Bir çocuk sahibi olmaya karar verdiğinizde, minik bir bebeği büyütürken nelerle karşılaşabileceğinizi az çok tahmin edebiliyordunuz.
Emzirme, alt değiştirme, uyutma, ardından ek gıdalar, oyunlar, yürüme, konuşma diye uzar gider. Ancak bazı anlar vardır ki, bebeğinizin yaptığı bir hareket, bir işaret sizi merak içerisinde bırakır. Bir de bebeğiniz henüz derdini anlatabilecek kadar konuşmuyorsa, bu hareketlerin ne anlama geldiğini çözebilmek için çabalar durursunuz.
Belki yavrunuzdaki bir rahatsızlığın veya bir sıkıntının habercisi olabilir düşüncesi ile meleğinizin bu davranışları, sizin için çok önemli bir hale gelir.
Ağlama ve işaret etme gibi hareketler, bebekli bir ailenin alışık olduğu şeylerdir; ancak bebeğinizin ağzının köpürmesi, tükürük püskürtmesi, ağzını sakız çiğniyormuş gibi yapması, sürekli salya akıtması gibi yaptığı davranışların ciddi bir şeye işaret edebileceği hissi de bırakmaz peşinizi.
Aslında büyük telaşlara kapılmaya gerek yok. Çünkü bebeğinizde bu tarz belirtiler gözlemliyorsanız, miniğiniz diş çıkarıyor olabilir.
‘Bebeğim sakız çiğner gibi yapıyor’ veya ‘2 aylık bebeğin salyası neden akar?’ diyorsanız, bu yazımız sizin için faydalı olacaktır.
Ağız içi sindirim sistemlerinin çalışmaya başlamasıyla birlikte bebeklerde bazı belirtiler görülmeye başlar.
Tükürük bezleri aktifleşerek tükürük salgısı artış gösterir, dil ve yutkunma hareketlerinin koordinasyon becerisi henüz gelişmediğinden dolayı da salgılanan bu sıvı bebek tarafından yutulamaz.
Bunun sonucunda bebeğinizin ağzında tükürük birikmeye ve akmaya başlar. Bebeklerin diş çıkarma dönemlerinde bu salgılanma artış göstereceği için bu tarz belirtiler diş çıkarma zamanlarında daha sık görülmeye başlayacaktır. Ancak salya ve tükürüğün, diş çıkarma dışında başka durumların da belirtisi olma ihtimali her zaman vardır.
Bazı bebeklerin, sanki ağızlarının içerisinde bir şey çiğniyormuş gibi hareketlerde bulunduğu zaman zaman gözlemlenmektedir. Ebeveynlerin bebeklerinde görmeye alışık olmadığı bu davranış, merak uyandırmaktadır.
Peki bebekler neden sakız çiğner gibi yapar?
Aslında bebeğinizde sakız çiğnemeye benzer bir hareket fark ettiyseniz, bunun belli bir sebebi olmayabilir. Minik yavrunuzun vücut gelişiminin normal seyrinde ilerlediğinin bir göstergesi olarak kabul edilen bu hareketler, bebekteki salgı artışı sonucu sıvının ağızda toplanmasından dolayı meydana gelir.
Aynı zamanda miniğiniz acıktığı veya emmek istediği için de bu hareketi yapıyor olabilir.
Bebeklerde salya, en sık karşılaşılan olaydır. Bu salgının, bazen ağızdan hafif bir sıvı akışı olarak, bazen de yavrunuzun kıyafetini ıslatacak kadar yoğun bir şekilde aktığını görebilirsiniz.
Salyanın miktarına ve oluştuğu zaman aralığına göre yorum yapabilmek de mümkündür.
Bebeğiniz henüz küçük olabilir ve ‘2 aylık bebekte salya neden akar?’ diye düşünüyor olabilirsiniz. Genel olarak salya akması, bebeklerde ay ve sonrasında görülmesi beklenen bir durumdur. Çünkü salya ile diş çıkarma, birbirine bağlı olaylar olarak kabul edilir. Çoğunlukla da durum böyledir.
Ancak miniğiniz henüz 2 aylıksa veya ‘3 aylık bebek salyası neden akar?’ diye sorguluyorsanız, diş çıkartmak için henüz erken olduğunu düşünürsünüz. aylık bebeklerde bu durum, bebeklerin doğasından kaynaklı olabileceği gibi, diş etlerinin altında büyümeye çalışan dişlerin de neden olduğu bir durum olabilmektedir.
Erken dönemde salya oluşması, aynı zamanda reflü gibi mide rahatsızlıklarının ve bağırsak sorunlarının habercisi olabilir. Fakat endişeye kapılmamak gerekir. Bebeğinizin gelişiminde karşılaşabileceğiniz olağan bir davranıştır.
