Borsada Hisse Nasıl Seçilir

Hisse senedi satın almaya başlamak için finansal olarak hazır bir pozisyondayken bazı iniş ve çıkışlar yaşayabilirsiniz. Hisse senetleri, finansal piyasalardaki en yüksek getirilerin bir kısmını oluştururken, yıllarca süregelen düşüşlere de maruz kaldılar. Ticaret yapan binlerce hisse senedi arasından seçim yaparken, yapmak isteyeceğiniz son şey, ümit ettiklerinizi size veremeyecek olan bir şirkete yatırım yapmaktır. Gelecekteki karınıza mal olabilecek risklerin farkında olmanın yanı sıra bir bir hisse senedinin değerini ve potansiyelini de dikkatlice öğrenirseniz bilgili ve iyi bir yatırımcı olabilirsiniz.

BORSA YATIRIMINDA 7 KİLİT NOKTA  

Yatırım yapmak kolaydır, ancak başarılı bir şekilde yatırım yapmak zordur. İstatistikler, yatırım uzmanı olmayan yatırımcıların çoğunluğunun her yıl para kaybettiğini göstermektedir. Bunun çeşitli nedenleri olabilir, ancak bunların içinde en önemlileri çok fazla miktarda stok araştırmak için zaman olmaması ve yatırım işlerinde yardımcı olabilecek bir araştırma ekibinin yokluğu olarak sıralanabilir.
Bu nedenle, az miktarda araştırma yapıldıktan sonra yapılan yatırımlar genellikle zararla sonuçlanır. Bu kötü bir haber. İyi haber ise şu ki; bir hisse senedi satın almanın ideal yolu çok fazla araştırmanın ardından olmasına rağmen, yatırımcılar aşağıdaki önerilere bakarak yapılacak araştırma miktarını azaltabilir.

HİSSE SENEDİ NEDİR, NASIL İŞLER?

Jim Cramer, "Gerçek Para" adlı kitabında, yatırımcılara, nasıl para kazandıklarına dair ayrıntılı bir bilgi sahibi olmadıkça, hiçbir hisse senedi satın almamalarını önerir. Ne üretiyorlar? Ne tür bir hizmet sunuyorlar? Hangi ülkelerde faaliyet gösteriyorlar? Alanında lider olarak tanınıyorlar mı? Bu soruları hisselerle olan ilk buluşmanızmış gibi düşünün. Kim olduğunu hiçbir şekilde bilmediğiniz, hakkında bir fikrinizin olmadığı birisiyle muhtemelen buluşmazdınız. Hisse senetleri de böyledir; eğer tanımadan yatırım yaparsanız, sonuçları sizin için olumsuz olabilir.

Hisse senetleri hakkında bilgi bulmak çok kolaydır. Seçtiğiniz arama motorunu kullanarak, şirket web sitesine gidin ve onlar hakkında araştırma yapıp okuyun.

seafoodplus.info SENEDİ FİYATI

Hisse senedi alırken dikkat edilmesi gereken ilk konulardan birisi her bir hisse için ödenecek olan bedeldir. Bu, yalnızca yatırım gücünüzü değil, satın alabileceğiniz her güvenlik miktarını da belirler. Bir broker aracılığıyla hisse satın alıyorsanız, satın aldığınız her hisse senedi için komisyonda ortalama bir meblağ bekleyebilirsiniz. Bir hisse senedi fiyatının düşebileceğini düşünüyorsanız, brokerinizle bir limit belirleyebilirsiniz.

seafoodplus.infoÇ

Bir şirketin gelecekte yüksek kar elde etmesi bekleniyor ve dolarlık bir hisse senedinin şu an alınması daha ucuza geliyor olabilir. Buna karşılık, 2 dolarlık bir hisse senedinin kazancı zorluk yaşayan/çekmesi beklenen bir şirketten geliyorsa çok daha maliyetli olabilir. Bir hisse satın aldığınızda, şirketin kazandığı karı paylaşmayı umut edersiniz. Hissenin performansı bu kazanca bağlıdır ve şirketlerin finansal analistlerin beklediği karları elde edip etmemesi beklenir.

seafoodplus.info PAYLARI (TEMETTÜ)

Hisse senedi alırken, şirketlerin yatırımcılara kar payı ödeyip ödemediklerini öğrenin. Bunlar, şirketlerin yeterli miktarda para birikimi olduğunda hissedarlara sundukları/yapma seçeneği olan nakit ödemeleridir. Kar payları, hisse senetleri bir süre için düştüğünde bile gelir sağlayabilir. Şirketlerin kar payı tutarlarını artırma geçmişi olup olmadığına da bu yüzden dikkat edin. Örneğin, bir borsa endeksi olan S&P 'de temsil edilen şirketin 'ünden fazlasının kar payı ödemelerini 12 aylık bir sürede artırdıklarına dair bir makale paylaşılmıştı.

