Türkçe Geniş Zaman Cümleleri

Geniş zaman kipi hem fiil ve isim cümlelerinde hem de anlamca olumlu ve olumsuz cümlelerde kullanılabilir.

Geniş zaman kipi nedir

Bir eylemin geçmişten günümüze kadar sık aralıklarla ya da her zaman yapıldığını bildiren kiplere geniş zaman kipi denir. Tüm alışkanlıklar ve hobileri anlatmak için de geniş zaman cümleleri kurulur.
Kelimelerin yapısına göre geniş zaman kipleri şunlardır: (-dır - dir, -er -ar)

Örnek cümleler ile geniş zaman kipleri

Geniş zaman fiil cümlelerine örnekler
1- Serkan, en önemli buluşmalara bile her zaman geç ''kalır.''
2- Okula genellikle yürüyerek ''giderim''
3- Günün büyük çoğunluğunu çalışarak ve kitap okuyarak ''geçiririm''
4- Çok dağınık biri olduğu için odasını arada bir ''toplar.''

Geniş zaman isim cümlelerine örnekler
Geniş zaman isim cümlelerinde, genellikle yüklem görevindeki isim ek almaz.

1- Gerçekleştirmeyi istediğim birçok hayalim ''var.''
2- O hem müzisyen hem de ''ressam.''
3- Onu en çok rahatsız eden şeylerden biri ''gürültüdür.''
4- Annemin en sevdiği yemekler mantı ve ''yaprak sarmasıdır.''
5- Hakan çok çalışkan bir ''öğrencidir.''

Olumlu geniş zaman cümlelerine örnekler
1- Buralarda yazın bile her gün yağmur ''yağar.''
2- Bence her insan küçük sürprizlere ''bayılır.''
3- Ablam karanlıktan korktuğu için gece lambasını hep açık ''bırakır.''

Not: Bazı geniş zaman cümlelerindeki fiiller şimdiki zaman kiplerinden biri olan
''-yor'' -eki alır.

Örnek cümleler:
1- İstanbul'da herkes trafikten ve kirli havadan şikayet ''ediyor.''
2- Bence insanların tamamı kendisini yalnız ''hissediyor.''

Olumsuz geniş zaman cümlelerine örnekler
1- İnadı tuttu mu kimse onu kararından ''döndüremez.''
2- Bu saatten sonra buradan otobüs ''geçmez''
3- Bilgisayarı olmadan tek bir gün bile ''geçiremez.''

Geniş zaman kipi örnekleri 10 tane şu şekildedir:

• Her zaman bize gelirsiniz.
• Biz sizi çok severiz.
• Her gün kitap okuruz.
• Telefonları her seferinde kapatırız.
• Bilgisayarı her zaman uykuya alır.
• Bardakları kırmadan yıkarız.
• Bulaşıkları hiçbir zaman tezgahta bırakmayız.
• Tuvaleti her zaman temiz bırakırız.
• Mesai yaparak çalışırız.
• Yazıları tamamlamak için uğraşırım.

İngilizceyi yeni öğrenmeye başlayan biri dâhi, ilk öğretilen konuların başında Simple Present Tense konusunun geldiğini bilir. Peki neden bu konunun ilk sıralarda yer aldığını hiç düşündünüz mü? Çünkü genel bir kullanıma sahip olması ve Türkçe ile benzerlik taşıyor oluşu, başlangıç seviyesi için oldukça uygun. İngilizceye ilk başladığınız zamanları bir düşünün. 

Çoğumuz Present Simple sayesinde bir özne ve bir yüklem kullanarak basit cümleler kurup heyecanla konuşmaya başladık ancak bu daha yolun başı. O hâlde Simple Present Tense’in İngilizce Türkçe detaylı konu anlatımı neymiş, güzel bir başlangıç yapmak için gelin birlikte inceleyelim.

Simple Present Tense Nedir?