Sadece salyanın miktarında artış olması veya rahatsız edici boyutta fazla olması durumunda bir çocuk doktoruna danışmakta fayda olacaktır.
Küçük bebeklerde ağız köpürmesi sıklıkla görülen bir diğer durumdur. Ağız köpürmesi, salyadan farklı olarak salgı şeklinde akmaktan ziyade ağız çevresinde ve dudaklarda köpüklü tükürük birikmesi şeklinde görülür. Sebepleri arasında reflü, diş çıkarma, fazla tükürük salgısı veya pamukçuk sayılabilir.
Genelde, bebeklerde mide kasları tam gelişmediğinden sütün geri gelmesi ile ortaya çıkabilir ve reflü tanısı konabilir. Doktorunuzun vereceği tavsiyelerle ve ilaç takviyeleri ile tedavi uygulanabilmektedir.
Bebeklerin en çok eğlendikleri hareket, bebeğin ağzından baloncuk çıkarması olsa gerek. Tükürük bezlerinin aktifleşmesi ile ağzında biriken salyanın farkına varan bebek, bunu bir eğlenceye çevirebilir.
Dudak hareketleri ile salgısından baloncuk yapan ve oyun haline getiren minikler, maalesef ailelerini endişeye düşürebilir. Baloncuk çıkarma da aynı salya akması, çiğneme hareketi ve köpürme gibi sindirim sistemi gelişiminin bir parçası olabilir.
Miniğinizin tükürük bezleri aktifleşince bebeğiniz, ağzında biriken alışık olmadığı bu sıvıyı dışarıya atma ihtiyacı hissedebilir. Bu nedenle bebeklerde tükürük püskürtme, karşılaşılabilecek olağan bir davranıştır.
Salyasız bebek olmaz, peki ama bebeklerin salyası neden olur?
Bebeklerde tükürük çıkarma nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
Genel olarak bakıldığında; bebeklerde salya, tükürük, köpürme, baloncuk gibi hareketler normal davranışlardır veya diş çıkarma evresinin belirtileridir. Bebeğiniz henüz diş çıkartacak kadar büyümediyse, bu davranışları bebeklerin gelişiminin bir parçası olarak kabul edebilirsiniz.
Bu nedenle, endişeye kapılmanıza gerek yoktur. Ancak normalin dışında belirtiler seziyorsanız, bir çocuk doktoruna danışabilir ve bilgi alabilirsiniz.
Emzirme sonrası bebeğin ağzında köpük oluşursa panik yapmayın. Bebeklerde ağız köpürmesi olağanüstü bir durum değildir. Bebeğinizde dil ve yükleme hareketinin koordinasyon yeteneği tam olarak gelişmediği için köpürme olabilir. Bu yaz aylarında meydana gelirse, bebeğinizin yetersiz sıvı alımından kaynaklanıyor olabilir.
Bebeğinizi emzirirken anne sütü mideye iner ve tekrar yükselir, böylece yeni doğan bebeğinizin ağzında kabarcıklar oluşur. Ağzından çok fazla balon çıkan bebeği neredeyse dik bir şekilde emzirmeye çalışmalısınız. 3 aylık bir bebeğin ağzında kabarcıklar varsa, bu durum sindirim sisteminin gelişiminin belirtisidir. Bebeğinizin çene kası üçüncü ayda çalışmaya başlar ve bebeğiniz bu sebeple ellerini ısırmaya çalışır.
Küçük bebeklerde ağız köpüğü başka bir yaygın durumdur. Ağızda köpürme, tükürüğün aksine salgı şeklinde akması yerine ağız ve dudak çevresinde köpüklü tükürük birikmesi olarak görülür. Tükürük bezleri aktif hale gelip ağızda biriken tükürüğün farkına vardığında bebek bunu eğlenceye çevirebilir. Salgılarından baloncuklar çıkaran ve dudak hareketleriyle oynayan minikler ne yazık ki ailelerinin endişelenmesine neden olabiliyor. Bebeğinizin ağzından çıkan baloncuklar, çiğnemek ve köpürmek gibi sindirim sistemi gelişiminin bir parçası olabilir.
Köpürme nedenlerinden biri de reflü olabilir. Bebeğinizi aşırı besliyor olabilirsiniz, bu da reflü nedenidir. Bebeğinizde reflü varsa özel reflü yastıkları ile rahat uyuyabilir. Reflü belirtileri; sık kusma, uyku bozuklukları, aşırı gaz çıkarma, beslenme sorunları, inatçı öksürük gibi belirtilerdir. Bu belirtilerden bir ya da daha fazlası varsa bebeğinizde reflü olabilir.
Bebeğinde reflü olan ve emziren anneler, kafeinli içeceklerden ve sigaradan kaçınmalıdır. Ayrıca bebeğin beslendikten sonra bebeğinizi ağlama ve gülme gibi karın kaslarını çalıştıran ve hava yutmasına neden olan aktivitelerden uzak tutmanız yararlı olacaktır.
