Sarı Kokulu Akıntı Için Ilaç

Bu yazımız doğal ve ilaç tedavileri ile bir türlü vajinal akıntı sorunu geçmeyen ,

yılda 3 kez ya da daha sık vajinal akıntı,  genital enfeksiyon sorunu yaşayan hastalara yol göstermek,

yaşam kalitelerini son derece olumsuz etkileyen bu sağlık sorunlarına çözüm bulmak amacıyla hazırlanmıştır.

Geçmeyen Tekrar Eden Vajinal Akıntı Neden olur?

1)Vajinal Enfeksiyonlar: 

Vajinal akıntıların en sık nedeni enfeksiyonlardır. Mantarlar, bakteriler, viruslar enfeksiyona sebep olarak vajinal akıntılara neden olurlar. Bu mikropların tedavileri tamamen birbirinden farklıdır.  Yanlış teşhis ve buna bağlı olarak yanlış tedavi vajinal akıntıların geçmemesine hatta daha da artmasına kronikleşmesine sebep olabilir.

Bu nedenle vajinal akıntının ayrıntılı ele alınarak kronikleşmeden kalıcı hale gelmeden doğru teşhis edilmesi ve tedavisi büyük önem taşımaktadır.

İlaç piyasasında geniş spektrumlu tüm mikropları öldürdüğü söylenen bazı ilaçlar mevcuttur. Maalesef bu ilaçlar eczanelerden çoğu zaman doktor önerisi olmadan satın alınmaktadır. 

Muayene olmadan, ayrıntılı değerlendirme yapılmadan kullanılan ilaçlar tam tedavi vermek yerine geçmeyen - tekrar eden vajinal akıntılara yol açabilirler.

Diğer yandan bakteri mantar ve viruslar birlikte geçmeyen inatçı komplike genital enfeksiyonlara  neden olabilirler. Bu durumda tedavi daha zordur. Ağızdan ilaç tedavisi eş ya da erkek arkadaşında tedavi alması gerekebilir.

Bu nedenle vajinal akıntı varlığında jinekolojik muayene olmakta mutlaka fayda vardır. Muayene esnasında genital bölge ve akıntı dikkatlice değerlendirilmeli, şüpheli lezyonlar varsa biyopsi alınmalı, patolojiye gönderilmeli, smear ve  gerekli kültür testleri yapılmaldır. Gerektiği koşullarda rahim ağzı kolposkopi adı verilen bir büyüteç mükroskop ile detaylı incelenmelidir.

*Genç kızlık döneminde Mantar enfeksiyonu gibi masum akıntılar sıklıkla karşımızda çıkarken  Menopoz döneminde kanlı akıntılar bizleri daha fazla tedirgin eder. 

*Beyaz krem renkli kokusuz kaşıntısız akıntılar normaldir endişe etmeye gerek yoktur.

*Yeşil kahverengi kötü kokulu kanlı kaşıntının eşlik ettiği akıntılar ÖNEMLİDİR: *smear *kültür *gerekirse kolposkopi *ultrason  işlemleri ile  nedeni aydınlatılmalıdır. 

Geçmeyen inatçı vajinal akıntıların önemli bir kısmında yaptığımız incelemeler sonucunda ÜREAPLASMA ENFEKSİYONU saptamaktayız. Özellikle kötü kokulu belirgin kaşıntıya sebep olmayan sarı yeşil akıntılarda  üreaplasma enfeksiyonu akla gelmelidir.

Bu enfeksiyon neden olur , nasıl bulaşır nasıl tedavi edilir gibi konularda detaylı bilgi için lütfen linki tıklayınız: UREAPLASMA ENFEKSİYONU

Az önce sözünü ettiğimiz gibi geçmeyen akıntıların en fazla nedeni enfeksiyonlar olsa da aşağıdaki durumlarda geçmeyen vajinal akıntılara neden olabilir;

--rahim ağzındaki yaralar

--rahim veya rahim ağzındaki polipler

--rahim kanseri

--rahim ağzında hücresel bozukluklar (CIN ) ve rahim ağzı ( serviks ) kanseri

--yumurtalık kistleri

--diyabet, tiroid bezi hastalıkları gibi sistemik hastalıklar

--HIV -AIDS

--bağışıklık sisteminin zayıflaması

--HPV virusu

--Spiral - Rahim içi araç kullanımı

--Hamilelik

--Vajinal doğum 

--Geçirilmiş Sezaryen Ameliyatı (NİŞ)

2) Rahim ağzındaki yaralar ( servikal erozyon)

Rahim ağzındaki yaralar geçmeyen akıntıya sebep olabilir. En fazla belirtisi kanlı akıntıdır. Kanlı akıntılar herhangi bir zamanda olabilse de çoğu zaman cinsel birliktelik sonrası  karşımıza çıkarlar.

Rahim ağzında yara saptanması durumunda smear testi yapılması gereklidir. Smear testi yaranın kanser riski taşıyıp taşımadığını gösterir.

Smear testi temiz ise öncelikle ilaç tedavisi denenebilir. İlaçla düzelme olmaz ise rahim ağzındaki yara dondurma ( kriyoterapi) ya da koter yöntemi ile tedavi edilebilir.

Çocuk sahibi olmayan gebelik planlayan kadınlarda mümkün olduğunca rahim ağzındaki yaraların dondurulması ve koter işlemi yapılması önerilmemektedir.

Akıntının çok olması ilaçlara yanıt vermemesi durumunda bu işlemler dikkatli bir şekilde yapılabilir.

