Lys Edebiyat Notları

lys edebiyat notları

LYS EDEBİYAT ALTIN BİLGİLER seafoodplus.info Türk Edebiyatı – Dil ve Anlatım Dersleri İçin Kaynak Site RETGREGTGTGRTGTRGGT[Metni yazın] Sayfa 1 LYS EDEBİYAT ALTIN BİLGİLER – seafoodplus.info I. TÜRK EDEBİYATINDA İLKLER  Noktalama işaretlerini düzyazıda ilk kez kullanan: Şinasi A. "Orhun Yazıtları",  İlk hikâye denemesi: Emin Nihat Bey'in söylev türünün ilk örneğidir.) "Müsameretname"si  İslami dönem Türk edebiyatının ilk edebi eser örne-  İlk öykü örnekleri: Ahmet Mithat Efendi'nin "Letaif- ği: "Kutadgu Bilig"dir. İlk Türkçe didaktik şiirler bu yapıt- Rivayet"i tadır. Aruz ölçüsünün kullanıldığı ilk yapıttır. İlk mesnevi  Batılı anlamda ilk eleştiri yazısı ve yapıtı: Namık Ke- örneğidir. İlk siyasetname örneğidir. mal'in "Lisan-ı Osmanî Edebiyatı Hakkında Bazı Müla-  İlk İslami Türk destanı: "Satuk Buğra Han Destanı" hazat-ı Şamildir" yazısı, ilk eleştiri yapıtı "Tahrib-i Hara-  Sagu türünün ilk örneği: "Alp Er Tunga Sagusu" bat"  Türkçenin bilinen ilk sözlüğü: "Divanü Lü- gati't-Türk"  İlk edebi roman: Namık Kemal'in "İntibah" adlı romanı  Dede Korkut'tan ilk bahseden: "Camiü't- Tevarih" adlı  İlk tarihi roman: Namık Kemal'in "Cezmi"si yapıtında ünlü tarihçi Reşidüddin'dir. Arap harfleriyle ilk  İlk köy şiiri: Muallim Naci'nin yazdığı "Köylü Kızların neşreden Kilisli Muallim Rıfat Bilge'dir. Yeni harflerle ilk Şarkısı" neşrini yapan Orhan Şaik Gökyay'dır. TANZİMAT EDEBİYATI "Zehra"sı  İlk dergi: Münif Paşa'nın çıkardığı Mecmua-ı Fünun  İlk edebi ve felsefi çeviri: Münif Paşa'nın "Muhaverat-ı Hikemiye"si C. seafoodplus.info Türk Edebiyatı – Dil ve Anlatım Dersleri İçin Kaynak Site Sayfa 1 LYS EDEBİYAT ALTIN BİLGİLER – seafoodplus.info D. MİLLİ EDEBİYAT VE  Romantizmin kuramcısı: Victor Hugo - "Cromvell" CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI yapıtının ön sözü  Dramın kurallarını belirleyen: Victor Hugo  İlk çocuk romanı: Mahmut Yesari'nin "Bağrı Yanık  İlk realist roman: G. sayı)  Şair-i Azam: Abdülhak Hamit Tarhan  İlk otobiyografik roman: Peyami Safa'nın "Dokuzuncu  Tezatlar şairi: Abdülhak Hamit Tarhan Hariciye Koğuşu" (Dünya roman tarihinde kahramanın  Üstat: Recaizade Mahmut Ekrem adı verilmeyen ilk romandır.)  İlk epik tiyatro: Haldun Taner'in "Keşanlı Ali Destanı"  Ahmet Hamdi Tanpınar: Sahnenin Dışındakiler adlı yapıtı  Aka Gündüz: Dikmen Yıldızı  Attila İlhan: Kurtlar Sofrası, Sırtlan Payı II. DÜNYA EDEBİYATINDAKİ İLKLER  Halide Edip Adıvar: Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye  Hasan İzzettin Dinamo: Kutsal İsyan  İlk roman örneği: Rebelais - "Gargaunta"  İlhan Tarus: Vatan Tutkusu, Hükümet Meydanı, Var  İlk modern roman: Cervantes - "Don Kişot" Olmak  İlk tarihi roman: seafoodplus.info - "Waverley"  İlhan Selçuk: Yüzbaşı Selahattin'in Romanı  İlk psikolojik roman: Madam de La Fayette -  Kemal Tahir: Yorgun Savaşçı, Esir Şehrin İnsanları, "Princesse de Cleves" Esir Şehrin Mahpusu  İlk öykü örneği: G. Boccacio - "Decameron"  Mehmet Rauf: Halas  Olay öyküsünün öncüsü: Guy de Maupassant  Mithat Cemal Kuntay: Üç İstanbul  Durum/Kesit öyküsünün öncüsü: A. seafoodplus.info Türk Edebiyatı – Dil ve Anlatım Dersleri İçin Kaynak Site Sayfa 2 LYS EDEBİYAT ALTIN BİLGİLER – seafoodplus.infoININ KURULUŞUNU ELE ALAN YAZARLAR VE  A dergisi (): II. Yeni akımına destek olmak YAPITLARI için çıkarılmıştır.  Akbaba (): Yusuf Ziya ve Orhan Seyfi tara-  Kemal Tahir: Devlet Ana fından çıkarılan haftalık, siyasi mizah dergisidir.  Tarık Buğra: Osmancık  Büyük Doğu (): Necip Fazıl Kısakürek'in çıkardığı dergidir. ÖNEMLİ HİCİV SANATÇILARI VE YAPITLARI  Çınaraltı (): Orhan Seyfi ve Yusuf Ziya'nın çıkardıkları Türkçü ve fikir ve sanat dergisidir.  Şeyhi: Harname  Dergâh (): İlki Mustafa Nihat Özön tarafından  Fuzuli: Şikâyetname çıkarılmıştır. 'da ise Ezel Erverdi tarafından yeniden  Nef'i: Siham-ı Kaza çıkarılmaya başlanmıştır.  Ziya Paşa: Zafername  Diriliş (): Sezai Karakoç tarafından çıkarıl-  Neyzen Tevfik: Azab-ı Mukaddes mıştır.  Genç Kalemler (): Ömer Seyfettin ve Ali EDEBİYATIMIZDA ÖNEMLİ ROMAN KAHRAMANLARI Cenap tarafından çıkarılmıştır.  Hisar (/): Munis Faik Ozansoy Tanzimat Edebiyatı tarafından çıkarılmıştır.  Araba Sevdası: Bihruz Bey, Periveş, Keşfi Bey  Kadro (): Yakup Kadri tarafından çıkarılmış-  Cezmi: Cezmi, Adil Giray, Perihan, Şehriyar tır.  İntibah: Ali Bey, Mahpeyker, Dilaşup  Mavera (): C. Zarifoğlu, E. Beyazıt, R. Özdenören,  Karabibik: Karabibik, Yosturoğlu, Koca İmam, Huri, M. Akif İnan bu derginin kurucuları arasındadır. Hüseyin, Eftalya  Papirüs (): Cemal Süreya tarafından çıkarıl-  Sergüzeşt: Asaf Paşa, Celal, Dilber, Taravet, Cevher mıştır.  Zehra: Zehra, Suphi, Sırrı Cemal  Resimli Ay (): Zekeriya Sertel'in çıkardığı "gerçekçi" halk dergisidir. Servetifünun Edebiyatı  Türk Yurdu (): Türk Yurdu Cemiyetinin yayın  Aşk-ı Memnu: Adnan Bey, Bihter, Behlül, Nihal, Firdevs organıdır. Hanım  Türk Dili (): TDK tarafından çıkarılmıştır.  Eylül: Necip, Suat, Süreyya  Ülkü (): Halk evleri tarafından çıkarılmıştır.  Kırık Hayatlar: Ömer, Behiç, Vadide, Neyyir, Leyla,  Yeni Dergi (): Mehmet Fuat (Fuat Bengü) Selma tarafından çıkarılmıştır.  Mai ve Siyah: Lamia, Ahmet Cemil, Hüseyin Nazmi  Mürebbiye: Dehri Efendi, Matmazel Anjel, Şem'i, Sadri  Şık: Şatırzade, Şöhret Bey, Madam Potiş  Şıpsevdi: Meftun Bey, Edibe Hanım, Kasım Efendi seafoodplus.info Türk Edebiyatı – Dil ve Anlatım Dersleri İçin Kaynak Site Sayfa 3

