Kalp Dakikada Kaç Atar

Yetişkin bir bireyde kalp atım hızı dakikada 60 ila 100 arasında olmalıdır. Eğer nabız sayısı 60'ın altına düşüyorsa bradikardi (kalbin yavaş atması) durumu söz konusudur. Bu hız 40'ın altına düşerse ya da 60’ın altında iken belirtilere yola açıyorsa tehlikelidir.

Bradikardi mutlaka dikkatle takip edilmelidir. Eğer kontrol altına alınmazsa bayılmaya, kalp yetmezliğine ve ani ölümlere yol açabilir. Genç insanlarda ve yoğun antreman yapan sporcularda nabız 60’ın altında olabilir ve bu bir soruna yol açmaz.

Bradikardi Belirtileri

Bradikardi olunca kalbin oksijenden zengin kanı yeterli derecede pompalayamamasına bağlı olarak aşağıdaki belirtiler olabilir:

• Baş dönmesi
• Aşırı halsizlik
• Bayılma
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Erken yorulma
• Göz kararması
• Bilinç bulanıklığı

Bradikardinin Nedenleri

• Yaşlılık: İleri yaşlarda kalbin ileti dokusunun iletkenliğinin azalması sebebiyle olur.
• Damar tıkanıklığı: Kalp krizi sonrasında ileti sisteminin hasar görmesine bağlı olur.
• Kalp dokusunun enfeksiyonu.
• Doğumsal kalp bozuklukları.
• Tiroid bezinin az çalışması.
• Potasyum ve kalsiyum gibi elektrolit bozuklukları.
• Uykuda solunum durması (OSAS).
• Kalp ameliyatı sonrası oluşabilecek komplikasyonlar.
• İlaç veya bal zehirlenmesi.

Bradikardi Tanısı

Bradikardiyi teşhis etmek için nabzın dakikada ne kadar attığını bilmemiz gerekir. Bunun için en basit yöntem nabza parmakla baskı yaparak atım sayısını hesaplamaktır. Ancak bu yöntem kesin teşhis anlamına gelmez. Kesin tanı ritim holteri ile konulur. Ritim holteri hastaya takılan ve 24 saat boyunca yaşanan ritim düzenini kayıt alan cihazdır. Daha fazla bilgi için ritim holteri yazımızı okuyabilirsiniz.

Bradikardi Tedavisi

Bradikardinin tedavisi nedene yönelik yapılır. Altta yatan hipotiroidi, uyku apnesi,elektrolit bozukluğu gibi hastalıklar varsa önce bunların tedavisi yapılmalı; ilaçlara bağlı görülüyorsa ilaçların değiştirilmesi gerekir. Eğer tehlikeli boyutta bir yavaşlama söz konusuysa kalp pili takmak gerekebilir.

Nabız, kalbin her atışıyla birlikte pompaladığı kanın damarlar üzerinde oluşturduğu basınçtır. 

Basınç, esnek damar duvarlarında bir dalgalanmaya sebep olur. Bu dalgalanmalar; el bileği, boyun gibi bölgelerde el yardımıyla hissedilir. Bir dakika boyunca sayılmasının sonucunda kalbin dakikalık atış sayısı tespit edilir.

Halk arasında kalp atışı diye bilinen nabız, cinsiyet, fiziki yapı, vücut sıcaklığı, fizyolojik değişiklik gibi birçok etkene bağlı olarak farklılık gösterir.

Vücut sıcaklığı, fizyolojik değişiklik, fiziksel aktivite ve duygusal değişiklik, ilaç kullanımı, hastalık ve stres gibi farklı sebeplerden dolayı da nabız değişiklikleri gözlenebilir.

Nabız yalnızca kalp hızı ile ilgili bilgi vermez. Aynı zamanda kalbin düzenli çalışıp çalışmadığı bilgisi ve bazı sağlık sorunlarınız hakkında bilgi verir.

İDEAL NABIZ KAÇ OLMALI?

Kişiden kişiye değişiklik gösteren kalp atışı, belirli bir aralık içinde olması gerekir.

Yetişkin ve sağlıklı insanlarda kalp atış hızı dakikada 60-100 aralığında olması normaldir. Uzun zamandır sporla ilgilenen kişilerde nabız 45-60 seviyelerine kadar düşer. Dinlenme esnasında, kalp atış hızınız ne kadar düşük ise o kadar iyidir.

