64 şubeden tek şubeye nasıl düştü? Lokmacı furyasının hikayesi
Bir zamanlar Tüm Türkiye’yi saran ‘Lokma furyası’nın ateşini yakan isimdi o… Genç yaşına rağmen ticareti öğrendiği ailesini örnek alarak her köşe başında birer birer açılan lokma dükkanlarını tüm Türkiye’ye hatta dünyaya yaymaya başardı. Lokmacho adını verdiği şirket bir yılda tam 64 şubeye ulaştı. “Bu tren kaçmaz” diyerek para kazanmak isteyen tüm girişimciler tek tek kapısını çaldı. ‘Franchise’ sisteminde bu kadar hızlı büyüyerek büyük bir başarıya imza attı. Ancak ‘Furya’nın ateşi çabuk düştü. Dükkanlar 6 ay gibi kısa sürede birer birer kapanmaya başladı. Şu anda sadece tek şubeyle hizmet veren Lokmacho’nun genç girişimcisi İlkay Doğan Alkan’ın hikayesi ChefStory’de.
yılında Sakarya&#;da doğan İlkay Doğan Alkan, dedesiyle, babaannesiyle, halasıyla, amcasıyla büyüyen şanslı çocuklardan. Dedesi Sakarya’ya işçi olarak geldikten sonra müteahhitliğe kadar çıkmış ve o dönem ailecek birlikte çalışıyorlar. Günden güne iyiye giden bir ekonomisi olan bir ailenin içinde büyüyen Alkan, aile genlerinden de olsa gerek hep kendi işini yapma peşinde koşmuş. Henüz lisedeyken yazları mısır ve dondurma satmaktan aile işlerine yardıma kadar bir çok iş yapmış.
17 yaşında üniversite okumak için İstanbul’a gelen Alkan, mezuniyetin ardından bir süre kurumsal şirketlerde çalışsa da, sonrasında dil eğitimi için Amerika’ya gider. Amerika’da 8 ay kalır ve dil eğitiminin yanında esas önemlisi şimdiki ortağı ile tanışır.
İŞİ KURMADAN DÜKKANI TUTTU
’de Amerika’dan döndüğünde aklı hep kendi kuracağı iştedir. Ne iş yapacağını düşünürken, önce Caddebostan&#;da bir dükkan tutarlar. Dükkan olsa da halen ne iş yapacağını bilmemektedir. Önce Amerika&#;daki gibi dilim pizza işini düşünürler ancak sonrasında o dönem yeni yeni başlayan lokma işinde karar kılarlar. Ama tabi çevreden küçük itirazlar hemen gelmeye başlar. Bu itirazları göz ardı edip &#;cebimize ayda bin lira para girsin&#; deyip işe koyulurlar. Devamını şöyle anlatıyor:
&#;’in sonlarında bir sürü ismin içinden seçerek Lokmacho ismine karar verdik. İsmimiz Lokma ve chocolate&#;dan geliyor. Creamery’yi de söylememizin nedeni de ileride yeni ürünler ekleyebilmekti.
KAPIDA KUYRUK OLDULAR
Ortağımın kendi birikimi ve benim de ailemden sermayeyi almamla o günün parası bin liraya işi kurduk. Bunun 40 bin lirası borçtu. Dükkanı ilk açtık, bir müşteri, iki müşteri, sürekli çevremiz destekliyor, çevremizden insanlar, arkadaşlarımız geliyor. Ortağımla zaten eski arkadaşız, hepimizin çevresi var, onlar geliyor. Hemen sosyal medyadan reklam vermeye başladık ki o zamanlar çok popüler değildi. Biz işin bu kadar çok popüler olacağını düşünmedik ama bir yere gideceğini çok iyi biliyorduk, daha açmadan bile ortağımla hedefimiz 12 ay sonunda frenchise’a hazır olmaktı. Ama bize ilk franchise talebi 16’ncı günde geldi. Daha doğrusu 16’ncı günde ilk franchise’ımızı vermiş bulunduk. İlk dükkanı açtıktan ay sonra ikinci şubemiz açılmıştı.
Biz kazandığımız parayı reklama harcıyorduk ama geri dönüşünü de alıyorduk, dükkanlar sürekli kuyruk. Bütün dükkanlar ciro yapıyor, yeni bir şubemiz açılıyor, onun açılış reklamını yapıyoruz. için ortalama açılım maliyeti 20 bin dolar olan bir işletmenin, ortalama her ay 25 bin, 30 bin dolar cirolar yaptığına şahit olduk. bin lira maliyetle açtığımız dükkanda daha üçüncü ayda 95 bin lira ciroya kadar çıktık, dördüncü ay bin lirayı gördük. Aynı sürede bizimle beraber açılan bayilerimiz 2 katı ciroları gördü. Sakarya’yı açtık bin lirayı gördü, Beylikdüzü’ne açtık bin lirayı gördü. ayda ilk yatırdığımız parayı çıkardık, daha sonrasında cebimize koymaya başladık. Bu gıda sektöründe bu tarz büyüme olduğunu düşünmüyorum. Üstelik biz bu büyümeyi sadece tek bir ürün satarak, lokma satarak başardık.