LYS Edebiyat Özet Edam Yayınları

0: N 0:
~: l

OJ
I:

rD _ 0:

O-SC ::;. g: '0, ro ro a. Sl'

I: :3 e, I:

~ ~

ro l N'
l

Q.
"0 0I:

to;

~
Il> Il>

n
<

3
N
Il>

,'<

€
I: s

;:0 rD '< ;:s:

l l

a ~'

••

;:;' 2. o '"
@
;>:'"

::i" ro

~
V>

;:s:
l

-c

~
IlJ
V>

o
l

;:s: :!.
l l

'<,
"0

a.
~
;:;

n
rD
;>:'"

a.
rD
l.

:i'
0:

i5J
l

a. ~
0I: I: l

l
rD

;;

~
I:

\0<

rD 0-

2 3
!

i5J

~ zr ~

II>

tlJ C 7' ::l 7' ;;:- 0 tlJ C ::l 11) C C ::l 11) Q.. OJ Jl' ~, '< C: ::l Q.. -

s:~(~.
3

Q..

!:T.

3 11)

;:III"

o..,"C C '" "'" ;:;'10 eN 3 3 $: i!!: III

C:
11)

Ii: :s N ,< c ~ III :s ;;: 0

::l C

c"E

'7'

Q:_

'" '" Di !:T 15" ~ ~ t:! ·c. !I' ~~

N ::l
11)

,QJ
OJ

<:
II) OJ

s :s
tlJ ::l

3: c:

::l Q.. tlJ

:1,<

!lJ 7'

;:III"

III

iil ~ :;

11)

-0

::l N' Q.. C: N

11)

tlJ ::l

.OJ

::l -

-I -.
~ ~

" 3
It)

-< !lJ
l"" C

D..

C:
;0

--I
A

rn rn

OJ _.

-< l>
--I

z
Z

2' $ r-t
OJ

C\
OJ N

I»
N

"" ro

::l

_
~

.n'

3'
!,

"E. ~:

'VI

"'

"",Q. ID
' ..

):I,m ::I: 0

"'c- "'1'0 _. :3

'<III

III 0: -:J

N ..

::I: ID
t"I

.;;

0:
C: III C:

::s

III

; 1'0 !! C: '< C:

.-+

~ :I '<

Q.I

i:i" ICI

ro c,
;.; ;:j: 1'0

;J:J

Cl -c '" o
:J

N' :! -<:: N

0"_

@
'<

.!'i

'"
::J

VI ~

» " _.
z~~.

~mvl ,-1m »~ ;;::"

;;:;-

'"
::l

<
II>

'" sr
::l

c,
o,

:5
::l

'"
r

::;.

ITI
m
ID C"

a.
->

c:
iD

-t

'-< > -I
V\

ITI Cl

a
tJ r-

> tJ
V')

-I
1/1 N 1/1

> -I
0: III I III

~
!

iii"

-. V\ -I -. -.

