Ccp Yüksekliği
Ümit Dündar1, Deniz Evcik1, Tuncay Çakır1, Orhan Aktepe2, Mustafa Altındiş2, Vural Kavuncu1
1Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD, Afyon
2Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji AD, Afyon
Anahtar Kelimeler: Romatoid artrit, Anti-CCP, hastalık aktivitesi, radyolojik hasar
Özet
Son yıllarda romatoid artritli (RA) hastalarda Anti-CCP (cyclic citrullinated peptide) antikorlarının klinik önemi araştırılmaktadır. Anti-CCP antikorlarının eroziv artrit gelişimi ve radyolojik hasar ile de ilişkili olabileceği bildirilmiştir. Bu çalışma, RA hastalarındaki Anti-CCP antikor düzeylerinin hastalık aktivitesi ve radyolojik hasar ile olan ilişkisini saptamak amacı ile planlandı. Çalışmaya RA tanısı almış olan toplam 37 (12 E / 25 K) hasta alındı. Hastalar fizik muayene sonrasında klinik, laboratuvar ve radyolojik parametreler açısından değerlendirildiler. Klinik bulgular görsel analog skala (GAS) ve hastalık aktivite skoru (DAS 28) ile değerlendirildi. Laboratuvar incelemede romatoid faktör (RF), eritrosit sedimentasyon hızı (ESR), C-rektif protein (CRP) ve Anti-CCP düzeylerine bakıldı. Radyolojik hasar ise modifiye Larsen skorlama ile ölçüldü. Hastaların 15'inde (%40,5) RF pozitif, 22'sinde (%59,5) ise negatif olarak tespit edildi. Anti-CCP sonuçları ise 24 hastada (%64,9) pozitif, 13 hastada (% 35,1) negatif bulundu. Anti-CCP pozitif ve negatif hastalar karşılaştırıldığında; ortalama ESR ve CRP değerleri, DAS 28 ve GAS skorları, modifiye Larsen skorları arasında anlamlı bir fark saptanmadı (p>0,05). Sonuç olarak her ne kadar bu çalışma ile RA ile Anti-CCP pozitifliği arasında klinik ve radyolojik bir ilişki bulunamamasına karşın, bu ilişkiyi araştırmak için daha geniş hasta grupları içeren yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.
Romatoid Artrit Nedir?
Romatoid Artrit Nedir?
Romatoid artrit (RA), genelde el ve ayak küçük eklemlerini (el-bilek, MKF, PİF) tutabilen, kronik bir iltihaplı romatizmal hastalıktır. RA, toplumda en sık görülen (100’de bir oranında) romatizmal hastalıklardan biridir. Kadınlarda daha çok görülür. Ancak ileri yaş grubunda kadın-erkek görülme oranı eşittir.
Romatoid Artrit Genetik mi?
Nedeni bilinmemekle beraber, genetik yatkınlığı olan bireylerde, bazı çevresel faktörlerin de etkisiyle, bağışıklık sisteminde disregulasyon sonucu ortaya çıktığı biliniyor. Hastalığı başlatan ve tetiği çeken etkenlerin arasında, farklı bakteriyel ve/veya viral enfeksiyonlar bulunabiliyor. Genetik zemini olan bireylerde (ortak epitopa sahip olanlarda), hastalığın ortaya çıkma olasılığı daha yüksek olduğu biliniyor.Romatoid Artrit Belirtileri Nelerdir?
RA hastalarının en önemli şikayetleri arasında aşağıdaki belirtiler gelir;- Eklem ağrısı ve şişlik
- Bir saatten fazla süren sabah tutukluğu
- Hareket kısıtlığı
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Çabuk yorulma
Romatoid Artrit Hangi Organları Tutar?
RA, bir sistemik hastalık olup hayatı tehdit eden iç organ (akciğer, kalp, göz) tutuluşları da gösterebilir. Bazı hastalar ise, eklem tutuluşu ön planda olmaksızın, iç organ tutuluşunu işaret eden şikayetler ile başvurur. Kuru öksürük, efor ile gelen nefes darlığı, akciğer tutuluşunu işaret ederken; çarpıntı, göğüs ağrısı gibi şikayetler kalp tutuluşunu işaret edebilir. Yine bazı hastalarda, deri altı nodülleri (RA nodülleri) ve/veya RA vaskülitini (damar iltihabını) düşündüren deri döküntüleri ve ülserleri görülebiliyor.Romatoid Artrit Tanısı Nasıl Konur?
Romatoid artrit (RA) tanısında en önemli unsurların arasında hastanın öyküsü ve fizik (sistemik ve lokomotor sistem) muayene bulguları geliyor. Bunun yanı sıra bazı laboratuvar, serolojik ve radyolojik tetkikler de tanının konulmasına yardımcı oluyor. Laboratuvar tetkiklerde iltihabı gösteren (CRP ve sedimentasyon) değerlerde yükseklik saptanabiliyor. Serolojik tetkiklerde, romatoid faktör ve anti-CCP antikorları inceleniyor. Romatoid faktör (RF), RA için özgü olmayıp başka hastalıklarda da (kronik enfeksiyonlar, bruselloz, diğer bağ doku hastalıkları) pozitif tespit edilebilir. Oysa anti-CCP antikorları, RA için daha spesifik olup, hastaların yüzde 80-90’ında görülebiliyor. Radyolojik tetkiklerde, sıklıkla el ve ayak eklemlerin grafileri ve/veya MR çekilerek, hastalığın yaptığı kemik değişiklikleri, eklem daralması ve hasarı tespit ediliyor. RA, eklem deformasyonu ve sakatlık yapabilen bir hastalıktır.Romatoid Artrit Tedavisi Nedir?
