Şeker Hastalığı Perhizi

Diyabet hastaları ne yemeli, ne yememeli?

Diyabet hastalığının tedavisinin en önemli temeli sağlıklı beslenmektir. Çünkü kan şekerini oluşturan asıl kaynak; besinlerdir. Sağlıklı beslenmek için vücudun ihtiyacı olan öğeleri içeren besinleri yeterli miktarlarda, her öğün dengeli bir şekilde tüketmek gerekir. Sağlıklı bireyler gibi diyabet hastalarının da ihtiyacı olan temel besin kaynakları şunlardır:

• Karbonhidrat
• Protein
• Yağ
• Vitamin ve mineral
• Posalar

Diyabette beslenmenin sırrı

Diyabette önemli olan, kan şekerinin kontrolünü sağlayabilmektir. Bunun için; sebze, meyve, tahıl kaynaklarından zengin, yeterli miktarda protein ve yağ ile kolesterolü sınırlandırılmış bir beslenme planı uygulanmalıdır. Bu plan içinde besinlerin çeşidi, miktarı ve zamanı konusunda bilinçli olmak gerekir. Öğünlerden 1,5 saat sonra kan şekerini ölçerek farklı yiyeceklerin kan şekerini nasıl etkilediği saptanabilir, farklı yiyecekler ile menü planlaması yapmak için değişim listeleri hazırlanabilir.

Diyabet hastalarının tüketmemesi gereken gıdalar

• Çaya atılan şeker
• Glikoz
• Reçel
• Bal
• Pancar
• Beyaz ekmek
• Beyaz undan yapılan gıdalar
• Kek
• Poğaça
• Beyaz undan makarna
• Bisküviler
• Patates, patates püresi ve patates kızartması
• Mısır
• Cipsler
• Kraker
• Mısır gevreği
• Pirinç

Ayrıca özellikle nişasta içeriği yüksek olan bir gıdanın sıcak ve püre haline getirilip tüketimi, o gıdanın glisemik indeksini yükseltir. Glisemik indeksi yüksek olan gıdalar ise diyabet hastalarının tüketmemesi gereken gıdalar arasındadır.

Diyabet hastalarının tüketebileceği gıdalar

• Yoğurt
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Süt ve süt ürünleri
• Kepek ekmeği
• Çavdar ve tam buğday ekmeği
• Şekersiz tahıl ürünleri
• Kuru baklagiller
• Kivi
• Elma
• Greyfurt
• Fındık
• Ceviz
• Badem

Meyvenin de fazlası zarar

Diyabeti olanların yaptığı en büyük yanlışlardan biri; yararlı diye meyveleri sınırsız biçimde tüketmeleri. Örneğin bazı kişiler yeşil eriğin kalorisiz olduğunu düşünerek kilolarca tüketebilir. Oysa 5 adet yeşil erik bir porsiyon meyvedir ve yaklaşık 48 kalori içerir. Karpuzun bir porsiyonu 200 gr, üzümünki ise 15 adettir. 1 porsiyon meyvede neredeyse bir dilim ekmekteki kadar karbonhidrat bulunur. Bundan dolayı meyve porsiyon miktarlarını öğrenmek çok önemlidir. Tabii meyvelerin şeker içeriklerinin de unutulmaması gerekir. Diyabet hastaları özellikle şekerli meyveleri aşırı miktarda tükettiklerinde kan şekerlerini dengeleyemeyebilirler.

Light içecekler yeme isteğini artırır

Diyabeti olanların light içecekleri tüketmeleri de doğru değildir. Çünkü bazı light içecekler içeriklerinde aspartik asit bulundurur. Bu madde vücutta insülinin daha fazla salınmasını sağlayarak daha fazla yeme isteği uyandırır. Diyabeti olanlarda bozulmuş bir insülin salınım mekanizması olduğundan light içecek tüketmesi uzun vadede sakıncalı olabilir.