,,<

\\--

s: C
::r
III OJ ;>;:""

< ro
lQ< C:
i-t

3 3

(1)-

C J C

-;-

.'" 0:
N

c:
;:'

> r
~.

o rn OJ _. -<
~

> r > Z
Z

f'T1 In f'T1

>
:AJ :AJ
f'T1

< f'T1

Z C: Z C:

o
Z

>
r

> !:
:AJ N

OJ
V>

-< !lJ -<

ID ::J

i5:
ID ::J

OJ ::J OJ ::J

Q:; Q:;

<.Cl

lJ'>

;;r:- C: ;;r:- ::l V> ID C: ro ::J <.Cl ,::J 0ID C: ::J /::l C:

;;;

<.Cl

;;;

~ ~
::l
Vl

r:ic

"" c: 3'
C:

< 0: ro

<.Cl C:
::l

rr tO~ _. ro

~.c

..;ji''::j -AI ID 1/1 '< AI ID <

2: 2: ::l 33
C:

:s ~
OiID

1i'~:

::!.CI. , ~ c: ,

3 ID

S· _.

ii'

rT'1

~ C" .el'

-.
~
m

0
rT'1 OJ

-<
;

III

~ n c 3 ~ c .el' ~

~ Vl

0
C
;

::l

r l>
--i --i

l>
(.1'1

--i.
C)c

..n"
t:: A C: ::J

::J

~. ::J rc rc

rc N rc ~ ::J , ~ rc ro :3 rc
..(")

< Cl Q:
N

:3 rc C aa:: ro rc t: e!. ro 3 ~. <, !::!. 3' 3 rc a- rc ..v;'

ro 3' ro < 2r. ro

3' ::+

c, ""0

!:!.

0.»

if
<
ro

ii>

2r.

.vi" 0 OJ 0 ;:i: C: t::! ::J :3 ::J

0.> ::J 0.>

rtl ~ a, ~ ro :; ::J

0.>

CL
~"

rtl

~ ~ :;
00 C

rtl

3 2 C: 3
n
QJ

OJ C: 0.> ro , < 0.> 3 ro ii> ""0 V> 0.> N' r 0.> zr 0.>
VI (")
(")

-=" ..,

Fi'

~:~ !'I

0.>

r ro
A

r
A C

c, r r ro
""0
0.>
V>

0.>

~ a-

::J

ro """

ro 15""

3'
I

OJ .." OJ

..!..~.

ii>

3" 0.>

'"
::J

ro
VI

-e 0 A:"
-="
C

C N

'" :3

0 ,

-< 0.>
V>

ro rc
0
C :"'

Q_ -="
C

::J

Vl.n
C :J

nC~ '<
~<

Q) :J

(1)<; (1) C \C< Q) (1)

3
N

C
_

3
"0

(1) :J

~ tg:
:J ~7' (1) C :J :J N\C C: _. \CO, III

~.,, Q)
C

c: - .

§3
7'3

III

ZVl III :;< Q), Q)

33 3

III III :J N III III :J\C

N' ro

\C
Q))

::r-:J _. III "',< ~

c»

£.0

'-+7'

3 ~III
<
N

fTI

o
OJ
~

_. C:z :;0
fTI

-I 0» -Io:z

-. -< ,,~!:

-.~

-I

z
~

N -.

_. ="

z
Z
~

n· o
0:
rT1

rT1 rT1

o OJ _.
"n
l>

S
r

:;0

"''" " '

'
1l.J

"
o
Z

c»
rn
~

z. _
Z

_.
rn

0:
Z
~

r. _

- ~S _"

w I'J) E 5":J
III

=.!:l

~
<

-=is - aC

~rr '"
~:~
::;j1O

OJ -Q_ OJ

10
VI

-C

::;j

<0<

ttl _Cl»
II>

I'D .l. :J""

"
3

OJ
10 \.0,

(1)

::l OJ>

;:0
J

l:o

OJ O-OJ
(1)

=0-

'" ?

3
III
'III

::r

" !!:!J

OJ

if
3'

I"T1

--I
I

C: Z C Z

"
o
~ t:t:I ~
I"T1

0:
Z

» C)c
Vl

N I"T1

o
~ vn

I"T1

t:t:I _.

>
;;:0

s::
",

3
,
"0

r ->
I"T1

sr o.
"-I

> ;II;'"

<0<

..
III

;; m
'<
00 J
LV
I

o
ee

I"T1

~.
0:
Z ~
I"T1

Q.: c'

3
ro
l

Q_
C
"

!lJ

l
'7' !lJ

;::;:
-0

_.
t:t:I

C)c

N I"T1

o
t:t:I

I"T1

~ .. n

>
;;:0

r IC C: $: rD VI 1.O OJ OJ J OJ OJ J rD rD 0> OJ OJ ::s VI r-tJ o-OJ

~ ~.
3
OJ OJ J

_OJ
VI

m iji'o:l Cl 0>

OJ J 0olJl

C: !]_
N

I"'" III I

in'

;OJ

rD
J J

So.
7>~

g,
--i C:
.(")

1.O 0:

iii =':S "VI

=- _,
OJ J

'9~ 0:

rD
0-

..s;

o
J

rD
0-

~
rD rD

'" N

N' OJ N' 0N' !1> VI-rD

.c:' III
C'I

~ III -0

"Tl

3" OJ
'"
0>
V\

=.g "<
VI tlJ _' 0> ~

OJ C: 7> J , OJ _. 7> '-+ C. ~ _. , seafoodplus.info

0 --i

iii ,

~ ~
J N

-< rD
J
Ul

C:
s

:2
0-

0"3 -.

<
;:;.

