12 Parmak Bağırsağı Belirtileri
On iki parmak bağırsak ülseri belirtileri neler? Neden olur? 7 soruda on iki parmak bağırsak ülseri
Mide ç&#;k&#;&#;&#;nda, ince ba&#;&#;rsa&#;a ba&#;lanan bir k&#;s&#;mda bulunan on iki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#;, i&#;levi itibariyle en önemli organlardan biri. On iki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#;, düzenli kullan&#;lan ilaçlar ve baz&#; bakteri enfeksiyonlar&#; sebebiyle zarar görebilir. Medipol Mega Üniversite Hastanesi Gastroenteroloji Bölümünden Prof. Dr. Gülbanu Canbalo&#;lu on iki parmak ba&#;&#;rsak ülserine dair merak edilenleri anlatt&#;.
On &#;ki Parmak Ba&#;&#;rsak Ülseri Nedir?
On iki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#; (duodenum), ince ba&#;&#;rsa&#;&#;n ilk k&#;sm&#;d&#;r, C harfi &#;eklindedir. Mide ile ince ba&#;&#;rsa&#;&#;n ikinci k&#;sm&#; olan jejenum aras&#;nda yer al&#;r. Besinler mideden oniki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#;na geçer. Midede tam olarak sindirilmemi&#; besinlerin, ince ba&#;&#;rsakta emilmeye haz&#;r hale getirildi&#;i anatomik bir bölgedir.
On iki parmak ba&#;&#;rsak ülseri (duodenum ülseri) ise, t&#;p dilinde duodenum olarak bilinen oniki parmak barsa&#;&#;nda geli&#;en ülserlerdir.
On iki Parmak Ba&#;&#;rsak Ülseri Belirtileri Nedir?
Bulant&#;, kusma, &#;i&#;kinlik, haz&#;ms&#;zl&#;k, i&#;tahs&#;zl&#;k, kilo kayb&#;, mide ve oniki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#; bölgesinde a&#;r&#; yak&#;nmas&#; olabilir. A&#;r&#; s&#;kl&#;kla açl&#;k a&#;r&#;s&#;d&#;r, yemek yendi&#;inde azal&#;r, bazen s&#;rta yay&#;labilir. A&#;r&#; en önemli bulgu olmakla beraber, baz&#; hastalarda belirgin bir a&#;r&#; olmay&#;p haz&#;ms&#;zl&#;k, sindirilmemi&#; g&#;dalar&#;n kusulmas&#; ve kilo kayb&#; gibi bulgular daha ön planda olabilir. E&#;er ülser kanarsa d&#;&#;k&#;da siyahla&#;ma, kan bas&#;nc&#; dü&#;üklü&#;ü, halsizlik ve bay&#;lma geli&#;ebilir.
On iki Parmak Ba&#;&#;rsak Ülseri Nedenleri Nedir?
Oniki parmak ba&#;&#;rsak ülserinin en önemli sebebi Helicobacter pylori isimli bakteridir. Non-steroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID) grubunda yer alan kuvvetli a&#;r&#; kesicilerin s&#;k kullan&#;m&#; veya düzenli aspirin kullan&#;m&#; da ülsere yol açabilir.
Ayr&#;ca sigara tüketimi, alkol tüketimi ve yo&#;un stres ülser riskini artt&#;r&#;r, ancak Helicobacter pylori veya ilaçlar kadar önemli bir etken de&#;ildir.
On iki Parmak Ba&#;&#;rsak Ülseri Nas&#;l Te&#;his Edilir?
Oniki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#; ülseri bulgular&#; ile gastrit ve reflü bulgular&#; bazen kar&#;&#;abilir. Te&#;his ve tan&#; için öncelikle bir gastroenteroloji uzman&#; muayenesi gerekir. Bu görü&#;mede doktor hastan&#;n &#;ikayetlerini dinler, ülser için risk olu&#;turabilecek ilaç kullan&#;m&#; söz konusu ise bu ilaçlar&#; belirler ve hastay&#; muayene eder. Ard&#;ndan da oniki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#; ülseri tan&#;s&#; için gerekli testleri ister. Tan&#; için en etkili ve kesin yöntem endoskopidir. Bu yöntemde endoskopi cihaz&#;n&#;n kameras&#; ile yemek borusu, mide ve oniki parmak ba&#;&#;rsa&#;&#; net olarak görüntülenebilir. Ayr&#;ca endoskopi esnas&#;nda biyopsi al&#;narak hastada Helicobacter pylori varl&#;&#;&#;, &#;üphe varsa ülserin iyi yada kötü huylu olup olmad&#;&#;&#; ara&#;t&#;r&#;labilir. Oniki parmak ba&#;&#;rsak ülserlerinin ço&#;u iyi huyludur.