3) Rahim veya rahim ağzı polipleri

Polipler rahim ağzında ve rahim içinde olabilir. Et beni gibi düzgün yüzeyli cm boyutlarında lezyonlardır. Dıştan gözükmezler.  Ancak jinekolojik muayene ve ultrason esnasında saptanabilirler. 

Çoğu zaman iyi huylu olup kanser riski taşımazlar.

**Adetler arasında kanamalara,

**adet öncesi ve sonrası uzun süren kahverengi akıntılara, 

**uzun süren adet kanamalarına ve

**bazen ilişki sonrası kanamaya sebep olabilirler.

Tedavi edilmeleri gerekir; 

Rahim ağzındaki polipler muayene esnasında alınabilir. Rahim içindeki polipler histeroskopi işlemi ile alınabilir. Alınan poliplerin patolojik incelemeye gönderilmesi gereklidir.   Polipler hakkında daha fazla bilgi için lütfen linki tıklayınız : RAHİMDE POLİP

Rahim içindeki polipler histeroskopi işlemi ile kolaylıkla tedavi edilir.  Bu konuda detaylı bilgi için: HİSTEROSKOPİ

3) Rahim  (Endometrium ) Kanseri: Daha çok yaş kuşağında karşımıza çıkar.

Başlıca Belirtileri:

*menopoz sonrası kanama

*adet gören kadınlarda adetler arasında kanama

*adet süresinin artması

* kanlı olmayan vajinal akıntılar,

kasık ve bel ağrısı

cinsel ilişki sırasında ağrı,

*kilo kaybı 

olarak sıralanabilir.

Kimler risk altındadır?

1) Erken yaşta adet görme

2) Geç yaşta menopoz

3) Hiç hamile kalmamak

4) Adet gecikmeleri 2 aydan fazla süreli adet görememe

5) Polikistik over sendromu

6) Obesite

7) şeker hastalığı 

8) Yağlı gıdalarla beslenme

9) Menopoz için Östrojen tedavisi

10) Hormon  üreten yumurtalık kistleri

11)Meme kanseri ve meme kanseri tedavisinde TAMOKSİFEN ilacı kullanmak

4) Rahim ağzında hücresel bozukluklar (CIN ) ve rahim ağzı kanseri

Çoğu zaman HPV ( human papilloma virusu ) nedeniyle rahim ağzındaki hücresel bozulma ve son aşama olarak rahim ağzı kanseri ( serviks ca ) koku kokulu kanlı akıntılara neden olabilir. 

Özellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen durumlarda smear testi yapılmalı  hatta smear testi normal dahi olsa KOLPOSKOPİ denilen işlemle rahim ağzı dikkatli bir şekilde değerlendirilmelidir. Kolposkopi ile rahim ağzı bir büyüteç ile incelenir. Şüpheli bir lezyon var ise transformasyon zonu denilen alandan parça alınarak patolojik incelemeye gönderilir. 

Patoloji sonucuna göre LEEP , Konizasyon ya da daha ciddi sorunlarda rahim ameliyatı gerekebilir.

Rahim ağzındaki hücresel bozukluklardan korunma da

*Tek eşlilik

*Prezervatifle korunma

*Sigarasız yaşam 

*HPV aşısı yapılması

büyük önem taşımaktadır.

5) HPV virusu

Geçmeyen vajinal akıntılarda mutlaka HPV enfeksiyonu akla gelmelidir.

HPV nedir, nasıl bulaşır, belirtileri, tedavisi ,aşısı yazımızda yer almaktadır--> HPV VİRUSU

6) Yumurtalık kistleri 

Yumurtalık kistleri de vajinal akıntıya sebep olabilir. 

Hormon üreten fonksiyonel yumurtalık kistleri vajinal dokuları etkileyerek akıntıya sebep olurken 

Endometrioma denilen çikolata kistleri vajinal dokularda rahim ağzında yer alırsa adet dönemlerinde kahverengi akıntı ve kasık ağrısına sebep olabilirler

7) Sistemik hastalıklar

Diyabet ( şeker hastalığı ) Tiroid bezi bozuklukları ( Haşimato ve Guatr ) gibi sistemik hastalıklarda kadının bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek geçmeyen tekrar eden vajinal enfeksiyonlara sebep olabilirler. 

Vitamin D ve B12 eksikliği de bağışıklık sistemi için önemli olup geçmeyen vajinal akıntı durumlarında kan testi yapılarak eksiklikleri araştırılmalıdır.

8) HIV ve AIDS

Günümüzde hala ciddiyetini koruyan HIV enfeksiyonu bağışıklık sistemini ciddi olarak etkilemekte ve kadını enfeksiyonlara karşı savunmasız hale getirmektedir.  HIV pozitif kadınlarda geçmeyen inatçı vajinal akıntılar karşımıza çıkmaktadır.

Bu nedenle tekrar eden enfeksiyonlarda HIV VDRL gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da araştırılmalıdır.

Bu hastalıklardan korunma da prezervatif kullanımı büyük önem taşır.

9) Bağışıklık sisteminin zayıflaması

Bağışıklık sistemi vücudumuzun savunma sistemidir. Vücudu enfeksiyonlara karşı korur ve enfeksiyon durumunda iyileşme için büyük önem taşımaktadır.

Güçlü bir bağışıklık sistemi için;

- Stress kontrolu

-Yeterli uyku

-Sağlıklı beslenme

-Haftada en az 3 gün spor

büyük önem taşır.

10) Spiral - Rahim içi araç kullanımı

Özellikle bakırlı spiraller geçmeyen vajinal akıntılara sebep olabilirler. Akıntı genelikle sarı yeşil renkte olup kötü kokuludur.

