Kollotik Yemeği

ADIYAMAN GEZİ REHBERİ 6. YAZI

Outdoor Türkiye

Türkiye’nin Outdoor Sayfası olarak özellikle outdoor turizminde büyük eksiklik olarak gördüğümüz illerin tek tek tanıtımı, illerde yapılabilecek outdoor aktiviteleri, outdoor ürün satan firmalar, kamp alanları, doğal güzellikler, yürüyüş rotaları gibi bütün bilgileri içeren bir yazı dizisine başladık.

Bu yazı dizimizde bulunduğunuz veya tatil amaçlı gittiğiniz ilde öncelikle yapabileceğiniz doğa aktivitelerinin, aktivite bölgelerinin, kamp alanlarının, tarihi ve turistik mekanların tam ve en geniş listelerini oluşturup okuyucumuzun kullanımına sunuyoruz.

Özellikle yaz aylarında tatilciler, kampçılar, doğa severler, karavancılar için en çok aranan bilgileri derlemeye gayret gösteriyoruz. Listede gördüğünüz eksiklikleri ve eklenmesini istediğiniz bilgileriiletişim sayfamızda bulunan kanallardan bize ulaştırabilirsiniz.

Adıyaman’da bulunan tarihi turistik ve doğal yerlerin listesi ve tanıtımı, Adıyaman mutfağını oluşturan lezzetler için aşağıdaki yazılarımıza göz atın.

Bu yazımızda Adıyaman’da yenilebilecek yemekleri, Adıyaman’ın yemek kültürünü tanıtıyoruz.

Adıyaman’ın Meşhur Yemekleri

Adıyaman‘a gelenler ya da gelmeyi düşünenler Adıyaman‘da ne yenir? Neyi meşhur sorusunun yanıtını araştırıyor. Adıyaman yemek kültürü bakımından kendisine has yemeklere ve içeceklere sahiptir. Yöresel yemekleri arasında çorbalar, salatalar, cacıklar, pilavlar, köfteler ve tatlılar oldukça fazladır.

Adıyaman, insanlık tarihinin en eski yerleşim yerlerinden birisi olmasının yanı sıra lezzetli yemekleriyle de dikkat çekmektedir. Adıyaman’ı ziyaret edeceklerin ilk yapması gereken şeylerden birisi de, yöresel lezzetlerini tatmak olmalıdır. Adıyaman’ın lezzetleri et ve hamur üzerine kurulu olduğu bünyenize ağır gelebilir. Çiğ köfteyi artık her yerde yemek mümkün olsa da, mutlaka Adıyaman’da denemeyi ihmal etmemelisiniz.

Adıyaman Mutfağı ve Yemekleri

Adıyamanmutfağı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin yemek kültürünün temel özelliklerini taşıyan, yemek türleri açısından yakın illerle benzerlikler gösteren bir mutfaktır.

Her ne kadar Adıyaman denilince akıllara ilk çiğ köfte gelse de Adıyaman Mutfağı oldukça zengin. Adıyamanmutfağına has pek çok yemek ve içecek bulunmaktadır. Yöresel yemekler arasında çorbalar, pilavlar, cacıklar, köfteler ve tatlılar birbirinden leziz tatlarıyla sofraları süslüyor. Adıyaman’ın zengin mutfak kültüründe değişik salata türleri de sofralarda ayrı bir yere haizdir. Bu salatalar “mancala” adı ile tanınıyor. Yarpız mancası, pirpirim salatası patates salatası en ünlülerindendir.

Adıyaman Ev Yemekleri

Yöre yemeklerinin temel maddeleri olarak buğday ürünleri, kuru baklagiller, patlıcan, domates ve lahana kullanılmaktadır. Soğan, sarımsak, salça, pul biber, maydanoz ve baharatlar tüm yemeklerde tat verici olarak kullanılmaktadır.

Adıyaman yemek çeşitleri bakımından çevre illere benzerlik göstermekle birlikte gerek yemeklerin yapılış şekli gerek yemeklerin isimleri açısından farklıdır. Yöre yemeklerinin temel maddeleri; buğday ürünleri, kuru baklagiller, patlıcan, domates lahanadan oluşmaktadır.

Adıyaman mutfak kültürü genel olarak Güneydoğu Anadolu bölgesinin mutfak kültürünü yansıtır. Çevre illerle benzer yemek çeşitleri olsa da kullanılan baharatlar, yemeklerin isimleri ve yapımı açısından kendine has özelliklere sahiptir. Adıyaman‘ın etle yapılan yemek çeşitleri arasında kebabı da bulunuyor.

Adıyaman Mutfak Kültürü

Kebaplar ve fırın yemekleri için kentin her mahallesinde fırınlar bulunuyor. Şişik veya şışık da denilen Adıyaman kebabı, domates tavası denilen tava yemeği ile buna çok benzeyen Besni tavası aralarında yöreye en özgün olanlardan.