On iki Parmak Ba&#;&#;rsak Ülseri Nas&#;l Tedavi Edilir?
Tedavinin temel unsurlar&#;; ya&#;am tarz&#; de&#;i&#;iklikleri, e&#;er Helicobacter pylori pozitif saptanm&#;&#;sa buna yönelik antibiyotik tedavisi ve s&#;k a&#;r&#; kesici kullan&#;m&#;na ba&#;l&#; ise bu ilaçlar&#;n kesilmesidir. Ayr&#;ca mide asidini bask&#;layan proton pompa inhibitörü grubu ilaçlar kullan&#;l&#;r.
Ya&#;am tarz&#; de&#;i&#;ikliklerinde, beslenmenin düzenlenmesi, sigara ve alkolden uzak kalmak, düzenli uyumak önemlidir. Yine gereksiz yere mide yada oniki parmak barsak ülseri riskini artt&#;ran ilaçlar&#; kullanmamak gerekir.
On iki Parmak Ba&#;&#;rsak Ülserine Ne &#;yi Gelir?
Asitli içecekler, kahve, tur&#;u, sirke, çok salçal&#;, çok baharatl&#; g&#;dalardan ve k&#;zartma g&#;dalardan kaç&#;nmak, sigara ve alkolden uzak kalmak iyi gelecektir. Ayr&#;ca probiyotikler, A vitamini ve C vitamini içeren meyve sebzeler iyi gelir.
Süt, k&#;sa vadede a&#;r&#;y&#; azaltmada etkin de olsa, uzun vadede mide asidini artt&#;raca&#;&#;ndan çok önerilmemektedir.
On iki Parmak Ba&#;&#;rsak Ülseri Tedavi Edilmezse Ne Olur?
On iki parmak ba&#;&#;rsak ülseri tedavisi uzmanl&#;k gerektirir. E&#;er tedavi edilmezse kronikle&#;ebilir, kanama, darl&#;k, delinme veya t&#;kan&#;kl&#;k geli&#;ebilir. Bu yüzden konu uzman&#; bir hekimin de&#;erlendirmesi, uygun doz ve sürede tedavi almak önemlidir. Tan&#;da gecikmeler yada eksik yap&#;lan tedaviler ülsere ba&#;l&#; komplikasyon geli&#;me (kanama, darl&#;k, delinme ve t&#;kan&#;kl&#;k) riskini artt&#;rabilir.
Mide ve Onikiparmak Bağırsağı Ülseri
Ülser kelime anlamı olarak açık yara demektir. Midede ve onikiparmak bağırsağında iç yüzeyi kaplayan dokunun bütünlüğünün bozulmasına bağlı olarak ülser gelişebilir. Alkol, sigara, kafeinli gıdaların aşırı tüketilmesi, dengesiz beslenme, çok yemek yeme ve bazı ilaçlar ülser gelişimini hızlandırabilir.
Mide ülseri hemen her yaşta ortaya çıkabilir. Daha çok orta yaşlılarda görülür. Kadın ve erkeklerde eşit orandadır. Ağrı karnın üst kısmında yemeklerden saat sonra başlar. Ağrının yanı sıra iştahsızlık, hafif kilo kaybı ve bulantı vardır. Hastalar nadir olarak kusar. Hasta ağrıyan bölgeyi tam göbeğinin üzerinde gösterir. Ağrı başlangıçta belirli aralıklarla görülür. Daha sonra ağrılı dönemler sıklaşır, sürekli bir hal alır. Midenin onikiparmak bağırsağına geçmeden önceki son kısmının ülserleri midenin tıkanmasına neden olabilir. Bu takdirde hastalar yemekten sonra kusarlar. Bazı ülserler mideyi delerek komşu pankreas gibi organlarda da harabiyete neden olabilirler.
