Dünyanın Manyetik Alanının Kayması
kaynağı değiştir]
Dünya'nın manyetik alanı, Dünya'yı Güneş rüzgarlarından ve rüzgarlardan gelen yüklü parçacıklardan korur ve bu sayede bu tarz zararlı parçacıklar ozon tabakasını içinde bulunduran üst atmosfere zarar veremez. Ozon tabakası da Dünya'yı zararlı ultraviyole ışınlardan korur. Örnek olarak, manyetik alana sıkışan gazlar, güneş rüzgarları tarafından serbest kalabilir. Mars yüzeyindeki karbondioksidin kaybını baz alarak yapılan hesaplamalardan yola çıkılarak, manyetik alanın zayıflayarak azalmasının sonucu olarak, Mars neredeyse bütün atmosferini kaybetmiştir.[2][3]
Dünya'nın, geçmişteki manyetik alanı üzerine yapılan çalışmalar, paleomanyetizma olarak bilinmektedir. Dünya'nın manyetik alanının polaritesi, manyetik kayaçlar içinde kaydedilmiştir, manyetik alan üzerindeki değişimler ise okyanusların orta seviyelerindeki sırtlardaki çizgilere bakarak anlaşılabilir. Deniz yüzeyinin düz ve geniş olduğu alanlarda, jeomanyetik kutupların istikrarlı hareketlerinden yola çıkarak, paleomanyetizma üzerine çalışanlar kıtaların geçmişteki hareketlerini gözlemleyebilmektedir. Manyetik alandaki değişimler, aynı zamanda taşların ne kadar eski olduklarıyla ilgili fikir verir ve sınıflandırmaya yardımcı olur ve ilgili bilim dalının da temelini oluşturur. Alanlara bakılarak,i manyetik anomalilerin olduğu yerlerde, yüklü miktarda metal cevherleri bulunması da kullanımlar arasındadır.[4]
İnsan ırkı, yüzyıldan beri pusulaları yön bulmak ve navigasyon için kullanmaktadır. Pusula üzerinde manyetik sapma olsa da, bu sapma çok küçük olduğundan dolayı, pusula hâlâ yön bulmak için yeterli bir ekipman olarak var olmaya devam etmiştir. Bazı kuş türlerinin ve bakteri türlerinin yaptığı şekilde, manyetik alanı algılayan birkaç organizma, manyetik alanı algılayarak kendi yönlerini buna göre belirler. Bu mantık pusula mantığına benzerdir.
Ana özellikleri[değiştir Manyetik Kuzey Kutbu’nun Neden Sibirya’ya Doğru Kaydığı Açıklandı
Birçoğumuz Dünya’nın manyetikkutuplarını bir kaya parçasının içine sıkışmış ve hareketsiz olarak düşünüyoruz. Ancak iki manyetik kutup da düşündüğümüzün aksine oldukça hareketli noktalar olarak varlıklarını sürdürüyorlar.
Dünya’nın manyetik kutupları üzerinde çalışma yapan bilim insanları, ilk olarak ’larda Manyetik Kuzey Kutbu’nun Kanada’dan Sibirya’ya doğru kilometre hareket ettiğini tespit ettiler. Manyetik kutbun bu hareketi, ’la yılları arasında yılda 15 ile 50 km arasında bir hızla hareket etmeye devam etti.
Bilim insanları Manyetik Kuzey Kutbu’nun neden hareket ettiğini keşfetti
![Manyetik Kuzey Kutbu]()
Nature Geoscience dergisinde bu hafta yayınlanan yeni bir çalışmada, gezegenimizin iç kısmında bulunan erimiş maddelerin, iki manyetik merkezin hareket etmesine neden olduğu ortaya koyuluyor. Manyetik Kuzey Kutbu, Dünya’nın manyetik alanının dikey olarak aşağıya doğru baktığı konveksiyon akımları ile Dünya’nın iç kısmında bulunan erimiş sıvı metallerin oluşturduğu bir nokta.