VI 0: 0: OJ N C '< '< 1.O 0> rD , Q:; rD

rD
J

ro ,
7>

OJ J 0-

3 V>
!1>

~ ~
3
0>

rD VI rD 0>

r ->

o
OJ

s·

"0" n
C

i' ~
51
3 Cl ~ ~
V>

N '

i!!: e

0
::J
N

::+
7'

:l> CH") 0: 0

A ;; ro ru ro to, C c, 0 C: ,3 ::J ro on ::J 0 C

cr- 3 ~ ru
o._C

ro ro to

GlO

c..(')
N \lJ

3"
'

V> \lJ \lJ

tr ~c
\lJ

n
~

\lJ

7'C

~ '"

C:;:

'" N

ro LOc
AC

3C ~ 3C

ro on n OJ 0 Tn 0 n ro on C \.0<
C C ~" C

-0 ~to

::J

~3
cr-:;'"
~A

-C

to,

ro C to<
C

~3
-til ~ ~ ~ ~~7' A til
;;

~
:r: S
N OJ

C:OV'oC:O..(')

0
C

on to ro 0 n V1 C 0 C 0 ::J n
C C

C ro ro 3 <0< ro n '" ro ro, C ~i" ::J o._, 3

~ til rr 0 n ro C ~ ~ ~ C ~. ..,..

'<
<of)

I..(')

to,

~ 3" ~ C C
C

'"
to,
C

3 3 ro ,3 ::J It>
::J
N

\.0< 0: C

~ "" ~.
C C C

It>

T'" OJ 0
3_ n C
ro
C

3" C

to,

"'" to, ,3' C

n
~

c
C
;:0

-< rn
~

0:
Z

rn rn

z o
I

n
r
~

rr1

rn rn

:t> z
OJ

C')(

3: If')
N

:t>

~ ;~
C
III

C " 3
n

e c
tD tD

-< c: ~ c: 'g .,

..,..

~ "0.

n c
~

c ;;0 _. -< rn
--i
0

r::

0:
Z
~

rn rn

Z 0

V1 ;;0

rn
--i
;;0

"V1

-< l>
OJ

l> l>
~

z
C)c
V1

_
_
r

N
"V1

;;0

::l

"V\

,

~ C C seafoodplus.info
"'CI C I
N

•
0:

!:
II)

'"
o
DC

n c
~

-. -< f'T1
-I
0
f'T1
~

0:
Z Z 0

f'T1

I A

»>
-< f'T1 < f'T1
0
~

n
~

c
I
C
;;0 -.

-< f'T1

--I

»>
~

-< < f'T1

f'T1

o
~

;;0

3: :c c

-< rT'1
--I
Z
rT'1

3:
z
rT'1

o
--I -.
~

--I

n c
c
-I

!: :r:
-.

-< rn
Z

o rn

z
rn r

rr1 rr1

"l/')

-I

rn
Z

o
rn

rr1 C)

rn N.

;r~ n :I
?N
-> ..

;'
a!

c:
:I

on c

-< co
m
OJ

N C:' OJ Q..

3 Q..
CD

kaninfil $okak.,BirlikPasajl,No:5f31 Klzlla1f lANK Tel: 0 !

Footer menu

LYS Edebiyat Altın Bilgiler
İndirme linki sayfanın altındadır.

I. TÜRK EDEBİYATINDA İLKLER

A. İSLAMİYET ÖNCESİ VE İSLAMİ DÖNEM (DİVAN VE HALK EDEBİYATI)

İlk alfabe: Göktürk (Orhun) alfabesi
Bilinen ilk Türk şairi: Arpınçur Tigin
İlk Türk yazarı: Yolluğ Tigin
Bilinen en eski ve ilk destanımız: &#;Alp Er Tunga Destanı&#;
Türkçenin ilk yazılı belgeleri: &#;Orhun Yazıtları&#; (Türk adının geçtiği ilk metindir bu yazıtlar. &#;Orhun Yazıtları&#;, söylev türünün ilk örneğidir.)
İslami dönem Türk edebiyatının ilk edebi eser örneği: &#;Kutadgu Bilig&#;dir. İlk Türkçe didaktik şiirler bu yapıttadır. Aruz ölçüsünün kullanıldığı ilk yapıttır. İlk mesnevi örneğidir. İlk siyasetname örneğidir.
İlk İslami Türk destanı: &#;Satuk Buğra Han Destanı&#;
Sagu türünün ilk örneği: &#;Alp Er Tunga Sagusu&#;
Türkçenin bilinen ilk sözlüğü: &#;Divanü Lü- gati&#;t-Türk&#;
Dede Korkut&#;tan ilk bahseden: &#;Camiü&#;t- Tevarih&#; adlı yapıtında ünlü tarihçi Reşidüddin&#;dir. Arap harfleriyle ilk neşreden Kilisli Muallim Rıfat Bilge&#;dir. Yeni harflerle ilk neşrini yapan Orhan Şaik Gökyay&#;dır.
Türkçe ilk manzum mevlit metnini yazan: Ahmedi
Divan sahibi ilk sanatçı: Yunus Emre
Divan edebiyatının ilk temsilcisi: Hoca Dehhani
Tasavvuf konusunda yazılan ilk eser: &#;Divan-ı Hikmet&#;
Edebiyatımızın ilk aşk mesnevisi: Şeyyat Hamza&#;nın &#;Yusuf u Züleyha&#;sı
Anadolu Türkçesiyle yazılan ilk eser: Ahmet Fakih&#;in yazdığı &#;Çarhname&#;si
İlk gezi eserlerimiz: Seydi Ali Reis&#;in &#;Miratü&#;l- Memalik&#;i / Babürşah&#;ın &#;Babürname&#;si
Antoloji türünün ilk örneği: Ömer b. Mezid&#;in &#;de hazırladığı &#;Mecmuatü&#;t &#; Nezair&#;
Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa
İlk şehrengiz: Mesihi
Hamse sahibi ilk sanatçı: Ali Şir Nevai
İlk edebi mektup: Fuzuli&#;nin &#;Şikâyetname”si
Anadolu sahasında hamse sahibi ilk sanatçı: Hamdullah Hamdi
İlk bibliyografya yazarımız: Kâtip Çelebi &#; &#;Keşfü&#;z- Zünun&#;
Şairlerle ilgili yazılan ilk tarafsız ve alfabetik tezkire: Latifi
İlk şairler tezkiresi: Ali Şir Nevai&#;nin &#;Mecalisü&#;n-Nefais&#;i
Anadolu sahasında ilk şuara tezkiresi: Sehi Bey&#;in &#;Heşt Behişt&#;i
İlk edebi anı: Babürşah&#;ın &#;Babürname&#;si
Divan edebiyatında çocuklar için yazılan ilk eser: Nabi&#;nin &#;Hayriye&#;si
İlk şarkı örnekleri: Naili
Matbaada basılan ilk yapıt: &#;Vankulu Lügati&#;
Türkçe ilk mevlit: Süleyman Çelebi&#;nin &#;Vesiletü&#;n-Necat&#; adlı yapıtı