Diyabet hastaları şeker kullanabilir mi?

Fazla şeker tüketmek kan şekerini çok çabuk artırır ve pankreas aşırı insülin salgılar. Şeker denince kimyasal ismi “sakkaroz” olan tatlı beyaz kristal yapıdaki madde kastedilir. Şeker pancarından elde edilen şeker sakkarozdur. Sakkaroz, vücutta parçalanarak yine bir nevi şeker olan glikoz ve fruktoza dönüşür ve enerji kaynağı olarak vücut tarafından kullanılır. Diyabetin kabaca tarifi; kandaki glikoz miktarının normal değerlerin üzerinde seyretmesi olduğu için diyabet hastaları sakkarozu veya bu sınıftan olan şekerleri kullanamazlar. Bunun yerine tat verici olan ancak kimyasal yapısı şeker veya şeker türevleri olmayan, sadece tat veren kimyasal tatlandırıcılar kullanırlar. Dolayısıyla bu kimyasal tatlandırıcılar şeker sınıfından olmadığı için pancardan üretilmezler. Ancak bu maddelerin kullanımı tamamen doktor tavsiyesine göre olmalıdır.

Tip 2 Diyabet Hastaları Ne Yemeli Ne Yememeli?

Toplumun önemli bir kesimini etkileyen tip 2 diyabet, insüline bağlı olmayan şeker hastalığı türüdür. Bilindiği üzere diyabetin tip 1 ve tip 2 olmak üzere 2 çeşidi vardır. Tip 1 diyabet insüline bağlı gelişen diyabet hastalığıdır. Vücutta yeterli miktarda insülin salgılanmaması nedeniyle ortaya çıkar. Genellikle çocukluk çağında başlar.

Tip 2 diyabeti oluşum mekanizması ise daha farklıdır. Vücutta insülin üretimi vardır; ancak insülin reseptörleri bozulduğu için hücrelere glikoz girişi sağlanamaz. Bu durumda glikoz kanda kalır ve kandaki şeker seviyesi yükselir.

Şeker hastalarının tüketebileceği denenmiş lezzetler için: Diyabetik Tarifler

Tip 2 diyabet genellikle orta yaş üstü ve kilo problemi yaşayan kişilerde görülür. Oluşum dinamikleri bakımından tip 2 diyabetin bir yaşam şekli hastalığı olduğunu söylemek mümkündür. Dolayısıyla yaşam şekli değişiklikleri, doğru beslenme ve düzenli egzersiz tedavinin ilk basamaklarını oluşturur.

Bu yazımızda sizler için tip 2 diyabet hastalığını mercek altına aldık ve “tip 2 diyabet beslenmesi” nasıl olmalı sorusuna yanıt aradık. Ayrıca tip 2 diyabetliler için örnek tip 2 diyabet diyet listesi hazırladık.

Tip 2 Diyabet Diyet Listesi – Örnek Menü

• Özellikle son yıllarda yapılan araştırmalarda; obezite ve yanlış beslenme alışkanlıkları nedeniyle diyabetin görülme oranının arttığı gözlenmiştir.
• Kan şekerinin düşmesi veya yüksek olması çok tehlikelidir. Tip 2 diyabet tedavisindeki amaç kan şekerini olması gereken seviyeye getirmek ve dengede kalmasını sağlamaktır.
• Böylelikle tip 2 diyabetin neden olduğu komplikasyonlar azalır ve hastalığın ilerlemesi engellenir. Kan şekerinin normal seviyede olması hastalığın organlara verdiği zararı en az seviyeye indirir. Dolayısıyla tip 2 diyabetin en önemli tedavisi beslenme şeklinin düzenlenmesidir.
• Tip 2 diyabet beslenme listesi doktor ve diyetisyenler tarafından düzenlenmektedir. Uzmanlar tip 2 diyabetlilere özellikle şekerden uzak, dengeli ve sağlıklı beslenmelerini önermektedir.

