Likit Hesaplama

Bazı devletlerde, izleyen sayfalardaki bilgilere erişim kanunen sınırlandırılmış olabilir.

Erişmeye çalıştığınız Taslak İzahname'nin elektronik versiyonu, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu'nun ("Sermaye Piyasası Kurulu") onayına sunulmuştur ve Mavi Giyim Sanayi ve Ticaret A.Ş. ("Mavi") tarafından sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenmiş hüküm ve koşullar uyarınca bu internet sitesinde ve bu bilgilere güvenerek karar alınmaması temelinde, Türkiye'de yerleşik yatırımcılar olmak üzere yatırımcıların erişimine sunulmuştur.

Avrupa Ekonomik Alanı'nda, bu dokümanlar sadece Avrupa Ekonomik Alanı'na üye ülkelerdeki, İzahname Direktifi (Prospectus Directive) (Directive /71/EC) 2(1)(e) maddesi uyarınca nitelikli yatırımcı sayılan kişilere ("Nitelikli Yatırımcılar") hitaben düzenlenmiştir. Buna ek olarak, bu dokümanlar, Birleşik Krallık'ta sadece tarihli Finansal Hizmetler ve Pazarlar (Finansal Promosyon) Kanunu'na ilişkin tarihli Talimatı'nın ("Talimat") (Financial Services Markets Act (Financial Promotion) Order ) 19(5) maddesi kapsamındaki yatırımlara ilişkin profesyonel deneyimi olan Nitelikli Yatırımcılar'a veya Talimat'ın 49(2)(a)-(d) maddesi kapsamındaki yüksek net değeri haiz tüzel kişilere veya sair surette hukuken iletilen kişilere (tüm bu kişiler hep birlikte "ilgili kişiler" olarak anılacaktır) hitaben düzenlenmiş olup, sadece onlara dağıtılacaktır. Dokümanların ilgili olduğu herhangi bir yatırım veya yatırım faaliyeti, sadece Birleşik Krallık‘taki ilgili kişilere ve Birleşik Krallık dışındaki herhangi bir Avrupa Ekonomik Alanı üyesi ülkesindeki Nitelikli Yatırımcılar'a açıktır ve sadece söz konusu kişilerce işleme konu edilebilir. İlgili menkul kıymetler yasaları uyarınca herhangi bir muafiyete tabi olmadığı sürece, ilgili Menkul Kıymetler doğrudan veya dolaylı olarak Avustralya'da, Kanada'da, Japonya'da, Suudi Arabistan'da, Amerika Birleşik Devletleri'nde veya konuya dair yasal düzenlemenin ihlaline yol açacak ya da tescili gerektirecek başkaca bir devlette veya söz konusu ülkelere hitaben arz edilemez, satılamaz, yeniden satışa tabi tutulamaz, teslim edilemez veya dağıtıma tabi tutulamaz.

İzleyen sayfalarda yer alan bilgiler, herhangi bir satış teklifi veya satın alma üzere teklifte bulunmaya teşvik olarak nitelendirilemeyeceği gibi; söz konusu menkul kıymetler, bu türden arz, pazarlama veya satışlarının, tescilden veya tescilden ya da vasıflandırmadan muafiyet muamelesinden önce yasaya aykırı addedileceği herhangi bir devlette satışa konu edilmeyecektir.

Bu bilgiler, özellikle Amerika Birleşik Devletleri'nde menkul kıymet satışı teklifi niteliği taşımamaktadır. tarihli Birleşik Devletler Menkul Kıymetler Kanunu (US Securities Act of ) uyarınca, menkul kıymetler, tescil edilmedikçe veya tescilden muaf olmadıkça, Amerika Birleşik Devletleri'nde satılamaz veya halka arz edilemez. İzleyen sayfalarda söz edilen menkul kıymetler tarihli Birleşik Devletler Menkul Kıymetler Kanunu kapsamında tescil edilmemiştir ve edilmeyecektir. Bu menkul kıymetler Amerika Birleşik Devletleri'nde halka arz edilmeyecektir.