seafoodplus.infoR

Çok sayıda hisse satın alıyorsanız, şirketlerin ticaret yaptığı sektörler içinde pazar risklerinin ne olduğunu iyi öğrenin. Örneğin, borsa ilerlerken ve ekonomi büyüdüğünde, tüm hisse senetleri para kazanıyor gibi görünebilir. Ekonomi eski haline döndüğünde ve tüketiciler para harcamaktan vazgeçtiğinde veya bir teknoloji şirketinin ürünü beklentiyi aşmadığında, şirketler gelirlerini kaybetme riski taşıyabilir ve bu da borsa fiyatlarını düşürebilir.

5.TARİH

Web siteleri aracılığıyla hisse senetlerinin son 1 yıl içindeki en yüksek ve en düşük noktalarını öğrenebilirsiniz. Bu bilgi, hisse senedinin geçtiğimiz 12 ay boyunca işlem yaptığı bir alan hakkında size fikir verebilir. Hisse senedi 52 haftanın en yüksek seviyesine yakın işlem görüyorsa, yakın bir zamanda çok hızlı bir şekilde artmayacağı öngörülebilir. Hisse senedi şu an düşük noktasına yakın bir yerde işlem yapıyorsa, şirketin fiyatını düşüren bazı problemlerin var olabileceğini varsayabilirsiniz.


6.FİYAT/KAZANÇ ORANI

Bir an için borsada olduğunuzu ve yatırımlarınızda size yardımcı olabilecek birisini aradığınızı hayal edin. Bunun için iki kişiyle görüşme yapıyorsunuz. Birinci kişinin insanlara çok para kazandırdığı, uzun bir geçmişi var. Arkadaşlarınız bu kişiden büyük bir geri dönüş aldı ve yatırım paralarınızla ona güvenmemeniz için hiçbir neden bulamıyorsunuz. Size kazandıracağı her 1 lira için size 60 kuruş bırakıp, 40 kuruşu kendisinin tutacağını söylüyor.

Diğer kişi ise işe yeni başlıyor. Çok az tecrübesi var ve ümit vaat ediyor gibi görünse de başarılı bir geçmiş kaydına sahip değil. Bu adamın avantajı ise sadece daha ucuz olması. Size kazandıracağı her 1 lira için 20 kuruş almak istiyor. Peki ya bu kişi ilki kadar size kazandıramazsa?

Bu örneği ele alırsak, Fiyat/Kazanç oranını az çok anlayabilirsiniz. Bir şirketin Fiyat/Kazanç oranı 20 ise yatırımcıların her kazanç için her 1 Türk lirası için 20 Türk lirası ödemeye razı olduğu anlamına gelir. Bu size biraz pahalı görünebilir, ancak şirket hızlı büyüyorsa pek de pahalı değil. Fiyat/Kazanç oranı, mevcut piyasa fiyatı ile son dört çeyreğin kümülatif kazançları arasında karşılaştırılarak bulunabilir. Bu sayıyı, araştırdığınıza benzer diğer şirketlerle karşılaştırın. Şirketinizin diğer benzer şirketlerden daha yüksek bir Fiyat/Kazanç oranına sahip olması durumunda, bunun daha iyi bir nedeni olabilir. Daha düşük bir Fiyat/Kazanç oranına sahip bir şirket varsa ancak hızlı büyüyorsa, takip etmeye değer bir yatırım olabilir.

7.BETA DEĞERİ

Beta, anlaşılması zor bir şey gibi görünebilir ama hiç de değil. Beta, volatiliteyi veya şirketinizin hisse senedinin son beş yılda ne kadar dengeli davrandığını ölçer. Beta ile, 1'den yüksek olan her şey yüksek beta (yüksek risk anlamına gelir) ve 1'den düşük olan her şey düşük beta (düşük riskli) anlamına gelir. Yani bir hisse senedinin beta değeri 1 ise, endeksin %10 arttığı bir zamanda o hissenin %10 değer kazanması, endeksin %10 düştüğü bir zamanda ise o hissenin %10 düşmesi beklenir. Bir hisse senedinin beta değeri hisse senedinin pazar riskinin bir ölçüsüdür denebilir.

Yüksek beta değerli hisse senetlerini yakından izlemelisiniz, çünkü size çok para kazandırma potansiyeline sahip olmalarına rağmen, paranızı alma potansiyeline de sahiplerdir. Daha düşük bir beta, bir hisse senedinin diğerleri kadar tepki göstermediği anlamına gelir. Düşük betada paranız çok daha güvenlidir. Kısa sürede çok fazla para kazanamazsınız, ancak her gün takip etmeniz de gerekmez.