Bebek uyurken ağızda köpük oluşmasının bir başka nedeni de epilepsi olabilir. Epilepsi en sık çocukluk döneminde, özellikle yaş arası bebeklik döneminde ortaya çıkar. Bebeklerde epilepsi sanılanın aksine sadece vücutta kasılmalar ve çene kilitlenmesi gibi büyük nöbetlerle değil gözden kaçabilecek küçük nöbetlerle de gelişebilir:
Frontal lob (beynin ön bölgesi) bölgesinde gece uykudan uyanmalarda sıklıkla nöbetler, kasılmalar ve anlamsız hareketler görülebilir. Bu genellikle uyku bozukluğu ile karıştırılır.
Ani baş düşmeleri ve örtü şeklinde nöbetler görülebilir.
Bazen sadece ani elektrik çarpması benzeri sıçramalar (miyokonik nöbetler) meydana gelebilir.
Bebeğinizin ağzını köpürtmesi, tükürük püskürtmesi, ağzını sakız gibi göstermesi ve sürekli salya akıtması gibi davranışları da diş çıkarma belirtileri olabilir.
Yenidoğanda ağızdan köpük gelmesinin başlıca iki sebebi vardır. Bunlardan biri bebeğin ağzında bulunan ve sıkça rastlanan pamukçuktur. Diğer sebep ise yenidoğanda dil ve yutkunma hareketlerinin yeterince gelişmemiş olmasıdır. 6. ve 7. ayda olan ağızdan köpük gelmesinin sebebi ise bebeğin diş çıkarıyor olmasıdır. Bu sebeple bebeğinizin ağzından köpük geldiğini fark ettiğinizde dişlerinin çıkıp çıkmadığını kontrol edebilirsiniz. Fakat ağızdan köpük gelmesinin diş çıkarma dışında tehlikeli durumların habercisi olma ihtimali de vardır.
Ağızdan köpük gelmesi, dudaklarda köpüklü tükürüğün birikmesi şeklinde belirti gösterir. Anne adayları için gözle görülür bir fark etme sağlar. Korkulacak bir durum olmamakla beraber sebebinin öğrenilmesinin büyük bir faydası olacaktır.
Yenidoğanda ağızdan köpük gelmesinin iki temel nedeni olan dil, yutkunma hareketleri ve pamukçuk dışında bazı nedenleri de bulunur. Ağızdan köpük gelmesi bazı noktalarda endişelenecek bir durumdur. Bu durumların ne olduğunu ele alacak olursak:
Yeni doğan bebeklerde ağızdan köpük gelmesinin diş çıkarma, pamukçuk gibi sebepleri gözle görülür bir muayene ile tanısı konmaktadır. Fakat daha ciddi sorunların habercisi olan bu semptomun tanısı için farklı yöntemler söz konusudur.
Bu yöntemleri ele alacak olursak:
Teşhisin konulmasının ardından rahatsızlıkların önüne geçmek için tedavi süreci başlatılır. Bu tedavi süreçlerinin gidişatından şu şekilde bahsedebiliriz:
Yenidoğanda ağızdan köpük gelmesinin korkulmayacak iki sebebi vardır. Bunlar ağızda pamukçuk çıkması ya da dil ve yutkunma hareketlerinin yeterli gelişmeyi göstermemiş olmasıdır. Bebeklerde ise buna ek olarak diş çıkarıyor olmaları da köpük gelmesinin korkulmayacak nedenleri arasındadır. Fakat durumu tehlikeli kılan bebeğin ağzından köpük gelmesinin birtakım hastalıkların belirtisi olmasıdır. Reflü, epilepsi gibi hastalıkların semptomları arasında yer alan ağızdan köpük gelmesi tedavisi yapılmadığı durumda bebekte ilerleyen yaşlarında tehlikeli durumlara sebebiyet verebilir. Bu yüzden bebeğinizde oluşan rahatsızlıkların sebebini mutlaka bir hekime danışarak öğrenmelisiniz.
Bebeğin ağzında oluşan köpüğün önüne geçmek, konforunu sağlamak için evde dikkat etmeniz gereken bazı hususlar mevcuttur.
Bunlardan bahsedecek olursak:
Ağızda köpük oluşumunu tetikleyen birtakım faktörler vardır. Bunlara dikkat edilmesi bebek için oldukça faydalıdır. Bu faktörleri sıralayacak olursak:
Bebeğinizin ağzından köpük gelmesinin gayet olağan sebepleri olabileceği gibi oldukça tehlike arz edecek sebepleri de vardır. Erken teşhisin her zaman faydalı olduğu aşikardır. Bu sebeple bebeğinizde bir problem fark ettiğiniz süreçte hemen bir Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı’na görünmeniz gerekmektedir.