Ne Zaman Ve Hangi Evrede Gerçekleşir?
Biyolojide replikasyonun ne zaman ve hangi evrede gerçekleştiği merak edilmektedir. Replikasyon, kelime anlamı olarak kopya anlamına gelmektedir ve çoğu alanda da bu anlamda kullanılmaktadır. DNA replikasyonu ya da DNA ikileşmesi tüm organizmalarda meydana gelen ve DNA'nın kopyalanarak kalıtımın temelini oluşturmasını sağlayan bir işlemdir. DNA replikasyonu süreci bir tane çift iplikli DNA'nın molekülü ile başlar ve sonrasında da iki tane özdeş DN'anın oluşumu ile son bulur. Hücrelerin ya da organizmaların bölünmesi sırasında replikasyon işlemi ile de karşılaşmak mümkündür. Her hücrenin aynı kalitede olması için replikasyon yapılır ve bu sayede hücreler aynı kalitede ve aynı gen yapısında olur.
Replikasyon Nerede Olur?
Kromozomun üzerinde replikasyon başladığı zaman bunun adı replikasyon orijin olur. Kromozom üzerinde replikasyonların olduğu noktada sarmala ait olan zincirlerin açılması ile ortaya çıkan çatala da replikasyon çatalı denir. Bu çatalda önce sentez orijin noktası oluşur ve sonra da replikasyon devam ettikçe ilerleme olur. Replikasyon eğer çift yönlü ise orijinden saparak zıt yöne doğru ilerleme kaydeder ve iki tane replikasyon çatalı oluşur. Replikasyonun yönü ve orijini ile ilgili tüm kanıtlar açıktır. Prokaryot canlılarda tek replikasyon orijini vardır ve ökaryotlarda da birden fazladır. Bu sayede ökaryot canlılarda DNA replikasyonu daha hızlı bir şekilde geçekleşme imkanı bulur.
Ökaryot hücrelerin tamamında replikasyon mayoz ya da mitoz bölünmeye hazırlanmakta olan hücrelerin hücre döngüsü fazında yani sentezde gerçekleşir. Prokaryot canlılarda ise replikasyon belirli dairesel DNA'nın içinde başlar. DNA'nın replikasyonunun başladığı alanda bir orijin noktası vardır ve bu replikasyonun başladığı yerdir ve adı da oriC olarak bilinmektedir. Biyolojide ya da diğer alanların tümünde replikasyon kelime anlamı olarak kopya anlamına gelir ve birebir kopya durumlarında kullanılır. Biyolojide de replikasyon kopya anlamında kullanıolan ve hücre, organizma ve moleküllerde gerçekleşen bir durumdur.
Cairns, izotoplar kullanarak, otoradyografi yöntemiyle replikasyonu izlemiş ve E. coli'de replikasyonun tek bir noktadan (orijinden) başladığını göstermiştir. Bu özgül bölgeye oriC denilmiştir. Bu bölgenin konumu E. coli üzerinde haritalanmış ve 245 baz içerdiği saptanmştır. Bu konuda yapılan başka araştırmalarda da, replikasyonun iki yönlü olduğu ve oriC'nin her iki yönünde hareket ettiği gösterilmiştir. Bu durumda replikasyon ilerledikçe ayrı yönlere doğru birbirinden uzaklaşan iki replikasyon çatalı oluşturur. Bu çatallar tüm kromozom yarı-saklı eşleştikten sonra, "ter" olarak adlandırılan sonlanma bölgesinde birbiriyle birleşir. Bir orijinden replikasyon başladıktan sonra eşleşen DNA'nın uzunluğunun bir birim olduğunu belirten terim "replikon"dur. Buna göre, bakteriyofaj ve bakterilerde DNA sentezi bir noktadan (oriC), başlayıp bir noktada (ter) biter. Bakteriler, tek ve büyük bir kromozoma sahip oldukları için, kromozomun tümü bir "replikon"dur.