Molekülde Polarlık Apolarlık; Çoğu zaman polar bağ ve apolar bağ ile karıştırılmıştır.
Öncelikle polar kovalent bağ ve apolar kovalent bağ nedir bunlardan bahsedelim sonra Molekülde Polarlık Apolarlık konusuna değinelim.
Polar kovalent bağ:Farklı iki ametal atomu arasında elektronların ortaklaşa kullanılması ile oluşan kimyasal bağa denir.
Örnek : H-Cl, H-Br, H2O, NH3, BH3 vs
Apolar kovalent bağ: Aynı iki ametal atomları arasında elektronların ortaklaşa kullanılması ile oluşan kimyasal bağdır.
N2 , O2, Br2, F2, H2(H-H) örnekler çoğaltılabilir.
Molekülde Polarlık Apolarlık
Merkez Atom : Bir molekülde genelde sayıca daha az ve diğer atomların bağlandığı atomdur.
CH4 sayıca az olan C merkez atomdur. NH3 Sayıca az olan N merkez atom.
**Merkez atom değerlik elektron sayısı kadar aynı atomla bağ yapmış ise molekül apolardır.
CH4 ü inceleyecek olursak. 6C : 1s2 / 2s2 2p2 değerlik elektron sayısı 4 ve C 4 tane aynı atomla(H) bağ yapmış molekül apolardır. Burada C-H arasındaki bağ polar iken CH4 molekülü apolardır.
BH3 inceleyecek olursak. 5B :1s2 / 2s2 2p1 Değerlik elektron sayısı 3 ve B 3 tane aynı atomla (H) bağ yapmış molekül apolardır.
**Molekül iç bağları yalnızca apolar kovalent bağ olan moleküller ->apolar moleküldür.
N2 , O2, Br2, F2, H2 bu şekilde apolar kovalent bağlı bileşiklerin tamamının molekülüde apolardır.
Merkez atom değerlik elektron sayısından daha az bağ yapmış yada farklı atomlarla bağ yapmışsa molekül polardır.
NH3 inceleyecek olursak. Merkez atom sayıca Az olan N atomudur. 7N : 1s2 / 2s2 2p3 değerlik elektron sayısı 5 ancak yaptığı bağ sayısı NH3 te de görüldüğü üzere 3 tane H bağlı. Merkez atom değerlik elektron sayısından daha az bağ yapmış olduğu için molekül polardır.
H2O inceleyecek olursak. Merkez atom sayıca Az olan O atomudur. 8 O :1s2 / 2s2 2p4 değerlik elektron sayısı 6 ancak yaptığı bağ sayısı H2O da da görüldüğü üzere O ya 2 tane H bağlı.Merkez atom değerlik elektron sayısından daha az bağ yapmış olduğu için molekül polardır.
CH3F bileşiğini inceleyecek olursak. 6C : 1s2 / 2s2 2p2 değerlik elektron sayısı 4 ve C 4 tane farklı atomlarla (H ve F ) bağ yapmış molekül polardır.
** 2 atomlu polar kovalent bağlı moleküller polar moleküllerdir.
H-Cl, H-Br, H-I vs
Bu konunun farklı anlatım metodları vardır. Hibritleşme konusunu bilmeyenler için kısaca bu şekilde özetleyebiliriz. Yine geometrik şekillerle de anlatımı mevcuttur.
Molekülde polarlık apolarlığı lewis nokta yapısıüzerinden örneklendirelim
Örnek; NH3 molekülünün polar mı yoksa apolar mı olduğunu inceleyelim.
7N : )2 )5
1H: )1
NH3 bileşiğinde sayıca az olan Element N atomu olduğu için merkez atom N dir. Ametaller Son yörüngedeki elektron sayısını 8 e tamamlayan sayı kadar bağ yapar. Lewis yapısında son yörüngedeki elektronların elementin sembolünün etrafına yazıldığını biliyoruz.
Azotun 5 elektronunun 3 bağ oluşumuna katılacaktır. 2 elektron bağ yapımına katılmayacaktır.
NH3 bileşiğinin lewis yapısından da anlaşılacağı üzere merkez atom olan N üzerinde 2 elektron bağ oluşumuna katılmamıştır. Dolayısıyla NH3 bileşiği polar moleküldür.
Görüntüleme Sayısı
MOLEKÜLÜN POLARLIĞI APOLARLIĞI
Molekülün polarlığı bağın polarlığından biraz farklıdır.
Molekülün polarlığında atomların kenerlardan eşit çekilip çekilmediğne bakacağız.
Elektronegatiflik bağ elektronlarını çekme gücü idi.
Elektronegatifliği çok olan atom, bağ elektronlarını kendine daha kuvvetli çeker.