Kapsamlı araştırmaların yerini hiçbir şey tutamaz. Ancak, varlıklarınızı korumanın anahtar yollarından biri, kar paylarından yararlanarak ve kanıtlanmış bir başarı kaydına sahip hisse senetleri bularak uzun vadeli yatırım yapmaktır. Eğer bu iş için ciddi anlamda bir vaktiniz yoksa, riskli ve agresif ticaret stratejilerinden kaçınmalı veya en aza indirmelisiniz.

Yatırım yapma konusunda çeşitli stratejilere ihtiyacınız varsa "10 Adımda Yatırım Yapma Stratejileri" adlı yazımı da okumanızı öneririm.



Kaynaklar:

seafoodplus.info
seafoodplus.info

Borsada kazanç elde etmek, doğru hisse senetlerini seçmek, doğru zamanlamayla alım-satım yapmak ve piyasa hareketlerini doğru şekilde değerlendirmekle ilgilidir. Her yatırımcının risk toleransı, hedefleri ve tercihleri farklı olduğundan, potansiyel karlılık da farklılık gösterebilir.

Borsada Düzenli Gelir Elde Etmenin Yolları Nelerdir?

Borsada işlem yapmadan önce piyasayı ve yatırım yapılacak enstrümanları iyi anlamak, riskleri değerlendirmek ve uygun stratejiler kullanmak düzenli olarak gelir elde edilmeye yardımcı olacaktır.

İçindekiler;

• Borsada Hisse Nasıl Seçilir?
• Borsada Kazanmak İçin Neler Yapılmalı?

Her yatırımcının risk toleransı farklılık göstermektedir. Bununla birlikte, bazı yatırımcılar şu tür hisselerin potansiyel olarak daha yüksek kazanç getirebileceğini düşünebilir:

1. Büyüme Potansiyeli Yüksek Şirketler
2. Değerli Şirketler
3. Yüksek Temettü Veren Şirketler
4. Sektör ve Piyasa Trendlerini İzlemek
5. İyi Yönetilen Şirketler

Büyüme Potansiyeli Yüksek Şirketler: İyi bir büyüme potansiyeline sahip olan şirketler, hisse senetleri değer kazandıkça yatırımcılara kar sağlayabilir. İnovatif sektörlerde faaliyet gösteren, yeni pazarlara açılan veya hızla büyüyen şirketler yatırımcılar için potansiyel kazanç sağlayabilir.

Değerli Şirketler: İyi temel analiz yaparak değeri anlaşılmış şirketleri bulmak ve düşük değerli hisse senetlerini tespit etmek, uzun vadede kar elde etme potansiyeline sahip olabilir. Değeri anlaşılmış hisselerin, gerçek değerlerine kavuşmasıyla birlikte fiyat artışı gösterebilir.

Yüksek Temettü Veren Şirketler: Yüksek temettü veren şirketlere yatırım yaparak düzenli temettü geliri elde edebilirsiniz. Bu, uzun vadeli yatırımcılar için bir kar kaynağı olabilir.

Sektör ve Piyasa Trendlerini İzlemek: Sektörlerde ve piyasalarda meydana gelen trendleri izlemek, potansiyel kazanç sağlayabilir. Örneğin, belirli bir sektörde büyüme beklentisi olan hisse senetlerine yatırım yapmak veya genel piyasa trendleri doğrultusunda hareket etmek, kar elde etme şansını artırabilir.

İyi Yönetilen Şirketler: İyi yönetilen şirketler, başarılı iş stratejileri ve etkili yönetimleriyle potansiyel olarak daha yüksek getiri sağlayabilir. Şirketin yönetimi, performansı ve finansal durumu hakkında iyi bir araştırma yapmak önemlidir.

Yine de, borsada yatırım yaparken risk faktörlerini göz önünde bulundurmak ve yatırım yapmadan önce kendi araştırmanızı yapmak önemlidir. Ayrıca, borsa piyasaları riskli olduğundan, yatırım yapmadan önce kesinlikle gerekli araştırmaların yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde telafisi zamana yayılarak zor bir hal alması mümkündür.