Aşağıda bulunan “Devam” tuşuna basarak (i) Avustralya, Kanada, Japonya ya da Suudi Arabistan 'da veya Amerika Birleşik Devletleri'nde mukim olmadığınızı ya da şu anda Avustralya, Kanada, Japonya, Suudi Arabistan ya da Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunmadığınızı ve (ii) Türkiye dışında bulunan birine takip eden sayfalarda bulunan hiçbir bilgiyi iletmeyeceğinizi ya da başka bir şekilde paylaşmayacağınızı beyan ve taahhüt etmektesiniz.

Taslak İzahname, [●] tarihi itibariyle en güncel bilgileri ihtiva etmektedir. Taslak İzahname halen Sermaye Piyasası Kurulu tarafından incelenmektedir ve henüz Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanmamış veya onaylanmamıştır. Menkul Kıymetler'e ilişkin Türkiye'deki herhangi bir yatırım kararı Sermaye Piyasası Kurulu'nun ilgili yayımını ve onayını takiben verilmeli ve yatırımcıların bu kararları, İzahname bazında yaptıkları incelemelere dayanmalıdır.

"Bilgileri görmeye yetkiniz yoksa ya da ilgili bilgiyi görme izniniz olup olmadığı konusunda tereddüdünüz varsa, internet sitesinden çıkmak için lütfen buraya basınız."

Binance Futures (vadeli işlemler) kısmında kaldıraçlı işlemler yaparken likidasyon fiyatı en önemli konulardan biri.

Binance likidasyon fiyatını hesaplamak için aşağıdaki ücretsiz Binance likidasyon hesap makinesini kullanabilirsiniz.

Henüz Binance hesabınız yoksa ”K7NL7E8G” kodunu kullanarak veya doğrudan aşağıdaki butona tıklayarak spot işlemler için %20, vadeli işlemler için ise %10 komisyon indirimli Binance hesabınızı açabilirsiniz:

BINANCE HESABI AÇ

”K7NL7E8G” referans kimliği ile Binance hesabınızı açtığınızda spot işlemler için %20 komisyon indirimine ek olarak vadeli işlemler için de otomatik olarak %10 komisyon indirimi (max) kazanacaksınız.

Mevcut bir Binance hesabınız varsa ve vadeli işlemler (Futures) hesabınızı açarken kod girebileceğiniz bir alan bulunuyorsa &#;10indirim&#; kodunu girerek %10 komisyon indirimi kazanabilirsiniz.

Binance likidasyon nasıl hesaplanır? Hesap makinesi kullanımı

Binance&#;te izole veya çapraz marjin modunu kullanarak açacağınız long ve short pozisyonlar için yukarıdaki hesap makinemizi kullanarak likidasyon fiyatını hesaplayabilirsiniz.

Binance&#;te Futures kısmında açacağınız kaldıraçlı pozisyonda likidasyon fiyatını hesaplamak için aşağıdaki adımları takip edin:

Adım 1: Anapara (marjin) ya da diğer adıyla pozisyon için maliyetinizi (cost) girin. Örneğin cüzdanınızda 5, USDT var ve 2, USDT ile bir pozisyon açmak istiyorsanız 2, girebilirsiniz.

Hesap makinesinde binlik için virgül, ondalık için nokta kullanmalısınız. Örneğin 50, (elli bin), 50,, ya da (elli bin) gibi hiç virgül koymayabilirsiniz.

COIN-M Futures kısmında işlem yapıyorsanız margin (cost) değerini kripto para cinsinden girmelisiniz. Örneğin BTC margin / cost için kripto cinsinden olacak şekilde girmelisiniz.

Adım 2: Long veya short olarak pozisyon türünüzü seçin.

Adım 3: İzole veya çapraz olarak marjin modunu seçin.

Adım 4: Kaldıraç oranını girin. Örneğin 5x kaldıraçlı pozisyon açacaksanız kaldıraç oranı kısmına 5 girebilirsiniz.

Adım 5: Marjin modunuz çapraz ise cüzdan bakiyenizi girin. Örneğin vadeli işlemler cüzdanınızdaki 5, USDT&#;nin 4, USDT&#;si ile pozisyon açacaksanız cüzdan bakiyenizi 1, girebilirsiniz (). Marjin modunuz izole ise bu alanı boş bırakabilirsiniz.

