Natüralizm akımı, bir nevi realizm akımının ileri boyutudur. Bu akımda dünyanın ve insanların tüm çirkinliği, olağan çıplaklığı ile insanlara sunulmak istenmiştir. Edebiyat ve felsefe alanlarında önemli etkisi olan natüralizm, deney ve gözleme dayalıdır. Bu içeriğimizde ise edebiyat açısından natüralizm akımı konu alınmıştır.
NATÜRALİZM NEDİR?
Natüralizm yahut diğer ismi ile doğalcılık; yüzyılın sonlarına doğru Fransa'da ortaya çıkmış olan ve etkisini sanat, edebiyat ve felsefe alanlarında göstermiş bir düşünce akımıdır. Bu akımı benimseyen ve takip eden kişilere ise natüralist denmektedir. Peki natüralizm nedir?
Natüralizm, doğal dünyayı temel alan bir akımdır. Sanat ve edebiyat alanında natüralizm, doğayı tüm detayları ile göründüğü gibi anlatmayı hedeflemektedir. Bu yazının konusu olmamakla birlikte, felsefe alanında natüralizm akımı ise, dünyanın ve içindeki her şeyin doğal varlıklardan oluştuğunu ve doğaüstü hiçbir unsur barındırmadığını ifade eden düşünce şeklidir.
Natüralizm akımı, realizm akımının yetersiz bulunması sebebi ile ortaya çıkmıştır. Lakin bu akımda gerçekliğin çirkin yüzü konu alınmıştır. Eserlere karamsar bir hava egemendir. İnsanın içinden gelen güdülerin ortaya çıkması natüralizm akımında sıkça görülmektedir. Bu akımda insanın temelinde soya çekim yatmaktadır. Yani bir insanın genetik özellikleri, çevre faktörü ile de birleşerek, kişinin kendisini oluşturmaktadır. Natüralizmde kişi kötü ise, bunun sebebi çevresi ve genetiğidir. Bu nedenle de kişinin kötü olmakta bir suçu yoktur.
Natüralizm akımının dili ise özensiz ve seçicilikten uzaktır. Karakterleri hangi yöreye aitler ise, o yörenin dilinde konuşmaktadır. Bu akımda yazar kendisini gizlemekte ve olanları nesnel bir şekilde tüm çıplaklığı ve çirkinliği ile anlatmaktadır.
Peki natüralizmde sanat ne içindir? Natüralizm akımı her ne kadar realizm akımının ileri seviyesi olarak düşünülse de, sanat anlayışları birbirinden farklıdır. Realizm akımında sanat, sanat içindir. Lakin natüralizm akımında sanat, toplum içindir.
NATÜRALİZM TEMSİLCİLERİ
Natüralizm akımının kurucusu Fransız yazar Emile Zola'dır. Emile Zola'nın eserlerinin her biri natüralizm akımının en güzel örneklerini teşkil etmektedir. Zola'dan başka dünyada natüralizm temsilcileri arasında; Guy de Maupassant, Alphonse Daudet ve Goncourt Kardeşler yer almaktadır.
Ülkemizde ise natüralizm akımına ait eserler verilmek istenmiş lakin bu akım tam olarak kavranamamıştır. Ülkemizde natüralist akımda eserler vermeye en çok yaklaşan kişi ise Hüseyin Rahmi Gürpınar'dır. Lakin Gürpınar, diğer natüralistler gibi eserlerinde kendini gizlememiş ve sosyal eleştirilere yer vermiştir. Bu nedenle kendisi de tam anlamı ile bir natüralist değildir.
NATÜRALİZM AKIMI ÖZELLİKLERİ
Natüralizm akımı özelliklerini sıralamak gerekirse;
- Sanat, doğanın bir yansımasıdır,
- Bedenden ayrı bir ruh yoktur,
- Deney ve gözleme dayalıdır,
- İnsanın davranışlarının sebebi soyaçekimdir,
- İnsanın kötü olmasında bir suçu yoktur, onu kötü yapan çevredir,
- Dünyanın çirkinliği olduğu gibi göstermektedir,
- Romanlarda, karakterlerin tanıtımları o kadar detaylıdır ki, adeta portreleri çizilmektedir,
- Eserlerin dili herkesin anlayabileceği düzeydedir,
- Eserlerde hayatın çirkinliğini anlatmak için sık sık argo kelimeler kullanılmaktadır,
- Yazar, eserinde kişiliğini saklı tutmaktadır,
- Sanat, toplum içindir.
NATÜRALİZM ESERLERİ
Natüralizm akımı ile birçok eser yazılmıştır. Natüralizm eserlerine örnek vermek gerekirse;
- Emile Zola tarafından kaleme alınan: Germinal, Suçluyorum, Toprak, Yaşama Sevinci, Doktor Paskal, Hakikat, Nana, Bir Aşk Sayfası ve Therese Raquin,
- Alphonse Daudet tarafından kaleme alınan: Pazartesi Hikayeleri ve Değirmenimden Mektuplar,
- Guy de Maupassant Güzel Dost, Ölüm Kadar Acı ve Bir Hayat,
- Goncourt Kardeşler tarafından kaleme alınan: Salomon, Renee Maperin ve Manette.
NATÜRALİZM İLE REALİZM FARKI
Natüralizm, realizm akımının ileri seviyesi olarak düşünülebilmektedir. Zira natüralizm akımının kurulmasının sebebi realizm akımının sunduğu gerçekliğin yeterli gelmemesidir. Natüralizm ile realizm farkı ise, doğanın anlatımında ortaya çıkmaktadır. Zira natüralist akıma mensup kişiler doğayı anlatırken deney yöntemine başvurmakta ve olaylar ile kişilere bir bilim adamının gözünden bakmaktadırlar. Natüralizm akımının kurucusu olarak anılan Emile Zola'nın kendisi natüralizm ile realizm farkını şu şekilde açıklamaktadır; "Gözlemci demek, doğadaki olayları hiçbir değişikliğe uğratmadan, olduğu gibi inceleyen kişi demektir. Deneyci ise olayları doğanın ortaya çıkardığı biçimlere göre değil de herhangi bir amaçla kendisinin onlara şu ya da bu koşullar altında verdiği biçimlere göre inceleyen kişidir."