Borsada Hisse Nasıl Seçilir

Borsada hisse seçimi yaparken aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurmanız önemlidir:

1. Temel Analiz
2. Sektör Analizi
3. Şirket Yönetimi
4. Rekabet Gücü
5. Fiyat Değerlemesi
6. Haber ve Olaylar
7. Risk ve Getiri Toleransı
8. Uzun Vadeli Yatırım

Temel Analiz

Şirketin temel bilgilerini analiz ederek hisse seçimi yapabilirsiniz. Şirketin finansal durumu, gelir tablosu, bilançosu, nakit akışı, büyüme potansiyeli gibi verileri inceleyerek şirketin sağlıklı bir temele sahip olup olmadığını değerlendirebilirsiniz.

Sektör Analizi

İlgilendiğiniz sektörün büyüme potansiyelini ve gelecekteki beklentilerini değerlendirin. Sektördeki rekabet durumu, tüketici talebi, yenilikçilik gibi faktörler hisse performansını etkileyebilir.

Şirket Yönetimi

Şirketin yönetim ekibinin deneyimi, başarıları ve stratejileri önemlidir. İyi bir yönetim, şirketin büyüme ve başarı potansiyelini artırabilir.

Rekabet Gücü

Şirketin rekabet avantajlarına sahip olup olmadığını değerlendirin. Marka bilinirliği, müşteri sadakati, inovasyon yeteneği gibi faktörler, şirketin diğerlerine karşı rekabet gücünü etkileyebilir.

Fiyat Değerlemesi

Hisse senedinin fiyatı, değeriyle karşılaştırılmalıdır. Fiyat kazanç oranı (P/E oranı), fiyat/defter değeri gibi oranları kullanarak hissenin değerli olup olmadığını değerlendirebilirsiniz.

Haber ve Olaylar

 Şirketle ilgili haberleri, duyuruları, sektörel gelişmeleri ve piyasa olaylarını takip edin. Bu faktörler hisse senedinin fiyatını etkileyebilir.

Risk ve Getiri Toleransı

Yatırım yapmadan önce kendi risk toleransınızı ve getiri beklentilerinizi değerlendirin. Yüksek getiri potansiyeli genellikle yüksek risk anlamına gelir, bu nedenle yatırım yapmadan önce riskleri anlamak önemlidir.

Uzun Vadeli Yatırım

Borsada uzun vadeli yatırımlar genellikle daha kararlı ve sürdürülebilir getiriler sağlar. Şirketin uzun vadeli büyüme potansiyelini değerlendirerek hisse seçiminde uzun vadeli perspektifi göz önünde bulundurun.

Unutmayın, hisse seçimi kişisel tercihlerinize ve yatırım stratejinize bağlıdır. Araştırma yapmak, finansal verileri analiz etmek, uzman görüşlerini takip etmek ve portföyünüzü çeşitlendirmek, başarılı bir hisse seçimi için önemli unsurlardır. Yatırım yaparken finansal danışmanlardan destek almak da faydalı olabilir.

Borsada Kazanmak İçin Neler Yapılmalı?

Borsada kazançelde etmek için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

1. Eğitim ve Araştırma
2. Yatırım Hedefleri Belirleme
3. Eğitim ve Araştırma
4. Çeşitlendirme
5. Risk Yönetimi
6. Sabır ve Disiplin
7. Sürekli Takip
8. Finansal Danışmanlık
9. Riskleri Kabul Etme

Borsanın işleyişini, yatırım araçlarını ve stratejilerini öğrenmek için eğitim alın. Finansal piyasaları anlamak, temel ve teknik analiz yapabilme becerilerini geliştirmek önemlidir. Güncel haberleri ve şirket raporlarını takip ederek, doğru bilgilere dayalı yatırım kararları alabilirsiniz.

Yatırım Hedefleri Belirleme

Yatırım yaparken hedeflerinizi belirleyin. Kısa vadeli veya uzun vadeli yatırım mı yapmak istiyorsunuz? Risk toleransınız nedir? Bu hedefler ve sınırlar çerçevesinde bir yatırım stratejisi oluşturun.

Çeşitlendirme

Portföyünüzü çeşitlendirerek riski dağıtın. Farklı sektörlerdeki hisse senetlerine, tahvillere veya diğer yatırım araçlarına yatırım yaparak riskleri azaltabilirsiniz. Böylece, tek bir hisse senedinin veya sektörün performansına bağımlı kalmazsınız.

Risk Yönetimi

Yatırımlarınızı yönetirken riskleri dikkate alın. Stop-loss emirleri kullanarak zararınızı sınırlayabilirsiniz. Aynı zamanda, yatırımınızı çeşitlendirerek, yüksek riskli yatırımların etkisini azaltabilirsiniz.

Sabır ve Disiplin

Borsada başarı için sabır ve disiplin önemlidir. Ani fiyat dalgalanmalarına tepki vermek yerine, stratejinizi takip edin ve duygusal kararlar almaktan kaçının. Yatırımlarınızı uzun vadeli olarak düşünün ve sabırla bekleyin.