Onikiparmak bağırsağı ülserleri ise göbekte karnın merkezinde veya sağ kaburga kenarında ağrıya neden olur. Ağrı bele doğru yayılabilir. Daha çok genç ve orta yaşlı erişkinlerde ve erkeklerde görülür. Mide ülserinin aksine açken ortaya çıkar. Yemek yiyince azalır. Ağrı belirli aralıklarla ve birkaç günden bir kaç haftaya kadar sürecek şekilde seyreder. Arada aylarca ağrısız dönemler vardır. Özellikle bahar aylarında artar. Sigara, alkol, asitli yiyecekler ağrının şiddetlenmesine neden olur. Ağrının yanı sıra hazımsızlık vardır. Bulantı ve kusma seyrek görülür.
Geçmiş yıllarda mide ve onikiparmak bağırsağı ülserleri cerrahi yöntemle organın ülserli kısmının alınması şeklinde tedavi edilmekteyken, günümüzde ilaç tedavisi ile tam şifa mümkün olmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucu ülsere bir bakterinin neden olduğunun saptanması ilaç tedavisini mümkün kılmıştır. Bu bakteriyi etkisiz hale getiren antibiyotiklerin, mide asit salgısını azaltan ilaçlarla birlikte kullanılması sonucunda ülser tamamen iyileşmektedir.
Duodenum ülseri
Duodenum ülseri kendini farklı şekillerde gösterebilir. Çoğunlukla üst karın bölgesinde ağrı vardır. Ama bazen insanlarda hiçbir rahatsızlık görülmez. Bunun nasıl tespit edileceği, hangi komplikasyonların ortaya çıkabileceği ve nasıl tedavi edileceği hakkında ayrıntılı bilgiyi buradan öğrenin.
Bir bakışta
- Duodenum ülseri genellikle helikobakter pilori bakterileriyle enfeksiyon veya uzun süreli ağrı kesici kullanımın bir sonucu olarak ortaya çıkar.
- Ülserin nedeni ağrı kesicilerse, ülserler genellikle neredeyse hiç belirti vermez ve yalnızca kanama gibi komplikasyonlarla ortaya çıkar.
- Duodenum ülserinin tipik semptomları, üst karın ağrısı, şişkinlik, iştahsızlık, mide bulantısı ve kusmadır.
- Duodenum ülseri riski yaşla birlikte artar.
- Teşhis için genellikle doku örneği alınarak yapılan gastroskopi yeterlidir.
- Ülser, mide asidi oluşumunu engelleyen ilaçlarla - bazen antibiyotiklerle kombinlenerek - tedavi edilir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Duodenum ülseri nedir?
Onikiparmak bağırsağı ülseri olarak da adlandırılan duodenum ülseri, duodenumun iç duvarında derin bir yaradır. Duodenum mideyi bağırsağın geri kalanına bağlar.
Onikiparmak bağırsağı ülserleri genellikle mide çıkışının hemen arkasında ortaya çıkar. Duodenum ülseri tıpkı bir mide ülseri gibi genellikle bakteri helicobacter pylori ile enfeksiyonun sonucudur. Antienflamatuar ağrı kesicilerin düzenli kullanımı, duodenum ülseri gelişimine de yol açabilir. Bu tür bir ülser geliştirme riski yaşla birlikte artar.
Ülserlerin çoğu çok az şikayete neden olur veya hiç rahatsızlık vermez ve yalnızca üst karın bölgesinde ağrı gibi komplikasyonlarla fark edilir. Teşhis için genellikle gastroskopi yapılır ve doku örneği alınır. Tedavi için hastalara genellikle mide asidini azaltan ilaçlar - bazı durumlarda antibiyotiklerle birlikte - verilir.
Duodenum ülseri nasıl teşhis edilir?
Duodenum ülseri genellikle - özellikle de neden ağrı kesiciyse - uzun süre fark edilmez. Duodenum ülseri ile ortaya çıkan birçok şikayet genellikle spesifik değildir.
Örneğin:
- Baskı ve dolgunluk hissi
- İştahsızlık
- Bulantı, bazı durumlarda kusma ile
- Düzensiz dışkılama ve şişkinlik
- Mide ekşimesi ve asidin ağza gelmesi
Mide ülserinin aksine, duodenum ülserinin aç karnına semptomlara neden olma olasılığı daha yüksektir. Bunlar genellikle yemek yedikten sonra iyileşir.
