Akciğer Pa Nedir

Akciğerlerde meydana gelen sağlık sorunlarının tespit edilmesi, gerekli tedavi yöntemlerinin hayata geçirilebilmesi adına çok büyük önem taşımaktadır. Bu yönden Akciğer Grafisi önemli bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır.

Akciğer Grafisi Nedir, Neden Çekilir?

Akciğer grafisi; akciğerlerde meydana gelen çeşitli hastalıklarının teşhisinde kullanılmakta olan bir araçtır. Akciğer grafisi akciğerlerde ortaya çıkan sağlık sorunlarının tespitinin gerçekleştirilmesi amacıyla çekilir. Çekilen akciğer grafisi sayesinde akciğer kanseri, kalp, yumuşak doku ya da kemik rahatsızlıkları ile alakalı bir sorun mevcut ise bununla ilgili olarak bilgi alınması mümkün hale gelir.

Kimi zaman da net bir bilgi alınamama durumunun yaşanmasında doktor tarafından ikinci tetkik akciğer tomografisi olmaktadır. Akciğer hastalıkları ne yazıktır ki ilk sıralarda yerini almış durumdadır. Çoğunlukla meslekler sınıflandırıldığında bu hususta risk altında olan insanların sayısı oldukça fazladır.

Akciğer Grafisi Nasıl Çekilir?

Akciğer grafisi çekim işlemi iki yönlü bir işlem olma niteliği barındırmaktadır. Bun göre ilk olarak basamak grafisi çekilme işlemi gerçekleştirilir. İşlemin ardından edinilen bulgular kapsamında teşhise doğru adım adım ilerlenir. Akciğer grafisi çekim işlemi gerçekleştirilirken hastanın sorunlu akciğerleri önden ve yandan olmak üzere iki farklı şekilde çekilir ve sonrasında akciğer sağlığı üzerinde olumsuz bir etkiye neden olan sorunların teşhisi gerçekleştirilir.

Akciğer grafisi çekilecek olan kadın hastaların önce mutlaka hamilelik durumunun söz konusu olup olmadığı sorgulanmaktadır. İşlem yapılacak olan hastaya tek kullanımlık bir önlük verilir ve göğüs bölümünü kapatan giysi çıkarılır, varsa kolye çıkartılır. Çekim işlemi hasta ayaktayken yapılır ve bu esnada hastadan derin bir nefes alıp tutması istenir.

PA akciğer grafisi göğüs bölgesi için en sık çekilen filmdir. Açılımı PA posteroanterior arka-ön demektir. Kısaltılmışı PA ACG dir. İngilizcesi PACXR (PA Chest X-ray)

Hasta ayakta durarak göğsünü kasete yaslar ve cm mesafeden arkadan X-ışınını ile film çekilir. Kalp ve ana damarlar kasetten uzak olduğu için normalden daha büyük görülür. PA akciğer grafisi hasta tam nefes aldığında (inspirasyon) çekilir. Verilen X-ray ışın miktarı filmin koyuluğunu belirler. Ayrıca filmlerin üzerinde yönler belirlenir. (R-Right-sağ, L-Left-Sol)

PA Akciğer Grafisinin (PA ACG) Yorumlanması

Bu film aracılığıyla nefes borusu (trakea), göğüs ve kalp oranı (kardiyotorasik oran), şah damar (aort), akciğer, göğüs boşluğu (mediasten) ve diafragm değerlendirilir. Diyafragm altındaki serbest hava (sub-diafragmatik) Ayakta Direkt Batın Grafisinden (ADBG) daha net bir şekilde görülür. Örneğin Bağısak ve mide delinmeleri, apandisit patlaması durumları.

PA Akciğer Grafisi Ne zaman çekilir?

PA ACG akut ve kronik hastalıkların teşhis ve takibinde sıklıkla kullanılır. İşe giriş öncesinde sağlık kontrolü için çekilir. Ameliyat öncesi rutin tarama amacıyla çekilebilir. Öksürük, ateş veya ağrı gibi durumlarda çekilebilir. Ayrıca PA ACG zatüre (pnömoni), pulmoner ödem, KOAH veya plevral efüzyon açısından değerlendirilen mükemmel bir ilk görüntüleme testidir.

PA Akciğer Grafisi İşaretleri

Silüet işareti

Felson tarafından isimlendirilen bu işaret parankimal bir opasitenin anatomik olarak ilişkili olduğu yumuşak doku ile arasındaki sınırın silinmesine neden olacağını tanımlar. En sık kullanıldığı yumuşak doku kalp ve onun komşuluğundaki sağ orta lob ve lingulaya ait parankimdir. Bu alanlara ait havalanma kayıplarında aradaki sınır silineceğinden ve farklı alanlara ait patolojilerde aynı nedenlerden dolayı silinmeyeceğinden lezyon lokalizasyonu yapılabilir.