Manyetik Kuzey Kutbu hakkında yapılan yeni çalışma, manyetik kutupta yaşanan Sibirya’ya doğru hareketin Dünya’nın iç kısmındaki akış deseninde ile yılları arasında meydana gelen değişiklikten kaynaklandığını ortaya koyuyor. Akış deseninde meydana gelen değişiklik, Kanada’daki manyetik merkezin uzamasına ve manyetosfer üzerindeki etkisini kaybetmesine neden olarak Manyetik Kuzey Kutbu’nun Sibirya’dakimerkeze doğru hareket etmesine neden oluyor.
Manyetik Kuzey Kutbu, Kanada merkezi zayıfladığı, Sibirya merkezi güçlendiği için hareket ediyor
![Manyetik Kuzey Kutbu]()
İngiltere’deki Leeds Üniversitesi Toprak ve Çevre Okulu’ndan araştırmacı seafoodplus.info Livermore, “Manyetik Kuzey Kutbu’nun pozisyonunu, biri Kanada’nın altında diğeri Sibirya’nın altında olmak üzere iki manyetik alan merkezinin kontrol ettiğini keşfettik. Bu iki merkez, manyetik kutbun konumunu değiştiren bir halat çekme etkisi görevi görüyorlar” dedi.
Dr. Livermore, tarihsel olarak Manyetik Kuzey Kutbu’nun hareketinde Kanada merkezinin daha baskın olduğunu söyledi. Kanada merkezinin baskın olması Manyetik Kuzey Kutbu’nun genellikle Kanada’da merkezlenmesine neden oldu. Dr. Livermore, son birkaç yıl içerisinde ise Kanada merkezinin zayıfladığını, Sibirya merkezinin ise güçlendiğini açıkladı. Dr. Phil Livermore, Sibirya merkezinin güçlenmesinin Manyetik Kuzey Kutbu’nun hareketinin aniden değişmesine neden olduğunu da sözlerine ekledi.
ESA uyduları manyetik sinyalleri takip ediyor
![Manyetik Kuzey Kutbu]()
Manyetik Kuzey Kutbu’nun hareketi üzerine çalışma yapan bilim insanları, manyetik kutbun hareketine hangi değişikliklerin sebep olduğunu bulmak için Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Swarm uydularının topladığı verileri kullandılar. Dünya’nın yörüngesinde bulunan ESA’nın bu uydu üçlüsü, gezegenin çekirdeği, manto, kabuk ve okyanuslarının yanı sıra iyonosfer ve manyotosferden kaynaklanan manyetik sinyalleri hassas bir şekilde ölçüyor.
ESA’nın uydular aracılığıyla manyetik alanı kontrol etmesi aslında Dünya’nın geleceği açısından da önemli. Çünkü manyetik alan Güneş’in zararlı radyasyonlarına karşı bir kalkan görevi görür. Aynı zamanda basit pusulalardan gelişmiş GPS araçlarına kadar birçok navigasyon sistemi Dünya’nın manyetik alanı ile çalışır.
Kaynak : seafoodplus.info Dünyanın tepesinde garip şeyler oluyor. Manyetik Kuzey Kutbu Kanada’dan Sibirya’ya doğru kayıyor. Hatta o kadar hızlı kaymaya başladı ki bilim insanları dünyanın manyetik modelini yenilemek zorunda kaldılar. Daha birkaç gün önce 4 Şubat’ta yayımlanan yeni modele göre dünyanın manyetik kuzey kutbu artık burada&#;
Paniğe kapılacak bir durum yok. Dünyanın manyetik kutupları sürekli yer değiştiriyor. Hatta yıl kadar önce manyetik kutuplar bugünkünün tamamen tersiydi. O zamanlar bir pusulanız olsaydı ve onun gösterdiği kuzeye doğru hareket etseydiniz Antarktika’ya ulaşırdınız. Yani coğrafi olarak Güney Kutbu’na.