B. TANZİMAT EDEBİYATI

İlk edebi ve felsefi çeviri: Münif Paşa&#;nın &#;Muhaverat-ı Hikemiye&#;si
İlk çeviri roman: Yusuf Kemal Paşa&#;nın Fransız yazar Fenelon&#;dan çevirdiği &#;Telemak&#; adlı roman
İlk resmi gazete: Takvim-i Vekayi ()
İlk yarı resmi gazete: Ceride-i Havadis ()
Batılı anlamda ilk günlük örneği: Direktör Ali Bey&#;in yazdığı &#;Seyahat Jurnali&#;
İlk Türk gazetecisi: Şinasi
Batılı anlamda ilk tiyatro yapıtı: Şinasi&#;nin &#;Şair Evlenmesi&#;
Noktalama işaretlerini düzyazıda ilk kez kullanan: Şinasi
İlk makale: Şinasi&#;nin Tercüman-ı Ahval gazetesindeki &#;Mukaddime&#; başlıklı yazısı
İlk özel gazete: Şinasi ve Agâh Efendi&#;nin çıkardığı Tercüman-ı Ahval
Batılı anlamda ilk fabl örneklerini yazan: Şinasi
İlk tezli roman örneği: Nabizade Nazım&#;ın &#;Zehra&#; adlı yapıtı
Sahnelenen ilk tiyatro yapıtı: Namık Kemal&#;in &#;Vatan yahut Silistre&#;si
İlk hikâye denemesi: Emin Nihat Bey&#;in &#;Müsameretname&#;si
İlk öykü örnekleri: Ahmet Mithat Efendi&#;nin &#;Letaif-Rivayet&#;i
Batılı anlamda ilk eleştiri yazısı ve yapıtı: Namık Kemal&#;in &#;Lisan-ı Osmanî Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazat-ı Şamildir&#; yazısı, ilk eleştiri yapıtı &#;Tahrib-i Harabat&#;
İlk edebi roman: Namık Kemal&#;in &#;İntibah&#; adlı romanı
İlk tarihi roman: Namık Kemal&#;in &#;Cezmi&#;si
İlk köy şiiri: Muallim Naci&#;nin yazdığı &#;Köylü Kızların Şarkısı&#;
İlk kafiyesiz şiir: Abdülhak Hamit Tarhan&#;ın yazdığı &#;Validem&#;
Yabancı ülkede geçen bir macerayı anlatan ilk tiyatro yapıtı: Abdülhak Hamit Tarhan&#;ın &#;Finten&#;i
Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro yapıtı: Abdülhak Hamit Tarhan&#;ın &#;Eşber&#;i
Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro yapıtı: Abdülhak Hamit Tarhan&#;ın &#;Nesteren&#;i
İlk pastoral şiir: Abdülhak Hamit Tarhan&#;ın &#;Sahra&#;sı
İlk edebiyat teorisi yapıtı: Recaizade Mahmut Ekrem&#;in &#;Talim-i Edebiyat&#;ı
İlk polisiye roman: Ahmet Mithat Efendi&#;nin &#;Esrar-ı Cinayet&#; adlı romanı
Türk romancılığında ilk alafranga tip: Ahmet Mithat Efendi&#;nin roman kahramanı olan Felatun Bey
Batılı anlamda ilk antoloji: Ziya Paşa&#;nın üç ciltlik &#;Harabat&#;ı
Türk tiyatrosunda Batı&#;dan eser uyarlamayı ilk kez yapan: Ahmet Vefik Paşa
Türkçe sözlük adını ilk kullanan, ilk yerli roman olan &#;Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat&#;ı yazan: Şemsettin Sami
İlk tarih ve coğrafya ansiklopedimiz: Şemsettin Sami&#;nin yazdığı &#;Kamusü&#;l Alam&#;
İlk köy romanı: Nabizade Nazım&#;ın &#;Karabibik&#;i
İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem&#;in &#;Araba Sevdası&#;
Çocuklara yönelik ilk dergi: &#;da çıkan Mümeyyiz
Edebiyat tarihi adıyla yazılan ilk eser: Abdülhalim Memduh&#;un &#;Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye&#;si
İlk kadın romancı: Fatma Aliye Hanım
Tanzimat&#;tan sonraki edebiyatımızın ilk kadın şairi: Nigar Hanım
İlk mizah dergisi: Teodor Kasap&#;ın çıkardığı Diyojen
İlk mizahi sözlük: Direktör Ali Bey&#;in &#;Lehçetü&#;l-Hakayık&#;ı
İlk psikolojik roman denemesi: Nabizade Nazım&#;ın &#;Zehra&#;sı
İlk dergi: Münif Paşa&#;nın çıkardığı Mecmua-ı Fünun