Duodenum ülseri neden ortaya çıkar?
Duodenum ülseri gelişiminin en yaygın iki nedeni, midenin helicobacter pylori bakterisi ile enfeksiyonu veya steroid olmayan antienflamatuar ilaçların (NSAİ) (iltihap önleyici ağrı kesiciler) uzun süreli kullanımıdır. Bunlara ibuprofen, asetilsalisilik asit (ASA) ve diklofenak dahildir.
Bu ilaçlar, mide asidinin nötralizasyonunu da düzenleyen prostaglandin hormonunun üretimini engeller. Prostaglandin eksikliği, mide asidinin aşırı üretimine yol açabilir. Mide asidi bu durumda duodenuma saldırabilir. Bazen her iki neden de ülser gelişiminde rol oynar.
Önemli bilgi: Antienflamatuar ağrı kesicilere ek olarak kortizon alınırsa bu mide ve bağırsak hasarına yol açan etkiyi yoğunlaştırabilir.
Duodenum ülseri: Hangi komplikasyonlar ortaya çıkabilir?
Duodenum ülseri tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara neden olabilir. En yaygın olanları kanamadır.
Bu nedenle, aşağıdaki semptomların mümkün olan en kısa sürede bir doktor tarafından açıklığa kavuşturulması önemlidir:
- Siyah renkli dışkı
- Kan kusma (kırmızı veya siyah renk)
- Yorgun hissetme, efor sırasında nefes darlığı veya solgunluk gibi kansızlık (anemi) belirtileri
Yemekten sonra sık sık kusmak da bir uyarı işaretidir: Nedeni, mide çıkışında ülserler ortaya çıktığında oluşan skarlar olabilir. Skarlar mide çıkışını daraltabilir. Bu nedenle artık bağırsaklara taşınamayan mide içeriği kusmaya neden olur.
Çok nadiren ülser, onikiparmak bağırsağının kas tabakasının yırtılmasına (delinmesine) neden olur. Bu ani, çok şiddetli karın ağrısına yol açar ve yaşamı tehdit eder. Onikiparmak bağırsağının yırtılma şüphesi olduğunda hemen aranmalıdır.
Duodenum ülseri: nasıl önlenir?
Beslenme, sigara içmek veya uzun süreli stres gibi dış faktörlerin duodenum ülseri gelişimini tetikleyip tetiklemediği henüz bilimsel olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. Yine de yağlı yiyeceklerin, alkolün veya stresli durumların kendisinde mide sorunlarına yol açtığını gözlemleyen herkes, bu tür tetikleyicilerden kaçınmaya çalışmalıdır.
Ağrı kesicilerin düzenli kullanımı da duodenum ülserini tetikleyebileceğinden, bazen hastalara mide asidi oluşumunu engelleyen ilaçlar almaları tavsiye edilir.
Duodenum ülserinin ilgili kişide gelişme riskinin ne kadar yüksek olduğu ve hangi ilaçların alınabileceği en iyi şekilde doktorunuzla açıklığa kavuşturulabilecek konulardır.
Duodenum ülseri: Nasıl tespit edilir?
Duodenum ülseri şüphesi olması halinde, önce karın palpe edilir. Bunu genellikle yemek borusu, mide ve duodenumun incelendiği bir gastroskopi izler.
Doku örneği de alınır ve bu daha sonra patojen helicobacter pylori, iltihaplanma belirtileri ve doku değişiklikleri (kanser) açısından incelenir.
Duodenum ülseri nasıl tedavi edilir?
Nasıl bir tedavinin uygulanacağı, gastroskopiye ve doku incelemesinin sonuçlarına bağlıdır.
Ülserler bazen herhangi bir tedavi uygulanmadan 2 ila 3 ay içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak genellikle bir süre sonra tekrar gelişirler.
Ülser varsa, ancak helicobacter bakterisi saptanmadıysa, omeprazol veya pantoprazol gibi proton pompa inhibitörleri (PPI) kullanılır. Bu ilaçlar mide asidi oluşumunu azaltır. 4 ila 8 hafta boyunca alınırlar.