1 YILDA 64 ŞUBEYE
1 yıl içinde ya da bu kuyrukların ve francihse talebinin sonucunda biz aşağı yukarı 64 şubeye ulaşmıştık. Bunun 48’i Türkiye’deydi, diğerleri yurt dışındaydı. İlk talep Rusya’dan geldi, ardından Azerbaycan, Almanya, Arap ülkeleri derken iyice yayıldık. Bizim bulduğumuz sistemde franchise sistemi biraz daha lisans sözleşmesi gibiydi. Biz aslında bir know how aktarımı ve marka ihracatı yapıyorduk. Sürekli birileri geliyor dükkanın önünde kuyruklar, fotoğraflar çekiliyor, ciddi anlamda para döngüsüne girdik. Bizi çok şaşırtmadı, zaten daha önceden durumumuz olduğu için para olarak çok fazla hayatımızda değişim olmadı.&#;
İşler hiç ummadıkları kadar büyüyünce her yere Lokmacho bayileri yayılmaya başlar. Artık neredeyse bütün işi franchise görüşmeleri yapmak üzerine yoğunlaşır. Sadece 1 yıl içinde oluşan bir talepten bahsediyoruz, altını çizelim. Tabi lokma işi bu kadar tatlı bir şekilde büyüyünce diğer girişimcilerin de ilgisine çeker ve bir anda lokmacı furyası patlar. Uygun bir maliyetle bu işi yapılabildiğini görenler caddeleri ve sokakları lokmacılarla doldurmaya başlar ve furya 6 ay sürer, ancak sonrasında cirolar düşmeye başlar.
LOKMACI FURYASI NASIL BİTTİ
Alkan ve ortağı da önce bu düşüşün geçici olup olmadığını anlamaya çalışırlar ve tedbiren franchise vermeyi keserler. Devamını şöyle anlatıyor:
&#;Dedik ki cirolar düştü, artana kadar bekleyeceğiz Açıkçası çok panik yapmadık, sadece ne yapabiliriz diye düşündük, yeni ürünler koymaya çalıştık. Bunu gülünç bir hale getirmeye gerek yoktu, o yüzden markaya uygun ürünler koymaya çalıştık. Cirolar düşmeye başlayınca açılan şubelerden hızlıca 20 tanesi kapandı. Ondan sonrasında biz ürünle desteklemeye çalıştık, reklam çalışması yaptık, sosyal medya algısını kırmaya çalıştık. Ama çok fazla arz olması, her işte olduğu gibi bu işte de sorun oldu, iş sosyal medya komedisine kadar gitti. Bu süreçte bu işi çok ciddi yapan, en iyi malzemeyi kullanan ve kafe konseptine geçmiş olanlar da zarar gördü.&#;
Lokmacılar birer birer kapanmaya başlarken, tam da o dönemde gelen pandemi sektöre bir anlamda son darbeyi vurur. Ana gıda işletmeleri bile çok zorlanırken, bir yan ürün olan lokmacılar zorluğu dibine kadar yaşarlar ve hızla açılan dükkanlar aynı hızla kapanırlar. &#;de 64 şubeye kadar çıkan Lokmacho da 3’üncü yıl sonunda önce iki şubeye, ardından da halen Bakırköy&#;de faaliyette olan tek şubesiyle hizmet vermeye başlar. Alkan, işin devamını şöyle anlatıyor:
YURTDIŞINDA BÜYÜMEYE DEVAM EDİYOR
&#;Türkiye&#;deki şubeler birer birer kapanmaya başlayınca biz de işi yurtdışına taşıdık. Rusya, Azerbaycan, Almanya, Irak, Umman, İngiltere, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri… Şu anda Lokmacho, Türkiye de dahil olmak üzere 7 ülkede 13 şubeyle hizmet veriyor. Türkiye’de bu işin tekrar geriye döneceğini düşünmüyorum. Hala müşteri kitlemiz var, benim her akşam telefonum kere çalıyor ve farklı farklı şubelerimizin olduğu yerlerden hala servis, paket isteyen insanlar oluyor. Ama artık trend bitti.
Lokmayı en çok Iraklılar seviyor. Orada 7 tane şubemiz var, hatta bir tanesi iki katlı, baya böyle rezidans gibi bir şube.
Biz bu işte çok kısa zamanda franchise’la alakalı çok ciddi tecrübe kazandık. Belki 20 yıllık bir markanın edindiği tecrübeyi biz bir yılda edinmek zorunda kaldık. O yüzden iş franchise danışmanlığına doğru yürüyor. Franchise danışmanlığı alan bazı markalar var bizden. Onun dışında franchise danışmanlığı yaparak ortaklık yaptığımız başka markalar var.
