Tombik Balığı Lezzetli Mi

Uskumru, Torik ve Orkinosu içeren bir familyadandır. Sürüler halinde yaşayan pulsuz siyah etli bir göçmen balıktır. Sırtı çizgili, karnı gümüş rengindedir. Uzunluğu 1 metreye kadar varır. Bu familyanın çeşitleri bütün denizlerimizde görülmekle birlikte en lezzetlileri Karadeniz ve Marmara'da avlanılan tipleridir. Karadeniz ve Marmara Palamutunda baştan kuyruğa doğru muntazam çizgiler halinde giden, dördü koyu, üçü açık menevişli 7 adet band bulunur. Ege'de yaşayan, tombik, benekli orkinos ve yazılı orkinos isimleri alan yakın akrabasında ise sırttan karına doğru dalgalar halinde yine en az 16 adet alacalı bant ile karın civarında en az üç adet siyah benek bulunur. Bu cinsin etinin tadı hakiki palamuta nazaran hiç güzel değildir. Ama çok kişi bu özelliği bilmeyip palamut diye aldanır ve sonra palamuttan soğur. Palamut avı ağustos ayında başlar. Önce Karadeniz'de sürüler halinde vanoz ve çingene palamutu, eylülden itibaren de palamut gelmeye başlar. En lezzetli zamanda eylül başından şubat ortalarına kadar olan zamandır. Bu mevsimde çok yağlı olduğundan tavası biraz ağır kaçar. Bu nedenle ızgarası ve fırını tavsiye edilir. Aynı mevsimde yahnisi de harika olur. Diğer mevsimlerde tavası yapılabilir. Palamut siyah etli bir balık olduğundan buğulaması ve çorbası tavsiye edilmez.

Palamut'un boyuna göre isimlendirilmesi.

1-20 cm ye kadar palamut vanozu.

2-20-30 cm arası çingene palamutu

3-31-40 cm arası palamut

4-40-50 cm arası kestane palamutu

5-51-60 cm arası torik

6-61-65 arası sivri

7-65-70 cm arası altıparmak

8-70 cm den büyük zindan delen.

Torik ve toriğin büyük boyları palamuttan daha çok yağlıdır bu nedenle tuzlama ve lakerdası tercih edilir.

Palamut balığı sonbahar mevsiminde lezzetiyle sofraların vazgeçilmezleri arasında yer almaya devam ederken, Edremitli balıkçı Orçun Yüksel bu balığın temizlenmesinden pişirilmesine kadar püf noktalarını anlattı. Yüksel, zengin besin değeriyle önemli bir gıda olan palamut balığının bu yıl ‘var yılı’ olduğunu ve vatandaşlar tarafından bolca tüketildiğini söyledi.

Balıkçı Orçun Yüksel, “Bu yıl palamut yılı diyebiliriz. Aynı zeytinde olduğu gibi bir yıl oluyor bir yıl olmuyor. Bu sene oldukça boldu ve fiyatı da uygundu. Balığın o günkü yakalanma durumuna göre günlük olarak fiyatlar değişiyor" dedi.

‘EŞSİZ BİR DAMAK TADI VARDIR’

Palamut balığının genellikle ızgara olarak tercih edildiğini söyleyen Orçun Yüksel, “Gelişimini tamamlamış palamut balığı, kırmızı et tadı verir. Besin değeri olarak da oldukça kuvvetlidir. Yağlı bir balık olduğu için de eşsiz bir damak tadı vardır. Bu lezzeti yakalayan kişiler, balık denildiğinde palamut harici bir balığı düşünemezler. Palamut balığının özellikle yapılan birkaç kesim şekli vardır. Yuvarlak olarak kesilen palamut balığı, genellikle tepsiye dizilir. Buğulama olarak sofralarda yerini alır. Ayrıca bu şekilde ızgara ve kızartması da yapılabilir. Mangallık olarak isterseniz de fileto çıkarılabilir. Doyurucu bir balıktır. Gelişimini tamamlamış bir palamut balığı, 2 kişiyi rahatlıkla doyurur. Bu dönemde tavsiye ediyor ve herkesin yemesini istiyoruz” diye konuştu.

'UYANIKLIK YAPANLAR VAR'

Palamut balığının farklı çeşitleri olmadığını vurgulayan Orçun Yüksel, sadece boyut ve ağırlığına göre farklı isimlerde anıldığını söyledi. Yüksel sözlerini şu şekilde sürdürdü: “100-150 gramken mekik, yarım kiloyu aşınca palamut, 1 buçuk kiloyu aştığında torik ve zindandelen olarak devam eder. Bu güzel balığı maddiyat açısından uyanıklık yapıp, kullanan arkadaşlar da var. Tombik denilen ton balığının yavrusu vardır. Bu balık daha çok yüzeyde yaşadığı için kan oranı daha yüksektir. Palamut balığına da benzer. İkisini yan yana koyduğunuzda ayırt edilmesi aslında çok kolaydır. Tombik diye nitelendirdiğimiz balık biraz daha çekik gözlüdür. Üstünde çizgiler sanki eski yazıyla yazılmış gibidir. Ayrıca balığı kestiğinizde çok kanlıysa, suya bıraktığınızda ya da balığı pişirirken kan salıyorsa o tombik balığıdır. Tatsız, tuzsuz bir balıktır. Beslenme açısından yenir mi, denizden babamız çıksa yenir. Fakat, palamutla aynı lezzeti tutmaz. Maddiyat olarak daha düşüktür ama daha çok kazanmak isteyenler palamutla eşdeğer olarak tutmaktadır”