‘Simple Present Tense’ dediğimiz şey, Türkçede ‘Geniş Zaman’ anlamına geliyor. İngilizcedeki karşılığı da aslında tam olarak bu. ‘Basit Şimdiki Zaman’ gibi bir çevrimi olsa da hobilerden, alışkanlıklardan, genel doğrulardan bahsederken kullanılan, şu anı değil, genel olarak her zamanı kapsayan bir kullanımı var. 

Mesela;

‘Ali sabahları erken kalkar.’ dediğimizde yüklemimiz yani ‘kalkmak’ fiili, geniş zaman eki ile yani ‘-ar’ alarak çekimleniyor.

Bu cümle aynı zamanda bize, Ali’nin her sabah erken kalkma alışkanlığının bulunduğunu ve bunu sürekli devam ettirdiğini de ifade eder. 

Kısacası Simple Present, genel ifadeleri belirtirken yaygın olarak tercih edilen bir zaman dilimidir.

Simple Present Tense’in Kullanım Yerleri

Cümle yapılarına ve örneklere geçmeden önce bu tensi hangi durumlarda kullanabileceğinizi bilmeniz gerekiyor.

Aşağıdaki durumlarda Simple Present Tense kullanımını tercih edebilirsiniz;

Genel Doğrulardan Bahsederken

Herkes tarafından doğru kabul edilen durumlar, tam olarak bu kategoriye giriyor diyebiliriz. Mesela, doğa kanunları ve bilimsel gerçekler.

Örnek: 

The sun sets in the West. (Güneş batıdan batar.)

Günlük Rutin Alışkanlıklarımızdan ve Hobilerimizden Bahsederken

Sevdiğimiz ya da hoşlanmadığımız şeyleri anlatırken, alışkanlıklarımızdan bahsederken veya gündelik yaşantımızda rutin olarak gerçekleştirdiğimiz işleri belirtirken de bu form kullanılır.

Örnek: 

I play tennis. (Tenis oynarım.) – Hobi
She hates broccoli. (O brokoliden nefret eder.) – Sevmediklerimiz
He works in a bank. (O bir bankada çalışır.) – Rutin
I drink coffee every morning. (Her sabah kahve içerim.) – Alışkanlık

Uçak, Tren, Otobüs, Sinema vb. Saat Çizelgelerinde

Ulaşım araçlarının veya sinema, tiyatro gibi yerlerin saat çizelgelerinde de geniş zaman kullanılır.

Örnek: 

The plane arrives at 10:30. (Uçak 10:30’da varacak)

Burada dikkat edilmesi gereken, geniş zamanın gelecek zaman anlamında kullanılmış olduğudur.

Hikaye Anlatımlarında

Anlatıcı, bir hikayeden bahsederken cümleleri Present Simple formuna göre kurar.

Örnek: 

The prince gets on his horse. (Prens atına biner.)

Talimat Verirken

‘Yap!’, ‘Karıştır!’ gibi talimatlarda ve emir cümlelerinde yine geniş zaman kullanılır.

Örnek: 

You heat the oven to a temperature of 180 degree. (Fırını 180 dereceye kadar ısıtın.)

Simple Present Tense Cümle Yapısı

Geniş zaman formunun cümle yapısı, diğer tenslere kıyasla çok daha basit bir yapıdadır.

Genel olarak cümleler şu formüle göre oluşturuluyor;

Subject + Verb + Object / Özne + Yüklem + Nesne

Ancak olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinin yapılarında küçük farklılıklar tabi ki var.

Olumlu Cümle

Olumlu bir cümle kurarken aşağıdaki kurallara dikkat edilmelidir;

I, You, We, They öznelerinde fiil hiçbir ek almaz.
He, She, Ityani 3.tekil öznelerinde fiile ‘-s’ takısı gelir.

Örnek cümleler;

She often goes to Paris. / O, sık sık Paris’e gider.
I run in the park every morning. / Her sabah parkta koşarım.
They never eat meat. / Onlar asla et yemezler.

Not: Fiillere eklenen ‘-s’ takısı farklılık gösterebilir.

