Uygarlık genel, evrensel ve soyut kavramlardır. İnsanlık tarihinde uygarlık kavramı kentsel yerleşimler ile ortaya çıkmıştır. İnsanların uğraşlarında uzmanlaşması ve becerilerin artması ve yeni fikirler üretmesi kent ve kasabaların oluşmasına sebep olmuştur.
Dünyanın İlk Uygarlıkları
Dünyada yapılan birçok Arkeolojik kazılarda çok eski dönemlere ait uygarlıkların kalıntılarına rastlanmaktadır. Arkeolojik kazılarda bulunan tarihi eserler eski dönemlerde yaşayan medeniyetlerin özelliklerini de yansıtmaktadır. Dünya üzerinde M.Ö. çok eski yıllara dayanan uygarlıklar bulunmaktadır. Bu uygarlıkların bazıları şunlardır:
- Mezopotamya Medeniyetleri
- Mısır Medeniyeti
- İnka Medeniyeti
- Maya Medeniyeti
(Büyük halini görmek için haritaya tıklayınız.)
Kaynak: seafoodplus.info
Mezopotamya Medeniyetleri
Mezopotamya medeniyetleri Fırat ve Dicle Nehirleri arasında kurulmuştur. Başlangıcı M.Ö. yıllarına dayanmaktadır. Mezopotamya medeniyetleri arasında bulunan Sümerler, Akadlar, Elamlar, Asurlar ve Babiller Mezopotamya'da kurulan ilk devletlerdir. Geçim kaynakları tarımdır. Bu sebeple yaşadıkları bölge tarıma elverişli bir bölgedir. Bu medeniyetler ise bataklıklara veya sulama kanallarına yapılmıştır.
Mısır Medeniyeti
Kurulduğu bölge Afrika Kıtasında Nil Nehri ve etrafıdır. Kuzey bölgesinde Akdeniz yer almaktadır. Doğu ve batı bölgelerinde çöller bulunmaktadır. Bu medeniyetlerin burada kurulmasının en önemli sebebi Nil'in çöle hayat veren bir su kaynağı olması ve verimli toprakların bulunmadır. Ayrıca Mısır medeniyeti bulunduğu konum itibari ile farklı medeniyetlerden etkilenmemiş ve herhangi bir etkileşimde bulunmamışlardır. Bu nedenle dış etki ve istila gibi olaylar yaşamamışlardır.
İnka Medeniyeti
Amazon Havzasının yukarı çığırında kurulmuştur. kuruldukları yüzyıl ve 16 yüzyıla arasındadır. Sınırları ise bugünkü Şili, Ekvator ve Peru’dur. Alçak yerler nemli ve sıcak bir bölgedir. Bu nedenle alçak yerleri yaşama elverişli değildir. Bu sebeple bu medeniyet metreden yüksek yerlere yerleşmiş ve Alp Dağları üzerinde bulunan akarsu vadileri yaşam alanları olmuştur. Geçim kaynakları patates tarımıdır. Patates tarımını yapan ilk medeniyet olarak bilinmektedir.
Maya Medeniyeti
Maya Medeniyeti Meksika'nın güneyi ve Orta Amerika'nın bir bölümünde kurulmuş bir medeniyettir. Merkezi ise Yutacan Adasıdır. Geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Özellikle en önemli tarım ürünleri mısır ve kakao olmaktadır. Ayrıca ileri tarım tekniği uygulamış olan maya medeniyetinin diğer bir geçim kaynağı ise balıkçılık olmuştur.
Giriş Tarihi: Son Güncelleme:
Anadolu coğrafyası, bereketli topraklarının yanı sıra İlk Çağ'da birçok uygarlığa da ev sahipliği yağmıştır. Anadolu, Asya kıtasının en batısında yer olmasından dolayı eski zamanlarda 'Küçük Asya' olarak adlandırılmıştır. Anadolu'nun, Anadolu olarka anılmaya başlaması ise Romalılarla beraber olmuştur. Romalılar Anadolu'ya, 'Güneşin doğduğu yer' anlamını taşıyan 'Anatolia' demişlerdir. Anadolu coğrafyası, tarih boyunca birçok istila ve göçe maruz kalmıştır.
Üç tarafının denizlerle çevrili olması, Avrupa ve Afrika arasında deniz ve kara yoluyla kolayca bağlantı kurulması, verimli toprağı, olumlu iklim şartları ve bol su kaynaklarına sahip olması nedeniyle Anadolu, adeta uygarlıkların beşiği olmuştur.
Anadolu'daki ilk uygarlık izlerine orta ve doğu Anadolu'daki arkeolojik bulgularda rastlanılmıştır. Anadolu topraklarında yaşamış kaç uygarlık vardır sorusunun yanıtı da yıllar içerisinde yapılan çalışmalara bağlı olarak netlik kazanmıştır. Arkeolojik kazılara ve diğer birçok bilimsel araştırmaya bağlı olarak, İlk Çağ Anadolu medeniyetleri şu şekildedir;
Anadolu, Doğu ve Batı uygarlıklarının birbirini etkilemesini sağlamış ve gelişm sürecini hızlandırmıştır. Bu kültürel etkileşim, Anadolu uygarlıklarının gelişimini de hızlandırmıştır. Nitekim, İlk Çağ Anadolu medeniyetleri, birbirlerini etkilemelerinin yanı sıra farklı özellikleri ile de birbirlerinden ayrılmaktadır.
İlk Çağ Anadolu uygarlıkları arasında olan Hattiler hakkında çeşitli bilgiler bulunmaktadır. Hattiler nerede kuruldu, kimi etkilemişlerdir ve Hititler arasındaki farkları şu şekildedir;
İlk Çağ Anadolu medeniyetleri arasında en çok öne çıkan ve dikkat çeken Hititler'dir. İşte, Hititler nerede kuruldu ve özellikler neler sorusunun yanıtı;
Anadolu'ya Kafkaslardan geldikleri tahmin edilmektedir.
Tarihte bilinen ilk parayı kullanmalarından dolayı, Lidyalılar da İlk Çağ Anadolu uygarlıkları arasında önemli bir yer edinmektedir.
ARKADAŞINA GÖNDER
Anadolu Uygarlıkları ve Medeniyetleri Tarihi: Anadolu'da Kurulan Uygarlıklar Nelerdir, Özellikleri Neler?