Özel Sektörde Rapor Hakkı

ÇALIŞANLARIN 2 GÜNLÜK RAPOR ÜCRETİNİ İŞVEREN ÖDEMELİ MI?

Geçici iş göremezlik, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.[1]

Geçici iş göremezlik ödeneği, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kanunda belirtilen geçici iş göremezlik sürelerinde verilen ödenektir.[2]

Hastalık, iş kazası, meslek hastalığı, analık halinde, durumun Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından alınmış istirahat raporu ile belgelenmesi  şartıyla, iş göremezliğe uğrayan sigortalıya Kurum tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir.

İş kazası, meslek hastalığında her gün için  analık halinde doğumdan önce ve sonra sekizer hafta, çoğul gebelik halinde doğumdan önceki süreye iki haftalık süre ilave edilerek her gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

Ancak hastalık halinde,  4/a kapsamında( hizmet akdi ile) çalışan sigortalıların aldığı istirahat raporlarının 3. Gününden başlayarak  iş göremezlik ödeneği ödenir. Kurum  raporun ilk iki günü için ödeme yapmamaktadır.

 5510 Sayılı Yasa 18. Madde 1. Fıkrası b bendi ;

“4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci madde kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için, geçici iş göremezlik ödeneği verilir.”  hükmünü içermektedir.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 40. Maddesinde de Kanun hükmü tekrar edilmiştir.

Kurum uygulamasının yasal dayanağı belirtilen hükümlerdir.

İşçiler Kurumdan alamadıkları iki günlük iş göremezlik ücretini işverenden isteyebilir mi?

İş Kanunu  32. Maddesi; “Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır.” hükmünü  taşımaktadır. 

Bu hüküm gereği, kural olarak ücret ancak bir iş karşılığı ödenir. Bunun istisnaları, yani çalışmadan çalışmış gibi ücret ödenmesi gereken günler(  hafta tatili, bayram, yıllık izin gibi)  kanunda ayrıca sayılmıştır.[3]  Hastalık halinde alınan raporlarda, SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyen ilk  iki gün için  işveren tarafından ücret ödenip ödenmeyeceği  konusunda açık bir hüküm bulunmamakla birlikte; son yıllarda Çalışma Bakanlığı müfettişleri tarafından  yapılan teftişlerde 2 günlük hastalık raporları üzerinde durulduğu ve işverenin ödeme yapmasının istendiği bilinmektedir. Bu uygulamaya gerekçe olarak ta,  İş Kanunu’nun “Geçici İş göremezlik” başlıklı 48/2 . Maddesi ve 49/4 maddesi  gösterilmektedir. 

İş Kanunu 48/2. Md.  “ Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.”

İş Kanunu 49/4 Md. “Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere 46, 47 ve 48 inci maddenin birinci fıkrası hükümleri uygulanmaz. Ancak bunlardan ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışanlara ayrıca çalıştığı her gün için bir günlük ücreti ödenir.” Hükümleri yer almaktadır.

İş Kanununda yer alan bu düzenlemeler, ücretin bir iş karşılığı olması gerektiği kuralının istisnasıdır.

İlgili maddelerde aylık ücretli işçilerden bahsedilmiştir. Aylık ücrette ayın kaç gün olduğu önemli değildir. Belirlenen ücret,  ay kaç gün olursa olsun değişmez, maktu olarak işçiye ödenir. Oysa günlük ücret belirlendiğinde, işçinin aldığı ücret, ayın 28,29 ya da 30,31 gün olmasına göre değişir.

Söz konusu maddelerde aylık ücretli çalışanlardan bahsedilmiş olduğundan, aylık maktu ücretle çalışanların hastalık nedeniyle rapor almaları  durumunda, SGK tarafından ödeme yapılan tutar mahsup edilecek ve SGK nun ödeme yapmadığı ilk iki gün işveren tarafından ödenmek zorunda kalınacaktır.

Maktu aylık  belirlenmemiş,  işçi günlük, saatlik ücretle çalışıyor ise hastalık raporlarında işveren ilk iki gün için ücret ödemek zorunda kalmayacaktır. Çünkü bu şekilde ücret alanlar için İş Kanunu 48/2 veya 49/4. Maddedeki gibi istisnai bir düzenleme yoktur. Aksine İş Kanunu 25/I-b son fıkrada işçinin sağlık sebebi ile  iş sözleşmesinin askıda kalması nedeniyle işine gidemediği süreler için ücret işlemeyeceği belirtilmiştir.

Sonuç itibariyle hastalık raporlarında, ilk iki gün için ücret ödenmek istenmiyor ise “aylık ücret” yerine, günlük, saatlik ücret şekillerinin seçilmesi uygun olacaktır. 