Dünyanın kutupları deyince genellikle aklımıza bu coğrafi kutuplar geliyor. Oysa dünya dev bir mıknatıs gibi. Yer kabuğunun altında ateş küre denilen bir katman var biliyorsunuz. O katmandaki erimiş demir ve nikel gibi sıvı metaller, gezegenimizin üzerinde bir elektrik alanı yaratıyorlar. Pusulanın renkli ucunu kuzeye doğru çeviren şey de işte bu. Ama problem şu ki bu alanı oluşturan maddeler sıvı ve akışkan. Onlar hareket ettikçe oluşturdukları manyetik alan da hareket ediyor. Dolayısıyla pusulanın gösterdiği Kuzey yönü her zaman “Gerçek Kuzey” olmuyor. Böyle bir tabir var: “Gerçek Kuzey” dediğimizde Kuzey Kutup noktası da denilen coğrafi bölgeyi kastediyoruz. Bu kutuplar dünyanın dönüş eksenine göre belirleniyor ve onun iki ucunda yer alıyor. Bunların yeri hiçbir zaman değişmediği, sabit kaldığı için de “Gerçek Kuzey” ya da “Gerçek Güney” adı veriliyor.
Bu gerçek kuzey kutbunun dışında bir “manyetik kuzey kutbu” bir de “jeomanyetik kuzey kutbu” var. Bu sonuncusuna şimdilik hiç girmeyelim. Ama gördüğünüz gibi diğer kutuplar tam olarak Kuzey Kutbu’nda değil. Şu anda yaklaşık onun km kadar uzağında.
Bu ne anlama geliyor? Sizin için belki de hiçbir anlama gelmeyebilir. Ama İstanbul’da yaşayan dikkatli gezginler için yılında çok şey ifade etmişti. Şu anda yönümüzü bulmak için daha çok cebimizdeki telefonları kullanıyoruz. Açıyoruz Google ya da Yandex gibi firmaların ürettiği harita uygulamalarını. Kuzeyimizi, güneyimizi bilmeye gerek kalmadan yolumuzu buluyoruz. Ama dünyanın bazı yerlerinde bazı kişiler hala pusula kullanıyorlar. Bunlardan birinin Kanada’da yaşadığını düşünelim. Pusulasını kullandığında onun iğnesinin kırmızı ucu manyetik kuzeyi gösterecek. Oysa gerçek kuzeye göre farklı bir nokta bu. Aralarında 13 derecelik bir açı farkı var. İşte bu farka manyetik sapma deniliyor. Kartograflar bu bölgedeki sapmayı 13°West (Batı) olarak işaretliyorlar.
Bakın bu bölgeye diyorum, çünkü manyetik sapma açısı zamana ve mekana göre değişiyor. Dünyanın farklı bölgeleriyle gerçek kuzey ve manyetik kuzey arasında bir üçgen çizdiğinizde bu üçgenin şekli ve dolayısıyla köşe açıları değiştiği için sapma açısı da değişmiş oluyor. Kanada’nın az önce gösterdiğim bölgesinde pusula kullanan kişi kırmızı ucu kuzeye getirdikten sonra sapma açısına göre onu çevirmek zorunda. 13° batıya. İşte tam bu konumda pusulanın iğnesi manyetik kuzeyi gösterirken, üzerindeki işaret gerçek kuzeyi gösteriyor.
Demek ki bir pusulayla gerçek kuzeyi bulabilmek için bulunduğumuz yerin manyetik sapma açısını bilmemiz gerekiyor. Üstelik bunu bir kez bilmek de yetmiyor. Manyetik kutup yer değiştirdikçe bu sapma açısı da değiştiği için uzmanlar size başta gösterdiğim “Dünyanın Manyetik Modeli”ni 5 yılda bir güncelliyorlar.
yılında manyetik Kuzey Kutbu’nun yeri ilk tespit edildiğinde Kanada Arktik Bölgesi’nde bir adanın üzerindeydi. O günden bugüne km yer değiştirdi. Üstelik bu değişim eşit hızlarda olmadı. Başlangıçta yılda ortalama 15 km hızla değişirken son yıllarda bu hız yılda 55 km’ye çıktı. Bakın bu haritada ile yılları arasındaki yıllık değişimi görebilirsiniz. ’den ’ye kadar olan son 20 yıldaki değişim neredeyse geçen yüzyıldakiyle aynı. Manyetik Kutup giderek hızlanarak Sibirya’ya doğru kayıyor.