Sürekli Takip

 Piyasaları ve yatırımlarınızı sürekli takip edin. Haberleri, şirket raporlarını, ekonomik göstergeleri ve sektör trendlerini izleyin. Böylece, piyasalardaki değişikliklere uyum sağlayabilir ve stratejinizi güncelleyebilirsiniz.

Finansal Danışmanlık

Finansal danışmanlardan destek alabilirsiniz. Profesyonel bir danışman, yatırım hedeflerinizi değerlendirebilir, portföy yönetimi konusunda size rehberlik edebilir ve piyasa analizlerini paylaşabilir.

Riskleri Kabul Etme

Borsada her zaman riskler bulunur. Yatırımlarınızı yaparken, sermayenizin kaybedilebileceğini ve piyasa dalgalanmalarının olabileceğini unutmayın. Riskleri ve olası kayıpları kabul etme konusunda gerçekçi olun.

Borsada kazanç elde etmek, zaman, deneyim ve sürekli öğrenme gerektiren bir süreçtir. Önemli olan, uzun vadeli düşünmek, doğru bilgilere dayalı kararlar almak ve disiplinli bir şekilde stratejinizi uygulamaktır.

Deflasyon Nedir? Deflasyon Nasıl Oluşur?

Deflasyon nedir, nasıl ortaya çıkar ve ekonomi üzerindeki etkileri nelerdir? Bu makalede deflasyonla ilgili merak edilen tüm konular detaylı biçimde açıklandı.

Hisse senedi, şirketlerin ortaklarına şirket sermayesindeki paylarını belgelemek için verdikleri kıymet evraktır. Hisse Senetleri ile ilgili her türlü yasal düzenleme Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanununda yer almaktadır. 

Türk Ticaret Kanununa göre hisse senedi eşit paylara bölünen şirket ana sermayesinin en küçük parçasını temsil eder. Hisse senedi, sahibine şirketin sermayesindeki payı oranında şirkete ortak olma, kar payı alma, yönetime katılma ve oy hakkı verir. Hisse senetlerine ilişkin haklar ve yükümlülükler ile hisse senedi ihracına ilişkin şartlar Türk Ticaret Kanunu’nun çeşitli maddeleriyle düzenlenmiştir. 

Anonim Şirketler, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler gibi sermaye şirketleri ile Merkez Bankası gibi özel kanunla kurulan şirketlerin hisse senedi çıkarma yetkisi vardır. Sermaye şirketlerinin hisse senedi çıkarabilmesi için Sermaye Piyasası Kurulundan (SPK) izin almaları gereklidir. 

En eski ve en popüler yatırım araçlarından biri olan hisse senetleri şirketler tarafından kaynak sağlamak amacıyla ihraç edilirler. Genellikle halkaz arz (IPO) adı verilen bir yöntemle ihraç edilen hisse senetleri kote edildikleri borsalarda işlem görmeye başlar.

Hisse Kağıdı Nedir?

Fiziksel yani kağıda basılı hisse senetlerine hisse kağıdı adı verilir. Fiziksel hisse senetlerinin, çalınma veya kaybolma gibi çeşitli riskler taşıdıkları için dijital ortamda kayıt altına alınmaya başlanmasıyla birlikte kağıda basılı hisse senedi çıkarılmamaktadır. Ancak hisse senetlerine atıfta bulunurken kağıt veya hisse kağıdı terimi hala kullanılmaktadır. 

Türkiye’de yılından itibaren hisse senetlerinde kaydi sisteme geçildi ve kağıda basılı hisse sentleri yatırımcılarının adına açılan hesaplara kaydedilmeye başlandı. Bu tarihten itibaren yatırımcılara ellerindeki fiziksel yani kağıda basılı hisse senetlerini Merkezi Kayıt Kuruluşuna (MKK) kaydettirmek için yılının sonuna kadar süre verildi. Yatırımcıların ellerindeki tüm hamiline ve nama yazılı fiziksel hisse senetlerini MKK’ya kaydettirmeleri zorunluluğu getirildi. yılından itibaren fiziksel hisse senetleri geçerliliğini yitirdi. 

Hisse Senedi Çeşitleri Nelerdir?

Türk Ticaret Kanunun’da hisse senetleri özelliliklerine göre sınıflandırılmışlardır.