Böyle bir durumda spiralin çekilerek vajinal fitil ve ağızdan antibiyotik tedavisi gerekebilir.

11) Hamilelik

Hamilelik sırasında hormonlarda ciddi değişiklikler olur. bu da beyaz krem renkli kokusuz akıntılara sebep olur. Bu akıntılar haftadan sonra artış gösterir. Zararsız olup normaldir

Ancak hamilelik esnasında kanlı ya da sarı yeşil köpüklü kötü kokulu akıntı varsa mutlaka muayene edilmesi gerekir.

Diğer yandan hamilelerde beyaz süt kesiği gibi parça parça pütür pütür akıntılar görülebilir. Çoğu zaman kaşıntının eşlik ettiği bu akıntıların sebebi çoğu zaman MANTAR ENFEKSİYONU dur.  Bebeğe zararı olmayan fitil ve kremlerle tedavi edilir.

12)Vajinal doğum 

Vajinal doğum sonrası rahim ağzında yırtıklar oluşabilir. İyi tedavi edilmez ise doğumdan sonra geçmeyen jöle tarzında akıntılara sebep olabilir. 

Bu nedenle vajinal doğumlar deneyimli hekimler tarafından yapılmalı doğum sonrası yırtıklar varsa tedavi edilmelidir.

13) Geçirilmiş Sezaryen Ameliyatı (NİŞ)

Sezaryen ameliyatı sonrası ameliyat kesisinin yapıldığı rahim bölgesinde cep şeklinde doku kayıpları oluşabilir. Buna niş adı verilmektedir.

Jel ya da jöle tarzında geçmeyen vajinal akıntı ile kendini belli eder. Çoğu zaman kokusuz ve renksizdir. Kaşıntı eşlik edebilir.

Sezaryen sonrası tekrar hamile kalmada güçlük sorununa neden olabilir.

Tedavisinde cep şeklindeki doku kaybı cerrahi olarak ortadan kaldırılmalıdır.

14) Hormon bozuklukları

Vücudumuzun sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlayan hormonların eksik ya da fazla olması durumlarında geçmeyen akıntılar karşımıza çıkabilir. 

Geçmeyen genital akıntıya adet düzensizliği de eklenmişse mutlaka hormon testleri de yapılması gerekir.

15) Vajinadaki  Yabancı cisimler

Kız çocuklarında geçmeyen akıntılarda nohut, oyuncak parçaları, kadınlarda ise vajina içinde kalmış prezervatif ve tamponlar  gibi yabancı cisimler geçmeyen genital akıntıya sebep olabilirler.

16)  Kanser ve Tedavileri  de akıntıya sebep olabilirler.

Vücudun herhangi bir yerinde görülen kanser ve kemoterapi ve de radyoterapiler bağışıklık sistemini hormonları etkileyerek vajinal kuruluk kanlı akıntı ve geçmeyen vajinal enfeksiyonlara sebep olabilir. 

Hormon eksikliği varsa tedavide lokal vajinal hormon kremleri verilebilir. Ancak meme kanseri gibi durumlarda bu hormon ilaçları kanser tedavisini olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle doktor bilgisi dahilinde bu ilaç tedavileri verilebilir

-->Anormal akıntı durumunda mutlaka jinekolojik kontrol yapılmalı  smear ve kültür testleri alınmalıdır.

Ezbere ilac tedavisi yerine  sonuçlara göre uygun ilaç kullanımı tedavi başarısında esastır.

Günümüzde kimyasal maddelere ister istemez daha çok maruz kalma,

genel olarak bağışıklık sisteminin daha zayıf olması

diğer yandan cinse yolla bulaşan enfeksiyonların yaygın olarak karşımıza çıkması nedeniyle geçmeyen tedavilere yanıt vermeyen ya da sık tekrar eden vajinal akıntı ve enfeksiyonlar sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

İlk başta çok önemli olmayan bir sağlık sorunu gibi görülse de tekrarlayan geçmeyen vajinal akıntılar, hastaların sosyal ve beden sağlığını son derece olumsuz etkilemekte bunların yanısıra psikolojik ciddi sorunlara yol açmaktadır.

Bu nedenlerle geçmeyen sık tekrar eden vajinal enfeksiyon durumlarında konu ciddi bir şekilde ele alınmalıdır.

Acele ile yapılan değerlendirme ve muayeneler hastanın tam olarak tedavi almasını önlemekte yanlış veya eksik tedaviler vajinal enfeksiyonların kronikleşmesine kalıcı olmasına sebep olabilmektedir.

Tekrarlayan ve geçmeyen vajinal / genital akıntısı olan hastalar

- Detaylı olarak değerlendirilmelidir.

- Bugüne kadar aldığı ilaç tedavileri aldığı teşhisler, şikayetleri, mevcut hastalıkları ve geçirdiği ameliyatla , alerjileri ayrıntılı olarak öğrenilmelidir.

-Kullandığı ilaçlar , deterjanlar, günlük pedler , genital temizleyici intim likitler sorgulanmalıdır.

-Jinekolojik muayene detaylı olarak yapılmalıdır.

-Şüpheli bir bulgu saptandığında rahim ağzı ve vajinal dokular bir büyüteç / mikroskop olan KOLPOSKOPİ aracı ile tek tek incelenmelidir.

-Muayene bulgularına göre gerekli  KÜLTÜR  TESTLERİ yapılmadır

-SMEAR testi ve gerekirse HPV TİPLENDİRME testleri de yapılabilir.