Örneğin;

1. Work, play, sleep, look gibi normal fiiller sadece -s takısı alırlar. (Works, plays, sleeps, looks)
2. Sonu -y harfi ile biten study, try gibi bazı fiillerde sondaki -y harfi düşerek yerine -ies takısı gelir. (studies, tries)
3. Sonu -ch, -ss, -sh, -o gibi eklerle biten finish, go gibi bazı fiillerin sonuna -es takısı gelir. (finishes, goes)

Olumsuz Cümle

Olumsuz cümlelerde özneden sonra yardımcı fiil gelir.

Subject + Do/Does + Verb + Object / Özne + Do/Does + Yüklem + Nesne

• I, You,We, They, He, She, It öznelerinin hiçbirinde fiil ek almaz.
• I, You,We, They öznelerinden sonra ‘don’t’ kelimesi eklenip ardından fiil gelir.
• He, She, It öznelerinden sonra ‘doesn’t’ kelimesi eklenip ardından fiil gelir.

Örnek cümleler;

He doesn’t drink icy drinks. / O, buzlu içecekler içmez.

I don’t like melon. / Ben kavun sevmem.

We don’t get on the plane. / Biz uçağa binmeyiz.

Soru Cümlesi

Soru cümlelerinde özneden önce yardımcı fiil gelmektedir.

Do/Does + Subject + Verb + Object? / Do/Does + Özne + Yüklem + Nesne?

• Soru cümlelerinde yardımcı fiil cümlenin başına gelir, yani özneden önce kullanılır.
• Hiçbir öznede fiil ek almaz.

Örnek cümleler;

Does she go to school with bus? / O okula otobüsle mi gider?
Do you like reading book? / Kitap okumayı sever misin?

Simple Present Tense ile Kullanılabilen Zaman ve Sıklık İfade Eden Zarflar

Diğer tüm tenslerde olduğu gibi geniş zamanda da zaman ve sıklık ifade eden çeşitli zarflardan faydalanabilirsiniz. Üstelik bu zarfları gördüğünüzde cümlenin Simple Present Tense olduğunu kolaylıkla anlayabilirsiniz.

Zaman Zarfları

Geniş zaman ifade ederken genellikle şu zarflara başvurulur;

• Every day/ week/ month/ year: Her gün/ hafta/ ay/ yıl
• On Fridays: Cuma günleri veya Cumaları
• At night/ nights: Geceleyin/ Geceleri
• In the morning/ afternoon/ evening: Sabahleyin/ Öğleyin/ Akşamleyin
• At weekends: Hafta sonları
• Once a month: Ayda bir
• Twice a week: Haftada iki
• Three times a year: Yılda üç kez

Sıklık İfade Eden Zarflar

Alışkanlıkları ve rutinleri anlatırken tercih ederiz. Fakat bunları ifade ederken gerçekleşme sıklığını belirtme ihtiyacı da duyulur. İşte bu aşamada kullanılabilecek zarflar ise şu şekilde;

• Usually: Genellikle
• Always: Her zaman
• Often: Sık sık
• Never: Asla
• Rarely: Nadiren
• Sometimes: Bazen
• Normally: Normalde

Sıklık ifade eden zarfların kullanımında dikkat etmeniz gereken bazı noktalar var.

• Bu zarflar, özne ile yüklem arasında kullanılırlar. 

Örnek:

I often go to the gym/ Sık sık spora giderim.

• Never, rarely gibi olumsuzluk belirten zarflar, olumsuz cümle içinde kullanılmazlar. 

Örnek:

I never don’t eat pepper. /Ben asla biber yemem. (Bu cümlenin yapısı yanlıştır)
I never eat pepper. (Doğru cümle yapısı)

Simple Present Tense konu anlatımından özetle bahsettik. Bu konuyla ilgili pratik yapmak istiyorsanız, aklınıza takılan sorularınız varsa ya da İngilizcenizi bir üst seviyeye taşımayı hedefliyorsanız, Cambly sadece bir tık uzağınızda!  Cambly sayesinde anadili İngilizce olan eğitmenlerden randevu alarak online videolu görüşme ile birebir özel ders alabilirsiniz. Üstelik sizin belirlediğiniz gün ve saatte! Tek yapmanız gereken ‘blog100’ kodunu kullanarak 10 dakikalık ücretsiz dersimize katılmak! Deneyince Cambly’nin ayrıcalıklarını hemen fark edeceksiniz.