Özellikle ileri evre ve tedavi almamış hastalarda, eklemlerde deformasyonlar gelişebiliyor. Bu da hastaların sakatlığına ve hayat kalitelerinde düşüklüğüne neden olabiliyor. Bu yüzden RA’da erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Erken tedavi ile hastalığın ilerlemesi durdurulabiliyor. Deformasyonların gelişmesi ve hayatı tehdit eden organ tutuluşların engellenmesi mümkün olabiliyor. RA tedavisinde temel etkili ilaçlar kullanılıyor. Bu ilaçlar, hastanın ağrı ve eklem şikayetlerinin kontrol altına alınmasının yanı sıra radyolojik progresyonu engeller ve hayat kalitesini yükseltir.Romatoid Artrit Biyolojik İlaçlar ile Tedavi Edilebilir
Son yıllarda hedefe yönelik tedaviler ve biyolojik ilaçlar, RA tedavisinde yeni ufuklar açan tedavi seçenekleri arasında sayılabilir. Sonuç olarak RA, eklemlerde deformasyonların yanı sıra iç organ tutuluşu da yapabilen bir kronik, iltihaplı romatizmal hastalıktır. Bu yüzden erken tanı konulması, hastaların mümkünse en erken evrede romatoloji uzmanına yönlendirilmesi, erken tedavi edilmesi hastalığın ilerlemesini önleyebilir ve bazen hayat kurtarıcı da olabilir.
Romatoid artrit hastalığının tanısı tek bir test ile konulmaz. Doktorunuz yakınmalarınızı öğrenip muayenenizi yaptıktan sonra bazı laboratuvar incelemeleri ve eklem filmlerinin sonuçlarını da değerlendirerek tanınızı koyabilir.
Öykü
Tanıda en önemli ipuçları öyküden elde edilir. Yavaş gelişen ve özellikle el ve ayak küçük eklemlerinde ortaya çıkan ağrı ve şişlikle birlikte, etkilenen eklemlerde bir saati geçen sabah tutukluğunun bulunması ve bu yakınmaların 6 haftadan uzun sürmesi RA'yı akla getirir.
Fizik Muayene
Etkilenen eklemlerde ağrı, şişlik, ısı artışı ve hareket kısıtlılığı saptanır.
Laboratuvar Testleri
Hastalığın aktif olduğu dönemlerde kanda iltihabı gösteren sedimantasyon ve C-reaktif protein (CRP) yüksek bulunabilir. Romatoid faktör (RF) ve Antisitrüllinlenmiş protein antikorları (anti-CCP), romatoid artriti diğer romatizma çeşitlerinden ayırt etmede yardımcı olur. Ancak RF, romatoid artrit dışında, özellikle infeksiyonlar ve diğer bazı iltihaplı romatizmalarda da kanda bulunabilir. Anti-CCP testinin yüksek saptanması durumunda ise, romatoid artrit tanı olasılığı çok daha yüksektir.
Romatoid Artritin Seyri Nasıldır?
Hastalık birbirini izleyen alevlenmeler ve iyilik dönemleriyle gider. RF ve anti-CCP testleri yüksek titrede pozitif olan hastalarda hastalık daha ağır seyredebilir. Hastalığın sönmesi ancak tedavi ile sağlanabilir. Ancak hastaların %10-20’sinde tedaviye rağmen hastalıkta ilerlemeler olabilir. Romatoid artrit hastalığında iltihap varlığı, başta kemik ve kıkırdak doku olmak üzere tüm eklem yapılarında hasara neden olabilir. Özellikle yeterli ve düzgün tedavinin kullanılmadığı durumlarda hasar ilerler ve oluşan hasarı geri döndürmek mümkün değildir.
Kaynak: http://www.romatoloji.org
RF ve anti-CCP pozitifliği ile ölüm riski arasında bir ilişki var mı?
Ölüm riski ya da diğer ismi ile mortalite hastalıklarda hekimlerin en çok dikkat ettikleri kriterlerden biridir. Kronik bir hastalık olan romatoid artritin de mortalite üzerine olan artırıcı katkısı bilinmektedir.
Bu bilgilerden yola çıkan Avrupalı araştırmacılar RA hastalarında mortalite üzerinde etkili olan serolojik değerler üzerine bir araştırma yaptılar. NOAR (Norfolk Artrit Veribankası) ve EAC (Leiden Erken Artrit Kliniği) kohortlarına dahil olan 4962 hasta üzerinde yapılan çalışmada romatoid faktör (RF) ve anti-siklik sitrüline peptit (anti-CCP) değerleri ile artan mortalitenin ilişkisi araştırıldı.
Bu antibadilerin miktarına göre kişiler az, orta ve yüksek olarak gruplandığında antibadi miktarı ve artmış mortalite arasında bir ilişki tespit edilemedi. Öte yandan hastalar her iki antibadinin pozitifliği, ikisinden birinin pozitifliği ve her ikisinin de negatifliği şeklinde gruplandığında hem RF'nin hem de anti-CCP'nin pozitif olduğu hastalarda mortalitenin arttığını tespit edildi.
Çalışma hem RF'nin hem de anti-CCP'nin pozitif olduğu hastalarda artmış ölüm riski olduğuna işaret ederken, her iki antibadiden sadece birinin pozitif olduğu ya da her ikisinin de negatif olduğu hastalarda artmış bir risk tespit edememiştir.