COIN-M Futures kısmında cross (çapraz) işlem yapıyorsanız cüzdan bakiyesi değerini kripto para cinsinden girmelisiniz. Örneğin bakiyeniz ETH ise girebilirsiniz.

Adım 6: USDS-M Futures veya COIN-M Futures olarak işlem yaptığınız futures sözleşme türünü seçin.

COIN-M Futures kısmında işlem yapıyorsanız COIN-M Futures seçtikten sonra contract cinsinden pozisyon büyüklüğünüzü (size) ve USD cinsinden 1 contract değerini girin.

Örneğin BTCUSD için 1 contract değeri USD iken ETHUSD için 1 contract değeri 10 USD. Bu değerleri emir girme kısmında görebilirsiniz.

Örneğin BTCUSD sözleşmesinde 10 contract büyüklüğünde açılan bir long veya short pozisyon için contract miktarı &#;10&#;, contract değeri ise &#;&#; olarak girilebilir.

Adım 7: Pozisyona giriş fiyatınızı girin.

Adım 8: Kar veya zarar hesaplamak istiyorsanız çıkış (pozisyon kapatma) fiyatını girin. Bu alanı boş bıraktıysanız kar / zarar değerini dikkate almayın.

Adım 9: Maintenance margin oranını seçin ve maintenance miktarını girin. Bu değerler işlem çiftinize ve pozisyon büyüklüğünüze göre değişebilir.

Maintenance margin oranını (rate) ve maintenance miktarını (amount) bu sayfada bulabilirsiniz.

Örneğin BTCUSDT (perpetual) çiftinde 20, USDT büyüklüğünde bir pozisyonunuz varsa maintenance margin oranı %, maintenance miktarı (amount) ise 0 olacaktır.

BTCUSDT (perpetual) çiftinde pozisyon büyüklüğünüz örneğin 60, USDT gibi 50, USDT üstünde ise maintenance margin oranınız %, maintenance miktarı (amount) ise 50 olacaktır.

BNBUSDT (perpetual) çiftinde pozisyon açtıysanız aşağıdaki şekilde örneğin 4, USDT büyüklüğünde bir pozisyon için maintenance margin oranı %, maintenance miktarı (amount) ise 0 olacaktır.

10, USDT&#;den daha büyük örneğin 25, USDT büyüklüğünde bir BNBUSDT pozisyonu için ise maintenance margin oranı %1, maintenance miktarı (amount) ise 35 olur.

Pozisyon büyüklüğünüzü, anaparanızı (marjin) kaldıraç ile çarparak veya pozisyon büyüklüğünüzü (size) giriş fiyatı ile çarparak bulabilirsiniz.

COIN-M Futures kısmında işlem yapıyorsanız maintenance miktarı (amount) değerini ilgili sayfada olduğu şekilde kripto para cinsinden girmelisiniz.

Likidasyon fiyatını hesaplarken maintenance margin oranı ve maintenance miktarı kısmını isterseniz boş bırakabilirsiniz.

Bu durumda maintenance margin oranı %, maintenance miktarı ise 0 olarak alınacaktır.

Bu değerler işlem yaptığınız çift ve pozisyon büyüklüğünüz nedeniyle daha farklı ise likidasyon fiyatında küçük bir fark oluşabilir.

Hesap makinesinin likidasyon fiyatınızı tam doğru hesaplamasını istiyorsanız bu sayfada işlem yaptığınız çift ve pozisyon büyüklüğünüze göre değişen maintenance margin oranı (rate) ve maintenance miktarı (amount) değerlerini bulabilirsiniz.

Adım Hesapla butonuna tıklayın.

Likidasyon fiyatı farkı

Binance&#;te vadeli işlemlerde işlem çifti ve pozisyon büyüklüğüne göre değişen bir maintenance margin oranı bulunuyor.

Örneğin anaparanız (marjin) USDT diyelim. USDT ile 10x kaldıraç kullanarak USDT değerinde pozisyon açtınız.

Bu durumda düz mantık ile anaparanız yani USDT değerinde zarar oluştuğunda pozisyonunuz likidite olur.

Ancak belirli bir maintenance margin oranı (pozisyonu devam ettirmek için gerekli margin) olduğu için örneğin USDT yerine 96 USDT zarar oluşunca pozisyon kapanabilir.

