Riya Ne Demek

T&#;rkiye'den ve D&#;nya’dan son dakika haberler, k&#;şe yazıları, magazinden siyasete, spordan seyahate b&#;t&#;n konuların tek adresi seafoodplus.info; seafoodplus.info haber i&#;erikleri izin alınmadan, kaynak g&#;sterilerek dahi iktibas edilemez, kanuna aykırı ve izinsiz olarak kopyalanamaz, başka yerde yayınlanamaz.

Riya kelimesinin ne anlama geldiği merak ediliyor. Riya nedir, Riya ne demek şeklinde araştırılıyor. Riya nedir, Riya ne demek, Riya ne anlama geliyor sorularının yanıtlarını sizler için derledik.

TDK’ye Göre Riya Nedir?

Türk Dil Kurumunun (TDK) resmi internet sitesinde yer alan Güncel Türkçe Sözlükte “Riya” kelimesi "İkiyüzlülük" olarak tanımlanmaktadır.

Riya Ne Demek?

Riya, Türkçe'de “ikiyüzlülük” anlamına gelir. Riya, bir kişinin dışarıya yansıttığı görüntü ile iç düşünceleri, niyetleri veya davranışları arasında uyumsuzluk göstermesini ifade eder. Riya yapan kişi, başkalarının beğenisini veya takdirini kazanmak, kendini daha iyi göstermek veya çıkar sağlamak amacıyla sahte bir tavır sergiler.

Riya, genellikle insan ilişkilerinde ve toplumsal ortamlarda görülür. Bir kişi, samimi olmadığı duygu veya davranışlarıyla başkalarını etkilemeye çalışır. Örneğin bir kişi iyi niyetli veya yardımsever bir imaj yaratmak için göstermelik bir şekilde yardım edebilir, ancak asıl niyeti başkalarından takdir veya avantaj elde etmek olabilir. Bu durumda kişinin içtenlikle yardım etmek yerine çıkarları doğrultusunda hareket ettiği söylenebilir.

Riya, ahlaki değerler ve dürüstlük ile çelişen bir davranış biçimidir. İnsanların birbirine güven duymasını zedeler ve ilişkilerin sağlıklı bir şekilde gelişmesini engeller. Riya yapan kişinin samimiyetsizliği zamanla ortaya çıkabilir ve güven kaybına neden olabilir.

Dini bir açıdan bakıldığında riya İslam dini ve diğer inanç sistemlerinde de eleştirilen bir tutumdur. İnançların gerektirdiği ibadetleri ve dini görevleri sadece dış görüntüye yönelik olarak yerine getirmek, samimiyet ve içsel bir bağlılık olmaksızın ibadet etmek olarak kabul edilir. Bu, dini pratiklerin gerçek anlamını kaybettirebilir ve manevi gelişimi engelleyebilir.

Sonuç olarak riya terimi, dış görünüm ve iç niyetler arasındaki uyumsuzluğu ifade eder. Riya, ikiyüzlülük olarak da anılır ve insan ilişkilerinde toplumsal ortamlarda ve dini bağlamlarda görülebilir. Riya, samimiyetsizlik, güvensizlik ve ahlaki değerlerle çelişen bir tutum olarak kabul edilir.

Kelime anlamı “olduğundan başka türlü görünme”, “gösteriş”, “ikiyüzlülük” olan riyâ dini bir terim olarak Allah rızasını kazanmak için yapılması gereken ibadetleri/davranışları insanların takdirini ve beğenisini kazanmak için yapmak demektir. İçi dışı bir olmayan, iki yüzlü kimseler riyâkar ya da mürâî şeklinde adlandırılır.

Riyâ ile ilgili olarak psikoloji biliminde yapılan açıklamalara göre birey, toplumun içine gerçek kişiliğinden çok toplumun beklentilerine ve değer yargılarına uygun bir maskeyle çıkar. Bu maskeli kişilik, kişinin bireysel özelliklerini korumasına imkân tanır. Ayrıca toplumda saygın ve meşru bir yer edinmesine zemin hazırlar. Fakat kişiyi aynı zamanda değişik sosyal maskelerin arkasında yapay roller oynamaya sevk eder. Nitekim modern dönemin tercihleri ve iletişim araçlarının kullanım şekli birey ve toplumu daha yoğun bir şekilde maskelerle yaşamaya yönlendirmektedir. Bunun sonucunda da modern birey farklı kişilik bozukluklarının ıstırabını çekmektedir.&#;

İslâmî kaynaklarda riyâ, Kur’ân-ı Kerim ayetleri ve Hz. Peygamber’in hadislerine dayanılarak gizli şirk, kendini beğenme ve kibirle, dolayısıyla da münafıklıkla ilişkilendirilmiştir. Kur’ân’da, kalplerinde riyâ bulunan ve mallarını gösteriş için harcayan kimselerin durumunun şeytanla arkadaşlık etmek olduğu ve riyâ ile namaz kılanların, aslında namazlarından gâfil oldukları için onların asıl amaçlarının gösteriş olduğu bildirilmektedir (Bakara 2/; Nisâ 4/38; Enfâl 8/47; Müsned, II, , ; Müslim, “Zühd”, 46)

İslâm alimleri her türlü davranışın, Yaratıcı’nın hoşnutluğunu kazanmak amacıyla yapılması gerektiğini vurgular ve bu çerçevede dürüstlüğün ve doğruluğun önemini hatırlatır. Övülme arzusu, kınanma korkusu ve insanlardan menfaat beklentisi içinde olmanın kişiyi riyâkarlığa sürükleyen sebepler olduğu belirtilir. Esas olan insanın Allah katındaki değeri olduğu, bunun bilincinde olan kişinin başkalarının övmesine veya kınamasına değer vermeyerek riyâdan korunmuş olacağı ifade edilir.

