Kısıtlamada Marketler

Zincir marketlere karşı küçük ve orta ölçekli esnafın korunması için marketlere yönelik yeni kriterler belirlendi. Meclis’e sunulacak torba teklif ile metrekareden küçük zincir gıda marketlerinde cep telefonu, tütün ürünleri, elektronik ve beyaz eşya ve mobilya satışı yasaklanacak. Marketlerin büyüklüklerine tekstil ve züccaciye ürünleri gibi mallara da yasak getirilecek.

Türkiye gazetesinden Yücel Kayaoğlu’nun haberine göre küçük ve orta ölçekli esnafın özellikle mahalle bakkallarının rekabet etmekte zorlandığı zincir marketlere için yeni kriterler belirlendi. Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun Taslağı, yıllardır tartışılmasına rağmen bir türlü kanunlaştırılamıyordu. Bakkalları zincir marketlerle rekabet edebilir hale getirecek olan torba teklifin hazırlıklarına AK Parti başladı. Kanun taslağı, birkaç maddelik torba teklif ile acil talepleri karşılayacak şekilde Meclis’e sunulacak. Bütün paydaşlarla yapılacak değerlendirmelerden sonra perakende ticaretle ilgili çerçeve kanun gündeme getirilecek.

ESNAFTAN SATIŞ YASAĞI TALEBİ

Geçtiğimiz günlerde Türkiye Esnaf Ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken de ekmek ve sigaranın zincir marketlerde satılmasının yasaklanmasını talep etmişti. Özellikle zincir marketlerde satılamayacak ürünler AK Parti’nin hazırladığı torba teklifle belirlenecek. Sektör temsilcilerinin öncelikle bu taleplerinin karşılanmasını istediğini belirten AK Parti ekonomi kurmayları “Artık esnaf, zincir marketlerle baş edemiyor. Rekabet edemiyorlar. Çünkü zincir marketler gidip tarladan ürünü alıyor; aracı yok, getirip rafta satıyor. Veya mesela bir süt fabrikası ile anlaşıyor. ‘Sadece bana üreteceksin’ diyor. Fiyatı belirliyor. Üretim sadece o market zinciri yapılıyor. Üretici de bir anlamda bunlara mahkûm oluyor. Küçük esnaf ise aracılardan alıyor. Nasıl rekabet edecek? Her sektör etkileniyor, zincir market elektronik eşya satıyor, karşı dükkânda aynı ürünleri satan esnaf etkileniyor. Bunlara izin verilmeyecek” değerlendirmesini yaptı.

ZİNCİR MARKETLERE HANGİ ÜRÜNLER SATILAMAYACAK?

Zincir marketlerin büyüklüklerine göre hangi ürünleri satamayacakları ve marketlerin açılmasına ilişkin kriterler hazırlanan torba teklifle belirlenecek. Buna göre tütün ürünleri, cep telefonu, beyaz eşya, elektronik eşya ve mobilya gibi ürünlerin bin metrekareden büyük mağazalar hariç olmak üzere zincir gıda marketlerinde satışı yasaklanacak. Marketlerin büyüklüklerine göre, züccaciye, tekstil ürünlere gibi mallara da satış yasağı getirilecek.

DEVLET KRİTER VE SINIRLAMA KOYABİLİR

AK Parti kurmayları, belli ürünler için satış yasağı getirilmesinin ‘Serbest ticareti engelleyeceğine’ yönelik eleştirilere karşı ise devletin vatandaşını, özellikle korunmaya ihtiyacı olan kesimleri gözetmek gibi bir sorumluluğunun olduğunun belirtti. Devletin kriter ve sınırlama koyabileceğini vurgulayan AK Parti kurmayları, “Bu serbest ticarete uygun olmayan bir durum olmaz. Bazı ürünlerde satış kıstası olacak. Sigara, beyaz eşya ve cep telefonu özellikle bunlar her yerde satılamayacak. metrekarelik yerde buzdolabı satıyor. Bunu yapamayacak. Ama 5 bin metrekarelik bir alan varsa belli ürün gamları olabilecek. Ama burada bakıyorsunuz, zincir marketlerin en büyüğü metrekaredir. Buralarda kesinlikle ürün sınırlamaları olacak” değerlendirmesinde bulundu.