“Hilum overlay” işareti

Silüet işaretinin hiluslara uyarlanmış şeklidir. Hiler damarların lezyondan ayırt edilebildiği durumlarda lezyonun hilusun anterior ya da posteriorunda olduğu anlaşılır. Damarların lezyona bağlı silinmiş olması lezyon lokalizasyonunun hilus olduğunu gösterir. Hava bronkogramı Hava ile dolu bronşların hava içermeyen akciğer parankimi ile birlikte görünmesine verilen isimdir. Bu görünüm proksimal havayollarının açık olduğunu ve alveollerdeki havanın rezorbe olduğunu ya da replase edildiğine işaret eder. Rezorbsiyon nedeni atelektazi, replasman nedeni ise en sık pnömoni ya da pulmoner ödemdir.

Hilal bulgusu

Bir diğer adı menisküs işareti olan bu bulgu parankimal bir kavitenin duvarı ile içindeki kitle arasında hilal şeklinde hava birikmesidir. Tipik olarak kaviteler içerisinde Aspergillus kolonizasyonunda görülür. Bir diğer oluşma şekli anjioinvaziv aspergillloz olgularının iyileşme döneminde nekrotik parankimin retrakte olmasıdır.

Golden S bulgusu

Golden tarafından tanımlanan bu bulgu santral bir kitleye eşlik eden sağ üst lob atelektazisinde görülür. Minör fissürün medial kesimi inferiora konveks görünümdeyken, lateral kesimi inferiora konkav olarak izlenir. Bu değişiklikler PA grafide fissürün ters S şeklinde görülmesine neden olur. Servikotorasik işareti Toraks giriminde bulunan bir lezyonun mediastendeki lokalizasyonunu belirlemede yardımcıdır. Akciğer apeks parankimi posteriorda daha superior uzanıma sahip olduğundan, posterior mediasten yerleşimli bir lezyon PA grafide klavikulanun üzerine uzanır ve sınırları net seçilir. Anterior mediasten yerleşimli lezyonlar ise klavikulanın altında izlenir ve servikal yumuşak dokulardan ayırt edilemez.

Luftsichel işareti

Almanca hava ve orak kelimelerinin birleşmesinden oluşan bu işaret sol üst lob kollapsında görülür. Alt lob superior segmentin superiora deplase olarak arkus aorta ve atelektatik sol üst lob arasına girmesi sonucunda hiperlusan orak şeklinde bir görünüm oluşur.

Pala işareti

Kalbin sağ konturu boyunca diafragmaya uzanan anormal pulmoner vene ait kıvrımlı tubuler yapıya ait görünümdür. Anormal sağ inferior pulmoner ven genellikle hemidiafragma komşuluğunda inferior vena cavaya dökülür.

Hampton hörgücü bulgusu

Pulmoner infarkta sekonder gelişen ve geniş tabanıyla plevraya oturan bir opasitedir. Akciğer parankiminin bronşial arterlerden de beslenmesi nedeniyle lezyonun apeksi konveks görünümdedir. Opasifikasyonun nedeni ise pulmoner infarkta sekonder gelişen alveoler hemorajidir. Genellikle alt loblarda görülür ve lineer skar oluşumuyla düzelir.

Westermark bulgusu

Pulmoner embolide meydana gelen vazokonstriksiyona bağlı gelişen oligeminin neden olduğu azalmış periferik vaskülarizasyona işaret eder. PA grafilerde radyolusan alan olarak izlenir. Sensitivitesi düşük olmakla birlikte Hampton hörgücü bulgusu gibi yüksek spesifisiteye sahiptir.

Juxtaphrenic tepe işareti

Üst lob atelektazisi veya lobektomisinde aynı taraftaki diafragmanın orta kesiminde tepesi yukarıda bulunan üçgen şekilli opasite izlenmesine verilen isimdir. Atelektazide oluşan negatif basınca bağlı viseral plevranın superiora retraksiyonu ve bu hastalarda bulunan inferior aksesuar fissüre ekstraplevral yağ dokusunun protrzyonu sonucu geliştiği düşünülmektedir. Sağ akciğerde sola oranla daha sık görülür, sağ orta lob atelektazisinde de izlenebilir.

Yararlanan Kaynak: seafoodplus.info

Teknik olarak uygun olmayan grafiler yanlış yorumlara yol açabileceği için akciğer grafileri değerlendirilirken öncelikle grafinin teknik yeterliliği ile başlanmalıdır. Bu amaçla grafi elde edilirken hastanın pozisyonun uygun olup olmadığı, derin inspiryumda nefes tutup tutmadığı, radyogramın uygun ekspojur değerlerinde elde edilip edilmediği ve grafide artefakt bulunup bulunmadığına bakılmalıdır (2,3).

Postero-anterior akciğer grafisinin tekniğine uygun olarak elde edildiği ve uygun kalitede olduğuna kanaat getirilince bir sonraki aşamaya geçilir. Bu aşamada sistematik bir dizi değerlendirme yapılır, grafinin normal olup olmadığına karar verilirken artefakt varlığı da akılda tutulmalıdır. Grafi normal olarak değerlendirilmediyse patolojik bulgular tanımlanır ve radyolojik yorum yapılır (3,4).

