Yatak Mitesi
5 yıl kullanılan bir yatakta 10 milyon mite yaşıyor
Çocuk Alerji ve Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ev tozu akarı olarak bilinen miteların gözle görülemeyecek kadar küçük 8 ayaklı haşereler olduğunu söyledi.
Ev tozu akarlarının karanlık, nemli ve sıcak ortamlarda yaşadığını belirten Akçay, ''En çok yatak odalarındaki yatak, yastık, yatak takımları, battaniye, halılar, kumaş kaplı mobilyalar, tüylü oyuncaklar, peluşlar ve perdelerde bulunurlar. Yataklarımız mite ve bakteri kaynağı olduğu için bu haşereler deri, kepek, kıl ve saç parçalarıyla besleniyor.'' diye konuştu.
Akçay, 5 yıl kullanılan bir yatakta 10 milyon mite yaşadığını dile getirerek, şöyle devam etti:
''Bir gram ev tozunda tanesi canlı olmak üzere yaklaşık 19 bin mite bulunuyor. Mitelar, evde sık görülen ve alerjik hastalıklara neden olan alerjenlerdir. Mitelar nem oranının yüzde 50 üstünde ve sıcaklığın 18 santigrat üstündeki ısıyı tercih ederler ve çoğalmaları için ideal ısı derece, nem oranı ise yüzde 'dır. Nem oranının yüzde 50 altında olduğu ortamlarda akarlar uzun süreli yaşayamaz. Bu nedenle genelde deniz kenarına yakın bölgelerde daha fazladırlar. Evlerde yılın her döneminde akar bulanabilmektedir. Yaz döneminde ise miteların etkisi çok azalır çünkü mitelar yaz dönemlerinde çoğalamaz ve yaşayamaz. Mitelardan tamamen kurtulmak mümkün değildir. Bazı önlemlerle miteların ve bakterilerinin miktarı azaltılabilir. Mitelar havada uçmaz, ev tozuyla hareket ederler, bulundukları yüzeylere dışkılarlar. Miteların dışkıları alerjik özelliktedir ve ev tozuna yapışarak hareket eder. Bu nedenle temizlik yapılırken toza yapışmış miteların dışkıları tozla birlikte havaya karışarak burun ve ağızdan vücuda girer. Vücuda giren mite alerjenleri özellikle genetik yatkınlığı olan çocuklarda alerjik reaksiyon ve hastalıklara yol açar.''
Ev Tozu Akarlarından Korunma
Ev tozu akarları eklem bacaklılar ailesinden olup gözle görülemeyen ancak mikroskopla seçilebilen küçük canlılardır. Çoğunlukla ev içi ortamında bulunurlar. Özellikle sıcak ve nemli ortamları çok sever ve hızla çoğalırlar. İnsanlarda alerjiye neden olan bu akarlar insanların deri döküntüleri ile beslenirler.
Bunlar Dermatophagoides Pteronyssinus (DP), Dermatophagoides farinea (DF) ve tahıl artıkları ile beslenen depo akarlarıdır. Akarlar, sıklıkla zeminde çökmüş halde durur ve yürümekle, hareketle kolayca havaya karışırlar.
Ev tozu akarlarına alerjisi olanlarda hangi belirtiler görülebilir?
Akarların ve alerjiye neden olan alerjenlerinin solunum yolu ile alınması durumunda burunda kaşıntı, akıntı, tıkanıklık, hapşırık, gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık, şişlik gibi alerjik rinit belirtileri ortaya çıkabilir. Astımlı hastalarda astım atakları (öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi) tetiklenebilir.
Ev Tozu Akarlarından Nasıl Korunabilirim?
- Günlük yaşantımızda hemen her yerde olabilen akarları tamamen yok etmek imkansız olsa da alınacak bazı önlemlerle maruz kalmanızı büyük ölçüde azaltılabilirsiniz.
Akarların yaşamsal koşullarını ortadan kaldırın
- Evinizi sık sık havalandırın (Kuru havada, özellikle nem oranı %50’nin altına indiğinde ev tozu akarlarının hiçbiri yaşayamaz).
- Buhar makinelerini kesinlikle kullanmayın.
- Evin herhangi bir yerinde sıvı kaçağı varsa tamir edin.
- Yatak takımlarınızı haftada en az bir kez değiştirin ve yıkayın.
- Akarların yaşamsal alanlarını azaltın.
- Ev tozu akarları her türlü kumaş türünde yaşayabilirler. Özellikle yatak, yastık, yorgan, halı, kalın kumaşlı perde ve mobilya gibi üzerinde çok kolay toz tutabilen ev eşyalarında yüksek oranda bulunurlar. Kullanılan yatak, yastık ve yorgan yün, kaz tüyü veya kuştüyü olmamalı, mümkünse akar geçirmeyen tıbbi özel kılıflarla kaplanmalıdır.
- Halıyı mümkünse kaldırın. Kaldırılamıyorsanız boydan boya yün halı yerine küçük ince bir kilim kullanın.
- Kalın veya ağır perde yerine ince tül veya stor perde tercih edin.
- Odada mümkün olduğunca az eşya bulundurun. Kitap, biblo, oyuncak gibi eşyaları kapalı dolaplarda muhafaza edin. Akarların yoğun olarak yaşayabileceği peluş ve tüylü oyuncakları uzaklaştırın.
- Haftada en az bir kez yüksek vakumlu veya HEPA filtreli bir elektrik süpürgesi ile tüm odayı temizleyin. Temizlik sırasında alerjik birey odada bulunmamalı, temizlik sonrası hafif nemli bir bezle eşyaların tozu alınmalıdır.
- Elektrik süpürgesi ile ev tozu akarı alerjenleri uzaklaştırılabilir. Ama yaşayan akarlar ortadan kaldırılamaz. HEPA filtrasyon yöntemi ile ev tozu akarlarının dışkıları süpürgenin torbasında kalır.
- Evde ve özellikle yatak odasında evcil hayvan bulundurmamaya özen gösterilmelidir.
Ev tozu akarlarına maruziyeti azaltmaya yönelik yöntemlerin hepsinin bir arada uygulanması esas olarak korunma sağlar.