İşte 5 yılda bir bu değişimi ve değişimdeki hızı tespit ederek manyetik sapma açılarını ve daha pek çok şeyi belirleyen o “Dünya Manyetik Modeli”ni en son ’de güncelleyen bilim insanları ilk kez normal yayım takviminden önce ’yi beklemeden değiştirmek durumunda kaldılar. Bu modeli değiştirmek zorundalar çünkü gerek askeri ve gerekse sivil uçaklar, gemiler yönlerini belirlerken bu modeli esas alıyor. Hatta siz de farkında olmadan bundan etkileniyorsunuz çünkü her gün kullandığınız o Google ya da Yandex haritaları gibi navigasyon sistemleri de bu verilere bağlı.
Dünyanın manyetik kutuplarının değişmesinin çok daha somut bir örneğini vereyim şimdi size. Bu değişim İstanbul’da yaşayan dikkatli gezginler için yılında çok şey ifade etti demiştim ya. yılına kadar Atatürk Havalimanı’nın üç pistinden birinin adı “06 24”dü. 30 Haziran ’da bu pistin adını değiştirmek zorunda kaldılar. “05 23” yaptılar. Çünkü uçaklar uydu bazlı GPS verilerini kullanarak yönlerini bulsa da yedek sistem olarak pusulalara da sahipler. Yani bazı durumlarda dünyanın manyetik kutuplarına göre de yönlerini belirleyebiliyorlar. İşte iniş kalkış yaptıkları pistlerin adları da buna göre veriliyor. Her pistin iki ucunda birer sayı var. Bu sayılar pusuladaki derecelere göre belirleniyor. derecelik açıların sonundan bir basamak atılarak iki basamaklı bir sayı şeklinde oluşturuluyor. Atatürk Havalimanı’ndaki pistin bir ucu pusuladaki yaklaşık 60 derecede diğer ucu da derecede olduğu için adına “06 24” denmişti. Dikkat ederseniz pistler tam bir doğru şeklinde oldukları için aralarında açısal olarak hep derecelik bir fark var. Dolayısıyla isimlerindeki sayılarda da bu fark 18 oluyor. Fakat dünyanın manyetik kutupları değiştikçe bazı pistlerin açıları da değiştiği için bunların adını güncellemek gerekiyor. İşte yılında bu yüzden bir güncelleme yapılarak pistin adı “05 23” olarak değiştirildi. Bu tür değişiklikler kutuplara yakın havalimanlarında neredeyse 22 yılda bir yapılıyor. Fakat son dönemde manyetik kutupların değişim hızı da arttığı için havalimanı pist isimlerinin de daha sık güncellenmesi gerekebilir.
Bu video içeriğinin oluşturulmasını destekleyen sponsorum Cambly ile ilgili kısa bir duyurum olacak. Cambly İngilizce’yi konuşarak öğreten bir platform. İnternetten ana dili İngilizce olan eğitmenlerle pratik yapabildiğin, sınavlara hazırlanabildiğin ya da İş İngilizcesi üzerinde çalışabildiğin online bir kurs. İşte Cambly sevgililer günü nedeniyle özel bir kampanya düzenliyor: 12 aylık aboneliklerde sınırlı sayıda %55 indirim veriyor. Bir yandan dünyamızın manyetik kutupları değişirken, öte yandan hediye verme alışkanlıklarımız da değişiyor. Manyetik alanınızda yer alan sevdiğiniz birine onun deneyimine ve gelişimine katkı sağlayabilecek, hayatını olumlu yönde değiştirebilecek bir hediye arıyorsanız açıklamalar bölümünden kampanyanın detaylarını öğrenebilirsiniz. Çünkü bundan faydalanmak için “manyetik” kodunu kullanmanız gerekecek.