İstanbul'da bazı zincir marketlerde fiyatı hızla yükselen ürünleri müşterilere sınırlı sayıda satmaya başladı. 'Gizli stokçuluk' yaptığı belirtilen marketler, temel gıda ürünleri başta olmak üzere yağ, süt, un, şeker ve sigarada satışları sınırlandırdı. İstanbul'da farklı semtlerde bulunan marketleri dolaşan DHA muhabirinin,"Sütlerde sınırlandırma var mı?" sorusu üzerine Şişli'de bulunan bir market çalışanı, "Sütlerde 2'den fazla satış yapamıyoruz. Şu an sadece 2 süt alabilirsiniz. Yağ, şeker, süt gibi belli ürünlerde yasak var. Yasak olmasının sebebi şu an olan durumlar. Bu kararı bizim market yönetimimiz verdi" dedi. Yine aynı markette kasada bulunan bir diğer market çalışanı ise "Şu an en fazla 2 süt satın alabilirsiniz. Daha fazlasını kasadan geçemem. Sütler farklı markalardan olsa da 2'den fazla süt alamazsınız. Bu seferlik elinizde 3 sütü geçelim, ancak bir daha geçemem yasak var" diye konuştu. 

"ÜRÜNLERİ STOK OLARAK BEKLETİYORUZ" 

2 adet 5 kilograklık sıvı yağ almanın yasak olduğunu söyleyen Fatih'te bulunan bir market çalışanı ise, "Yağ ve sigarada sınırlandırma var. Gerçi bugün itibarıyla sigaraya zam geldi, sınırlandırma kalktı. Mesela 5 kilogramlık yağdan 2 tane alamıyorsunuz. Amaç her müşteriye ürün satmak ve diğer müşterilere yok dememek" ifadelerini kullandı. Mecidiyeköy'de bulunan başka bir market çalışanı ise, "Biz de en fazla 5 süt alabiliyorsunuz. Nedeni ise ürünleri stok olarak bekletiyoruz. Şu an bizim markette yağ, şeker, süt ve sigarada sınırlandırma var. Yöneticilerime 'neden böyle bir şey var' diye sorduğumda sadece yasak diyorlar" diye konuştu.

"MARKETTE GİTTİĞİNİZDE 2 ADETTEN FAZLA SÜT ALAMIYORSUNUZ" 

Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKONDER) Mali İşler Komisyon Başkanı Murat Bal, "Marketlerde şu anda bazı ürünlerde market yönetimlerinden kaynaklı sıkıntılar var. Bazı marketler kendi stoklarında bulunan ürünü eritmemek ve daha sonra yüksek fiyatlara satabilmek için stok kısıtlamasına gidiyor. Bu satış kısıtlaması sayıyla oluyor. Bu sınırlandırma temel gıda ürünleri olan yağ, şeker, un ve sütte daha çok söz konusu. Markette gittiğinizde 2 adetten fazla süt alamıyorsunuz. Bu durum tamamen market yönetimlerinin çalışanlarına verdiği talimatlar doğrultusunda oluyor. Market sahipleri elindeki ürünleri düşük fiyattan satmak istemiyor, çünkü zam geleceğini düşünüyor. Bu durumu geçen günlerde sigarada yaşadık. Sigarada sınırlandırma uygulanıyordu, ancak zam geldikten sonra satışlarda herhangi bir kısıtlandırma olmadı" diye konuştu. 