-Yoğun akıntıların varlığında vajinal doku ve rahim ağzı enfeksiyonu önleyici özel solusyonlarla muayene esnasında yıkanmalı ve temizlenmelidir. 

Uzun zamandır süren vajinal enfeksiyonun tedavisi tek bir muayene ve ilaçla mümkün olmayabilir. 

Birden fazla mikrobun vajinal bölgeye yerleştiği durumlarda sorunlar ve bu mikropların oluşturduğu enfeksiyonlar sıra ile tek tek tedavi edilmelidir.

Böyle durumlarda hasta belli aralıklarla kontrole çağırılır.

Tedavi sonrası mutlaka iyileşme olsa dahi hasta kontrole gelmelidir.

ÖNEMLİ HATIRLATMA !!

İlaç tedavisinin yanında hastanın yaşam tarzını gözden geçirmesi önemli bir husus olduğu unutulmamalıdır.

- Tek eşlilik

-Cinsel birliktelik esnasında hijyene önem verme ,kimyasal içerikli jel vs kullanılmaması

-Prezervatif kullanılması

-Vajen içinin yıkanmaması  ( vajinal duş önerilmez )

-WC sonrası genital bölgenin önden arkaya doğru temiz su ile temizlenmesi ve sonra iyice kurulanması

-Genital intim temizleyicilerin kullanılmaması

-Rahat pamuklu çamaşırların tercih edilmesi

-Islak mayo ile kalınmaması

-Sistemik hastalıkların enfeksiyonların araştırılması saptanması 

-Stres kontrolu

-Yeterli uyku , sağlıklı beslenme ve spor

-Sigaradan uzak durulması

-HPV aşısı yapılması 

ilaç tedavisi kadar önem taşımaktadır.

Op Dr Zeki SALAR

Memorial Ataşehir Hastanesi Kadın Hast ve Doğum Uzmanı İstanbul

Genital Bölgede Koku

Vajinada bulunması gereken ‘laktobasil’ grubu bakteriler kandaki şekeri alır, parçalar ve laktik aside çevirir. Laktobasillerin yaptığı şeker parçalama işlemi nedeniyle ortaya çıkan laktik asidin kokusuna da genital koku denir. Bu asidin PH değerine, vajinal asidik değer denir ve normali 4 olarak kabul edilir. PH değeri, genital bölgedeki laktobasiller ile ilgilidir. Laktobasillerin eksik olması genital bölgede sorun olması anlamına gelir. Genital bölgedeki yararlı bakterilere flora veya biota denir. Bu bakteriler dezenfektan ve antiseptik rolü de üstlenir. 

Vajina doğası gereği, hava alması gereken, ortalama bir sıcaklık ve nemde bulunması gereken bir organdır. Bunu sağlayan vajinal florada, bir takım yararlı organizmaların baskın halde bulunması gerekir. Vücudumuzun dışarıya açık her ortamında olduğu gibi, ellerimiz,  burnumuz, kulağımız vs. vajina içinde de bir takım bakteriler, mikroorganizmalar olabilir. İşte bu dengenin bozulması vajinal akıntıya veya akıntısız vajinal kokuya neden olur.

Kötü Vajinal Koku Kanser Değil Enfeksiyon Belirtisi

Kadınların cinsel sağlığını ve yaşamını olumsuz etkileyen en önemli sorunlar arasında yer alan, daha çok da enfeksiyon kaynaklı olan akıntılar, "normal fizyolojik akıntılar" ve "enfeksiyona bağlı akıntılar" olarak ikiye ayrılır. Fizyolojik akıntılar; kokusuz, saydam, renksiz, adetin belirli zamanlarına göre miktarı artıp azalan akıntılardır. Rahim ağzından gelen sümüksü ve saydam renkli bu akıntılar hormonlar ile ilgili olduğundan belirli zamanlarda artış gösterir. Muayenede bulgu yoksa, normal kabul edilir.

‘Kötü kokulu akıntı’ kesinlikle bakteriyel enfeksiyon göstergesidir. Mantar akıntıları, HPV ve rahim ağzı kanseri de yine kokulu olmaz. Vajinal koku yalnızca bakteriyel nedenlerden olur. Elbette virüs varken üzerine bakteriyel enfeksiyon gelirse genital koku oluşabilir. Dolayısıyla genital bölgede kötü koku deyince akla bakteriyel enfeksiyon gelmelidir. Tabii burada enfeksiyona yatkın olan kişileri de unutmamak lazım. Bölgenin temizliğine dikkat etmeyen, diyabetik, AIDS gibi bağışıklık sistemini baskılayıcı durumu olanlar enfeksiyona yatkın olan kişilerdir.

Tuvaletten Mikrop Kapmak Zor Bir İhtimal

Türkiye’de pek çok kadın klozete oturmadan önce genellikle kapağın temiz olup olmadığını kontrol eder. Hatta öncesinde temizleyip, üzerini de klozet örtüsü veya peçeteyle kapatır. Islak bir akıntı damlasının üzerine oturulursa enfeksiyon riski doğabilir. Ancak kurulanmış ve üzeri örtülmüş bir klozetten mikrop kapılması son derece nadir bir durumdur. Bu durumda enfeksiyonun tuvaletten kapıldığı söylentisi pek doğru değildir. Doktora başvuran kişilerin bir kısmı da havuzdan mantar kaptığı şikayetiyle gelir. Yüzerken vajinanın içerisine suyun girme ihtimali pek yoktur. Dolayısıyla havuzdan veya küvetten mikrop kapma ihtimali düşüktür.

Cinsel İlişki Genital Kokuyu Tetikler mi?