Tip 2 diyabet yemek listesi hazırlamak ve öğünlerini düzenlemek isteyenler için bir günlük örnek menü hazırladık. İşte detaylar…

21 Günlük Şeker Diyeti Listesi, Nasıl Yapılır?

Tip 2 diyabetliler için bir günlük örnek menü:

Kahvaltı

• 1 adet haşlanmış yumurta veya az yağda pişirilmiş omlet
• 1 kibrit kutusu büyüklüğünde az yağlı beyaz peynir
• 2 dilim tam buğday ekmeği
• 1 orta boy domates
• Salatalık, roka, maydanoz vb. yeşillikler
• 2 adet ceviz veya 6-7 adet az tuzlu zeytin

Ara Öğün

• 1 porsiyon meyve
• 1 bardak ayran

Öğle Yemeği

• 1 porsiyon bakliyat veya zeytinyağlı sebze yemeği
• 2-3 dilim kepekli ekmek
• 1 kase ev yapımı yoğurt
• Mevsim yeşillikli salata

Ara Öğün

• 1 dilim az yağlı peynir
• 1 dilim tam buğday ekmeği

Akşam Yemeği

• 150 gram balık, kırmızı veya beyaz et
• 1 kase ev yapımı yoğurt veya bir bardak ayran
• 2 dilim tam buğday ekmeği
• Mevsim salatası

Yatmadan Önce

• 1 porsiyon meyve
• 1 bardak yarım yağlı süt

Açlık Kan Şekeri Kaç Olmalı? 7 Soruda Tüm Merak Ettikleriniz

Tip 2 Diyabet Beslenme Tedavisi

Diyabet hastaları nasıl beslenmelidir? Gelin diyabet hastalarının beslenmesini düzenlenemeye yardımcı olacak kuralları birlikte inceleyelim:

• Tip 2 diyabet hastaları ideal kiloda kalmaya özen göstermeliler. Zayıflamak isteyen diyabet hastaları diyetisyenin önerdiği beslenme listesi ile ideal kiloya rahatlıkla ulaşabilir. Ayda en fazla 2-4 kilo vermeleri önerilmektedir. Daha hızlı kilo vermek kan şekeri dengesinin bozulmasına neden olacağından bu konuda da dikkatli olmaları gerekir.
• Glisemik indeksi yüksek olan besinlerden kesinlikle uzak durulmalıdır. Bu besinler kan şekerinin yükselmesine neden olur.
• 3 ana, 3 ara öğün şeklinde beslenmelilerdir. Yaş, boy, kilo, metabolizma hızı gibi faktörler göz önünde bulundurularak günlük alınması gereken karbonhidrat, yağ ve protein dengesi planlanmalıdır.
• Ara öğünlerde protein ve karbonhidrat içeren besinler bir arada tüketilmelidir. Galeta, peynir, yoğurt, ayran, kuru yemiş ve meyve gibi besinler tercih edilebilir.
• Ara öğünlerde kalsiyum içeren besinlere yer verilmesi çok önemlidir. Böylelikle kan şekeri dengelenmiş olur. Bu nedenle her öğünde ayran, ev yapımı yoğurt veya süt gibi kalsiyum kaynağı besinlere az miktarda da olsa yer verilmelidir.
• Glisemik indeksi düşük besinlere yer verilmelidir. Beyaz ekmek yerine tam buğday veya çavdarlı ekmek, beyaz pirinç yerine ise bulgur tüketilmelidir.
• Her öğünde mutlaka salata ve tam buğday ekmeği tüketilmelidir.
• Tereyağı yerine zeytinyağı tercih edilmelidir.
• Kızartma, fast food besinler, katkı maddeli paketli yiyecekler ve şekerden uzak durulmalıdır.
• Her gün en az 2 litre su içmeye özen gösterilmelidir.
• Tatlı isteğini bastırmak için tarçından destek alınabilir. Yoğurt, meyve ve sulara tarçın ekleyerek tatlı krizleri ile başa çıkılabilir.
• Salam, sosis, sucuk gibi şarküteri ürünlerinden uzak durulmalıdır.