Kalbiniz dakikada 50-70 arasında atıyorsa çok iyi, 70-85 arasında atıyorsa normal nabız, 85 ve üzeri atıyorsa yüksek nabız olduğu söylenebilir.

Genellikle fiziksel ve duygusal bir değişiklik sonucu artan nabız bir süre sonra kendiliğinden dengelenir. Ancak nabız dinlenme esnasında da sürekli hızlı seyretmesi ciddi bir sorundur.

Sigara kullanımı ve halk arasında kansızlık olarak bilinen anemi de nabzı yükselten etkenlerdendir.

NTV’yi sosyal medyadan takip edin

İçindekiler

Nabız nedir?

Nabız, kalp vuruşlarının oluşturduğu kan basıncı nedeniyle özellikle bilekteki ve boyundaki atardamarda parmakla basıldığında duyumsanan çarpma hissidir. Bir diğer deyişle kalbin her atışıyla birlikte pompaladığı kanın, damarlar üzerinde oluşturduğu basınçtır. Bu basıncı, parmaklarınızı belli bölgelerden geçen atardamarlarınızın üzerine koyarak kolayca hissedebilirsiniz.

Yetişkin ve sağlıklı insanlarda nabız kaç olmalıdır?

Yetişkinlerde nabız sayısı, kişinin fiziksel olarak dinlenmiş ve ruhsal olarak sakin olduğu bir dönemde dakikada 60–100 arasında olmalıdır. Sporcularda kalp hızı daha düşük olabilir ve dakikada 40–60 arası olması normal kabul edilir.

Nabız nasıl ölçülür?

Nabzınızı en iyi sayabileceğiniz yerler; başta bilekler ve boyunda şah damarı olmak üzere,

• Dirsek içi
• Kasık
• Şakak
• Ayağın üst kısmıdır.

Parmaklarınızı nabzı en iyi hissettiğiniz yere koyduktan sonra bir dakika boyunca hissettiğiniz vuruş sayısını sayınız. Bu sayı size kalp atış yani nabız sayısını verir. Efor sonrası dinlenmeden nabız ölçülmesi, nabız sayısının olduğundan yüksek çıkmasına neden olur. Aynı şekilde stres altındaki kişinin de nabız sayısı olduğundan yüksek çıkacaktır. Bu iki durumda nabız sayısının yüksek olması doğaldır.

Yüksek nabız belirtileri nelerdir?

Kişi istirahat halindeyken nabız sayısının normalden daha yüksek olmasına 'taşikardi' denir. Taşikardi belirtileri şunlardır:

• Çarpıntı hissi
• Baş dönmesi
• Nefes darlığı
• Göğüste rahatsızlık hissi
• Göğüs ağrısı
• Bayılma

Yüksek nabız nedenleri nelerdir?

Yüksek nabız nedenlerini üç grupta değerlendirmek gerekir.

1- Kalp, bazı durumlarda vücudun oksijen ihtiyacını karşılamak için hızlı atabilir. Bu durum patolojik (hastalık tanısı olarak) kabul edilmez ve tedavi gerektirmez. Efor sarf etmek, stres (heyecanlanmak, korkmak, sinirlenmek vb.) veya kişinin bir yerinin ağrıyor olması bu duruma verilebilecek en iyi öneklerdir.

2- Kalp bazı durumlarda bir hastalığa veya bir dış etkene bağlı olarak hızlı atabilir. Nabız sayısının fazla olabileceği başlıca hastalıklar; 

• Kalp yetersizliği,
• Doğuştan gelen kalp hastalıkları,
• Enfeksiyona bağlı ateş yükselmesi,
• Kansızlık,
• Tiroit bezinin fazla (hipertiroidi) çalışmasıdır.

Dış etkenlerin başında ise sigara gelir. Ayrıca;

• Aşırı kafein ya da alkol tüketimi,
• Uyuşturucu kullanımı
• Bazı ilaçların yan etkileri sayılabilir.

3- Bazı durumlarda da nabız sayısı kalbin elektriksel sistemindeki bozukluklardan dolayı yüksektir. Bunlar gerçek ritim bozukluklarıdır ve 'aritmiler' grubunda yer alırlar. Bazıları hayati tehlike yaratabilir ve acil tedavi edilmeleri gerekir. Bazıları ise kısmen iyi huylu ritim bozukluklarıdır ve dikkatle ele alınmaları gerekir.