"MARKETÇİLER GİZLİ STOKÇULUK YAPIYOR"

Bal, sözlerine şu şekilde devam etti: "Marketçilerin bu yaptığı açık stokçuluk olmasa da kapalı stokçuluk. Açık stokçulukta mallar depolara yığılır, fiyatların artması beklenir öyle satılırdı. Şimdiyse depolarda olan mallar zam gelene kadar raflarda sınırlı sayıda satılıyor. Buna da gizli stokçuluk diyoruz. Yaklaşık bir haftadır oldukça şikayet alıyoruz. Vatandaşların bu konuda kanunen yapabilecekleri çok şey var. Marketlerde sınırlandırmayla karşılaştıkları zaman bu durumu kolluk kuvvetlerine bildirebilirler. Ayrıca vatandaşlar Ticaret Bakanlığı'nın Haksız Fiyat Bildirim uygulamasına şikayetlerini bildirebilirler. Bir de Gelir İdaresi Başkanlığı'da bir uygulama başlattı vatandaşlar oraya da şikayetlerini iletebilir. Özellikle Gelir İdaresi Başkanlığı'na çok iş düştüğünü düşünüyorum. Çünkü Gelir İdaresi Başkanlığı bu firmaların alış faturalarıyla stoklarını anlık denetleyebilir" dedi. 

Sağlık Bakanlığı ve Koronavirüs Bilim Kurulunun tavsiyeleri ile 29 Mart günü toplanan Cumhurbaşkanlığı Kabinesinde alınan kararlar doğrultusunda İçişleri Bakanlığı 81 İl Valiliğine Tedbirlerin Gözden Geçirilmesi konulu genelge göndermişti. Vaka sayılarındaki artış nedeniyle daha önce cumartesi günü kaldırılan yasaklar geri geldi. Hükümet vaka artışlarını kontrol altında tutmak amacıyla cumartesi günleri risk haritasında kırmızı olarak tanımlanan illerde yasak ilan etti ve ek tedbirler aldı. Yerinde karar döneminin ilk cumartesi yasağında pek çok kişi marketlerin açılış ve kapanış saatlerini merak ediyor. Peki, Marketler ne zaman açılıyor? Kısıtlamada marketler kaça kadar açık? Marketler kaçta açılıyor, kaçta kapanıyor? Bugün marketler kaçta açılıyor? İşte genelgede belirtilen saatler

Geçtiğimiz akşam 'da başlayan ve 56 saat boyunca kesintisiz devam edecek olan sokağa çıkma yasağı İstanbul dahil birçok ilde uygulanıyor.

MARKETLER SAAT KAÇTA AÇILIYOR KAÇTA KAPANIYOR?

Hafta sonu kısıtlamanın olduğu Cumartesi ve Pazar günleri market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçiler saatleri arasında faaliyet gösterebilecek, öte yandan hafta içi sabah 'dan akşam 'a kadar hizmet verebiliyor.

65 yaş ve üzeri ile 20 yaş altında bulunanlar hariç zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması ile sınırlı olmak ve araç kullanmamak şartıyla (engelli vatandaşlarımız hariç) ikametlerine en yakın market, bakkal, manav, kasap ve kuruyemişçilere gidip gelebilecek. Aynı saatler arasında market, bakkal, manav, kasap, kuruyemişçiler ve online sipariş firmaları evlere/adrese servis şeklinde de satış yapabilecekler.

İŞTE İÇİŞLERİ BAKANLIĞI'NIN GENELGESİ!

"Sokağa çıkma kısıtlamasının uygulama biçimine göre Cumartesi ve/veya Pazar günü market, bakkal, manav, kasap, kuruyemişçiler ve çiçekçiler - saatleri arasında açık olacak. Yine belirtilen süre içerisinde marketler, bakkallar, manavlar, kasaplar, kuruyemişçiler ve çiçekçiler telefonla ya da online olarak aldıkları siparişleri teslim edebilecek.

•Cumartesi/Pazar günü ekmek üretiminin yapıldığı fırın ve/veya unlu mamul ruhsatlı iş yerleri ile bu iş yerlerinin sadece ekmek satan bayileri açık olacak.

• Lokanta/restoran, pastane ve tatlıcı tarzı işyerleri Cumartesi ve/veya Pazar günü - saatleri arasında paket servis faaliyetlerine devam edebilecek.

• Online sipariş firmaları da Cumartesi ve/veya Pazar günü - saatleri arasında siparişleri teslim edebilecek."