Tip 2 Diyabet Belirtileri Nelerdir?

Tip 2 diyabet rahatsızlığının en yaygın görülen belirtileri şu şekilde özetlenebilir:

• Ağız kuruluğu
• Sık sık susama hissi
• Çok su içme
• Sık idrara çıkma
• Açlık hissi
• Uzun süreli açlıkta el ayak titremesi
• Çok yemek yenmesine rağmen zayıflık veya halsizlik
• Kuru, kaşıntılı ve hassas bir cilt
• Cilt yaralarının geç iyileşmesi
• Sık enfeksiyon geçirmek
• Ellerde ve ayaklarda karıncalanma şeklinde tabir edilen uyuşma
• Bulanık göre (bazı vakalarda)

Tip 1 ve Tip 2 Diyabet Arasındaki Fark Nedir?

• Tip 1 ve tip 2 diyabet arasındaki farklar hem hastalar hem de hasta yakınları tarafından merak ediliyor. Bu iki hastalığın ismi birbirine benzer olsa da, aralarında ciddi farklılıklar vardır.
• Tip 1 diyabet, pankreasın insülin üretemez hale gelmesi nedeniyle oluşur. Genellikle otoimmün sorunlar pankreasın insülin üretmesini engeller. Tip 1 diyabetin tedavisinde insülin kullanımı şarttır. Tip 1 diyabet hastaları insülin tedavisi uygulamadan hayatlarını idame edemezler.
• Tip 2 diyabet ise genetik faktörler nedeniyle gelişen insülin direnci ve insülin salgılama bozukluğu sonucunda oluşur. Tip 2 diyabetin görülme oranı daha fazladır. Toplumdaki diyabet hastalarının neredeyse yüzde 90’ı tip 2 diyabettir.
• Tip 2 diyabet geçmiş yıllarda erişkin tip diyabet olarak adlandırılmaktaydı. Bunun sebebi ise, bu rahatsızlığın genellikle kilolu ve orta yaşı geçen kişilerde görülmesiydi. Tip 1 diyabet ise genellikle çocukluk çağında ortaya çıkması nedeniyle jüvenil tip olarak adlandırılmaktaydı. Günümüzde ise tip 1 diyabetin daha ileri, tip 2 diyabetin ise daha erken yaşlarda görülebildiği bilinmektedir.
• Tip 2 diyabet hastalarında yaşam tarzı değişiklikleri, beslenmenin düzenlenmesi ve egzersiz tedavide önemli bir etkiye sahiptir. Bunların yanı sıra doktor gözetiminde oral antidiyabetikler kullanılır.
• Tip 2 diyabet hastalığının tedavisinde genellikle insülin tedavisinin yeri yoktur. Ancak tip 2 diyabetin ilerleyen dönemlerinde hastaların insülin salgılama kapasitelerine azalma meydana gelebilir. Bu durum hastaların tip 1 diyabetlilere benzer şekilde belirtiler göstermesine yol açar. Bunun yanı sıra ileri safhalarda böbrek fonksiyonlarındaki kayıplar ve karaciğer yetersizliği oluşabilir. Böyle durumlarda insülin tedavisi uygulamak şart olabilir.

11 Soruda Diyabet (Şeker Hastalığı) Uzman Doktor Cevaplıyor

Şekeri Ne Düşürür? Kan Şekerini Düşüren, Dengeleyici 12 Besin

Şeker Hastaları Ne Yemeli Nasıl Beslenmeli? En Sağlıklı Tavsiyeler

6 Soruda Diyabette Beslenme, Diyabetliler İçin Muadil Besin Tablosu

Şeker Hastalığına Ne İyi Gelir? Şifalı Bitkiler, Doğal Yiyecekler Listesi