Demek ki dünyada bir değil üç tane kuzey kutbu var. Manyetik kuzey kutbu sürekli değişiyor. O yüzden pusulalar tam olarak kuzeyi gösteremiyor. Gerçek kuzeyi bulabilmek için manyetik sapma açısını bilmemiz gerekiyor. Bunun için de bilim insanları Dünya Manyetik Modeli’ni 5 yılda bir güncelliyor. Fakat son zamanlarda o kadar hızlı yer değişmeye başladı ki 5 yılı bekleyemeden onu güncellemek gerekti. Buraya kadar öğrendiklerimiz bu kadar. Ama aklımızdaki sorular bundan çok daha fazla. Üstelik bilim insanlarının bile henüz cevabını bulamadıkları o sorular şunlar: Manyetik kutupların yer değiştirmesi neden hızlandı? Yılda 15 km’den 55 &#; 60 km’ye nasıl çıktı? Bu hızla Sibirya’ya kaydıktan sonra ne olacak? Kanada’ya geri mi dönecek? Yoksa en son yıl önce yaşanan manyetik kutupların tamamen yer değiştirmesi olayını tekrar mı yaşamaya başladık, çünkü tıpkı depremler gibi bu değişim de kaçınılmaz? Eğer öyleyse bu ne kadar hızlı gerçekleşecek? yıl sonra mı yoksa bazılarının iddia ettiği gibi yıl sonra mı Kuzey Güneye, Güney Kuzeye dönüşecek?
nest...
Manyetik Kuzey Kutbu’nun Neden Sibirya’ya Doğru Kaydığı Açıklandı
Birçoğumuz Dünya’nın manyetikkutuplarını bir kaya parçasının içine sıkışmış ve hareketsiz olarak düşünüyoruz. Ancak iki manyetik kutup da düşündüğümüzün aksine oldukça hareketli noktalar olarak varlıklarını sürdürüyorlar.
Dünya’nın manyetik kutupları üzerinde çalışma yapan bilim insanları, ilk olarak ’larda Manyetik Kuzey Kutbu’nun Kanada’dan Sibirya’ya doğru kilometre hareket ettiğini tespit ettiler. Manyetik kutbun bu hareketi, ’la yılları arasında yılda 15 ile 50 km arasında bir hızla hareket etmeye devam etti.
Bilim insanları Manyetik Kuzey Kutbu’nun neden hareket ettiğini keşfetti
Nature Geoscience dergisinde bu hafta yayınlanan yeni bir çalışmada, gezegenimizin iç kısmında bulunan erimiş maddelerin, iki manyetik merkezin hareket etmesine neden olduğu ortaya koyuluyor. Manyetik Kuzey Kutbu, Dünya’nın manyetik alanının dikey olarak aşağıya doğru baktığı konveksiyon akımları ile Dünya’nın iç kısmında bulunan erimiş sıvı metallerin oluşturduğu bir nokta.
Manyetik Kuzey Kutbu hakkında yapılan yeni çalışma, manyetik kutupta yaşanan Sibirya’ya doğru hareketin Dünya’nın iç kısmındaki akış deseninde ile yılları arasında meydana gelen değişiklikten kaynaklandığını ortaya koyuyor. Akış deseninde meydana gelen değişiklik, Kanada’daki manyetik merkezin uzamasına ve manyetosfer üzerindeki etkisini kaybetmesine neden olarak Manyetik Kuzey Kutbu’nun Sibirya’dakimerkeze doğru hareket etmesine neden oluyor.
Manyetik Kuzey Kutbu, Kanada merkezi zayıfladığı, Sibirya merkezi güçlendiği için hareket ediyor
İngiltere’deki Leeds Üniversitesi Toprak ve Çevre Okulu’ndan araştırmacı seafoodplus.info Livermore, “Manyetik Kuzey Kutbu’nun pozisyonunu, biri Kanada’nın altında diğeri Sibirya’nın altında olmak üzere iki manyetik alan merkezinin kontrol ettiğini keşfettik. Bu iki merkez, manyetik kutbun konumunu değiştiren bir halat çekme etkisi görevi görüyorlar” dedi.