Bu örnekte maintenance margin değeri 4 USDT diyebiliriz. Yani pozisyonu en az 4 USDT marjin ile devam ettirebiliyorsunuz.

Başlangıç marjin miktarınız olan USDT&#;den USDT zarar oluşunca değil 96 USDT zarar oluşunca pozisyon likidite oluyor.

Dolayısıyla long pozisyon açtığınızda likidasyon fiyatınız burada hesaplanandan bir miktar daha yüksek olabilir. Tam tersi short pozisyon açtığınızda ise likidasyon fiyatı bir miktar daha düşük olabilir.

Pozisyon büyüklüğünüz , USDT, 1,, USDT gibi çok büyük bir rakam değilse likidasyon fiyatınız çok farklı olmayacaktır.

Özellikle bazı altcoin çiftlerinde pozisyon büyüklüğünüz düşük olsa bile maintenance margin oranı daha yüksek olabilir.

Açtığınız pozisyonda likidasyon fiyatı burada hesapladığınızdan çok farklı ise işlem çifti ve pozisyon büyüklüğünüze göre maintenance margin oranını bu sayfada kontrol edebilirsiniz.

Hesap makinesi şu an maintenance margin oranını % olarak alıyor. Bu oran pozisyon büyüklüğünüz ve işlem yaptığınız çifte göre daha yüksek olabilir.

Bu da likidasyon fiyatınızın hesap makinesindeki değere kıyasla long pozisyonlar için daha yüksek, short pozisyonlar için ise daha düşük seviyede olmasına neden olacaktır.

Bu açıdan Binance likidasyon hesap makinesini daha çok fikir almak için kullanmalısınız.

Not: Son güncelleme ile işlem yaptığınız çift ve pozisyon büyüklüğünüze göre değişen maintenance margin oranı (rate) ve maintenance miktarı (amount) değerlerini hesap makinesine girebilirsiniz.

Bu şekilde farklı işlem çiftlerindeki farklı büyüklükteki pozisyonlar için likidasyon fiyatı çok daha doğru şekilde hesaplanacaktır.

Marjin ekleme/çıkarma ve yeni pozisyon girme durumlarında yeni likidasyon fiyatını nasıl hesaplayacağınızı aşağıdaki ilgili başlıklarda bulabilirsiniz.

Binance&#;te long ve short pozisyon açma ile ilgili komisyon, fonlama ve diğer konularda ayrıntılı bilgi için aşağıdaki rehberlere göz atabilirsiniz:

Binance hesabınızda özellikle long işlem açmak istiyorsanız Binance long açma rehberinde bilmeniz gereken tüm detayları bulabilirsiniz.

Binance vadeli işlemler komisyon indirimli işlem yapma

Binance hesabınızda vadeli işlemler (Futures) hesabınızı açarken kod girebileceğiniz bir alan bulunuyor.

Bu kısma &#;10indirim&#; kodunu girerek vadeli işlemler için 1 ay boyunca geçerli %10 komisyon indirimi kazanabilirsiniz.

İkinci işlem olarak ayrıca vadeli işlemler cüzdanınıza bir miktar BNB aktarabilirsiniz. Bu şekilde işlem yaptığınızda komisyon olarak BNB kesilir ve ekstra %10 komisyon indirimi kazanırsınız.

&#;10indirim&#; kodundan ve BNB indiriminden yararlanarak %10+%10 komisyon indirimi ile pozisyon açıp kapatırken toplamda %19 daha az komisyon ödeyebilirsiniz.

Henüz Binance hesabınız yoksa aşağıdaki linke tıklayarak veya &#;K7NL7E8G&#; kodu ile %20 komisyon indirimli Binance hesabı açabilirsiniz.

%20 komisyon indirimli Binance hesabı açmak için: Binance’e üye ol (ekstra %25 indirim için hesabınızda BNB tutun)

Binance hesabınızı &#;K7NL7E8G&#; kodu ile açarak spot işlemler için devamlı geçerli %20 komisyon indirimi kazanacaksınız.

Ayrıca vadeli işlemler için de &#;10indirim&#; kodunu girmeye gerek kalmadan otomatik olarak %10 komisyon indirimi kazanacaksınız.