Cinsel ilişki öncesi heyecanlanma ve sıvı artışı olur. Var olan doğal kokuyu artırır. Erkeğin boşalması sonucu gelen spermin kendine has bir kokusu vardır. Kadın buna alışık değildir. Spermle birlikte erkekten bir bakteri gelirse doğal olarak onun da bir kokusu vardır. Sonuç olarak bir kadın eşinden enfeksiyon almasa bile ilişki sonrası koku olması normaldir. Ama ilişki sonrası erkekten gelen koku, bozuk balık kokusuna benziyorsa tedavi edilmesi gerekir.

Genital Koku Hangi Rahatsızlıklardan Kaynaklanabilir?

Kötü koku kadının yaşamının her alanını etkileyebilir. Fizyolojik koku dışında kendisini hatta bazen çevresini rahatsız edecek kadar koku olabilir. Bu kokuların iki nedeni vardır: 

• Kanama zamanındaki kanın içinden çıkan değişik kimyasal maddelere bağlı olan koku.
• Bakteriyel enfeksiyonlar olduğunda genellikle bozulmuş balık kokusu gibi tanımlanan ağır bir koku.

Bu nedenlerden ikincisi enfeksiyonu düşündürür. Teşhisi ve tedavisinin doğru bir şekilde yapılması gerekir. Çünkü enfeksiyonlar zamanında tedavi edilmezlerse vajenle sınırlı kalmaz; rahim ağzına, rahim içine ve tüplere kadar giderek kısırlığa yol açan sorunlar çıkarabilir. Akıntı ve kokuyu her zaman normal kabul etmemek gerekir. Bu yüzden her kadının kendi vajinal kokusunu bilmesi bunun dışında doğal olmayan kokulardan şüphelendiğinde doktoruna başvurması uygun olur. Sigara içmek, birden fazla partner ile beraber olmak ve vücut ısısındaki değişiklik vajinal kokunun diğer nedenleri arasında yer alır.

Diyabet Vajinal Mantar Nedeni

Diyabet hastalığında da özellikle tedavilere dirençli genital mantar enfeksiyonları sık görülür. Bu nedenle sık tekrarlayan ya da tedavilere direnç gösteren durumlarda hijyen eğitimi ve gizli diyabet olup olmadığı kontrol edilir. Klamidya ve gonore (bel soğukluğu) enfeksiyonları, üst genital yollarda yapışıklığa yol açıp kısırlık nedeni olabilir. Aynı zamanda karın iç zarını da iltihaplandırıp "pelvik iltihabi hastalık" adı verilen, kasık ağrısı ve kısırlık şikayetlerine neden olan tekrarlayıcı nitelikteki hastalığın da en önemli nedenleri arasında kabul edilirler. Bu gibi durumlarda eş ile birlikte antibiyotik tedavi uygulanması gerekir. Çok sık antibiyotik kullanmak da vajinal florayı değiştirebilir ve koku ile akıntıya sebep olabilir.

Yeşil Vajinal Akıntı

Enfeksiyona bağlı olarak ortaya çıkan akıntıların belirtileri arasında akıntının renkli, kokulu, rahatsız edici miktarda görülmesi ayırıcı tanı olur. Bakteri, mantar ya da parazit kökenli olabilen bu akıntılar, genelde gri, sarımsı gri ya da yeşil renkli olup, yanma ve kaşıntıya da neden olabilir. Klinik muayene yoluyla akıntının karakterinden etken hakkında bir ön fikir edinilebilse de mikroskop altındaki özel görünümlerine göre bu enfeksiyonların tiplendirilmesi en doğru yöntem olarak kabul edilir.

Genital Bölgenin Hijyeni Nasıl Sağlanır?

Vajina kokusu yaşamamak ya da vajinal rahatsızlıklara yakalanmamak için kadınların genital temizlikte dikkat etmesi gereken bazı konular vardır. Normal şartlarda temizlenmesi önerilen ‘vulva’ denilen dış genital bölgedir. İç kısmın temizlenmesi ise önerilmez. O bölgeyi koruyan bakteriyel duvar olduğu için yıkanması sağlıklı değildir. Aksine zararlıdır. Ancak kadın ve erkeğin çok eşli yaşamı varsa vajinanın dezenfeksiyonunu sağlamak gerekebilir. Burada alınacak önlemlerden biri kondom kullanılmasıdır. Her şeye rağmen enfeksiyon kapıldıysa gecikmeden doktora başvurulmalıdır. Normal olmayan koku ve akıntıdan bahsedilip gereken teşhis ve tedavi uygulanmalıdır. Vajinal temizlik öneriliyorsa doktor tavsiyesiyle vajen kokusu ve enfeksiyonun olmaması için özel solüsyonlar kullanılabilir.

Vajinal Koku İçin Antibiyotik Kullanmak Doğru mu?

Genital bölgeden gelen akıntı berrak ve kötü kokuya yol açmıyorsa fizyolojiktir ve bir hastalığa işaret etmez. Kötü kokulu ve fazla akıntı varsa, idrar yaparken yanma ve kaşıntı söz konusuysa vajinada enfeksiyon vardır. En sık görülen şey akıntı ve kötü kokudur. Bakteriyel enfeksiyonlar rahim ağzı ve rahim tüplerini tuttuklarında ciddi sonuçlara da neden olabilir. Onun için basit bir enfeksiyon kadının organ kaybına kadar gidecek sonuçlar doğurabilir. Rahim ağzından biyopsi alınması, kürtaj veya rahim filmi gibi vajinal girişim geçirecek kişilerin de enfeksiyon kapma ihtimali olabilir. Böyle durumlarda önceden tedbir almak için gün içerisinde antibiyotik kullanılabilir. Antibiyotik tedavisi doktor kontrolünde gerçekleşmelidir.