• Nama Yazılı Hisse Senedi: Üzerinde hisse senedi sahibinin adı olan hisse senetleridir.
• Hamiline Yazılı Hisse Senedi: Üzerinde hisse senedinin sahibinin adı yazılı olmayan hisse senetleridir. Hisse senedinin sahibi ilgili Takasbank kayıtlarında adı yazılı kişidir. Borsada işlem gören hisse senetleri hamiline yazılı hisse senetleridir.
• Bedelli Hisse Senedi: Şirket tarafından sermaye artırımı amacıyla bir bedel karşılığında ihraç edilen hisse senetleridir.
• Bedelsiz Hisse Senedi: Şirkete ait varlıkların değerlerinin artması üzerine yapılan bedelsiz sermaye artışı nedeniyle çıkartılan ve şirket ortaklarına bedelsiz olarak verilen hisse senetleridir. 
• Adi Hisse Senedi: Sahiplerine hisseleri oranında kar payı, yönetime katılma ve oy hakkı veren hisse senetleridir. 
• İmtiyazlı Hisse Senedi: Sahiplerine şirket ana sözleşmesinde belirtilen ayrıcalıklı haklar veren hisse senetleridir. İmtiyazlı hisse senedi sahiplerinin oy hakları ve kar payı hakları adi hisse senedi sahiplerinden farklıdır ve şirket ana sözleşmesinde belirtildiği gibi uygulanır. 
• Primli Hisse Senedi: Nominal (üzerinde yazılı) değerden daha yüksek bir bedelle satışa çıkarılan hisse senetlerine primli hisse senedi adı verilir.
• Primsiz Hisse Senedi: Nominal değeri üzerinden satışa çıkarılan hisse senedi primsiz hisse senedidir. 
• Kurucu Hisse Senedi: Şirketin kurucularına bedelsiz olarak verilen hisse senetleridir. Kurucu hisse senedi sahiplerinin yönetime katılma, ortaklık ve oy hakları yoktur ancak kar payı hakları vardır. 
• İntifa Hisse Senedi: Ortaklık hakkı vermeyen, şirketlerin alacak veya hizmet karşılığı olarak verdikleri hisse senetleridir.

Hisse Senedi Yatırımının Avantajları

Hisse senedi, alternatif yatırım araçlarına göre sahiplerine bazı haklar ve avantajlar sağlar.

Hisse senedi sahipleri;

• Hisselerini satın aldıkların şirkete ortak olarak şirketin yönetimine katılma, oy hakkı, kar payı alma hakkı ve rüçhan gibi şirket ile ilgili özel haklara sahip olurlar.
• Hisse senetlerinin likiditesi oldukça yüksek olduğu için yatırımlarını kolayca nakde çevirebilirler. Hisse Senetleri kote edildikdikleri borsalarda kolayca satılarak nakde çevilebilir ve takas işlemleri birkaç gün içinde tamamlanarak satış bedeli yatırımcının hesabına geçirilir. 
• Şirketin değerinin zaman içinde artması halinde hisseleri elden çıkararak sermaye kazancı elde eder. 
• Ortak oldukları şirketlerin dağıttığı temettüleri yani kar payını alarak ilave gelir sağlayabilirler. 
• Bedelsiz sermaye artırımı için ihraç edilen bedelsiz hisseleri alma hakkına sahiptirler. 
• Bedelli sermaye artırımında şirketin ihraç ettiği yeni payları öncelikli olarak ve uygun fiyata satın alma hakkına (rüçhan hakkı) ahip olurlar. 

Hisse Senedinin Getirileri ve Sorumlulukları

Bir yatrırm aracı olarak borsalarda işlem gören hisse senetleri yatırımcılara hisse fiyatlardaki değişimden kazanç elde etme olanağı sağlamasının yanı sıra hisse senetlerni satın aldıkları şirketlere ortak olma hakkı verir. Hisse senetlerini alternatif yatırım araçlarından farklı kılan bu özellik yatırımcılara kanunlarla belirlenen bazı hak ve yükümlüküler getirir.

Hisse Senedi Sahiplerinin Hakları:

• Temettü (Kar Payı) Alma Hakkı: Şirketin dağıtılmasına karar verdiği kardan hisse oranında pay alma hakkı.
• Rüçhan Hakkı: Şirketin yeni hisse senedi ihraç ederek sermaye artırma kararı alması durumunda yeni hisseleri öncelikli olarak alma hakkı.
• Bedelsiz Hisse Alma Hakkı: Bedelsiz sermaye artırımında ihraç edilen hisse senetlerini bedelsiz olarak alma hakkı.
• Tasfiye Bakiyesi Hakkı: Şirketin tasfiyesi halinde tasfiye sürecinden sonra kalan bakiyeden hisse oranından pay alma hakkı
• Yönetime Katılma Hakkı: Şirketin genel kuruuna katılma hakkı.
• Oy Hakkı: Şirket genel kurulunda en az bir ok kullama hakkı ve genel kurul toplantılarında oy kullanarak yönetim kararlarına katılma hakkı. 
• Bilgi Alma Hakkı: Şirketin faaliyetleri ve finansal durumu ile ilgili bilgi istemek hakkı.
• Özel Denetim İsteme Hakkı: Şirketin faaliyeleri veya finansal durumuna ilişkin olarak özel denetim yapılması talebinde bulunma hakkı. Şirketin genel kurulu bu talebi onayalarsa Ticaret mahkemesinden özel denetçi atanmasını talep edebilir. 