C. SERVETİFUNUN EDEBİYATI VE FECRİATİ EDEBİYATI

İlk edebi beyannameyi yayımlayan: Fecriati Topluluğu
İlk mensur şiir: Halit Ziya&#;nın &#;Mensur Şiirler&#;i
İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf&#;un &#;Eylül&#; romanı
Sone’yi ilk kez kullanan: Süleyman Nesip
Anjambmanı ilk kullanan şair: Tevfik Fikret
Çocuklar için yazılmış ilk şiir kitabı: Tevfik Fikret&#;in &#;Şermin&#; yapıtı
İlk önemli fıkra yazarı: Ahmet Rasim

D. MİLLİ EDEBİYAT VE CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI

İlk çocuk romanı: Mahmut Yesari&#;nin &#;Bağrı Yanık Ömer&#; yapıtı
Röportaj türünün ilk örneği: Ruşen Eşref Ünaydın&#;ın &#;Diyorlar ki&#; adlı yapıtı
Batılı anlamda ilk edebiyat tarihi: Fuat Köprülü
&#;Milli Edebiyat&#; ifadesi ilk kez kullanılan: Genç Kalemler
Türk sözcüğünü ilk kullanan şair: Mehmet Emin Yurdakul
Dış Türkleri konu alan ilk roman: Ahmet Hikmet Müftüoğlu&#;nun &#;Gönül Hanım&#; adlı romanı
Cumhuriyet dönemi köy romancılığının ilk örneği: Yakup Kadri&#;nin &#;Yaban&#; romanı
İlk Türk sosyologu: Ziya Gökalp
&#;Orhun Abideleri&#;nden ilk söz eden Türk: Necip Asım (İkdam gazetesi sayı)
İlk otobiyografik roman: Peyami Safa&#;nın &#;Dokuzuncu Hariciye Koğuşu&#; (Dünya roman tarihinde kahramanın adı verilmeyen ilk romandır.)
İlk TDK roman ödülü: &#;Suçumuz İnsan Olmak&#; () adlı yapıtıyla Oktay Akbal
İlk TDK şiir ödülü: &#;Delice Böcek&#; şiiriyle Fazıl Hüsnü Dağlarca
Batı nazım şekillerini ilk defa kullanan şairimiz: Edip Ayel ()
İlk fütürist (gelecekçi) sanatçımız: Ercüment Behzat Lav
Köyden şehre göçü ilk kez işleyen: Orhan Kemal
Heceyle yazılmış, sanat değeri taşıyan ilk manzum piyes: Yusuf Ziya Ortaç&#;ın &#;Binnaz&#; adlı oyunu
İlk postmodern roman: Oğuz Atay&#;ın &#;Tutunamayanlar&#; adlı romanı
İlk monolog tarzıyla yazılmış ilk roman: Adalet Ağaoğlu&#;nun &#;Bir Düğün Gecesi&#; romanı
Hikâyede gerçek anlamda Anadolu&#;yu işleyen ilk yazar: Refik Halit Karay
Serbest ölçüyü kullanan ilk şair: Nazım Hikmet
Tiyatroda ilk kadın oyuncu: Afife Jale (Hüseyin Cahit&#;in yazdığı &#;Yamalar&#; adlı oyunda oynamıştır.)
İlk epik tiyatro: Haldun Taner&#;in &#;Keşanlı Ali Destanı&#; adlı yapıtı

II. DÜNYA EDEBİYATINDAKİ İLKLER

İlk roman örneği: Rebelais &#; &#;Gargaunta&#;
İlk modern roman: Cervantes &#; &#;Don Kişot&#;
İlk tarihi roman: seafoodplus.info &#; &#;Waverley&#;
İlk psikolojik roman: Madam de La Fayette &#; &#;Princesse de Cleves&#;
İlk öykü örneği: G. Boccacio &#; &#;Decameron&#;
Olay öyküsünün öncüsü: Guy de Maupassant
Durum/Kesit öyküsünün öncüsü: A. Çehov
Deneme türünün kurucusu: Montaigne
Deneme türünün ikinci ismi: Bacon
İlk biyografi yazarı: Plutarkhos
Tarih türünün kurucusu: Heredot
İlk büyük destan şairi: Homeros
İlk trajedi sanatçısı: Aiskhylos
İlk büyük komedya sanatçısı: Aristophanes
İlk anı yazarı: Ksenophon &#; &#;Anabasis&#;
İlk özdeyiş yazarı: La Rochefaucault
En eski ve ünlü hatipler: Demosthenes, Çiçero, Bousset
İlk fabl örneği (Batı): Aisopos (Ezop) &#; &#;Fabllar&#;
İlk fabl örneği (Doğu): Beydaba &#; &#;Kelile ile Dimne&#;
İlk lirik şair: Sappho
Pastoral şiirin kurucusu: Theokritos
Didaktik şiirin kurucusu: Hesiodos
İlk mensur şiir: Baudelaire &#; &#;Küçük Mensur Şiirler&#;
Klasisizmin kuramcısı: Boileau &#; &#;Şiir Sanatı&#;
Romantizmin kuramcısı: Victor Hugo &#; &#;Cromvell&#; yapıtının ön sözü
Dramın kurallarını belirleyen: Victor Hugo
İlk realist roman: G. Flaubert &#; &#;Madam Bovary&#;
Natüralizmin kuramcısı: Emile Zola
Dünyada bilinen ilk destan: Sümerlerin &#;Gılgamış Destanı&#;