Binance&#;in Türkiye&#;de kurduğu bir kripto para borsası olan Binance TR&#;de de komisyon indirimli hesap açabilirsiniz:

%10 komisyon indirimli (max) Binance TR hesabı açmak için aşağıdaki butona tıklayabilir ya da ”B” kodunu kullanabilirsiniz:

bınance tr hesabı aç

Binance dışında kullanabileceğiniz diğer global kripto para borsaları ile ilgili komisyon ve para yatırma gibi konularda aşağıdaki içeriklerde bilgi bulabilirsiniz:

Marjin ekleme/çıkarma ve yeni pozisyon girme işlemlerinde hesap makinesi kullanımı

Long ve short pozisyon açtıktan sonra pozisyona istediğiniz miktarda marjin ekleyebilirsiniz ya da pozisyondan belli miktarda marjin çıkarabilirsiniz.

Ayrıca aynı yönde yeni bir emir girerek long veya short pozisyonunuzu büyütebilirsiniz. Bu tür durumları da hesap makinesi ile inceleyebilirsiniz.

Marjin ekleme işlemi hesap makinesi kullanımı

Örneğin anaparamız yani marjin dolar olsun ve 2x kaldıraç ile long pozisyon açalım. Bu durumda pozisyon büyüklüğümüz de dolar olur. Giriş fiyatımız ise 30, dolar.

Bu durumda likidasyon fiyatımız aşağıdaki şekilde yaklaşık 15, dolar olur.

Peki pozisyona daha sonra dolar marjin eklediğimizi düşünelim. Bu durumda anaparamız dolar olur.

Pozisyon büyüklüğümüz ise aynı şekilde dolar olur (pozisyon büyüklüğü yeni emir girmedikçe veya pozisyonun bir kısmını kapatmadığınız sürece değişmez).

Bu durumu hesaplamak için sadece marjin kısmını olarak değiştirirseniz hata olur. Çünkü 2x kaldıraçtan pozisyon büyüklüğünüz dolarmış gibi hesaplanır.

Bu açıdan marjin eklediğimizde gerçek kaldıraç oranı azaldığı için /&#;den kaldıraç kısmına yazmalıyız.

Bu durumda aşağıdaki şekilde eklediğimiz marjin ile azalan 11, dolar likidasyon fiyatı doğru bir şekilde hesaplanacaktır.

Yeni pozisyon girme hesap makinesi kullanımı

Aynı kaldıraç ile yeni emir girme

Yine yukarıdaki şekilde dolar anapara ve 2x kaldıraç ile dolar büyüklüğünde bir long pozisyonumuz olsun.

Giriş fiyatımız ise aynı şekilde 30, dolar. Likidasyon fiyatımız ise 15, dolar.

Diyelim işlem yaptığımız kripto paranın fiyatı 30, dolardan 28, dolara düştü. Biz de 28, dolardan dolar (anapara/maliyet) kullanarak 2x kaldıraçlı yeni bir emir girdik.

Bunu hesap makinesine yansıtmak için öncelikle yeni girilen pozisyon ile oluşan ortalama giriş fiyatını hesaplamalıyız.

Birinci pozisyonun büyüklüğü dolar, giriş fiyatı ise 30, dolar. İkinci pozisyonun büyüklüğü dolar (&#;2), giriş fiyatı ise 28, dolar.

Bu durumda yeni giriş fiyatı ((&#;)+(&#;))/&#;den dolar olur.

Yeni giriş fiyatını hesaplamak için ilk giriş fiyatını pozisyon büyüklüğü ile çarpın. İkinci giriş fiyatını da ikinci pozisyonun büyüklüğü ile çarpın. Daha sonra ikisini toplayıp toplam pozisyon büyüklüğüne bölün.

Bu durumda 28, dolardan girdiğimiz yeni emir ile likidasyon fiyatımız 14, dolara düşüyor. Ayrıca pozisyon büyüklüğü de dolara çıktığı için oluşacak kar/zarar da artacaktır.

Kaldıraç artırarak yeni emir girme

dolar anapara (maliyet) ve 2x kaldıraç ile dolar büyüklüğünde bir long pozisyonumuz olsun.