Kovalent bağlı bileşiklerde, elektronegatifliği çok olan atom, bağ yapan diğer elektronları kendine daha kuvvetli çeker.
bir maddenin polar mı apolar mı olduğunu nasıl anlarız?
Moleküldeki atomların çekim kuvvetlerinin bileşkesi, molekülün polarlığını belirler;
»» H2, N2, O2, F2 gibi 2 Atomlu Moleküller Elementlerde aynı elementler birbirini eşit kuvvetle çekeceklerinden polarite oluşmaz,Molekül Apolar dır
H2, N2, O2, Cl2 gibi elementler 2 Atomlu Moleküler Elementlerdir, molekülleri apolardır.
»» HF, CO, NO gibi 2 atomdan oluşan XY tipi bileşiklerde ise iki farklı atom elektronegatiflikleri farklı olduğundan dolayı birbini eşit çekemez ve simetri oluşmaz. Molekül Polar dır.
»» H2O, H2S, NH3 , CH4 gibi 3 veya daha fazla atomdan oluşan moleküller ise Polar veya Apolar olabilir;
seafoodplus.info KİMYA KAZANIM TESTLERİ ÇÖZÜMLERİ İÇİN TIKLA
Yalnızca C ve H içeren hidrokarbonların ( CXHY tipi ) molekülleri Apolardır, Apolar moleküllerdir.
CH4 apolar moleküldür
C2H4 apolar moleküldür
C5H12 apolar moleküldür
C6H6 (benzen) apolar moleküldür
CX4 tipi moleküller apolardır
ch4 ccl4 cf4 cbr4 ccl4 polar mı apolar mı
Çünkü karbon 4 bağını da aynı atomlarla yapmıştır.
CH4 apolar moleküldür
CCl4 apolar moleküldür
CF4 apolar moleküldür
CBr4 apolar moleküldür
Moleküller apolardır
CH4 Molekülünde H lerin yerine başka bir element bağlanmışsa Molekül polardır
chcl3 ch3cl ch2cl2 polar mı apolar mı polarmı apolar mı?
CHCl3 polar moleküldür
CH2Cl2 polar moleküldür
CH3Cl polar moleküldür
Alkoller polar mı apolar mı ?
ch3oh c2h5oh c3h7oh polar mı apolar mı
ALKOLLER (R-OH) Polar moleküllerdir
Metil alkol CH3OH polar moleküldür
Etil alkol C2H5OH polar moleküldür
Propil alkol C3H7OH polar moleküldür
Alkoller polar moleküllerdir
Karboksilli asitler polar mı apolar mı ?
hcooh ch3cooh c2h5cooh apolar mı polar mı apolar mı
KARBOKSİLLİ ASİTLER (R-COOH) Polar moleküllerdir
Formik Asit HCOOH polar moleküldür
Asetik asit CH3COOH polar moleküldür
propiyonik asit C2H5COOH polar moleküldür
Karboksilli asitler polar moleküllerdir
Molekülün Polarlığı Çözümlü Sorular Örnekler
ÖRNEK: H2 Molekülü H2 polar mı apolar mı
H2 | |
Bağların Polarlığı | Apolar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Eşit çekilir |
seafoodplus.info |
H2 apolar moleküldür
Molekülün Polarlığı ApolarlığıVİDEO İZLE Youtube Kimya Denizi
ÖRNEK: Cl2 Molekülü Cl2 polarmı apolar mı
Cl2 | |
Bağların Polarlığı | Apolar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Eşit çekilir |
seafoodplus.info |
Cl2 apolar moleküldür
ÖRNEK: O2 Molekülü O2 polarmı apolar mı
O2 | |
Bağların Polarlığı | Apolar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Eşit çekilir |
seafoodplus.info |
. O2 apolar moleküldür
ÖRNEK: N2 Molekülü N2 polarmı apolar mı
N2 | |
Bağların Polarlığı | Apolar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Eşit çekilir |
seafoodplus.info |
. N2 apolar moleküldür
ÖRNEK: CO Molekülü polarmı apolar mı
Polar | Polar |
CO | CO |
Dipol Dipol Etkileşimi + London Kuvvetleri | |
Birbiri içinde ÇÖZÜNÜR | |
seafoodplus.info |
CO molekülünde karbon ve oksijen atomları arasındaki bağlar Polar Kovalent Bağ yapısındadır.