TÜRK EDEBİYATINDA SANATÇILARIN UNVANLARI

Istırap şairi: Fuzuli,
Sultanü&#;ş-şuara (şairler sultanı): Baki
Hiciv üstadı: Nefi
Hacı kalfa: Kâtip Çelebi
Zevk-eğlence şairi: Nedim
Lale devri şairi: Nedim
Vatan şairi: Namık Kemal
Hürriyet şairi: Namık Kemal
Şair-i Azam: Abdülhak Hamit Tarhan
Tezatlar şairi: Abdülhak Hamit Tarhan
Üstat: Recaizade Mahmut Ekrem
Mistik şair: Necip Fazıl Kısakürek
Milli şair/Türk şairi: Mehmet Emin Yurdakul
Sokağı getiren romancı: Hüseyin Rahmi Gürpınar
Server Bedii: Peyami Safa
Ağıtlar şairi: Recaizade Mahmut Ekrem
Bayrak şairi: Arif Nihat Asya
Evler şairi: Behçet Necatigil
Çimdik: Yusuf Ziya Ortaç
Kirpi: Refik Halit Karay
Yazı makinesi: Ahmet Mithat Efendi
Ölüm şairi: Cahit Sıtkı Tarancı
İstanbul öykücüsü: Sait Faik Abasıyanık
Halikarnas Balıkçısı: Cevat Şakir Kabaağaçlı
Deli Ozan, Çamdeviren: Faruk Nafiz Çamlıbel
İstanbul şairi: Yahya Kemal Beyatlı
Ümmetçi şair: Mehmet Akif Ersoy
Sokağı şiire getiren şair: Orhan Veli Kanık
Anadolu şairi: Ömer Bedrettin Uşaklı

KURTULUŞ SAVAŞINI İŞLEYEN YAZARLAR VE ROMANLAR

Ahmet Hamdi Tanpınar: Sahnenin Dışındakiler
Aka Gündüz: Dikmen Yıldızı
Attila İlhan: Kurtlar Sofrası, Sırtlan Payı
Halide Edip Adıvar: Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye
Hasan İzzettin Dinamo: Kutsal İsyan
İlhan Tarus: Vatan Tutkusu, Hükümet Meydanı, Var Olmak
İlhan Selçuk: Yüzbaşı Selahattin&#;in Romanı
Kemal Tahir: Yorgun Savaşçı, Esir Şehrin İnsanları, Esir Şehrin Mahpusu
Mehmet Rauf: Halas
Mithat Cemal Kuntay: Üç İstanbul
Peyami Safa: Sözde Kızlar, Biz İnsanlar
Samim Kocagöz: Kalpaklılar, Doludizgin
Talip Apaydın: Toz Duman İçinde, Vatan Dediler, Köylüler
Tarık Buğra: Küçük Ağa, Küçük Ağa Ankara&#;da
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Yaban, Ankara, Sodom ve Gomore

ANADOLU&#;YU ANLATAN YAZARLAR VE ROMANLARI

Güney Anadolu, Toroslar ve Çukurova Yöreleri

Orhan Kemal: Vukuat Var, Hanımın Çiftliği, Kanlı Topraklar, Bereketli Topraklar Üzerinde
Yaşar Kemal: Teneke, Ortadirek, İnce Memed, Yer Demir Gök Bakır, Ölmez Otu, Demirciler Çarşısı Cinayeti

Orta Anadolu

Fakir Baykurt: Yılanların Öcü, Irazca&#;nın Dirliği, Kaplumbağalar, Tırpan, Amerikan Sargısı
Kemal Tahir: Sağır Dere, Kör Duman, Rahmet Yolları Kesti, Yedi Çınar Yaylası, Köyün Kamburu, Büyük Mal
Talip Apaydın: Sarı Traktör, Yarbükü, Ortakçının Oğlu, Define, Yoz Duvar

Ege Bölgesi

Necati Cumalı: Tütün Zamanı, Yağmurlar ve Topraklar, Susuz Yaz
Samim Kocagöz: Yılan Hikâyesi, Bir Karış Toprak

Doğu Anadolu

Ferid Edgü: Kimse, O
Kemal Bilbaşar: Cemo, Memo
Ömer Polat: Mahmudo ile Hazel, Saragöl

Güneydoğu

Bekir Yıldız: Reşo Ağa, Kaçakçı Şahan

DOĞU-BATI ÇATIŞMASI, YANLIŞ BATILILAŞMA, TOPLUMSAL DEĞİŞMEYİ İŞLEYEN YAZARLAR VE YAPITLARI

Ahmet Hamdi Tanpınar: Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü
Ahmet Mithat Efendi: Felatun Bey&#;le Rakım Efendi
Halide Edip Adıvar: Sinekli Bakkal
Peyami Safa: Fatih-Harbiye, Sözde Kızlar
Recaizade Mahmut Ekrem: Araba Sevdası
Reşat Nuri Güntekin: Miskinler Tekkesi, Yaprak Dökümü
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Sodom ve Gomore, Kiralık Konak

KASABA YAŞAMINI ANLATAN YAZARLAR VE YAPITLARI

İlhan Tarus: Yeşilkaya Savcısı
Reşat Nuri Güntekin: Yeşil Gece, Kavak Yelleri
Sabahattin Ali: Kuyucaklı Yusuf
Samim Kocagöz: Bir Şehrin İki Kapısı

OSMANLININ KURULUŞUNU ELE ALAN YAZARLAR VE YAPITLARI

Kemal Tahir: Devlet Ana
Tarık Buğra: Osmancık

ÖNEMLİ HİCİV SANATÇILARI VE YAPITLARI

Şeyhi: Harname
Fuzuli: Şikâyetname
Nef&#;i: Siham-ı Kaza
Ziya Paşa: Zafername
Neyzen Tevfik: Azab-ı Mukaddes