İslâmî kaynaklarda riyâ duygusunun beden, dış görünüş, söz, davranış ve sosyal çevreyle ilişkilere dindarlık süsü verme şeklinde dışa yansıdığı ifade edilir. Bu husustaki örnekler arasında bir kimsenin âhiret endişesi taşıdığını göstermek için yüzüne kederli bir görüntü vermesi; oruçlu olduğu bilinsin diye sesi kısılmış, gözlerinin feri sönmüş bir hâl takınması; âbidler ve zâhidler gibi saçı başı dağınık görünmesi; konuşmalarında hikmet sahibi, âlim ve zikir ehli bir kimse olduğu izlenimi uyandırmaya çalışması; rükû ve secde gibi rükünlerde uzun süre durarak namazı uzatması, kezâ oruç ve hac gibi ibadetlerinde titiz bir dindar görüntüsü sergilemesi; ilim ve din ehlinden olduğunu, ilimde ve dinde yüksek bir mertebede bulunduğunu hissettirmek amacıyla âlimler ve âbidlerle düşüp kalkması yer almaktadır.&#;

Muhammed Kızılgeçit

Kaynakça

Çağrıcı, Mustafa. “Riyâ.” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi XXXV içinde. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,

Gazzâlî. İhyâ’u ulûmi’d-din. Çev. Ahmed Serdaroğlu. İstanbul: Bedir Yayınevi,

Goffman, Erving. Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu. İstanbul: Metis Yayınları,

Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları,

Kızılgeçit, Muhammed. Hâris El Muhâsibî’de Dinî Davranışın Psikolojik Temelleri. Ankara: Gece Kitaplığı,

Muhâsibî, Hâris. er-Riâye li hukûkillah. nşr. Abdulkadir Ahmet Ata. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.

Sambur, Bilal. Bireyselleşme Yolu Jung’un Psikoloji Teorisi. Ankara: Elis Yayınları, &#;

Allah'ın rızasını kazanmak için yapılması gereken eylemleri dünyevi çıkarlar peşinde koşarak ziyan etmek şirk sayılır ve İslamiyet'te en büyük günahlardan kabul edilir. Riya olarak adlandırılan ve toplumda da en uygunsuz davranışlardan biri sayılan bu durum, son zamanlarda riyakâr ve riya ne demek sorularıyla inceleniyor. Riya kelimesinin TDK sözlük anlamı nedir, dinde riyanın yeri nedir gibi soruların yanıtı haberimizde.

RİYA KELİMESİNİN TDK SÖZLÜK ANLAMI NEDİR?

Riya kelimesi Arapça rey "görme yetisi" kelimesinden türemiştir. Riyakârlık "göründüğü gibi olmama, içinin ve dışının bir olmaması, ikiyüzlülük" anlamlarına gelir. İslamiyet başta olmak üzere tüm dinlerde yanlış kabul edilen bir davranıştır. Ayrıca sosyal hayata da aykırı kabul edilen riyakârlık toplum içinde hoş görülmeyen davranışlardan biridir.

DİNDE RİYA NE DEMEK?

Dinde riya kelimesi, sözlükteki anlamının yanı sıra "Allah için yapılması gereken ibadet ve amellerin kullara gösteriş olsun diye yapılması" şeklinde de karşılık bulur. Bu ifade, hem dünyevi anlamıyla hem de dini karşılığıyla Allah'ın sevmediği davranışlardan biridir ve haram kabul edilir. Dinde riya Allah'a şirk koşmak olarak da yer bulur. Zira riyakâr kimseler Allah'tan başkalarının hoşnutluğunu kazanma düşüncesiyle amelde ihlâsı terk eder. İbadetlerini Allah için değil dünyevi maksatlarla, başkalarının beğenisi ve onayı için yapar.

AYET VE HADİSLERDE RİYA KAVRAMI

Kur'an-ı Kerim'de riya beş ayette yer almaktadır. Bu ayetlerin ikisinde ibadet niyeti taşımadan gösteriş için sadaka verenler, birinde şöhret kazanmak için savaşa katılanlar, diğer ikisinde ise gösteriş maksadıyla namaz kılanlar kınanmaktadır. Hz. Peygamber, "Ümmetim için gizli şirk ve şehvetten kaygı duyuyorum" demiş, "Sizden sonra da hâlâ şirk olacak mı?" sorusuna, "Evet, fakat güneşe, aya, taşa ve puta tapmak şeklinde olmayacak, insanlar ibadetlerini riya için yapacaklar" cevabını vermiştir (Müsned, IV, ). Ayrıca Hz. Muhammed (s.a.v.) Allah'ın kıyamet gününde gösteriş için ibadet yapanlara "Ey riyakârlar! Dünyada amellerinizi gösteriş olsun diye kimin için yaptıysanız gidin onu arayın, bakalım bulabilecek misiniz?" şeklinde hitap edeceğini ve onları huzurundan kovacağını bildirmiştir.

RİYAKÂR NE DEMEK?

Riyakâr kelimesi riya içinde olan, ikiyüzlülüğü karakterinin bir parçası haline getiren kimseler için kullanılır. Riyakâr kişi, ihlas ve sıdk sahibi olmanın tam karşısında yer alır. Riyakâr kişiler, özü sözü bir olmayan, dışarıya olduğundan farklı görünen kimselerdir. Genelde kişiye ve ortama göre davranışları, söyledikleri ve karakterleri değişir. Bu nedenle böyle kimseler toplumda güvenilmez kişiler olarak nitelendirilir. İkiyüzlü kimselere mürâî de denilmektedir.