ÖRNEK: HCl Molekülü HCl polarmı apolar mı
HCl | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Polar Eşit çekilmez |
seafoodplus.info |
. hcl polar moleküldür
ÖRNEK: HF Molekülü HF polarmı apolar mı
HF | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Polar Eşit çekilmez |
seafoodplus.info |
. hf polar moleküldür
ÖRNEK: BH3 Molekülü BH3 polarmı apolar mı
BH3 | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Kenardaki atomlar aynı. Ortada ortaklanmamış e- yok .Eşit çekilir. |
seafoodplus.info |
bh3 apolar moleküldür
ÖRNEK: CH4 Molekülü CH4 polarmı apolar mı
CH4 | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Kenardaki atomlar aynı. Ortada ortaklanmamış e- yok .Eşit çekilir. |
seafoodplus.info |
. ch4 apolar moleküldür
ÖRNEK: CF4 Molekülü CF4 polarmı apolar mı
CF4 | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Kenardaki atomlar aynı. Ortada ortaklanmamış e- yok .Eşit çekilir. ***Kenardaki ortaklanmamış e- lar simetriyi bozmaz |
seafoodplus.info |
. cf4 apolar moleküldür
ÖRNEK: CO2 Molekülü CO2 polarmı apolar mı
CO2 | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Apolar Kenardaki atomlar aynı. Ortada ortaklanmamış e- yok .Eşit çekilir. ***Kenardaki ortaklanmamış e- lar simetriyi bozmaz |
seafoodplus.info |
. co2 apolar moleküldür
ÖRNEK: H2O Molekülü H2O polarmı apolar mı
H2O | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Polar Ortada ortaklanmamış e- var .Eşit çekilmez |
seafoodplus.info |
. h2o polar moleküldür
ÖRNEK: NH3 Molekülü NH3 polarmı apolar mı
NH3 | |
Bağların Polarlığı | Polar |
Molekülün Polarlığı | Polar Ortada ortaklanmamış e- var .Eşit çekilmez |
seafoodplus.info |
nh3 polar moleküldür
HCl polar moleküldür
HF polar moleküldür
CO polar moleküldür
NO polar moleküldür
H2S polar moleküldür
NH3 polar moleküldür
PH3 polar moleküldür
HCOOH polar moleküldür
CH3COOH polar moleküldür
C2H5COOH polar moleküldür
CH4 apolar moleküldür
C2H4 apolar moleküldür
CO2 apolar moleküldür
BH3 apolar moleküldür
O2 apolar moleküldür
H2 apolar moleküldür
Cl2 apolar moleküldür
F2 apolar moleküldür
Cl2 apolar moleküldür
N2 apolar moleküldür
Bağların Polarlığı
Çizgimiz yani bağımız aynı atomları bağlıyorsa Apolar Bağ
Çizgimiz yani bağımız farklıı atomları bağlıyorsa Polar Bağ
X-X Apolar Bağ
X=X Apolar Bağ
Y≡Y Apolar Bağ
X-Y Polar Bağ
ÖRNEKLER:
H-H Apolar Bağ
Cl-Cl Apolar Bağ
F-F Apolar Bağ
O=O Apolar Bağ
N≡N Apolar Bağ
Yukardaki örneklerde bağlar aynı atomları bağladığı için Polar Bağlar dır
H-Cl Polar Bağ (1 tane)
H-O-H Polar Bağlar (2 tane)
O=C=O Polar Bağlar (2 tane)
Yukardaki örneklerde bağlar Farklı atomları bağladığı için Apolar Bağlar dır
1 Elektronegatiflik, χMolekül içindeki atomların bağ elektronlarını kendine çekme yeteneğidir.X artarX azalırKuralDχ > : iyonik bağ > DX > : polar kovalent bağDX < : apolar kovalentGeleneksel ölçek 0 ile 4 arasındadır.F için X = 4 kabul edilmiştir.
2 Bağ PolarlığıBağların polarlığı, bağ elektronlarının eşit olarak paylaşılmamasından kaynaklanır.Bütün farklı atomlu bağlar, bir miktar polariteye sahiptir.
3 OH bağı, OF den daha polardır polaritesi ters yönlüdür.
Hangi bağ daha polardır?O—F O—HOH bağı, OF den daha polardırvepolaritesi ters yönlüdür.
4 Molekül PolaritesiApolar Polar
5 Apolar moleküller
6 Polar moleküller
7 d= Yüklü tanecikler arası uzaklık Birimi Debye(D) dir.
DENEYSEL BİR ÖLÇÜM; DİPOL MOMENTDipol Moment,= QdQ = Yükd= Yüklü tanecikler arası uzaklıkBirimi Debye(D) dir.