Hisse Senedi Sahiplerinin Yükümlülükleri:

• Şirketin Sırlarını Saklamak: Ortaklık sırasında ve ortaklıktan ayrıldıktan sonra şirketin sırlarını saklama yükümlülüğü.
• Taahhütlerini Yerine Getirme: Şirketin sermaye artırımı için ödemeyi taahhüt ettiği tutarları ödeme yükümlülüğü. 
• Sözleşme Koşullarına Uyma: Ortaklık sözleşmesinde yer alan şartlara uyma yükümlülüğü.

Emir İşlemleri Nasıl Yapılır?

Emir girişiyle başlayan hisse senedi alım-satım süreci emrin borsaya iletilmesi ve borsa tarafından sisteme kaydedilmesi, emrin eşleştirilmesi ve tasfiye işlemlerinden oluşur.

• Emir Girişi: Yatırımcı, yatırım hesabının bulunduğu aracı kurum veya bankanın uyguladığı emir kabul yöntemleri çerçevesinde, internet üzerinden elektronik olarak, şahsen veya telefon, faks ve benzeri iletişim araçları ile alım satım emrini iletir. Emrin geçerli olabilmesi için mutlaka hisse sembolünün, geçerlilik süresinin ve fiyat tipinin belirtilmesi gereklidir. 
• Emrin Borsaya İletilmesi: Usulüne uygun olarak girilen emirler aracı kuruluş tarafından hisse senedinin işlem gördüğü borsaya iletilir. Borsaya ulaşan emirler sisteme kaydedilir.
• Eşleştirme: Borsa sistemine kaydedilen emirler fiyat ve zaman önceliği kuralına göre eşleştirilir. Buna göre düşük fiyatlı satış emirleri yüksek fiyatlı satış emirlerinden daha önce karşılanır ve aynı şekilde yüksek fiyatlı alım emirleri de düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanır. Fiyatların eşit olması durumunda ise sisteme daha önce girilen emre öncelik verilir. Geçerlilik süresi belirtilen emirler bu süre içinde karşılanamzsa emir iptal edilir. Geçerlilik süresi belirtilmeyen emirler karşılanamadığında izleyen işlem gününde eşleştirilir 
• Tasfiye: Karşılanan alım emirleri için alış bedeli ve komisyon tutarları yatırımcının hesabından tahsil edilir ve alınan hisse senetleri İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. veya Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. tarafından yatırımcı adına kaydedilir ve ardından aracı kuruluş söz konusu hisseleri müşterinin hesabına geçirerek tasfiye işlemini tamamlar. 

Emir Tipleri Nelerdir?

Emirler fiyat tipi ve geçerlilik sürelerine göre çeşitli isimler alırlar. Emir girişi yapmadan önce emir tiplerini detaylı olarak öğrenmek yatırımcıların kayıplarını minimize etmelerine yardımcı olacaktır. 

• Piyasa Emri: Piyasada oluşan en iyi fiyattan alım veya satım yapılması için verilen emirdir. Satım emirlerinin en yüksek fiyattan, alım emirlerinin ise en düşük fiyattan gerçekleştirilmesini ifade eder. Piyasa emirleri alım veya satım emrileriyle eşleşen emirler geldiğinde gerçekleşir.
• Limit Emri: Fiyat sınırı girilen emirlerdir. Alım emirlerinde, girilen fiyattan veya ondan daha düşük fiyat seviyesinden emir gerçekleştirilir. Satım emirlerinde ise girilen fiyattan veya ondan yüksek fiyat seviyesinden emir karşılanır. 
• Stop (Dur) Emri: Limit emirleri gibi fiyat sınırı girilen emirlerdir. Ancak stop emirlerinde fiyat sınırı aşıldığında emir piyasa emri gibi işlem görür.

Geçerlilik sürelerine göre ise dört tip emir vardır: 

• Günlük: Aynı gün içnde karşılanmayan emirler geçersiz olur.
• Kalanı İptal Et: Belirtilen fiyat ve miktara göre karşılanamayn ksımı iptal edilen emirler 
• İptale Kadar Geçerli: Emir iptal edilmediği sürece kaşılanan kadar geçerli olaya devam eder.