[1] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 38/1.md.

[2] Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği 38/2.md

[3] 4857 Sayılı İş Kanunu 44,46,47,57.md

Ekonomi

Yıllık Rapor Hakkı Kaç Gündür?

Yıllık Rapor Hakkı Kaç Gündür?

Çalışanların ve öğrencilerin sıkça merak ettiği "Doktor kaç gün rapor verebilir?" konusu, bazı etmenlere göre farklılık gösterir. Bu unsurların başında ise hastalık veya kazanın ciddiyeti, ne kadar rapor hakkınızın kaldığı ve hekimin vereceği kararlar yer alır. İşte uzman doktor kaç gün rapor verebilir, kaç gün rapor hakkı var gibi sorulara cevap bulabileceğiniz tüm detaylar!

Aile Hekimi Kaç Gün Rapor Yazabilir?

Çalışan olarak bir sağlık problemi ile karşı karşıya kalmanız durumunda ilk olarak iş yeri hekiminize başvurabilirsiniz. Eğer iş yeri hekiminiz çalışmanıza engel olacak bir durum tespit ederse istirahat etmeniz için rapor yazabilir. Bu rapor bir ya da iki gün olabilir. İki günü geçen raporlar, iş yeri hekimleri tarafından yazılamaz.

"Aile hekimlerinden kaç gün rapor alınabilir?" sorusunun yanıtına gelirsek aile hekimleri 10 gün rapor verebilir. Bu süre, bir aile hekiminin tek seferde verebileceği en uzun rapor günüdür. 10 günlük süre tamamlandıktan sonra kontrol için doktora gittiğinizde aile hekimi size tekrar bir 10 günlük rapor yazabilir. Böylelikle aile hekiminin toplamda yazabileceği rapor süresi 20 güne kadar çıkabilir.

Diğer Doktorlar Kaç Gün Rapor Yazar?

Başta uzman doktorlar olmak üzere diğer doktorların da tek seferde yazabileceği rapor süresi 10 günü aşamaz. Bu süre doktorun gerekli görmesi durumunda kontroller ile uzatılabilir. "Doktor en fazla kaç gün rapor verebilir?" derseniz aile hekimi dışındaki doktorlar 40 güne kadar rapor verebilirler. Eğer 40 günün sonunda da sağlık sorunlarınız devam ediyorsa bu kez heyete başvurmanız gerekir. 40 günlük zaman dilimini aşan raporlar ancak heyet tarafından verilebilir. "Göz doktoru kaç gün rapor verebilir?" diye soranlar için de cevabın aynı olduğunu söylemek mümkün.

Hastanelerin Acil Servisinden Rapor Alınabilir mi?

"Acilden rapor alınabiliyor mu?" sorusu da aklınıza takılabilir. 7 gün 24 saat açık olan ve hizmet veren acil servislerde görev yapan doktorlar, iş göremezlik ve istirahat raporu verebilir. "Acilden kaç gün rapor alınabilir?" diye de merak ediyorsanız bu sorunun yanıtının da 10 gün olduğunu belirtelim. Yapılan muayene ve tetkiklerin ardından doktor, rapor yazıp yazmama konusunda nihai kararını verir. Bununla birlikte acil servisten almış olduğunuz raporun süresi dolduğunda tekrar kontrole gidebilir, sağlık sorunlarınız devam ediyorsa ve doktorunuz gerekli görürse tekrar rapor alabilirsiniz.

Hamileler Kaç Gün Rapor Alabilir?

Söz konusu rapor almak ve izin kullanmak olduğunda merak edilen hususlardan biri de hamilelik sürecindeki haklar. Siz de "Hamilelikte kaç gün rapor alabilir?" sorusunun yanıtını arıyorsanız hemen anlatalım. İş kanununda yer alan 4857 sayılı maddedeki doğum izni ibaresine göre hamileler toplam 16 hafta izin kullanabilir. Bu sürenin 8 haftası doğumdan önce, kalan 8 haftası da doğumdan sonra kullanılabilir. Çoğul gebelik hâlinde ise doğumdan önceki 8 haftaya ek 2 hafta daha izin almak mümkün. Bununla birlikte eğer kadın işçinin sağlık durumu uygunsa doğuma 3 hafta kalana kadar çalışabilir. Kullanılmayan bu süre ise doğum sonrasına aktarılabilir. Bu sayede herhangi bir hak kaybı yaşanmaz.

Memurlar Yılda Kaç Gün Rapor Kullanabilir?