8 DİPOL MOMENTİN ÖLÇÜMÜ Metal plakalar arasında voltaj uygulanmamışken
d- d+
9 - + DİPOL MOMENTİN ÖLÇÜMÜ Metal plakalar üzerine voltaj uygulandığında
d- d+
10 Polar kovalent:Elektronlar eşit olmayan şekilde paylaşılır
Apolar kovalent bağ:Elektronlar eşit bir şekilde paylaşılmışPolar kovalent:Elektronlar eşit olmayan şekilde paylaşılırİyonik Bağ: Elektron alışverişi
11
12 Atomlar arasındaki elektronegativite farkı 0 ise, bağ apolar kovalenttir.
Atomlar arasındaki elektronegativite farkı 0 ile arasında ise, bağ polar kovalenttir,Atomlar elektronegativite arasındaki farkı den büyük ise, bağ seafoodplus.infoşikF2HFLiFElektronegativite farkı= 0= = Bağ tipiApolar kovalentPolar kovalentİyonik
13
14 Dipol moment ve molekül yapısı
Bazı durumlarda molekül içindeki bağlar polar olmakla beraber molekül apolar özellik gösterebilir. Molekülün polar veya apolar olması yük dağılımına göre açıklanır.- Molekülün şekli- Bağların polaritesiPolar Molekül (dipol)Moleküldeki artı yük merkezi ile eksi yük merkezi dengede değseafoodplus.info tarafı eksi diğer tarafı artı yük özelliği gösteririApolar molekülMolekülün uçlarında yük taşımayanVaya uç kısımlarında aynı işaretli yük olan moleküllersoru CH4, CH3Cl moleküllerinin polaritelerini açıklayınız
15
Molekülde Polarlık ve Apolarlık
(Konunun Ayrıntılı Anlatımı ve Örnekler Üzerinde Ayrıntılı Açıklamalar Haberimizin Sonundaki Videomuzdadır.)
Bu haberimizde Molekülde Polarlık ve Apolarlık konularından bahsedeceğiz.
Kısaca hatırlayalım…
Kovalent Bağ
Ametal atomlarının elektron ortaklaşması ile oluşturdukları bağa Kovalent Bağ denir.
Oluşan bileşikler kovalent bağlı bileşikler (veya moleküler bileşik)dir.
Kovalent bağ aynı tür ametal atomları arasında oluşabileceği gibi farklı ametal atomları arasında da olur.
Polar Kovalent Bağ (Kutuplu): Farklı ametal atomları arasında oluşur.
Apolar Kovalent Bağ (Kutupsuz): Aynı ametal atomları arasında oluşur.
Bir kimyasal bağın polarlığını (kutupluluğunu) bağı oluşturan atomların elektronegatifliği belirler.
Elektronegatiflikleri farklı iki atom arasında Polar Kovalent Bağ,
Elektronegatiflikleri aynı iki atom arasında Apolar Kovalent Bağ oluşacaktır.
Apolar Kovalent Bağ
Aynı ametal atomları arasında oluşan bir bağda bulunan bağ elektronları her iki atom tarafından eşit kuvvetle çekilecektir.
Elektronegatif değerleri eşit olan atomlar arasında oluşan bu bağda (+) ve (-) kutuplar oluşmayacaktır.
Aynı tür ametal atomları tarafından ortak kullanılan elektronlarla oluşan bağ “Apolar Kovalent Bağ”dır.
Bağ aynı ametal atomları arasında gerçekleştiği için elektronegatiflik değerleri de aynı olacaktır. Bu durumda bu bağlarda negatif veya pozitif kutuplar oluşmayacaktır. Bu nedenle bu bağa kutupsuz bağ denir.
Polar Kovalent Bağ
İki farklı ametal atomlarından oluşan bileşikte elektronegatifliği yüksek olan atom bağ elektronlarını kendine doğru çekecektir. Böylece o alanda kısmi negatiflik oluşacaktır. Bağ elektronlarına az çekim uygulayan tarafta ise kısmi pozitiflik oluşur.
Molekülde Polarlık ve Apolarlık
• Bir kovalent molekülde bağın polar olması molekülünde polar olması anlamına gelmez.
• Molekülün Lewis yapısı onun polar mı apolar mı olduğu hakkında bilgi verir.
• Polar kovalent bağlı moleküllerdeki yük dağılımı simetrik ise molekül “APOLAR”, değilse “POLAR” yapılı moleküldür deriz.
Merkez Atom: Bir molekülde çok bağ yapan ve merkezde yer alan atoma merkez atom denir.
Örnekler üzerinde inceleyelim.
• Tek tür atomlardan oluşan H2, O2, N2 moleküllerde atomlar arası apolar kovalent bağdır. Kutuplaşma olmadığı için molekülümüz de apolar yapılı olacaktır.
• Farklı tür atomlardan oluşan NH3, H2O gibi moleküllerde atomlar arası polar kovalenttir. Molekülün polar/apolar yapısını belirlemek için yük dağılımına bakarız.
Örnekler üzerinde inceleyelim.
(Konunun ayrıntılı anlatımını ve örnekler üzerinde açıklayıcı anlatımları aşağıdaki videomuzda bulabilirsiniz.)
YouTube kanalımızdaki özel içeriklerimizi takip edin.
Abone Olun