Adıyaman yöresel mutfağında her mutfakta olması gereken çorbalar, pilavlar, cacıklar, salatalar, köfteler ve tatlılara oldukça fazla yer verilir. Her yemeğin kendine has bir lezzeti varken özellikle değişik salata çeşitlerinin Adıyaman mutfağında önemli bir yeri vardır.

Adıyaman’ın Yöresel Yemekleri

Lezzete oldukça önem veren Adıyaman yemek kültürü bölgeye gidenlerin oldukça ilgisini çekmekte ve yemeklerini tadanlarda tekrar deneme isteği uyandırmaktadır.

Tırnak pidesi ile birlikte sunulan Besni tava önemli lezzetler arasında bulunmaktadır. Şehirde çok sayıda çorba, sebze yemeği, pilav, köfte ve salata bulunmaktadır. Salata için tavsiye edilen Pirpirim olurken, yemekten sonra burma tatlısını veya top helvasını tercih edebilirsiniz.

Adıyaman Yemekleri

AdıyamanMutfağı’nın kebaptan sonraki olmazsa olmazları arasında buğday, baklagiller, domates ve tabi ki bol baharat yer alıyor. Adıyaman mutfağı salt bir ürün üzerine kurumlu bir yemek kültürünü kapsamıyor. Bunun nedeni yörenin bölgeler arası bir birleşme özelliği göstermesidir.

Adıyaman’da Ne yenir?

Hem Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu hem de Akdeniz bölgelerinin ürünlerini, yemeklerini ve adetlerini yöre mutfağında görmek olasıdır.

Bütün yemeklerde sarımsak, soğan, salça, pul biber, kuru nane, maydanoz ve diğer baharatlar kullanılıyor. Buğday, nohut patlıcan ve yoğurtlu çorba ‘meyir’, kuşbaşı et, kıyma ve bir çeşit yabani nane olan ‘yarpuz’ ile yapılan baklagilli ‘yarpuzlu köfte’, ‘tevenk sarması’, ‘Besni tava’, ‘kavurmalı hitap’ AdıyamanMutfağı’nın en sevilen yöresel lezzetleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.

Adana’nın damak çatlatan muhteşem leziz yemeklerini, mezelerini, yöresel içeceklerini, çorbalarını ve tatlılarını tanımak ve tatmak, Adana mutfağını görmek istiyorsanızsonraki sayfayı tıklayınız.

Nursel’in Mutfağı’nın bugünkü konuğu Zeliha Şahin oldu. Zeliha Şahin, Adıyaman mutfağına özgü  “Zeliha Şahin”, “Tevenk Sarması”, “Kavurmalı Hitap”, “Cevizli Tatlı” ve “Ekşili Köfte” hazırladı.

gr kuzu kuşbaşı

1 su bardağı nohut

2 yemek kaşığı biber salçası

Yarım su bardağı sumak tohumu

Su

KÖFTESİ İÇİN

gr dana kıyma 

2 su bardağı ince bulgur 

1 çay kaşığı karabiber

Tuz

Pul biber

SOSU İÇİN

1 yemek kaşığı tereyağı

2 yemek kaşığı nane

Öncelikle sumak tohumu suya konur. Köftesi için bulgur, tuz, karabiber, pul biber ve kıyma yoğrulur. Etler haşlanır. Bu sırada hazırlanan köfte yuvarlanarak süzeğin içine konur. Tamamı bittikten sonra köfteler haşlanan etin buharında pişmeye bırakılır. Pişen köfteler haşlanan ete eklenir. Ardından nohut eklenir ve kaynatılır. Suya konulan sumaklar süzülür ve tencereye eklenir. Üzeri için nane ve tereyağı yakılır. Üzerine eklenir.

Adıyaman&#;ın en Meşhur Yemekleri Nelerdir? , Adıyaman&#;ın Yöresel Yemekleri , Adıyaman Mutfağı,Adıyaman yemek kültürü

Yemek çeşitleri bakımından Adıyaman yemek kültürü çevre illerle benzerlik göstermekle beraber,  gerek yemeklerin adı ve gerekse de yapılış şekli açısından farklılık göstermektedir.  Yörenin yemeklerinin temel maddeleri buğday ürünleri kuru baklagiller patlıcan, domates, lahanadan oluşmaktadır.  Tat verici olarak bütün yemeklerde soğan, sarımsak, salça, pul biber, maydanoz, kuru nane ve diğer baharatlar kullanılmaktadır.