Kamu görevini üstelenen memurların hemen hemen tüm hakları yasalar ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde güvence altına alınır. Hastalık izinleri ve rapor kullanımı için de benzer bir durum söz konusudur. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesi olan Hastalık ve Refakat İzni başlığında bu konuya açıklık getirilir. Peki, bu yasaya göre memurlar yılda kaç gün rapor alabilir?

Memurlar ayrı ayrı hekimlerden olmak şartı ile toplamda 40 gün rapor kullanabilir. Memurların tek seferde alabileceği rapor ise 10 günü geçemez. Raporda kontrol muayenesi belirtilirse aynı hekim, 20 güne kadar rapor verebilir. Esasında bu durum, "Bir doktor kaç gün rapor verebilir?" sorusunun cevabıyla da eş değerdir. Hastalığın veya tedavi süresinin 40 günü aşması hâlinde ise rapor, hastalık iznine çevrilebilir. Sağlık kurulu onayıyla verilen hastalık izni kanser, akıl hastalığı, verem gibi uzun süreli tedaviye gereksinim duyulan hastalıklarda 18; diğer hastalık hâllerinde ise 12 aya kadar uzatılabilir.

Bir İşçi Yıl İçinde Kaç Gün Rapor Alabilir?

"Kamu personeli dışında özel sektörde mesai harcayan çalışan kaç gün rapor alabilir?" sorusu da büyük bir merak konusudur. Çalışanların bu hakları da aynı memurlarda olduğu gibi mevzuat tarafından güvence altına alınır. Bu bağlamda Sosyal Güvenlik Kurumunun 2016/21 sayılı genelgesi, "İşçi kaç gün rapor alabilir?" sorusuna yanıt verir.

Sosyal Güvenlik Kurumunun genelgesine göre 1 Ocak-31 Aralık zaman dilimini kapsayan bir yıl içerisinde işçiler, toplam 40 gün rapor alabilir. İlk etapta iş yeri hekiminden 2 gün istirahat raporu alan çalışanlar, doktor muayenesi sonrasında tek seferde 10 gün rapor alabilir. İkinci bir doktor kontrolünün arından bu süre 20 güne kadar uzayabilir. Elbette konu özelindeki inisiyatif doktora ait. Rapor süresinin 40 günü geçmesi durumunda da rapor, Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili kurulları tarafından incelenir. Raporun onaylanması hâlinde ise işçiye iş göremezlik ödeneği verilir. Bu zaman zarfında işçi maaş alamaz.

Rapor Parası Nasıl Belirlenir?

Çalışanlar ve memurlar "Rapor kaç günlük alınır?" gibi soruların dışında birtakım konuları da merak ediyor. Bu bağlamda sıklıkla sorulan soruların başında ise "Rapor parası nasıl belirlenir?" ve "Kaç günlük rapor parası alınır?" gibi sorular yer alıyor.

Öncelikle rapor parasının nasıl belirlendiğini aydınlatmak gerekirse bu noktada brüt maaşınızın ne kadar olduğu önemli. Çünkü rapor parası belirlenirken üç aylık brüt maaşınız toplanır ve 90 güne bölünür. Böylelikle rapor almanız durumunda günlük hak ediş miktarınız ortaya çıkar. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenen bu ücret, yatakta ve ayakta tedavi türlerine göre de farklılık arz eder. Bu haktan yararlanabilmeniz içinse bir sağlık kurumundan rapor almanız ve sigortanızın da devam etmesi gerekir. İş göremezlik ücreti olarak da bilinen rapor ücretini alabilmek için doktorun en az 3 günlük rapor yazması gerekir. 1 ya da 2 gün olarak yazılan raporların ücreti, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmaz. Ödeme ise PTT şubelerinden yapılır.

Öğrencilerin Kaç Gün Rapor Hakkı Var?

Rapor hakkı, memurlar ve özel sektörde çalışan her kademeden işçiler dışında öğrencilerin de gündeminde yer alır. Bilindiği üzere ortaokul ve lise öğrencilerinin bir eğitim yılı içerisinde 10 günlük devamsızlık hakkı bulunur. 10 günlük bu süre, özürsüz devamsızlık hakkı olarak da ifade edilir. Peki, bu hak dışında sağlık sorunu yaşayan öğrencilere rapor kaç günlük verilir?

Ortaokul ve lise öğrencilerinin eğitim yılı içerisinde toplamda 20 günlük rapor hakkı bulunur. Bu süreyle birlikte öğrencilerin toplam devamsızlık hakkı, bir öğretim dönemi için 30 güne ulaşır. Öğrenciler bu haklarını sadece eğitim yılı içinde kullanabilir. Kalan günler bir sonraki yıla devredilemez.