Giriş fiyatımız ise 40, dolar. Likidasyon fiyatımız ise bu durumda 20, dolar olur.

İşlem yaptığımız coin&#;in fiyatı giriş fiyatımızdan 32, dolara düşmüş olsun.

Biz de kaldıracı 3x olarak artırıp 32, dolardan dolar maliyet (anapara) ile 3x kaldıraçlı yeni bir emir girelim.

Yeni likidasyon fiyatını hesaplamak için öncelikle ikinci emir ile oluşacak yeni giriş fiyatını hesaplamalıyız.

Birinci pozisyonun büyüklüğü dolar, giriş fiyatı ise 40, dolar. İkinci pozisyonun büyüklüğü dolar (&#;3), giriş fiyatı ise 32, dolar.

Bu durumda yeni giriş fiyatı ((&#;)+(&#;))/&#;den 34, dolar olur.

Yeni giriş fiyatını hesaplamak için ilk giriş fiyatını pozisyon büyüklüğü ile çarpın. İkinci giriş fiyatını da ikinci pozisyonun büyüklüğü ile çarpın. Daha sonra ikisini toplayıp toplam pozisyon büyüklüğüne bölün.

Hesap makinesine kaldıraç oranını 3x yazarsak olmaz. Bunun nedeni ilk emrin 2x, ikinci emrin ise 3x kaldıraç ile açılması.

Dolayısıyla gerçek kaldıraç oranı aslında 2 ile 3x arasında. Bunu hesaplamak da çok kolay.

İkinci emir ile yeni pozisyon büyüklüğümüz dolar oldu (+). Yeni marjin miktarı yani maliyet ise dolar (+).

Dolayısıyla /&#;den ikinci emir sonrasında gerçek kaldıraç oranımız olur.

Bu yeni değerleri hesap makinesine girersek 3x kaldıraç ile girdiğimiz ikinci emir sonrasında yeni likidasyon fiyatını bulabiliriz.

Bu durumda 32, dolardan girdiğimiz 3x kaldıraçlı yeni emir ile likidasyon fiyatımız 21, dolar seviyesine yükseliyor.

Yeni pozisyon büyüklüğümüz dolar yerine dolar olduğu için fiyat değişimlerinde daha fazla kar/zarar oluşacaktır.

Ancak likidasyon fiyatı da 20, seviyesinden 21, seviyesine yükseldiği için risk biraz daha artmış olacaktır.

Örneğin 32, dolardan girdiğimiz ikinci emri 3x kaldıraç yerine kaldıracı artırmadan 2x kaldıraçlı olarak girseydik yeni likidasyon fiyatı 17, dolar olurdu.

Binance likidasyon hesaplama ile ilgili soru ve yorumlarınızı aşağıda paylaşabilirsiniz.

Bilgi kullanıcıları işletme ile ilgili alacakları kararlarda karlılık, nakit yaratma, borç ödeme gücü, aktif büyüklüğü ve dağılımı gibi konularda bilgi sahibi olmak isterler. Bunun için işletmenin performans ve mali yapısını geçmiş dönemlerin yanı sıra sektördeki diğer rakipleri ile de mukayese etmek için bir takım analiz sonuçlarına ihtiyaç duyarlar. Bu analiz sonuçları tek başına bir anlam ifade etmeyecektir. Çünkü oranlama yoluyla bulunan bu sonuçlar yorumlanmadan sadece sayılardan ibaret kalacaktır.

İlişkili olduğu düşünülen kalemlerin birbiriyle oranlanması mümkündür. Yani gelir tablosu kalemleri ile bilanço kalemleri kendi içinde oranlanabileceği gibi birbirleriyle de oranlanabilir. Bu oranlamalar neticesinde ulaşılan bilgilerin standart oranlar veya sektör ortalamaları ile mukayese edileceğinden karşılaştırma yapılacak olan bilgilerinde (standart oranlar, sektör ortalaması, rakip oranları vb.) bilinmesi gerekmektedir.

İşletmenin faaliyetlerini devam ettirebilmesi, alacaklıların da alacaklarını tahsil edip edemeyeceklerini değerlendirebilmesi açısından likidite oranları önem taşımaktadır. Likidite oranlarının kapsamı dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklara oranlanması şeklinde tanımlamak mümkündür.