Regl Döneminde Vajinal Koku Normal mi?

Regl döneminde akan kan ve çıkan koku rahmin içerisinden gelir ve steril sayılır. Dolayısıyla enfeksiyon kaynaklı bir koku değildir. O, kanın içindeki kimyasal madde veya kanamanın beraberinde getirdiği dokulardan ve proteinlerden kaynaklanır. Sık sık ped ve iç çamaşırı değiştirmek dışında özel bir temizlik yapmak gerekmez. Tersi durumda nemli bir bölge olması ve PH dengesi bozulduğu için enfeksiyon riski doğabilir. Bir ped en fazla saat kalabilir. Aynı şey vajinal tampon için de geçerlidir. Duş alışkanlığı regl döneminde daha sık hale gelebilir. Genital bölgenin enfeksiyon kapma riskini azaltmak için pamuklu pedler tercih edilebilir. Aynı zamanda ped ve vajinal tampon arasında sıklıkla karşılaştırmalar yapılır. Ancak sık değiştirilmesi şartıyla ikisinin birbirine herhangi bir üstünlüğü yoktur.

Vajinal Akıntı Tedavisi

Vajinal akıntıya yol açan etken hangisi ise tedavi ona göre yapılır. Bu tedaviler, ağızdan alınan ilaçlar şeklinde sistemik, fitil ve kremler şeklinde uygulanabilir. Tüm bunların yanı sıra kadının hijyen eğitimi hakkında da bilgi edinmek gerekir. Çünkü yanlış hijyen uygulamak, bu tip enfeksiyonların tedaviye dirençli olmasına ve sık sık tekrarlamasına yol açar. Sıkça yapılan hatalardan biri de vajina bölgesinin sabunla yıkanmasıdır. Bu vajinanın pH dengesini değiştirir. Mantar ve bakteryel sorunlarla seyreden koku ve akıntıya neden olabilir. Vajinanın sadece ılık suyla temizlenmesi önerilir. Vajinal şampuan kullanacak kişilerin ise haftada iki defa bol su ile durulayarak kullanmalarını önerilir.

Genital Bölge Kokusu Nasıl Giderilir?

İç çamaşırıyla birlikte külotlu çorap, tayt ve streç kot pantolonlar bakterilerin üremesine neden olabilir. Çünkü vajinanın olduğu ‘perine’ denilen bölge zaten nemin ve ısının yüksek olduğu karanlık bir bölgedir. Nem, ısı ve karanlık mikroorganizma denilen bakterilerin çok sevdiği bir ortamdır. Basit önlemlerle enfeksiyonla gelen genital kokular önlenebilir. Bunlar önlemler şunlardır:

• Sıkı çamaşır ve kıyafetler olabildiğince az giyilmelidir. Giyildiği zamanda eve gidince ilk fırsatta çıkarılmalıdır. 
• Kilotlu çorapların da ilk fırsatta çıkarılması uygun olur. Hatta çok sık enfeksiyon geçiren kadınlara ortasındaki ağı kesmeleri önerilebilir.
• Naylon sentetik iç çamaşırı nefes almaz. Dolayısıyla enfeksiyonlara daha yatkındır. Tercih edilen pamuklu iç çamaşırlarıdır. Yine modern dünyada sıklıkla giyilen tanga tipi ipli çamaşırlar, enfeksiyon geçiren kişiler için uygun bir tercih değildir. Kadınların klasik tipli iç çamaşırı giymesi önerilir.

Vajinal enfeksiyon bakteriler, mantarlar, parazitler ve virüsler gibi bazı mikroorganizmalar tarafından vajenin içinde ve etrafında (vulva) gelişen enfeksiyonlardır. Bu mikroorganizmalar lacatbasillus gibi normalde sağlıklı vajende olması gereken mikroorganizmalarla bereber çok az miktarda olabilir. Ancak vajinal duş, antibiyotik, tampon kullanımı ve gebelik gibi çeşitli etkiler nedeniyle yararlı mikroorganizmaların azalması ile enfeksiyon yapan şeyler çoğalabilir.  Böylece vajinal enfeksiyon ve sonucunda kötü koku, yanma, kaşıntı gibi şikayetler başlar. Bazen de yanma kaşıntı gibi şikayetler enfeksiyon nedeniyle olmayıp alerji ve tahriş nedeniyle de olabilir.

Diğer vajinal enfeksiyonlar cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar olup korunmasız ve çoklu ilişkilerde sık rastlanır.

Genital bölgede oluşan enfeksiyonlarda şikayet ve bulgular

Enfeksiyonun cinsine göre oluşan şikayetler:

• Vajinadan normalin dışında bir akıntı; kalın, beyaz, peynirimsi, ince, gri, yeşilimsi, sarı-yeşil, kötü kokulu, kokusuz
• Vajen içinde veya vulvada kaşıntı ve rahatsızlık hissi
• Ödem ve kızarıklık
• İlişkide ağrı ve/veya yanma
• İdrar yaparken ağrı ve/veya yanma
• Kasık ağrısı
• İlişki sonrası kanama
• Vulva vajende siğiller, yaralar

Bu şikayetlerden biri ya da birkaçı aynı anda olabilir. Herhangi bir enfeksiyon olmadan da kaşıntı olabilir. Normal sağlıklı vajenden de salgı gelir. Bu salgı ovulasyon veya kanama öncesi gibi adet dönemi boyunca, gebelikte doğum kontrol hapı kullanma gibi farklı durumlarda farklılık gösterir. Ancak sebebi açıklanamayan anormal akıntı enfeksiyon belirtisi olarak kabul edilmelidir.