Hisse Senedi Nasıl Alınır?

Kişilerin borsalarda şahsen alım satım işlemi yapma yetkisi yoktur. Yatırımcılar, SPK’nın yetki belgesi verdiği aracı kurum aracılığıyla borsada hisse senedi alabilirler. Hisse senedi almak için yatırımcıların işlem yapmak istedikleri bir aracı kurum veya bankada yatırım hesabı açması gereklidir. Hisse senedi almak için izlenmesi gereken adımlar:

• Yatırım Hesabı: SPK yetki belgesine sahip bir aracı kuruluş veya bankada yatırım hesabı açmak için hesap sahibinin tercih ettiği aracı kuruma şahsen giderek yatırım sözleşmesini ve risk bildirim formunu imzalaması gereklidir. Yatırımcılar hesaplarının bulunduğu bankanın internet bankacılığı veya mobil bankacılık uygulaması üzerinden de yatırımcı hesabı açtırabiliseler de hesaplarının aktif hale gelebilmesi için yatırım sözleşmesini ve risk bildirim formunu şubeye giderek imzalaması gereklidir.
• Hesaba Para Yatırılması: Açılan yatırım hesabına satın alınacak hisse senedine ödenecek toplam bedel ve komisyon tutarını karşılamaya yetecek miktarda paranın yatırım hesabına yatırılması veya transfer edilmesi gereklidir. 
• Alım Emri Girilmesi: Alım emirleri aracı kuruma çeşitli kanallardan iletileblilir. Emir girişleri aracı kurumların web istesi ve mobil uygulamaları üzeriden yapılabildiği gibi şahsen veya telefon veya faks aracılığı ile alım satım emirleri iletilebilir. Web sitesi veya mobil uygulama üzerinden emir girişi yapmak için yatırım hesabının bulunduğu aracı kurumun veya bankanın web sitesi veya mobil yatırım işlemleri uygulaması üzerinden şifre ve kullanıcı adıyla hesaba giriş yapılır. Hisse senedi işlemleri menüsünde emir girişi adımına tıklanarak hisse alış ekranına ulaşılır. Hisse alış ekranında alınacak i hisse senedinin:

1. Hisse Sembolü: Alınacak hisse senedinin sembolü listeden seçilir,
2. Fiyat Tipi: Limit, piyasa, piyasadan limite, Orta Nokta (Mipoint) Limit, Orta Nokta (Midpoint),Piyasa seçeneklerinden biri işaretlenir. Limit seçeneğinde hisse senedinin satış fiyatı emirde belirtilen fiyatı gördüğünde alış emri otomatik olarak gerçekleştirilir. Piyasa fiyatı seçeneğinde ise fiyat girilmez, emir girildikten sonra piyasada oluşan en iyi fiyat üzerinden alım emri gerçekleştirilir, 
3. Fiyat Aralığı: Fiyat tipi olarak limit işaretlenmişse bir fiyat girilir ve alınacak hisse senedinin satış fiyatı emirde belirtlen limit fiyatını gördüğünde alım işlemi gerçekleştirilir. 
4. Miktar: Alınacak hisse senedi addedi girilir. 
5. Gerçerlilik Süresi: Girilen emrin ne kadar süreyle geçerli olduğunun belirtilmesi gerekir. Örneğin gün içinde gerçekleşmeyen emrin gün sonunda iptal edilmesi isteniyorsa Günlük seçeneği tıklanır. 

Hisse Senedi Hesabı Nasıl Açılır?

Hisse senedi alım - satım emri girebilmek için öncelikle SPK lisansına ve yetki belgesine sahip bir banka veya aracı kurumda yatırım hesabı açmanız gereklidir. Yatırım hesabı açacağınız aracı kurumu veya bankayı seçerken yatırım hesabı sözleşmesinde yazılı şartları, komisyon oranlarını ve diğer masrafları incelemenizde fayda var. Yatırım hesabı açmak istediğiniz aracı kurum veya bankanın internet sitesi, mobil uygulamaları üzerinden istenilen bilgileri girerek hesap açma işlemini tamamlayabilirsiniz. Hesabınızın aktif hale gelebilmesi için ise aracı kuruma giderek yatırım sözleşmesini ve risk bildirim formunu okuyarak imzalamanız gereklidir. Hesabınız aktif hale geldikten sonra hisse senedi satın almak gereken tutarı hisse senedi hesabınıza transfer ederek hisse senedi alım işlemleri yapmaya başlayabilirsiniz. 
 

LinkedinFlipboardLinki KopyalaYazı Tipi