Kültürel değişiminin sonucu olarak Adıyaman mutfak kültüründe gelişim ve değişim olduğu gözlenmektedir. Bu değişim süreci yöre mutfağını zenginleştirilmiş olup, yemeklerde sebze kullanımını artırmıştır. Ekonomik duruma göre etin yerini kuru baklagiller almış. Ayrıca yabani bazı otlarında yemeklerde kullanılmaya başlamıştır.

ÇORBALAR:  Adıyaman gelenek ve görenekleri : laca Çorbası, Malhıta Çorbası, Tarhana Çorbası, Mercimek Çorbası, Yoğurtlu Çorba, Un Çorbası, Dövme Çorbası, Pıtpıtı Çorbası, Meyir Çorbası.

SEBZE YEMEKLERİ: Parmak Kebap, Adıyaman Tavası, Dövmeç, Dolma-Sarma, Yeşil Fasulye Sulusu,

PİLAVLAR: Kavurmalı Pilav, Karıştırmalı pilav, Mercimekli pilav, Şahreli (şehriyeli) pilav, Tavuklu pilav, Meyhane pilavı, Domatesli pilav, Ciğerli pilav.

KÖFTELER: Kavurmalı sıcak köfte, Kel köfte, Ekşili Köfte, Yarpızlı (Yarpuzlu) köfte, Patlıcanlı kollotik, Dolmalı köfte, İçli köfte, Yapıştırma, Çiğ köfte.

PİDELER: Kavurmali hitap, Ot hitabı ( körnıen, nanecük, haldar v.s), Peynirli ekmek, Tava kıloru, Katmer, Semsek, Besmet (Peksimet), Bazlama, Taplama,

MANCALAR (SALATALAR): Yarpız (Yarpuz) mancası, Pirpirim salatası, Patates salatası

CACIKLAR: Pirpirim cacığı, Kabak cacığı, Marul cacığı, Yarpız (Yarpuz) cacığı

TATLILAR: Tene helvası, Top Helvası, Şilik, Nişe bulamacı, Heside, Peynirli irmik helvası, Aşure, Kesme, Burma tatlısı, Kaşık tatlısı.

Basalla; Adıyaman’ın Besni ilçesine ait yöresel yemeklerden biridir. Yapımı biraz uğraştırsa da hem göz doldurur hem mide. Orjinalinde kuşbaşı kuzu eti kullanılır ama siz kuzu eti sevmiyorsanız dana eti de kullanabilirsiniz. Ön hazırlık olarak eti ve nohutu haşlamanız lazım baştan söyleyelim. Yapımı biraz uğraştıcı gibi görünse de sonucu herşeye değer.

BASALLA İÇİN GEREKLİ MALZEMELER

Köftesi için;
☑️ 4 su bardağı köftelik bulgur
☑️ gr yağsız kıyma
☑️ 1 su bardağı irmik
☑️ 5 yemek kaşığı un
☑️ 1 yemek kaşığı salça
☑️ 1 adet yumurta
☑️ 1 adet rendelenmiş kuru soğan
☑️ 1 tatlı kaşığı tuz

Çorbası için;
☑️ gr haşlanmış kuşbaşı doğranmış kuzu eti (İsterseniz dana eti de kullanabilirsiniz)
☑️ 1 su bardağı haşlanmış nohut
☑️ 1 adet kuru soğan
☑️ 1 yemek kaşığı salça
☑️ 1 yemek kaşığı kadar sumak ekşisi
☑️ 2 yemek kaşığı sıvı yağı
☑️ 1 yemek kaşığı tereyağı
☑️ 1 yemek kaşığı kuru nane (Çorbanın en can alıcı yeri nanesi:) bolca dökün)
☑️ 1 tatlı kaşığı kadar tuz (Damak tadınıza göre artırabilirsiniz)

BASALLA NASIL YAPILIR?
💠 Yoğurma kabına irmiği, ince bulguru ekleyip soğuk su ile kısır gibi 5 dakika ıslatın.
💠 Ardından kıymayı, yumurtayı, rendelenmiş soğanı, salçayı ekleyip 10 dakika kadar yoğurun.
💠 En sonu unu, tuzu ilave edip macun kıvamına gelene kadar yoğurup nohut büyüklüğünde minik köfteler yapın.
💠 Tencereye yemeklik doğradığınız soğanı yağda kavurun. Salçayı ilave edip salçanın kokusu çıkana kadar kavurmaya devam edin. Önceden haşladığınız eti suyu ile birlikte ekleyin ve yarım saat kadar pişirin. Ardından önceden haşlanmış nohutu ekleyip 10 dakika daha kaynatın.
💠 En son köfteleri, tuzunu, nar ekşisini ekleyip köfteler yumuşayana kadar pişirin.
💠 Ocağın altını kapatınca naneyi ilave edip 5 dakika dinlendirip sıcak sıcak servis edin.

Deneyenlere şimdiden afiyet olsun!