Dönen varlıklar ile kısa vadeli yabancı kaynaklar “Tekdüzen Hesap Planı” açıklamalarında aşağıdaki gibi ifade edilmiştir.

Dönen Varlıklar “nakit olarak elde ve bankada tutulan varlıklar ile normal koşullarda en fazla bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülen varlık unsurlarını kapsar.”
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar “en çok bir yıl veya işletmenin normal faaliyet dönemi sonunda ödenecek yabancı kaynakları kapsar.”
Likidite ise, “vadesi gelen kısa vadeli borçları karşılayabilmesi açısından dönen varlıkların kalite ve yeterliliğinin bir göstergesi olarak ifade edilmektedir. Dolayısıyla likidite oranları olarak kabul görmüş oranlar, işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçmek ve net çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığının belirlemek amacıyla kullanılmaktadır.” *
“Brüt çalışma sermayesi olarak da ifade edilen dönen varlıkların iki temel görevi bulunmaktadır.”

Bunlar;
1- Vadesi gelen yükümlülüklerin karşılanması; vadesi gelen kısa vadeli borçların ödenmesi,
2- Günlük işlemlerin yürütülmesinin sağlanmasıdır.
Net Çalışma Sermayesi (NÇS) günlük işletme faaliyetlerinin devam ettirilebilmesi için ihtiyaç duyulan net dönen varlık büyüklüğünü gösterir. Yani dönen varlıklar ile kısa vadeli borçlar ödendikten sonra kalan dönen varlık büyüklüğünü ifade eder.
Net Çalışma Sermayesi = Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Dönen varlıklarının kısa vadeli borç toplamından küçük olması durumunda NÇS noksanı oluşacaktır. Bu noksan işletmenin günlük faaliyetlerinin sürdürülmesinde aksamalara sebebiyet verebilir. Temel likidite oranları cari oran, asit test oranı ve nakit orandır.

Cari Oran
Dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklara oranlanmasıyla cari oran hesaplanır. İşletmenin dönen varlıklar ile kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ölçmek ve net çalışma sermayesinin işletme faaliyetleri için yeterli olup olmadığını belirlemek için kullanılmaktadır.
Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Cari oranın genel olarak “2” olması yeterli kabul edilmektedir. Diğer bir ifadeyle her 1 TL’lik kısa vadeli yabancı kaynağa karşılık 2 TL’lik dönen varlığın olmasıdır. Cari oranın 1’in üzerinde olması ise işletmenin hem kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücüne hem de NÇS’ye sahip olduğunu gösterir. Cari oran 1’den küçük ise işletmede NÇS noksanı var demektir. NÇS noksanın olması durumunda hem kısa vadeli borç ödeme gücü açısından hem de günlük faaliyetlerin sürdürülebilirliği açısından riskli olduğu söylenebilir.

Asit Test Oranı (Likidite Oranı)

Asit test oranı, cari oranın daha sağlıklı yorumlanabilmesi açısından önemlidir. Asit test oranı dönen varlıklar grubunda yer alan ve likiditesi diğer dönen varlıklara göre daha düşük olan stokların bu hesaplamaya dahil edilmemesiyle bulunan orandır. Cari orana göre daha hassas bir ölçüm sağlamaktadır.

Asit Test Oranı = (Dönen Varlıklar -Stoklar) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Asit test oranı sonucunun 1 çıkması standart olarak kabul edilmektedir. Bu hesaplama sonucu ile işletmenin kısa vadeli yabancı kaynaklarının tamamının nakit ve likiditesi yüksek olan varlıklar ile ödenebileceğini göstermektedir. Yani her 1 TL’lik kısa vadeli yabancı kaynağa karşılık işletmede stoklar dışında 1 TL’lik dönen varlığın bulunduğunu göstermektedir. Asit-test oranının 1’den küçük çıkması durumunda kısa vadeli borçların ödenmesinde işletmenin stoklarına bağlı olduğu söylenebilir.