Yılın en büyük indirimiyle bugün abone olun! %60 indirim kodu: 60bcc

İngilizce Geniş Zaman (Simple Present Tense) Asıl İş, Oluş bildiren fiillerle Olumlu Cümle Örnekleri

I play tennis every day.                                             Hergün tenis oynarım.

I learn English with my friends.                             Arkadaşlarımla İngilizce öğreniyorum.

You speak English very well.                                   Çok iyi İngilizce konuşuyorsun.

You teach your cat tricks.                                         Kedine numaralar öğretiyorsun.

He catches the bus every morning.                        Her sabah otobüsü yakalıyor.

He goes to gym every day.                                        Spor salonuna her gün gidiyor.

She loves to play piano.                                            Piyano çalmaya bayılır.

She thinks he is very handsome.                            Çok yakışıklı olduğunu düşünüyor.

It usually rains every day here.                               Yağmur burada genelde her gün yağar.

It smells very delicious in the kitchen.                  Mutfaktan leziz kokular geliyor.

We generally sing songs all together.                    Şarkılarımı genelde hep beraber söyleriz.

We go to a gallery every Sunday.                            Her Pazar sergievine gideriz.

They drive their kids to school every day.            Çocuklarını her gün okula götürüyorlar.

They work for a chemical company.                      Bir kimya şirketi için çalışıyorlar.

İngilizce asıl iş,oluş bildiren fiiller kullanılmadan yapılan olumlu cümleler am,is,are yardımcı fiili ile yapılan cümlelerdir.

Şimdiki zaman cümlelerinin İngilizce yazılış ve okunuşları da her yaştan insan için büyük kazanım olacaktır. Present Continuous Tense Cümle Örnekleri sıklıkla tekrarlanarak herkes tarafından kolaylıkla öğrenilebilecektir.

 İngilizce Şimdiki Zaman Cümleleri…

 İngilizce şimdiki zaman cümleleri Türkçe’ de olduğu gibi anlık durum ve fiilleri ifade etmektedir. Şimdiki zaman cümlelerinde içinde bulunulan andaki durum ve olaylar anlatılmaktadır. İngilizce dilinde de yaşanan an ve geçmiş zaman olmak üzere 2 tense bulunmaktadır. Bunlar;

 Past ve Present olarak yazılır. Şimdiki zaman ve geçmiş zaman cümleleri İngilizce de olumlu, olumsuz ve soru şeklinde yazılmaktadır. I am walking, I am not walking ve Am I walking? Örneğinde olduğu gibi.

 Present Continuous Tense Cümle Örnekleri…

 Şimdiki zaman cümle olumlu örnekleri;

 I am walking. – Ben yürüyorum.

 I am reading. – Ben okuyorum.

 You are walking. - Sen Yürüyorsun,

 We are walking. – Biz yürüyoruz.

 She-He- İt is walking. - O yürüyor. (Kadın –Erkek)

 You are walking. - Siz yürüyorsunuz.

 They are walking. - Onlar yürüyorlar.

 Olumsuz Cümle örnekleri;

 I am not walking. – Ben yürümüyorum.

 I am not reading. Ben okumuyorum.

 You are not walking. – Sen yürümüyorsun.

 We are not walking. – Biz yürümüyoruz.

 She – He – ıt is not walking. – Onlar yürümüyorlar.

 Soru Cümlesi örnekleri;

 Am ı wakling? – Ben yürüyor muyum?

 Am I reading? – Ben okuyor muyum?

 Are you walking? – Sen yürüyor musun?

 Is She- He –it walking? Onlar yürüyorlar mı?