Helicobacter bulgusu varsa proton pompası inhibitörüne ek olarak farklı aktif bileşenlere sahip iki antibiyotik kullanılır (üçlü tedavi).
Antienflamatuar ağrı kesicilerin (NSAİ) kullanımı duodenum ülserine neden olursa durdurulacak veya mümkünse muadilleriyle devam edilecektir. Ek olarak, duodenum ülseri olan insanlar sigara içmemeli veya alkol kullanmamalı ya da en azından bir süre ara vermelidir.
Örneğin antibiyotik direnci durumunda yukarıda belirtilen antibiyotiklerin üçü ve proton pompası inhibitörü ile dörtlü tedavi de mümkündür. Hem üçlü hem de dörtlü tedavide aktif maddeler 1 ila 2 hafta boyunca birlikte alınır. Sonrasında hala rahatsızlıklar varsa sadece proton pompası inhibitörü ile tedaviye devam edilebilir.
Antibiyotik tedavisi tamamlandıktan sonra en erken 4 hafta sonra ilaç tedavisinin başarılı olup olmadığı kontrol edilir. Genellikle midede helicobacter bakterilerinin hala bulunup bulunmadığını kontrol etmek için özel bir nefes testi (13C nefes testi) yapılır. Bunlar saptanırsa tedavi diğer aktif maddelerle tekrar edilebilir.
Aşırı kanama varsa, karın duvarında yapılan küçük bir kesiden (endoskopi) minimal invaziv bir işlemle ülser tedavi edilir. Bazen açık ameliyat da gereklidir.
- Fischbach W, Malfertheiner P, Hoffmann JC et al. S3-guideline "helicobacter pylori and gastroduodenal ulcer disease" of the German society for digestive and metabolic diseases (DGVS) in cooperation with the German society for hygiene and microbiology, society for pediatric gastroenterology and nutrition e. V., German society for rheumatology, AWMF-registration-no. / Z Gastroenterol. Dec;47(12) doi: /s Epub Dec 3. PMID:
- Fischbach W, Malfertheiner P, Lynen Jansen P et al. Helicobacter pylori und gastroduodenale Ulkuskrankheit. S2k-Leitlinie. AWMF-Registernummer Z Gastroenterol ;
- Ford AC, Gurusamy KS, Delaney B et al. Eradication therapy for peptic ulcer disease in Helicobacter pylori-positive people. Cochrane Database Syst Rev. Apr 19;4(4):CD doi: /CDpub5. PMID: ; PMCID: PMC
- Hawkey CJ, Langman MJ. Non-steroidal anti-inflammatory drugs: overall risks and management. Complementary roles for COX-2 inhibitors and proton pump inhibitors. Gut. Apr;52(4) doi: /gut PMID: ; PMCID: PMC
- Internisten im Netz. Magen-/Darmgeschwür: Auswirkungen und Komplikationen. Stand vom
- Levenstein S, Rosenstock S, Jacobsen RK et al. Psychological stress increases risk for peptic ulcer, regardless of Helicobacter pylori infection or use of nonsteroidal anti-inflammatory drugs. Clin Gastroenterol Hepatol. Mar;13(3)e1. doi: /seafoodplus.info Epub Aug 9. PMID:
- Malfertheiner P, Megraud F, O'Morain CA et al. Management of Helicobacter pylori infection - the Maastricht IV / Florence Consensus Report. Gut. May;61(5) doi: /gutjnl PMID:
- Ramakrishnan K, Salinas RC. Peptic ulcer disease. Am Fam Physician. Oct 1;76(7) PMID:
- Robert Koch-Institut (RKI), Statistisches Bundesamt (Destatis). Gastritis, Magen- und Zwölffingerdarmgeschwüre. Gesundheitsberichterstattung des Bundes, Heft Berlin
- Robert Koch-Institut (RKI), Statistisches Bundesamt (Destatis). Gesundheitsberichterstattung des Bundes: Themenheft 55 – Gastritis, Magen- und Zwölffingerdarmgeschwüre. Ergänzende Wertetabellen zu den Abbildungen. Stand: September
- Rostom A, Dube C, Wells G et al. Prevention of NSAID-induced gastroduodenal ulcers. Cochrane Database Syst Rev. ;(4):CD doi: /CD PMID:
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: