Düşen Dişin Yerine Yenisi Ne Zaman Gelir

Süt dişlerinin önemi nedir, nasıl bakılmalı?

Doğumdan sonra ortalama 4/6 ay arasında sürmeye başlayan süt dişleri 2,5 yaş civarında sürmesini tamamlar. Süt dişlerinin ağızdaki görevleri ise şu şekildedir:

• Çocuğun düzgün ve dengeli beslenmesini sağlamak
• Konuşmanın gelişimini olumlu yönde etkilemek
• Altından gelecek olan daimi dişi korumak ve bu dişin sürmesi için rehberlik yapmak
• Çene yüz iskeletinin gelişimine katkıda bulunmak

Bebeklerin süt dişlerini karbonatlı su ve tülbentle silinmeli mi? Diş bakımına ne zaman başlanmalı

İlk dişler sürmeye başladığı andan itibaren, ebeveyn temiz bir havlu, tülbent veya gazlı bez ile öğünlerden sonra bebeğin dişlerini temizlemelidir. ay itibari ile dişler yine ebeveyn kontrolünde yumuşak bir diş fırçası ile fırçalanmaya başlanmalıdır. Diş macunu kullanımı 3 yaşından itibaren başlamalıdır.

Ebeveynler süt dişleri konusunda nelere dikkat etmeli?

• Süt dişlerinin korunması ve bakımı konusunda ilk ve en önemli görev ebeveynlere düşmektedir.
• Yaşamın ilk aylarında bebeğe biberonla gıda verilecekse mamanın içine bal, şeker bisküvi gibi malzemeler kesinlikle konulmamalıdır.
• Emzik kullanımı mevcut ise aynı kurallar emzik için de geçerlidir. Emzik şekerli bir gıdaya batırılmamalıdır.
• Yaklaşık 7 yaşına kadar diş bakımı ebeveyn kontrolünde yapılmalıdır.
• Çocuk mümkün olduğunca şekerli gıdalar ve abur cuburdan uzak tutulmalıdır.

Süt dişlerinin çürümesi, nasıl olsa yenileri çıkacak diye çoğu zaman önemsenmiyor, oysa “kılavuz dişler” olan süt dişler erken düşerse yeni dişler zamansız ve yamuk çıkabiliyor, değil mi?

• Süt dişleri çoğu ebeveyn tarafından “Nasıl olsa düşecek, bu dişler geçici, yerine zaten yeni dişler gelecek” gibi düşüncelerle önemsenmemektedir. Oysa bu çok yanlış bir yaklaşımdır. Süt dişlerinin, kendi düşme zamanları gelene kadar ağızda sağlıklı olarak kalmaları çok önemlidir.

Çürük bir diş;

• Vücutta enfeksiyon kaynağı yaratır
• Alttan gelecek kalıcı dişlerin yapısını bozar
• Estetiği ve dolaylı yoldan çocuğun psikolojisini bozar.
• Süt dişinde erken bir kayıp yaşanır ve yerine yer tutucu yapılmazsa, alttan gelecek olan yeni diş rehberini kaybetmiş olur ve bu yüzden yanlış yerden sürebilir. Bu durum ileride dişlerde çarpıklığa neden olur ve ortodontik tedavi ihtiyacı doğar.

Süt dişi yamuk çıkarsa ne yapılmalı?

Süt dişinin yamuk çıkması genellikle herhangi bir müdahale gerektirmez. Süt dişlerinin tamamı dökülüp yerine kalıcı dişler sürdüğünde yamukluk devam ediyorsa, o zaman bir ortodontik müdahaleye gerek olup olmadığı incelenmelidir.

Süt dişleri yeni dişlerin gelmesine etki eder mi?

Süt dişleri; kalıcı dişlerin rehberi, kılavuzudur. Süt dişinin zamanından önce çekilmesi , çürük olarak ağızda bırakılması alttan gelecek olan daimi dişin hem sağlığını, hem de doğru pozisyonda çıkmasını engeller. Bu da zamanla daha büyük problemlere yol açseafoodplus.info olarak çocuklarımızı 1 yaşından itibaren dişhekimi ile tanıştırmalı, kontrollerini düzenli olarak yaptırmalıyız.

Genellikle süt dişleriyle karıştırılan ve yerine yenisinin geleceği kanısıyla ihmal edilen altı yaş dişleri, aslında ‘kalıcı’ dişler ve bu nedenle özenli bakım gerektiriyor.

Çocuklarda genellikle altı yaş civarında çıkan ilk kalıcı dişler, ‘altı yaş dişleri’ olarak adlandırılıyor. Toplamda dört adet olan bu dişler, sağ-sol ve alt-üst çenede bulunuyor. Çocuğun bu yaşlarda diğer tüm dişleri süt dişi olduğundan ‘altı yaş dişleri’ de önemsenmeyebiliyor. Oysa bu dişlerin yerine yenileri çıkmıyor ve bu nedenle çocukların ağzındaki ilk azı dişleri olan bu dişlere çok iyi bakmak gerekiyor.

Korunması gereken ilk kalıcı dişler olan ‘altı yaş dişleri’ gerek çocukların bu yaşlarda şeker ve çikolataya olan düşkünlüğü ve gerekse henüz diş fırçalama ve ağız bakımına düzenli olarak başlanmamış olması nedeniyle çürümeye çok yatkın oluyor. Bu dişlerin çürüdükten sonra, süt dişi zannedilerek tedavi olmaması durumunda ise dişin kaybedilme riski yükseliyor. Altı yaş dişlerinin erken kaybedilmesi, çene gelişiminde ve diş diziliminde bozukluklara neden olabiliyor. Bu nedenle bu ilk kalıcı azı dişlerini önemsemek ve sağlıklıyken korumak son derece önemli. 

Nasıl korunmalı?
Altı yaş dişleri için ilk yapılması gereken, koruyucu tedavi anlamına gelen, dişlerin çürümeye karşı muhafaza edilmesi. Diş fırçalama alışkanlığı, düzenli diş hekimi kontrolleri, flor ve fissür sealant uygulamaları ile çürüklerin önüne geçmek mümkün ancak dişlerde çürüme gerçekleşmişse vakit kaybetmeden çürük tedavisine başlanması gerekiyor.

Diş fırçalama: Çocuğa bu yaşlarda, hatta üç yaşından itibaren, kendisine uygun bir diş fırçasıyla, bezelye tanesi kadar macunla diş fırçalama alışkanlığı kazandırılmalı. Diş macunu (florürlü olanlardan tercih edilebilir. Fırçalama işlemine ebeveynlerle beraber ve onların kontrolünde başlanmalı. Özellikle sabah kahvaltısı sonrası ve akşam yatmadan önce dişler fırçalanmalı.     

Diş hekimi kontrolü: Altı ayda bir veya yılda bir kez, çocuk diş hekimine götürülmeli. Ayrıca diş hekimine gitme konusunda anne-babanın ve çocuğun yakınlarının yaşadığı kötü deneyimlerin çocukla paylaşılmamasına, diş hekimine gitmenin bir ceza olarak yansıtılmamasına dikkat edilmeli.

Flor uygulaması: Diş hekiminin uygun gördüğü durumlarda, çocuğun dişlerine flor uygulanmalı. Bu işlem, dişleri korumaya yönelik çocuğa hiçbir acı vermeyen flor maddesinin dişe sürülüp (veya çocuğun ağzına uygun materyaller ile uygulanarak) bir süre bekletilmesi şeklinde yapılıyor.

Fissür sealant uygulaması: Diş hekimlerinin gerekli gördüğünde yapacağı bu  işlem ‘koruyucu tedavi’ kapsamına giriyor. Altı yaş dişlerinin çiğneme yüzünde girintili çıkıntılı bir yapı bulunuyor. Genellikle diş çürükleri, bu girinti (fissür) kısmından başlıyor. Çürük oluşumunu engellemek için dişin, bu oyuk (girinti) kısımlarında koruyucu bir bariyer oluşturuluyor. İşlem kısa sürede kolaylıkla uygulanıyor. 

Çürük tedavisi: Dişlerin çürümesine engel olunamadı ve çürükler başladıysa, bu durumda hiç zaman kaybetmeden çürük tedavisi için diş hekimine başvurulmalı.

Dt. Elif Nur Yıldız
Bayındır Söğütözü Hastanesi Ağız ve Diş Sağlığı Uzmanı