Dr. Livermore, tarihsel olarak Manyetik Kuzey Kutbu’nun hareketinde Kanada merkezinin daha baskın olduğunu söyledi. Kanada merkezinin baskın olması Manyetik Kuzey Kutbu’nun genellikle Kanada’da merkezlenmesine neden oldu. Dr. Livermore, son birkaç yıl içerisinde ise Kanada merkezinin zayıfladığını, Sibirya merkezinin ise güçlendiğini açıkladı. Dr. Phil Livermore, Sibirya merkezinin güçlenmesinin Manyetik Kuzey Kutbu’nun hareketinin aniden değişmesine neden olduğunu da sözlerine ekledi.
ESA uyduları manyetik sinyalleri takip ediyor
Manyetik Kuzey Kutbu’nun hareketi üzerine çalışma yapan bilim insanları, manyetik kutbun hareketine hangi değişikliklerin sebep olduğunu bulmak için Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Swarm uydularının topladığı verileri kullandılar. Dünya’nın yörüngesinde bulunan ESA’nın bu uydu üçlüsü, gezegenin çekirdeği, manto, kabuk ve okyanuslarının yanı sıra iyonosfer ve manyotosferden kaynaklanan manyetik sinyalleri hassas bir şekilde ölçüyor.
ESA’nın uydular aracılığıyla manyetik alanı kontrol etmesi aslında Dünya’nın geleceği açısından da önemli. Çünkü manyetik alan Güneş’in zararlı radyasyonlarına karşı bir kalkan görevi görür. Aynı zamanda basit pusulalardan gelişmiş GPS araçlarına kadar birçok navigasyon sistemi Dünya’nın manyetik alanı ile çalışır.
Dünyanın tepesinde garip şeyler oluyor. Manyetik Kuzey Kutbu Kanada’dan Sibirya’ya doğru kayıyor. Hatta o kadar hızlı kaymaya başladı ki bilim insanları dünyanın manyetik modelini yenilemek zorunda kaldılar. Daha birkaç gün önce 4 Şubat’ta yayımlanan yeni modele göre dünyanın manyetik kuzey kutbu artık burada&#;
Paniğe kapılacak bir durum yok. Dünyanın manyetik kutupları sürekli yer değiştiriyor. Hatta yıl kadar önce manyetik kutuplar bugünkünün tamamen tersiydi. O zamanlar bir pusulanız olsaydı ve onun gösterdiği kuzeye doğru hareket etseydiniz Antarktika’ya ulaşırdınız. Yani coğrafi olarak Güney Kutbu’na.
Dünyanın kutupları deyince genellikle aklımıza bu coğrafi kutuplar geliyor. Oysa dünya dev bir mıknatıs gibi. Yer kabuğunun altında ateş küre denilen bir katman var biliyorsunuz. O katmandaki erimiş demir ve nikel gibi sıvı metaller, gezegenimizin üzerinde bir elektrik alanı yaratıyorlar. Pusulanın renkli ucunu kuzeye doğru çeviren şey de işte bu. Ama problem şu ki bu alanı oluşturan maddeler sıvı ve akışkan. Onlar hareket ettikçe oluşturdukları manyetik alan da hareket ediyor. Dolayısıyla pusulanın gösterdiği Kuzey yönü her zaman “Gerçek Kuzey” olmuyor. Böyle bir tabir var: “Gerçek Kuzey” dediğimizde Kuzey Kutup noktası da denilen coğrafi bölgeyi kastediyoruz. Bu kutuplar dünyanın dönüş eksenine göre belirleniyor ve onun iki ucunda yer alıyor. Bunların yeri hiçbir zaman değişmediği, sabit kaldığı için de “Gerçek Kuzey” ya da “Gerçek Güney” adı veriliyor.
Bu gerçek kuzey kutbunun dışında bir “manyetik kuzey kutbu” bir de “jeomanyetik kuzey kutbu” var. Bu sonuncusuna şimdilik hiç girmeyelim. Ama gördüğünüz gibi diğer kutuplar tam olarak Kuzey Kutbu’nda değil. Şu anda yaklaşık onun km kadar uzağında.