Lokmacho’yu açarken tabi ki hayallerimiz vardı. Aslında bu hayallerimize çok kısa sürede ulaştık, çok ciddi paralar kazandık. Onun dışında çok ciddi bir düşüş oldu. Ama pes etmedik. Önce Lokmacho’yu ayaklandırmaya çalıştık, olmadı. Şu anda sadece yurt dışında hizmet veriyoruz. Onun dışında ben bir ticaret adamıyım, bundan sonra da ticaret yapmaya devam edeceğim İşlerimiz kötü de olsa yeni bir şeyler yapıp büyümeye devam etmeye çalışacağız. &#;
YENİ BİR MARKAYA ORTAK OLDULAR
Alkan, Lokmmacho şubelerinin sayısının çok azalmasının ardından Chicken Project adlı bir markaya ortak olduklarını söylüyor. Chicken Project onlar ortak olduğunda iki şube iken 4 ay gibi bir süreçte 6 şubeye çıkmış. Alkan, &#;Lezzetine güvendiğimiz bir marka, o yüzden ortak olduk. Onun da çok kısa sürede yükseleceğini düşünüyorum. Ama bu sefer bir düşüş beklemiyorum. Çünkü bu yıllardır olan bir ürün. Ticaret bu, batmak da var çıkmak da. Batmak da var derken kolayca vazgeçin demiyorum. Mücadele vermek gerekiyor, sürekli bir şeyler yapmak gerekiyor. Bir girişimci farklı yolları aramalı, kendini geliştirmeli. Mümkün olduğunca işi ayakta tutmak için elinden geleni yapmalı. İlla farklı bir iş yapmasına gerek yok. Bizde hayaller bitmez, her zaman çalışmaya, üretmeye devam edeceğiz.. Nasıl Lokmacho’yu büyüttüysek, Chicken Project’i de bu şekilde büyüteceğimize inanıyorum.&#; diyor.
GENÇLERE TAVSİYE: TİCARET YAPIN, HAYAT BURADA
İçinde hep bir ticaret aşkı olan Alkan, gençlere de ticaret yapmalarını tavsiye ediyor ve şöyle konuşuyor:
&#;Gençler ticaret yapmayıp ne yapacak, sonuçta heyecan burada, hayat burada, eğlence burada, değişik şeyler yaşamak burada, hayatı kısaca öğrenmek burada. Normal bir yerde sürekli bir iş yaparak belki tek bir alana yönelebilirsin ama bir girişimci herhangi bir şey kurduğunda çok farklı şeyleri bir anda öğrenmek zorunda kalıyor ve bu çok daha hızlı tecrübe kazanmasını sağlıyor.
Bir işi kurmak kolay, büyütmek çok zor değil ama orada kalmak çok zor. Bunu hem Lokmacho’da tecrübe ettik hem de başka markaların sürecini çok inceledik. Türkiye gibi sürekli regülasyon olan ülkelerde ciddi anlamda piyasada tutunmak kolay olmuyor.
Her şeyimizi kaybetsek de yeniden bu hayata başlayacağız sonunda. Biz bu işi Lokmacho’da öğrendik, franchise’ı, işletmeyi, borçlanmayı öğrendik, borcu nasıl ödeyeceğimizi öğrendik. Tekrar yeni bir dükkan kurarız tekrardan başlarız, tekrardan ürün satarız, gerekirse içeri de gireriz, servis de yaparız, tekrar başlarız.&#;
Lokmacho adlı işletme İstanbul Fatih Silivrikapi adresinde bulunmaktadır. Kafe kategorisinde hizmet veren bu işletme rezervasyonsuz da misafir kabul etmektedir.
Kafeler genellikle paket servis hizmeti sunmamaktadır. Yine de bu durumu kesinleştirmek isterseniz işletmeyle iletişime geçebilirsiniz.
Eğer bu kafe, işletmenin bizzat kendisi tarafından yönetiliyorsa iletişim kartında bulunan mesaj butonu ile direkt olarak Lokmacho ile iletişime geçebilirsiniz. Burada yer alan mesaj butonu henüz aktif değilse bu işletmenin mesaj alma özelliğini kapattığı yada henüz kendileri tarafından yönetilmediği anlamına gelmektedir. İşletme ile daha hızlı ve sağlıklı bir şekilde iletişim kurabilmeniz adına kafeye ait sabit yada cep telefon numaraları aracılığıyla iletişime geçmenizi öneriyoruz.
Bu işletmede bulunan bilgilerin hatalı, yanlış yada eksik olduğunu düşünüyorsanız ilanın sağ üst kısmında bulunan (Geri Bildirim) işaretine tıklayarak bize geri bildirim de bulunabilirsiniz.