Genital bölgede kötü koku, kaşıntı, yanma gibi şikayet oluşturan enfeksiyonlarda tanı

Bazen enfeksiyonun tanısı şikayet ve bulguların iyi tarif edilmesi ile konulabilir. Genital muayene ve şikayetler ile kötü koku, kaşıntı ve yanma nedeni olan enfeksiyonun büyük ölçüde tanısı konur. Çok nadiren tetkik ve biyopsiye ihtiyaç duyulur.

Şikayetler dinlendikten sonra öncelikle vulva bölgesi muayene edilir. Bu bölgedeki, kızarıklık, akıntı, renk değişikliği, yara ve diğer anormallikler gözlendikten sonra spekulum ile vajen içi ve rahim ağzı incelenir. Tanıda şüphe varsa smear ve akıntıdan mikroskobik inceleme için örnek alınır.

Ayrıca gebelik şüphesi ve idrar ile ilgili şikayet varsa bunlarla ilgili testler de istenir.

Vajinal enfeksiyon tipleri

Sık görülen vajinal enfeksiyonlara bakacak olursak:

• Bakteriyel vajinozis: Normalde vajen florasında olan bakterilerin çok fazla üremesi ile oluşan bir enfeksiyondur. En sık görülen vajinal enfeksiyondur. Çoğunlukla bulgu vermez ve şikayet oluşturmaz. Şikayet olanlarda ince gri beyaz, bozuk balık kokulu akıntı olur. Genellikle kaşıntı, ağrı ve rahatsızlık hissi vermez. Cinsel yolla bulaşan bir hastalık olmasada cinsel olarak aktif olanlarda daha fazla görülür. Sigara, vajinal deodarant kullanımı ve spiral enfeksiyon riskini arttırabilir.
• Kandidiazis: Normalde vajen florasında bulunan kandidaların fazla miktarda çoğalmasıyla olan bir hastalık. Kalın beyaz krem şeklinde peynir kesiği gibi akıntı, kaşıntı ve kızarıklık yapabilir. İlişki ve idrar yaparken ağrı olabilir. Enfeksiyon nedeniyle antibiyotik kullanma, diyabet, gebelik, stres gibi vajendeki laktobasillerin miktarını azaltan durumlarda mantar enfeksiyonu artar.
• Klamidya: Cinsel yolla bulaşan en sık enfeksiyondur. Bakteriyel bir enfeksiyon olup belirgin bir bulgusu yoktur. Normalden daha fazla akıntıya neden olabilir. Bazen ilişki sonrası kanama görülebilir.
• Gonere: Cinsel yolla bulaşan başka bir hastalık. Klamidya ile birlikte sık görülür.
• Trikomonoziasiz: Cinsel yolla bulaşan paraziter bir enfeksiyon. Enfeksiyon olanların yaklaşık yarısında herhangi bir semptom olmaz. Sarı beyaz, kötü kokulu, köpüklü akıntı olur. Vulvada hafif ağrı ve kızarıklık olabilir. Eş tedavisi gerekir.
• Viral vajinitler: Uçuk (herpes), kondilom (HPV) çoğunlukla cinsel yolla bulaşan hastalıklardır. Genital herpeste eğer bulgu olursa genital bölgede ağrılı, kızarık kabarcık lezyonlar şeklinde olur. Ayrıca başağrısı ve ateş de olabilir. Herpes enfeksiyonu bir kez olduktan sonra iyileşme olsa bile tamamen vücuttan atılmaz. Zaman zaman şikayetler tekrarlayabilir. Kondilom vulva, vajen, serviks, anüs ve ağızda görülebilir. Bazen kendiliğinden kaybolsada çoğu zaman krioterapi, koter, ameliyat ve ilaç tedavisi gerekebilir.
• Enfeksiyon nedeniyle olmayan vajinitler: Enfeksiyon olmadan da vajinal sprey ve duş, spermisidler, antibiyotikler ve başka nedenlere bağlı alerjik reksiyon sonucunda vajinit olabilir.
• Atrofik vajinit: Menopoz döneminde hormon seviyesinin azalmasına bağlı gelişen bir vajinittir. Hormon eksikliği atrofiye neden olur ve buna bağlı kaşıntı, vajinal kuruluk, kızarıklık, ilişkide ve idrar yapmada ağrı gibi şikayetler oluşur.

Vajinal enfeksiyon tanısı

Vajinitin tıbbi hikaye ve muayene ile çok büyük olasılıkla tanısı konur. Şüpheli durumlarda akıntının mikroskobik incelemesi ve nadiren de kan testi ve biyopsi kesin tanı konulmasında yardımcı olur.

Vajinal enfeksiyon tedavisi

Vajinitin tedavisinde başarılı olabilmek için doğru tanı koymak önemlidir. Farklı enfeksiyonlarda şikayet ve bulgular benzerlik gösterdiği için tanı koymak zor olabilir.

Tedavide bütün vajinitler yönelik değil kesin tanısı konan vajinite göre planlama yapılmalı. Eksik ve yanlış tedavi vajinitin kronik hale gelmesine ve sonrasında tedavinin zor olmasına neden olur.

Enfeksiyon nedeniyle olmayan vajinitler iyi değerlendirilip tedavisi yapılmalı. Hormonal değişiklik nedeniyle olan enfeksiyona antibiyotik vermek durumu daha da ağırlaştırır.