Taşikardi nasıl tedavi edilir?

Tedaviye başlamadan önce taşikardinin nedeninin bulunması gerekir. Çoğu durumda taşikardiye neden olan hastalığın veya durumun tedavisi taşikardiyi de tedavi eder. Örneğin, ateşi olan bir hastanın enfeksiyonunun antibiyotiklerle tedavisi veya hipertiroidisi olan birinin tiroit hormonunun normal seviyelere getirilmesi kalp hızının da normale gelmesini sağlayacaktır. Eğer taşikardi ileti sistemindeki bozukluklar nedeniyle gelişmişse uygun ilaçlarla veya “kardiyoversiyon” dediğimiz, kişiyi uyutarak göğsüne elektrik şoku vermek suretiyle düzeltilebilir. Bazı durumlardaysa “ablasyon” olarak adlandırılan girişimsel yöntemle tedavi edilmesi gerekir.

Düşük nabız belirtileri nelerdir?

Kişinin nabız sayısının normalden daha düşük olmasına “bradikardi” denir.

Bradikardi belirtileri şunlardır:

• Baş dönmesi
• Göz kararması
• Halsizlik/yorgunluk
• Çabuk yorulma
• Göğüs ağrısı
• Nefes darlığı
• Bayılma

Düşük nabız nedenleri nelerdir?

Nabız düşüklüğü, bir hastalığa ya da duruma bağlı gelişebileceği gibi bazen de kalbin ileti sistemindeki bozukluklar nedeniyle olabilir.

Nabız düşüklüğüne neden olan hastalık ve durumlara;

• Tiroit bezinin az (hipotiroidi) çalışması,
• Uyku apnesi (OSAS),
• Kanda bazı minerallerin düşük veya yüksek olması,
• Bazı ilaçlar ve bal (deli balı) zehirlenmesi örnek verilebilir.

Kalbin ileti sistemindeki bozuklar ise daha çok ileri yaşlarda, ileti sisteminin de yaşlanması nedeniyle olmaktadır. Ancak ileti sisteminin bozuklukları her yaşta görülebilir. Bu duruma kalp damar tıkanıklıkları, doğuştan gelen kalp hastalıkları veya kalp içi enfeksiyonlar yol açabilir.

Bradikardi (Düşük nabız) nasıl tedavi edilir?

Öncelikle bradikardinin nedeninin saptanması gerekir. Hastada hipotiroidi veya uyku apnesi gibi hastalıklar varsa bu rahatsızlıklar tedavi edilmelidir. Nabız düşüklüğü ilaçlara bağlı ise bu ilaçların kesilmesi veya dozunun ayarlanması gerekir. Bradikardi hayatı tehdit ediyor ve nedeni ortadan kaldırılamıyorsa “kalp pili” gibi cihazlar takmak gerekebilir.

Kalp atış hızı nasıl düzenlenir? Sağlıklı bir kalp atışı için nelere dikkat edilmelidir?

Kalbin ileti sistemindeki bozuklar haricindeki kalp atış anormallikleri genelde kalp dışı nedenlere bağlıdır. Bunların birçoğu ilgili doktor tarafından tedavi edilir. Ancak hastalığa bağlı olmayan kalp hızı anormalliklerinin düzenlenmesinde asıl iş, kişinin kendisine düşmektedir. Kişi uygun yaşam tarzı değişikliklerini gerçekleştirmelidir.

Kalp hızını düzenlemek için hastanın yapması gerekenler şunlardır:

• Kişi eğer sigara kullanıyorsa bırakmalı
• Kafeinli içeceklerden uzak durmalı
• Başarabiliyorsa stresten uzaklaşmalı ya da profesyonel destek almalı ve gerekirse doktorunun vereceği ilaç tedavisi kullanmalı
• Düzenli spor yapmalı
• Sağlıklı beslenmeli

Aritmilerde ise bir doktordan profesyonel destek alınmalıdır. Hasta, kardiyoloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Ritim bozukluğunun türüne göre;

• İlaç tedavisi,
• Kardiyoversiyon,
• Ablasyon veya kalp pili ile tedavi gerçekleştirilmelidir.