kişi göçük altında kalırken yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Türkiye’yi sarsan depremlerin ardından vatandaşlar, deprem nedeniyle hayatını kaybeden vatandaşların şehit olup olmadığını araştırmaya başladı.
yılında meydana gelen Erzincan depreminden sonra konuya dair çeşitli açıklamalarda bulunan Diyanet İşleri Başkanı.Prof. Dr. Ali Erbaş, depremde hayatlarını kaybedenlerin "Depremde vefat edenlerin hükmen şehit olduklarını" ifade etti.
Erbaş, Zilzal Suresi'ne de değinerek kıyametin "zelzele" kelimesi ile anlatıldığını, depremin kıyametin bir alıştırması olduğunu ve afetlerden ders alınması gerektiğini belirtti.
Bunun haricinde bazı hadis-i şeriflerde de bu konuya değiniliyor.
Hadis-i şerifte, (Suda boğulan, yangında ölen, duvar ve enkaz altında kalarak ölen, şehittir) buyuruldu. (İbni Asakir)
Deprem olunca evden çıkıp açık yere gitmelidir. Resulullah efendimiz, yolda eğri duvarın önünden koşarak geçti. (Hindiyye)
DOĞAL AFET ŞEHİDİ NEDİR?
Doğal afet şehidi sorusuna ise şu şekilde cevap veriliyor:
“Doğal âfetler sebebiyle, mesela depremde, yangında, sel felaketinde, çığ altında kalmakla, yıldırım düşmekle, tsunamide, denizde ölmüş olsa yine şehit olur. Bunlara (doğal âfet şehidi) denmez. Dense de, şehitliklerine zarar gelmez. Çünkü şehitlik İslâmî bir tabirdir.”
DEPREMDE ÖLENLER ŞEHİT SAYILIR MI AYET, HADİS?
Bu fetvalardan anlaşıldığına göre, depremden kaçmayan intihar etmiş sayılmaz. Müstehabı terk etmiş olur. Depremden kaçmayan mutlaka ölür diye bir şey yoktur. Depremde ölenin imanı varsa mutlaka şehittir.
Hadis-i şerifte, (Suda boğulan, yangında ölen, duvar ve enkaz altında kalarak ölen, şehittir) buyuruldu. (İbni Asakir)
Deprem olunca evden çıkıp açık yere gitmelidir. Resulullah efendimiz, yolda eğri duvarın önünden koşarak geçti. (Hindiyye)
Bu fetvalardan anlaşıldığına göre, depremden kaçmayan intihar etmiş sayılmaz. Müstehabı terk etmiş olur. Depremden kaçmayan mutlaka ölür diye bir şey yoktur. Depremde ölenin imanı varsa mutlaka şehittir.
DOĞAL AFET ŞEHİDİ NEDİR?
Sual: (Doğal âfet şehidi) deniyor. Böyle bir şey var mıdır?
Kim, nerede, nasıl ölürse ölsün, Müslüman değilse şehit olmaz. Gayrimüslim ise, zulmen de öldürülse şehit olmaz. İmanı varsa, yani itikadı düzgün bir Müslümansa, günahları çok olsa da, savaşta ölsün, anarşide ölsün, görevde ölsün, kanser gibi hastalıklardan ölsün, şehit olur. Doğal âfetler sebebiyle, mesela depremde, yangında, sel felaketinde, çığ altında kalmakla, yıldırım düşmekle, tsunamide, denizde ölmüş olsa yine şehit olur. Bunlara (doğal âfet şehidi) denmez. Dense de, şehitliklerine zarar gelmez. Fakat içkiden çatlayıp ölene, meyhane şehidi veya sosyalizm uğrunda ölene, devrim şehidi demek yanlış olur, çünkü şehitlik İslâmî bir tabirdir.
Depremde ölenler şehit sayılır mı? Doğal afet şehidi nedir? Hadislerde deprem şehidi…
Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7,7 ve yine Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremler, ülkenin hemen hemen her yerinde hissedildi. Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya, Hatay gibi illerde de hissedilen deprem nedeniyle binlerce bina tuzla buz oldu. Bölgede artçı sarsıntılar devam ederken, deprem merkezine giderek incelemelerde bulunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay binlerce vatandaşın enkaz altında kaldığını belirtirken ölü sayısı yükselmeye devam ediyor.
Tüm Türkiye hayatını kaybedenlerin ardından gözyaşlarına boğulurken, depremde ölenlerin şehit olup olmadığı merak ediliyor. Peki depremde ölenler şehit sayılır mı? Ayet ve hadislerde depremde hayatını kaybedenler şehit sayılır mı? Doğal afet şehidi nedir? İşte tüm detaylar…
DEPREMDE ÖLENLER ŞEHİT OLUR MU?
Bugün yaşanan depremlerin ardından binlerce kişi göçük altında kalırken yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Türkiye’yi sarsan depremlerin ardından vatandaşlar, deprem nedeniyle hayatını kaybeden vatandaşların şehit olup olmadığını araştırmaya başladı.
yılında meydana gelen Erzincan depreminden sonra konuya dair çeşitli açıklamalarda bulunan Diyanet İşleri Başkanı.Prof. Dr. Ali Erbaş, depremde hayatlarını kaybedenlerin "Depremde vefat edenlerin hükmen şehit olduklarını" ifade etti.
Erbaş, Zilzal Suresi'ne de değinerek kıyametin "zelzele" kelimesi ile anlatıldığını, depremin kıyametin bir alıştırması olduğunu ve afetlerden ders alınması gerektiğini belirtti.
Bunun haricinde bazı hadis-i şeriflerde de bu konuya değiniliyor.
Hadis-i şerifte, (Suda boğulan, yangında ölen, duvar ve enkaz altında kalarak ölen, şehittir) buyuruldu. (İbni Asakir)
Deprem olunca evden çıkıp açık yere gitmelidir. Resulullah efendimiz, yolda eğri duvarın önünden koşarak geçti. (Hindiyye)
DOĞAL AFET ŞEHİDİ NEDİR?
Doğal afet şehidi sorusuna ise şu şekilde cevap veriliyor:
“Doğal âfetler sebebiyle, mesela depremde, yangında, sel felaketinde, çığ altında kalmakla, yıldırım düşmekle, tsunamide, denizde ölmüş olsa yine şehit olur. Bunlara (doğal âfet şehidi) denmez. Dense de, şehitliklerine zarar gelmez. Çünkü şehitlik İslâmî bir tabirdir.”
Depremde ölenler yıkanır mı? Depremde ölen şehit sayılır mı?
Prof. Dr. Ali Erbaş, geçmişte depremde hayatlarını kaybedenlerin şehit olup olmadığı tartışmalarıyla ilgili konuşmuştu. Prof. Dr. Ali Erbaş "Depremde vefat edenlerin hükmen şehit olduklarını" ifade etti. Peki, Kimler şehit sayılır? Depremde ölenler şehit midir?
"Depremde vefat edenlerin hükmen şehit olduklarını" belirten Prof. Dr. Ali Erbaş, "ölüme her an hazır olmak gerektiğini" ifade etti.
Erbaş, Zilzal Suresi'nde kıyametin "zelzele" kelimesi ile anlatıldığını aktararak, depremin kıyametin bir alıştırması olduğunu ve depremden, diğer afetlerden dersler alınması gerektiğini vurguladı.
Sözlükte şehit "kesin olarak bilen, bildiğini haber verme konusunda güvenilen kimse" demektir. Bu kelime Allah'a nisbet edildiğinde "her şeyi gözetlemiş gibi bilen, hiçbir şey ilminden gizli kalmayan" manasına gelir.
Şehit, dinî bir terim olarak Allah yolunda öldürülen müslümanı ifade eder. Mahşer halkı, misk gibi yayılan kan kokusu ve vücudundan henüz yeni yaralanmışçasına akan taze kanı ile sadece şehitleri tanır, onların fazilet ve şerefine şahitlik eder. İşte bu sebepten dolayı şehitlerin kanı ve cenazesi yıkanmaz. Hatta, Allah yolunda öldürülenlere niçin şehit denildiği tartışılırken "Şehitin şehit olduğuna şahidi vardır; o da kanıdır" denilmiştir.
Şehit ve şahit Allah'ın (c.c.) güzel isimlerindendir. "Allah, kendisinden başka tanrı olmadığına şahitdir. Melekler ve ilim sahipleri de adaletle şahitdir (ki O'ndan başka Tanrı yoktur. O), azizdir, hakimdir." (Âl-i İmrân, 94/18)
Şehâdet, olayı görenin veya orada bulunanın olay hakkında bildiğini söylemesidir. Gerçeği bilen ve söyleyene şahit, şehit, çoğulu şühedâ denilir. Allah yolunda öldürülen insan da bu mertebeye yükseldiği için şehit sıfatını kazanır.
Şehit denilmesinin bir başka sebebi de, diri oldukları, ruhları cennete vardığı ve orada gördükleri nimetler içindir. Esasen :"Allah yolunda öldürülenlere ölüler demeyin; hayır onlar diridirler, ama siz farkında olmazsınız" [Bakara sûresi (2) ] âyeti bunun delilidir. Şehitlerin, şehit oldukları andan itibaren ruhları cennete gidip orayı gördükleri halde, diğer mü'minlerin ruhları sadece kıyamette görecektir. Şehit denilmesinin bir başka sebebi, şehitin cennete gireceğine Allah ve melekler şahitlik ettiği içindir denilmiştir. Daha başka sebepler de sayılır. Burada önemli olan, şehitlik mertebesinin ne derece üstün ve faziletli bir makam olduğunu kavramaktır.
"Göçük Altında Kalan Şehittir" Hadisi
Tarih: 07 &#;ubat HADİSLER
Hadis-i şerife göre kimler şehittir? Maden kazası, heyelan, deprem vs. durumlarda toprak altında kalıp ölenler şehit midir? "Göçük altında kalan şehittir" hadisini nasıl anlamalıyız?
Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
"Şehitler 5 kısımdır:
- Bulaşıcı hastalığa yakalanan,
- ishale tutulan,
- suda boğulan,
- göçük altında kalan ve
- Allah yolunda savaşırken şehit olanlar." (Buhârî, Cihâd 30; Müslim, İmâre Ayrıca bk. Buhârî, Ezân 32; Tirmizî, Cenâiz 65)
Ebû Hüreyre radıyallahu anh'den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem:
– "Siz kimleri şehit sayıyorsunuz?" diye sordu. Sahâbîler:
– Yâ Resûlallah! Kim Allah yolunda öldürülürse o şehittir, dediler. Peygamber Efendimiz:
– "Öyleyse ümmetimin şehitleri oldukça azdır" buyurdu. Ashâb:
– O halde kimler şehittir, yâ Resûlallah! dediler. Resûl-i Ekrem:
– "Allah yolunda öldürülen şehittir; Allah yolunda ölen şehittir; bulaşıcı hastalıktan ölen şehittir; ishalden ölen şehittir; boğularak ölen şehittir" buyurdu. (Müslim, İmâre Ayrıca bk, İbni Mâce, Cihâd 17)
Hadisleri Nasıl Anlamalıyız?
Şehitlik ve şehitler hakkında pek çok sahih hadis vardır. Bu hadisler de cephede savaşırken şehit olanlarla ilgilidir. Sahâbe-i kirâm da şehit denince cephede can verenleri anlıyordu. Bu sebeple Resûl-i Ekrem'in sorusuna bildikleri gibi cevap verdiler.
ŞEHİTLER 3 KISIMDIR
Peygamber Efendimiz onlara daha başka şehitler de bulunduğunu haber verdi. Burada beş çeşit şehitten söz edilmektedir. Daha başka sahih hadislerde bu sayı yedi, sekiz, dokuz hatta on olarak da geçer. Bu rivayetler arasında bir zıtlık olduğu söylenemez. Çünkü Resûl-i Ekrem Efendimiz kendisine gelen vahye göre bunları zikretmiş olmalıdır. Ayrıca benzeri durumlarda olduğu gibi, Peygamber Aleyhisselam'ın bir cinsin bütün çeşitlerini bir defada saymadığı düşünülebilir. Bu sahih naslardan hareketle İslâm âlimleri şehitleri 3 kısma ayırmıştır:
- Allah yolunda savaşırken öldürülen ve hem dünya hem âhiret ahkâmı itibariyle şehit sayılanlar.