Radyolojik incelemelerin birçoğunda bazı nedenlerle artefaktlar oluşabilir. Bu artefaktlardan bazıları tanıda yardımcı olurken, bir kısmı da görüntünün değerlendirilmesinde zorluğa ve yanlış tanı konmasına neden olabilmektedir. Normal olarak kolaylıkla değerlendirilecek bir akciğer grafisi üzerinde artefaktlar oluştuğunda değerlendirmede güçlükler yaşanabilmektedir. Tanı koymak için kontrol grafiler ve ilave incelemeler gerekebilir ki, bu da hastanın alacağı radyasyon dozunu önemli ölçüde artırmaktadır (4,5).

Olgumuzda olduğu gibi PA akciğer grafisinde nadir görülebilecek ilginç bir artefakt olan saç artefaktı, radyolojik değerlendirmede güçlük yaşanması ve hastanın hastanede gereğinden fazla tutulması yanında, ilave kontrol grafileri ve toraks BT'nin de çekilmesiyle hastanın daha çok radyasyona maruz kalmasına yol açmıştır.

PA akciğer grafisi nedir?

Posteroranterior akciğer grafisi olarak kısalttığımız PA akciğer grafisi; göğüs boşluğunun görüntülemesin ve değerlendirilmesi sürecinde en sık kullanılan yöntemdir. Posteroranterior akciğer (PA) grafisinde; hastanın göğüsü ön duvar kasetine yaslanır ve X-ışınları yaklaşık cm arkasından gelir. Anteroposterior (AP) grafilerinde büyütme etkisi meydana gelir. Yani, kalp ve vasküler bölgeler kasetten uzaklaşarak daha büyük görünür. Değerlendirilmesine elverişli dozda çekilen bir posteroranterior (PA) akciğer grafisinde; intervertebral disk mesafeleri görüntülenebiliyor olmalı; ancak kemik detay seçilememelidir. Dozu yüksek grafilerde, akciğerler daha koyu görülür ve patolojik dansitelerin farkına varılamayabilir.

PA akciğer grafi çekiminde nelere dikkat edilir?

Posteroranterior (PA) akciğer grafisinde; filmin ayrımı kesinlikle yapılmalıdır. Bu ayrımları; R, L olarak ya da sağ, sol olarak görürsünüz. Eğer belirtilmemişse; mide fundus gazının olduğu yerdir. Aort topuzu ve kalbin sivri kısmı ise sola bakar. Karaciğerin bulunduğu yer nedeniyle; sağ diyafram genel olarak solun yukarısındadır. Tabii ki bunlar; situs inversus ya da dekstrokardi yoksa bu şekildedir.

PA akciğer grafisi nasıl çekilmelidir?

Posteroranterior (PA) akciğer grafisinin çekimi; mümkün ise her zaman ayakta çekilmiş olmalıdır.

PA akciğer grafisinin değerlendirmesi nasıl yapılır?

• Trakea: Orta hat ile ilişkisi ve çapı incelenmelidir.
• Kardiotorasik oran: Yetişkinlerde ’nin üstünde olmamalıdır.
• Aort ve pulmoner arterler: Kalibrasyonlarına bakılmalıdır.
• Hilusler: Genişlikleri ve lenfadenopatiler değerlendirilir.
• Akciğer parankimi: Opasite veya radyolusan alanları değerlendirilmelidir.
• Pnömotoraks varlığı: Ayakta görüntülenen posteroranterior (PA) akciğer grafisinde; hava miktarına göre apeksten başlayarak, lateralden aşağıya doğru bir hat olarak görüntülenir. Hava; akciğerden biraz daha siyah ve homojendir.
• Plevral effüzyon: Plevral effüzyon durumunda öncelikli olarak kostofrenik açı kapanmaktadır.
• Kemik yapılarının kontrol edilmesi işlemi, genel olarak son evrede yapılır. Kostalar ve vertebralar incelenir. Kadın hastalarda bu incelemeye meme gölgesi de dahil edilir.

Benzer Yazılar

SGOT (AST) ve SGPT (ALT) Değerleri Nedir?

Alanin aminotransferaz (ALT), bir enzim türüdür. Aynı zamanda “serum glutamik piruvik transaminaz” (SGPT) olarak da isimlendirilir. Öncelikli olarak karaciğerde, az miktarda ise böbrek ile diğer bazı organlarda bulunmaktadır.

Devamı

Kadın Sağlığı Paketi

Kadın hastalıklarından korunmak ve kaliteli bir yaşama sahip olmak için bilinçli olmak ve düzenli olarak jinekolojik kontrollerden geçilmesi büyük önem taşıyor.

Devamı

Tüm Batın USG Nedir?

Tüm batın USG, karın bölgesinin ultrasonografi ile incelenmesi işlemidir. Batın ultrasonu; alt batın ve üst batın olmak üzere ikiye ayrılır.

Devamı