Radye Temel Sistemi Nedir
Radye Temel Nedir? Radye Temel Ne Zaman Kullanılmaya Başlandı, Hangi Zeminde Kullanılır?
Yapıların dayanıklı olmasını sağlayan radye temel nedir diyenler olabilir. Ne işe yarar diye merak edenler için bu sistem, deprem sırasında binanın zeminin depremle birlikte hareket etmesini ve yıkılmamasını sağlar. Radye temel hangi zeminde kullanılır diyenler, daha çok temeli sağlam olmayan bölgelerde başvurulan bir yöntem olduğunu öğrenmelidir. Radye depreme dayanıklı mı yoksa değil mi? Radye temel ne zaman kullanılmaya başlandı?
Radye Temel Nedir?
Radye jeneral olarak da bilinen radye, binaları yer sularına ve taşıma kapasitesi düşük olan zeminlerin oluşturduğu tehlikelere karşı koruyan bir sistemdir. Bir yapının fazla ağır ve büyük olması da önemli bir risk faktörüdür. Temelinde radye bulunan bir yapının tüm ağırlığı zemine eşit bir biçimde yayılır. Bu tür bir sistem, depreme karşı büyük bir güvencedir. Çünkü sarsıntı sırasında binanın zemininin hareket etmesini, ancak büyük ölçüde hasara uğramamasını sağlar.
Radye temel çoğunlukla emniyet gerilmesi yüksek olmayan bölgelerde, yapının ağırlığı yüksek olduğunda, yer altı sularının fazla olduğu yerlerde depreme karşı önlem amaçlı kullanılır. Bu sistemin kullanılmasının diğer nedenleri ise şunlardır:
Dolgu bir zemin varsa
Zeminin sıkışma özelliği yüksekse
Kolonlar ile temel duvar arasındaki mesafe çok yakınsa
Yer altı suları bulunuyorsa radye temele ihtiyaç vardır.
Radye Çeşitleri Nelerdir?
Radye temeller, tüm risk faktörleri göz önünde bulundurularak binanın ve zeminin özelliğine göre farklı şekillerde yapılır. Kendi içinde 4'e ayrılır bunlar; kirişli radye, kirişsiz radye, ters kemer radye, mantar radyedir. Kirişli radyeler ise 2'ye ayrılır bunlar şu şekildedir:
Üstten Kirişli Radye Temel
Kirişler radye temelin üzerine oturtulur ve kiriş aralıkları dolgu malzemesi ile kapatılır. Üzerine ise beton döşeme yapılır. Bu sadece bodrum katın inşasında döşemeyi düzleştirmek için başvurulan bir yöntemdir.
Alttan Kirişli Radye Temel
Zeminin kaymasını engellemek ve bodrum kat döşemesinin düz olmasını sağlamak için kullanılır.
Kirişsiz Radye Temel
Zemini kaldırma kuvveti bulunmayan yerlerde yapılır. Kolonların ya da duvarların altında kiriş yoktur.
Ters Kemer Radye Temel
Binanın yapılacağı zemindeki su basıncını engellemek veya yapının ağırlığının oluşturduğu kuvveti önlemek için zemin, ters kemer biçiminde yapılır.
Mantar Radye Temel
Kolonlardaki yükü hafifletmek için yapılır. Tüm yük genişçe bir alana yayılır.
Radye temel, gerçek adıyla radye jeneral temel, yükün zemine düzgün bir şekilde dağılmasını sağlar. Radye temelin depreme karşı büyük bir avantaj sağladığı bilinmektedir. Radye temel deprem anında yapıyla birlikte hareket eder ve yapıda hasar oluşmasını büyük ölçüde engeller. Önceki yıllarda emniyet gerilmesinin çok düşük olduğu zeminlerde veya yükün çok fazla olduğu yapılarda kullanılırdı. Ancak günümüzde her türlü zeminde kullanılıyor.