- Âhiret ahkâmı itibariyle şehit sayılan, ancak dünyada kendilerine şehit muamelesi yapılmayanlar.
- Sadece dünya ahkâmı itibariyle şehit sayılanlar.
İlk sırada yer alanlar, harp esnasında savaş meydanında müşrikler tarafından öldürülen veya üzerinde yara bere olduğu halde harp alanında ölü bulunan kimselerdir. Zulmen öldürülen Müslümanlar da aynı hükme girer. Harp meydanında şehit olanlar kefenlenir, fakat cenazesi yıkanmaz. Hanefî mezhebi imamlarına göre şehidin üzerine cenaze namazı kılınır. Fakat İmam Şâfiî ve İmam Mâlik'e göre şehitlerin üzerine cenaze namazı da kılınmaz.
İkinci sırada yer alanlar, dünyada kendilerine yapılacak muamele itibariyle birincilere yapılanın hiçbirine tabi olmadığı için, âhiret ahkâmı itibariyle şehittir. İşte bunlar hadisimizde sayıldığı gibi, bulaşıcı hastalıktan, aşırı ishalden, suda boğulmaktan ve bir göçük altında kalmaktan dolayı hayatlarını yitirenlerdir. Daha başka rivayetlerde bunlara ilave olarak zâtü'l-cenbden ölen kimselerin, yanarak ölenlerin, karnında çocukla ölen kadınların da şehit sayılacakları bildirilir. Bazı hadislerde yol kesiciler tarafından öldürülenlerle, zulüm ve işkence edilerek öldürülenlerin de şehit sayıldığı görülür. Bundan sonra gelecek hadislerde de şehit hükmünde olanların bir kısmını göreceğiz. Bunların şehit hükmünde olmaları, yakalandıkları amansız hastalıklar karşısındaki çaresizlikleri, su ve sel baskını, toprak kayması ya da zelzele gibi tabiî âfetlere karşı koyamamaları ve karşılaştıkları bu güçlüklere göğüs germeleri, sabretmeleri sebebiyledir.
Üçüncü sınıfı oluşturanlar, harpten kaçarken veya çapulculuk yaparken ya da ganimetten bir şey aşırırken öldürülenlerdir. İnsanlar bunların iç yüzünü bilmez, fakat onların şehit olduğunu zannederler. Bunların halini yalnız Allah bilir ve kendilerine âhirette de hiçbir sevap verilmez. Yani onlar şehit olmayıp öyle zannedilenlerdir.
Hadislerden Öğrendiklerimiz
- Şehitlik, Allah katında en üstün mertebelerden biri olup, farklı dereceleri vardır.
- Allah yolunda savaşırken harp meydanında şehit düşenler dünya ve âhiret ahkâmı itibariyle şehittir.
- Bulaşıcı hastalık, ishal, göçük altında kalma, suda boğulma ve bunlar dışında şehit olarak nitelendirilenler âhiret şehididirler.
Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
ŞEHİT KİMLERE DENİR?
KUR’AN-I KERİM ŞEHİDİ NASIL TARİF EDİYOR?
ALLAH’TAN ŞEHİTLİK İSTEMEK DOĞRU MUDUR?
ŞEHİTLİK İLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER
ŞEHİTLİK NEDİR? ŞEHİTLİK İLE İLGİLİ HÜKÜMLER NELERDİR?
PAYLAŞ:
İslam, Hz. Adem’den Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen tüm dinlerin ortak adıdır. Bu gerçeği ifâde için Kur’ân-ı Kerîm’de: “Allâh katında dîn İslâm’dır …” (Âl-i İmrân, 19) buyurulmaktadır. Bu hakîkat, bir başka âyet-i kerîmede şöyle buyurulur: “Kim İslâm’dan başka bir dîn ararsa bilsin ki, ondan (böyle bir dîn) aslâ kabul edilmeyecek ve o âhırette de zarar edenlerden olacaktır.” (Âl-i İmrân, 85)
Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.
“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.
İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)
Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.
Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)
Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır.Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.
Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/)
Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.
İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.
İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.