Vajinal enfeksiyondan korunma

Vajinal enfeksiyondan korunmak için öncelikli olarak yapılması gerekenleri sıralarsak:

• Dar ve nemli tutan kıyafetler kullanmamak; nemli ortamlarda mantar enfeksiyonunda artış olur.
• Islak kıyafetlerle uzun süre kalmamak
• Laktobasillusların çoğalması için yoğurt yemek ve probiyotik kullanmak
• Vajeni temizlemek için ağır kokulu sabun ve deodarant kullanmak
• Vajinal duş vajen PH’ını arttırdığı için kesinlikle yapılmamalı
• Cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemek için prezervatif kullanmak
• Atrofik vajinit için hormon tedavisi almak
• Düzenli muayene olarak hastalıklar kronik hal almadan erken dönemde tedavi olmak

Vajinal enfeksiyon ile ilgili sık sorulan sorular

Vajinal enfeksiyondan ne kadar sürede kurtulabilirim?

Tedavi süresi vajinitin nedenine bağlı. Yaklaşık olarak kandida 3 gün, trikomonas gibi antibiyotik tedavisi alınırsa 7 gün, genital herpes 21 gün, kondilom birkaç ay sürebilir.

Yoğurt vajinal enfeksiyon tedavisinde kullanılabilir mi?

Yoğurt ve prebiyotikler vajendeki yararlı mikroorganizma olan laktobasilusların çoğalmasına yardımcı olduğu için mantar enfeksiyonlarını azaltabilir. Ancak kesin çözüm değildir.

Vajinal duş yapmak sağlıklı mı?

Kesinlikle hayır. Vajinal duş vajen PH’ını arttırdığı için laktobasilusların azalmasına bunun sonucunda enfeksiyon artmasına neden olur.

Vajinal akıntı normal mi?

Adetin farklı dönemle farklılık göstererek bir miktar akıntının olması normal. Normal akıntı hafif bulanık, iritasyon yapmayan, çok az kokusu olan, sulu kıvamda bir akıntıdır. Ovulasyon zamanı ve adete yakın dönemde akıntıda değişiklikler olabilir.

Vajinit bulaşıcı mı?

Cinsel yolla bulaşan HPV, HSV, trikomonas bulaşıcıdır. Bakteriyel vajinozis, kandidiazis, atrofik vajinit ise bulaşıcı değildir.

Tedavi olmadan vajinit kaybolabilir mi?

Vajinit olduktan sonra kendiliğinden geçmesini beklemek çok yanlış. Uzun süre beklenirse tedavisi oldukça zorlaşır.

Vajinal kandida da risk faktörleri nelerdir?

• Antibiyotik tedavisi
• Kontrol edilemeyen diyabet
• Gebelik
• Yüksek doz estrojen içeren doğum kontrol hapları
• İmmün sistemi etkileyen hastalıklar (HIV, organ nakli gibi)
• Tiroid ve endokrin bozukluklar
• Kortikosteroid kullanımı
• Vajinal duş

Sağlıklı vajen için 8 kural

Bütün kadınların vajen sağlığına dikkat etmeleri gerekir. Vajinit tedavisi sağlıklı vajen elde etmekten daha zor ve zahmetlidir. Yaşa bağımlı olmakla beraber vajen asidik bir ortamdır.  İçinde barındırdığı yararlı mikroorganizmalar enfeksiyon yapan mikroorganizmaların çoğalmasına engel olur. Sağlıklı vajen için dikkat edilmesi gereken kurallar:

1. Vajinal duş yapmayarak vajen PH’ını korumak: Normal vajen PH’ı 3,,5 arasıdır. Vajinal duş yapılırsa PH asidik olmaktan çıkıp 7 ve üzerine çıkarak bazik olabilir. PH yükselince laktabasiluslar azalır enfeksiyon ihtimali artar.
2. Vajen sağlığı için sağlıklı beslenme: Dengeli beslenme, yeteri kadar sıvı tüketme vajen sağlığı için olumlu bir adımdır. Yoğurt kandida olmasını engelleyebilir.
3. Güvenli seks:  Tek eşlilik, prezervatif kullanımı cinsel yolla bulaşan hastalıkların olmasını engelleyecektir.
4. Düzenli genital muayene: Hiçbir şikayet olmasada senede bir genital muayene ve pap smear testi yapmak olabilecek sorunların erken tespiti ve tedavisi için önemli.
5. Tedaviye erken başlamak: Kandida, bakteriyel vajinozis ve trikomonas en sık vajinitlerdir. Gecikmek ya da kendiliğinden geçmesini beklemek sorunun daha da kötüleşmesine sebep olur.  Tedavi olmayınca vajen florası daha kötü olacaktır. Böylece diğer enfeksiyonlar da daha hızlı gelişecektir.
6. İlişkide ihtiyaç olursa yeterli kayganlaştırıcı kullanılmalı: Eğer ilişkide vajen ve vulva yeteri kadar ıslanamıyorsa mutlaka kayganlaştırıcı kullanımalı. Ancak bu kayganlaştırıcılar petrol ürünü değil doğal kayganlaştırıcılar olmalı.
7. Kıyafet seçimi: Terleten fazla nem olmasını sağlayan kıyafetlerden uzak durulmalı. Pamuklu ve beyaz iç çamaşırlar tercih edilmeli.
8. İyi hijyen koşulları: Sağlıklı vajen için temizliğe dikkat edilip iyi hijyen koşulları sağlanmalı. İç çamaşırları yüksek derecede yıkanıp ütülenmeli, deodorant kullanmamalı, tuvalet temizliğine dikkat edilmeli.