Nakit Oran

Nakit oran işletmenin faaliyetlerinden kaynaklanan alacaklarını tahsil edememesi, satışların durması durumunda işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünün nasıl olduğunun hesaplanmasından kullanılır. Nakit oranının hesaplanmasında alacakların ve stokların dönen varlık toplamından çıkartılması ile sadece nakit ve nakit benzeri unsurların (likiditesi yüksek dönen varlıklar) kullanılması ile bulunur. Nakit oran şu şekilde formüle edilebilir; (Hazır Değerler +Menkul Kıymetler) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar = 0,20 X 1 Nakit oran sonucunun 0,20 ile 1 arasında çıkması genel kabul görmüş bir durumdur. Oranın 1 çıkması, her 1 TL’lik kısa vadeli yabancı kaynak karşılığında işletmenin elinde 1 TL’lik hazır değer ile menkul kıymet toplamının olduğunu göstermektedir. Diğer bir deyişle işletmenin mevcut hazır değerleriyle (likiditesi yüksek varlıklar) kısa vadeli borçlarının tamamını ödeyebileceği anlamına gelmektedir.

Örnek: ABC A.Ş.’nin XX tarihli bilançosu ile cari dönem likidite oranları aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

1) Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Cari Oran = / = 1,
Bu oranın hesaplanmasındaki amaç işletmelerin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ölçmek ve NÇS’nin yeterli olup olmadığını belirlemektir. Cari oranın 1, olması her 1 TL’lik kısa vadeli yabancı kaynağa karşılık 1, TL’lik dönen varlığın olduğu ve NÇS’nin yeterli olduğu sonucuna varılabilir.

2) Asit Test Oranı = (Dönen Varlıklar -Stoklar) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Asit Test Oranı = ( – ) / = 0,
Bu oranın genellikle 1 olması yeterli kabul edilmektedir. Asit test oranında her 1 TL’lik kısa vadeli yabancı kaynağa karşılık işletmenin stokları dışında 0, TL’lik dönen varlığın bulunduğunu göstermektedir. Bu durumda kısa vadeli borçların ödenmesinde işletmenin stoklara bağlı olduğunu söyleyebiliriz.

3) Nakit Oran = Hazır Değerler +Menkul Kıymetler / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Nakit Oran = ( + ) / = 0,
Nakit oran sonucunun 0,20 ile 1 arasında olması arzu edilmektedir. Nakit oranın “1” olması, işletmenin kısa süreli borçlarını her durumda nakit olarak ödeyebileceğini gösterir. Yani işletmenin her 1 TL’lik kısa vadeli yabancı kaynak karşılığında 1 TL’lik nakit ve nakit benzeri varlığın sahibi olduğu söylenebilir. Bu durumda likidite fazlası var demektir. Bulunan bu oran ile işletmenin elinde her 1 TL’lik kısa vadeli borca karşılık 0, TL’lik hazır değer bulunduğunu göstermektedir. Bu oranlar değerlendirilirken işletmenin dönen varlık yapısı ile dağılımı (bazı işletmeler yapıları gereği duran varlık ağırlıklı olarak faaliyet göstermeleri gerekebilir) işletmenin içinde bulunduğu sektörün durumu, işletmenin satın alma ile satış politikalarının şekli, diğer mali kalemlerin birbiri ile olan ilişkileri vb. parametrelerin de dikkate alınması gerekebilir.

KAYNAKLAR

Çabuk, Adem, A. Banu Başar, Şerafettin Sevim, Arman Aziz Karagül, Arman Aziz Karagül & Cengiz Erol. Mali Analiz, Editor: Saime Önce, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: , Açıköğretim Fakültesi Yayını No: , Eskişehir, Şubat

İşbu yukarıda yer alan metnin (makale, görüş, sirküler, bülten, yorum vb. hangi ad ile tanımlandığının bir önemi olmaksızın) yasal olarak herhangi bir bağlayıcılığı bulunmayıp, bilgi verme amacıyla hazırlanmıştır. İşbu metnin tek yasal dayanak olarak kullanılması sonucu elde edilen bilgiler doğrultusunda alınan kararlar ve yapılan işlemler nedeniyle doğmuş / doğabilecek zararlardan Zeren Mali Müşavirlik Hizmetleri A.Ş.’nin (ZEREN MM) ve yazarın hukuki bir sorumluluğu bulunmamaktadır.