Bu ne anlama geliyor? Sizin için belki de hiçbir anlama gelmeyebilir. Ama İstanbul’da yaşayan dikkatli gezginler için yılında çok şey ifade etmişti. Şu anda yönümüzü bulmak için daha çok cebimizdeki telefonları kullanıyoruz. Açıyoruz Google ya da Yandex gibi firmaların ürettiği harita uygulamalarını. Kuzeyimizi, güneyimizi bilmeye gerek kalmadan yolumuzu buluyoruz. Ama dünyanın bazı yerlerinde bazı kişiler hala pusula kullanıyorlar. Bunlardan birinin Kanada’da yaşadığını düşünelim. Pusulasını kullandığında onun iğnesinin kırmızı ucu manyetik kuzeyi gösterecek. Oysa gerçek kuzeye göre farklı bir nokta bu. Aralarında 13 derecelik bir açı farkı var. İşte bu farka manyetik sapma deniliyor. Kartograflar bu bölgedeki sapmayı 13°West (Batı) olarak işaretliyorlar.
Bakın bu bölgeye diyorum, çünkü manyetik sapma açısı zamana ve mekana göre değişiyor. Dünyanın farklı bölgeleriyle gerçek kuzey ve manyetik kuzey arasında bir üçgen çizdiğinizde bu üçgenin şekli ve dolayısıyla köşe açıları değiştiği için sapma açısı da değişmiş oluyor. Kanada’nın az önce gösterdiğim bölgesinde pusula kullanan kişi kırmızı ucu kuzeye getirdikten sonra sapma açısına göre onu çevirmek zorunda. 13° batıya. İşte tam bu konumda pusulanın iğnesi manyetik kuzeyi gösterirken, üzerindeki işaret gerçek kuzeyi gösteriyor.
Demek ki bir pusulayla gerçek kuzeyi bulabilmek için bulunduğumuz yerin manyetik sapma açısını bilmemiz gerekiyor. Üstelik bunu bir kez bilmek de yetmiyor. Manyetik kutup yer değiştirdikçe bu sapma açısı da değiştiği için uzmanlar size başta gösterdiğim “Dünyanın Manyetik Modeli”ni 5 yılda bir güncelliyorlar.
yılında manyetik Kuzey Kutbu’nun yeri ilk tespit edildiğinde Kanada Arktik Bölgesi’nde bir adanın üzerindeydi. O günden bugüne km yer değiştirdi. Üstelik bu değişim eşit hızlarda olmadı. Başlangıçta yılda ortalama 15 km hızla değişirken son yıllarda bu hız yılda 55 km’ye çıktı. Bakın bu haritada ile yılları arasındaki yıllık değişimi görebilirsiniz. ’den ’ye kadar olan son 20 yıldaki değişim neredeyse geçen yüzyıldakiyle aynı. Manyetik Kutup giderek hızlanarak Sibirya’ya doğru kayıyor.
İşte 5 yılda bir bu değişimi ve değişimdeki hızı tespit ederek manyetik sapma açılarını ve daha pek çok şeyi belirleyen o “Dünya Manyetik Modeli”ni en son ’de güncelleyen bilim insanları ilk kez normal yayım takviminden önce ’yi beklemeden değiştirmek durumunda kaldılar. Bu modeli değiştirmek zorundalar çünkü gerek askeri ve gerekse sivil uçaklar, gemiler yönlerini belirlerken bu modeli esas alıyor. Hatta siz de farkında olmadan bundan etkileniyorsunuz çünkü her gün kullandığınız o Google ya da Yandex haritaları gibi navigasyon sistemleri de bu verilere bağlı.