EDEBİYATIMIZDA ÖNEMLİ ROMAN KAHRAMANLARI

Tanzimat Edebiyatı

Araba Sevdası: Bihruz Bey, Periveş, Keşfi Bey
Cezmi: Cezmi, Adil Giray, Perihan, Şehriyar
İntibah: Ali Bey, Mahpeyker, Dilaşup
Karabibik: Karabibik, Yosturoğlu, Koca İmam, Huri, Hüseyin, Eftalya
Sergüzeşt: Asaf Paşa, Celal, Dilber, Taravet, Cevher
Zehra: Zehra, Suphi, Sırrı Cemal

Servetifünun Edebiyatı

Aşk-ı Memnu: Adnan Bey, Bihter, Behlül, Nihal, Firdevs Hanım
Eylül: Necip, Suat, Süreyya
Kırık Hayatlar: Ömer, Behiç, Vadide, Neyyir, Leyla, Selma
Mai ve Siyah: Lamia, Ahmet Cemil, Hüseyin Nazmi
Mürebbiye: Dehri Efendi, Matmazel Anjel, Şem&#;i, Sadri
Şık: Şatırzade, Şöhret Bey, Madam Potiş
Şıpsevdi: Meftun Bey, Edibe Hanım, Kasım Efendi

Milli Edebiyat

Yaprak Dökümü: Ali Rıza Bey, Hayriye Hanım, Ferhunde, Leyla, Necla, Fikret
Ateşten Gömlek: Ayşe, Peyami, Binbaşı İhsan
Çalıkuşu: Feride, Kamuran, Doktor, Hayrullah Bey
Handan: Neriman, Hüsnü Paşa, Refik Cemal
Nur Baba: Nur Baba, Ziba Hanım, Nigar Hanım, Süheyla
Sodom ve Gomore: Leyla, Necdet, Sami Bey
Vurun Kahpeye: Aliye, Hacı Fettah, Tahsin Bey
Yaban: Ahmet Celal, Emine, Mehmet Ali, İsmail
Sinekli Bakkal: Rabia, Osman (Peregrini), Kız Tevfik, Emine, Vehbi Dede
Yeşil Gece: Şahin, Kazım

Cumhuriyet Edebiyatı

Aganta Burina Burinata: Mahmut, Halil Usta
Anayurt Oteli: Zebercet
Ayaşlı ve Kiracıları: Ayaşlı İbrahim, Hasan Bey, Buharalı Abdülkerim, Faika, Fuat, İffet Hanım, Şefik Bey
Bereketli Topraklar Üzerinde: Yusuf, Köse Hasan, Pehlivan Ali
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu: Hasta Bir Çocuk, Nüzhet, Doktor Ragıp
Fatih-Harbiye: Neriman, Faiz Bey, Şinasi, Macit
Huzur: İhsan, Nuran, Suat, Mümtaz
İnce Memed: Memed, Hatce, Abdi Ağa
Kuyucaklı Yusuf: Yusuf, Muazzez, Selahat- tin Bey
Küçük Ağa: Mehmet Reşit Efendi (İstanbullu Hoca), Çolak Salih
Matmazel Noralya&#;nın Koltuğu: Ferit, Nilüfer, Fotika
Sözde Kızlar: Behiç, Mebrure, Nafi Bey
Tutunamayanlar: Selim Işık, Turgut Özben
Yılanların Öcü: Kara Bayram, Haceli, Irazca Ana

TÜRK EDEBİYATINDAKİ ÖNEMLİ DERGİLER

Ağaç (): Necip Fazıl tarafından çıkarılmıştır.
A dergisi (): II. Yeni akımına destek olmak için çıkarılmıştır.
Akbaba (): Yusuf Ziya ve Orhan Seyfi tarafından çıkarılan haftalık, siyasi mizah dergisidir.
Büyük Doğu (): Necip Fazıl Kısakürek&#;in çıkardığı dergidir.
Çınaraltı (): Orhan Seyfi ve Yusuf Ziya&#;nın çıkardıkları Türkçü ve fikir ve sanat dergisidir.
Dergâh (): İlki Mustafa Nihat Özön tarafından çıkarılmıştır. &#;da ise Ezel Erverdi tarafından yeniden çıkarılmaya başlanmıştır.
Diriliş (): Sezai Karakoç tarafından çıkarılmıştır.
Genç Kalemler (): Ömer Seyfettin ve Ali Cenap tarafından çıkarılmıştır.
Hisar (/): Munis Faik Ozansoy tarafından çıkarılmıştır.
Kadro (): Yakup Kadri tarafından çıkarılmıştır.
Mavera (): C. Zarifoğlu, E. Beyazıt, R. Özdenören, M. Akif İnan bu derginin kurucuları arasındadır.
Papirüs (): Cemal Süreya tarafından çıkarılmıştır.
Resimli Ay (): Zekeriya Sertel&#;in çıkardığı &#;gerçekçi&#; halk dergisidir.
Türk Yurdu (): Türk Yurdu Cemiyetinin yayın organıdır.
Türk Dili (&#;): TDK tarafından çıkarılmıştır.
Ülkü (): Halk evleri tarafından çıkarılmıştır.
Yeni Dergi (): Mehmet Fuat (Fuat Bengü) tarafından çıkarılmıştır.

LYS Edebiyat Altın Bilgiler İndir!

AYT Edebiyat Dersi Önemli BilgilerAYT Edebiyat İçin Altın BilgilerAYT Edebiyat Önemli NotlarEdebiyat İçin Önemli NotlarTürk ve Dünya Edebiyatında İlkler

nest...

124324 124325 124326 124327 124328