Dünyanın manyetik kutuplarının değişmesinin çok daha somut bir örneğini vereyim şimdi size. Bu değişim İstanbul’da yaşayan dikkatli gezginler için yılında çok şey ifade etti demiştim ya. yılına kadar Atatürk Havalimanı’nın üç pistinden birinin adı “06 24”dü. 30 Haziran ’da bu pistin adını değiştirmek zorunda kaldılar. “05 23” yaptılar. Çünkü uçaklar uydu bazlı GPS verilerini kullanarak yönlerini bulsa da yedek sistem olarak pusulalara da sahipler. Yani bazı durumlarda dünyanın manyetik kutuplarına göre de yönlerini belirleyebiliyorlar. İşte iniş kalkış yaptıkları pistlerin adları da buna göre veriliyor. Her pistin iki ucunda birer sayı var. Bu sayılar pusuladaki derecelere göre belirleniyor. derecelik açıların sonundan bir basamak atılarak iki basamaklı bir sayı şeklinde oluşturuluyor. Atatürk Havalimanı’ndaki pistin bir ucu pusuladaki yaklaşık 60 derecede diğer ucu da derecede olduğu için adına “06 24” denmişti. Dikkat ederseniz pistler tam bir doğru şeklinde oldukları için aralarında açısal olarak hep derecelik bir fark var. Dolayısıyla isimlerindeki sayılarda da bu fark 18 oluyor. Fakat dünyanın manyetik kutupları değiştikçe bazı pistlerin açıları da değiştiği için bunların adını güncellemek gerekiyor. İşte yılında bu yüzden bir güncelleme yapılarak pistin adı “05 23” olarak değiştirildi. Bu tür değişiklikler kutuplara yakın havalimanlarında neredeyse 22 yılda bir yapılıyor. Fakat son dönemde manyetik kutupların değişim hızı da arttığı için havalimanı pist isimlerinin de daha sık güncellenmesi gerekebilir.
Bu video içeriğinin oluşturulmasını destekleyen sponsorum Cambly ile ilgili kısa bir duyurum olacak. Cambly İngilizce’yi konuşarak öğreten bir platform. İnternetten ana dili İngilizce olan eğitmenlerle pratik yapabildiğin, sınavlara hazırlanabildiğin ya da İş İngilizcesi üzerinde çalışabildiğin online bir kurs. İşte Cambly sevgililer günü nedeniyle özel bir kampanya düzenliyor: 12 aylık aboneliklerde sınırlı sayıda %55 indirim veriyor. Bir yandan dünyamızın manyetik kutupları değişirken, öte yandan hediye verme alışkanlıklarımız da değişiyor. Manyetik alanınızda yer alan sevdiğiniz birine onun deneyimine ve gelişimine katkı sağlayabilecek, hayatını olumlu yönde değiştirebilecek bir hediye arıyorsanız açıklamalar bölümünden kampanyanın detaylarını öğrenebilirsiniz. Çünkü bundan faydalanmak için “manyetik” kodunu kullanmanız gerekecek.
Demek ki dünyada bir değil üç tane kuzey kutbu var. Manyetik kuzey kutbu sürekli değişiyor. O yüzden pusulalar tam olarak kuzeyi gösteremiyor. Gerçek kuzeyi bulabilmek için manyetik sapma açısını bilmemiz gerekiyor. Bunun için de bilim insanları Dünya Manyetik Modeli’ni 5 yılda bir güncelliyor. Fakat son zamanlarda o kadar hızlı yer değişmeye başladı ki 5 yılı bekleyemeden onu güncellemek gerekti. Buraya kadar öğrendiklerimiz bu kadar. Ama aklımızdaki sorular bundan çok daha fazla. Üstelik bilim insanlarının bile henüz cevabını bulamadıkları o sorular şunlar: Manyetik kutupların yer değiştirmesi neden hızlandı? Yılda 15 km’den 55 &#; 60 km’ye nasıl çıktı? Bu hızla Sibirya’ya kaydıktan sonra ne olacak? Kanada’ya geri mi dönecek? Yoksa en son yıl önce yaşanan manyetik kutupların tamamen yer değiştirmesi olayını tekrar mı yaşamaya başladık, çünkü tıpkı depremler gibi bu değişim de kaçınılmaz? Eğer öyleyse bu ne kadar hızlı gerçekleşecek? yıl sonra mı yoksa bazılarının iddia ettiği gibi yıl sonra mı Kuzey Güneye, Güney Kuzeye dönüşecek?